Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта «Хӑвна шан» тренировка хваттерӗ ӗҫлет. Унта тӗрлӗ чир-чӗре пула алли-ури питех итлемен (чылай чухне — инсульта пула) ҫынсем сывлӑха ҫирӗплетеҫҫӗ. Ку енӗпе вӗсене социаллӑ реабилитологсем пулӑшаҫҫӗ.
Йӑлари ӗҫе пурнӑҫласси тӗпелтен пуҫланать тесен те хытах йӑнӑшмӑпӑр. Сусӑр ҫынна хӑйне валли апат пӗҫерсе ҫиесси те йывӑр. Ҫав ӗҫсене тренировка хваттерӗнчи кухньӑра хӑнӑхтараҫҫӗ. Ун валли ятарлӑ оборудовани (мультиварка, тостер, блендер, чашӑк-тирӗк ҫӑвакан машина, холодильникпа морозильник, чейник, кирлӗ савӑт-сапа таранах) туяннӑ. Сусӑр алӑллӑ ҫынна тытма меллӗ кашӑк-ҫӗҫӗ таранах пур.
Тренировка хваттерӗ Шупашкарти Стрелоксен 324-мӗш дивизийӗнчи 21А ҫуртра вырнаҫнӑ.
2022 ҫулхи кӗркунне 65 ҫулти Валерий еспубликӑри социаллӑ адаптаци центрне лекнӗ. Унта вӑл тӗрмерен тухнӑ хыҫҫӑн пынӑ. Арҫыннӑн ниҫта кайма вырӑн пулман. Ҫемйи пулман, ашшӗ-амӑшӗ тахҫанах вилнӗ, хурӑнташӗсене кирлӗ пулман.
Валерий иртнӗ кунӗсене аса илме юратмасть. Унта ырри нимех те пулман тесен те йӑнӑш мар.
Социаллӑ адаптаци центрне пырса лекнӗ чухне арҫын кӑмӑлӗ пусӑрӑнчӑк пулнӑ, тӑванӗсем ҫукки те унӑн кӑмӑлне хуҫнӑ. Ӗҫ стажӗ ҫителӗксӗртен пенси илме балл ҫитмен.
Центрта арҫынна ӗҫе вырнаҫма пулӑшнӑ. Халӗ вӑл пӗр организацире урам шӑлаканта тӑрӑшать.
Шупашкарти экспресс-кинемейсем ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ҫемьесене ача пӑхса пулӑшаҫҫӗ. Хӑйсен пепкисемпе вӑхӑтлӑх ларакан кирлине вӗсем Шупашкар хулинчи халӑхӑн комплекслӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен социаллӑ центрти координаци центрне шӑнкӑравласа пӗлтереҫҫӗ. Унтисем вара ҫын ачине вӑхӑтлӑх пӑхма хатӗр кинемейсене вӑл е ку ҫемьене яраҫҫӗ.
Асӑннӑ центрта пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳркенмен ватӑсем юлашки вӑхӑтра ытларах пӗр хут пулӑшу кӳреҫҫӗ. Сӑмахран, пӗчӗк ачасен амӑшӗн пульницӑна кайса килмелле, анчах пепкене никампа хӑварма май ҫук. Е тата алӑра кипкери икӗ ача, вӗсемпе больницӑна каймалла. Пӗрле пыракан пулсан амӑшне ҫӑмӑл. Шӑпах ҫавӑн пек тӗслӗхсенче пулӑшнӑ та Шупашкарти Мария Мурзаева тата Ольга Астапова экспресс-кинемейсем.
Ҫӗрпӳри Станислав Богословский техникумра техник-строителе вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн специальноҫпа ӗҫ тупайман. Пулӑшу ыйтса вӑл «Работа России» (чӑв. Раҫҫейри ӗҫ) Ҫӗрпӳри кадр центрне ҫул тытнӑ.
Надежда Алексеева карьера консультанчӗ Станиславӑн кӑмӑлне кура трактриста вӗренме сӗннӗ. Ку специальноҫа «Нива» вӗренӳ центрӗнче алла илме май килнӗ.
Иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗнче Станислав ӑнӑҫлӑ вӗренсе пӗтерсе экзамен тытнӑ. «Тракторист таҫта та кирлӗ, вӑл ӗҫ йывӑр. Манӑн тантӑшсем вӑл спецаильноҫа алла илесшӗн мар. Эпӗ вара ку спецальноҫпа нихӑҫан та ӗҫсӗр юлмӑп. Ӗҫ укҫи те мана тивӗҫтерет», — тенӗ ҫамрӑк арҫын.
Чӑваш Енре пурӑнакан 1600 ҫемье ял ипотекипе усӑ курса пӳрт лартнӑ (хӑшӗсем, тен, ахӗррине туяннӑ пулӗ).
Пирӗн республикӑра пурӑнакансем ял ипотекин программипе усӑ курса 3 миллиард тенкӗ ыла укҫа илнӗ.
Программа пирӗн патра 2020 ҫултанпа ӗҫлет. Россельхозбанкӑн специалисчӗсем сӑнанӑ тӑрӑх, Ҫӗрпӳ, Вӑрнар тата Шупашкар муниципаллӑ округӗсенче пурӑнакансем округӗсенче пурӑнакансем ял ипотекипе ыталах усӑ курнӑ.
Хула ҫумӗнче ҫурт туянакансенчен ытларахӑшӗ — ҫамрӑксем. Вӗсем хулара хваттер туяниччен ялта ҫут-йӗр ҫавӑрма кӑмӑллаҫҫӗ. Экспертсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ку вӑл ҫӑмӑллӑхлӑ кредит панипе ҫеҫ мар, ялта инфраструктура вӑйлӑ аталаннипе те ҫыхӑннӑ. Кӑҫал Чӑваш Енри ял территорийӗсене аталантарма хыснаран 10 млрд тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку цифрӑна республикӑн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов асӑнса хӑварнӑ.
Следстви комитечӗн Ҫӗмӗрлери районсен хушшинчи уйрӑмӗн ӗҫченӗсем пушарта нимсӗр юлнӑ нумай ачаллӑ ҫемьене пулӑшнӑ. Вӗсем укҫа-тенкӗ, тумтир, усӑ курма кирлӗ япаласем пухнӑ та ҫемьене пырса панӑ.
Улатӑр тӑрӑхӗнчи Алтышево ялӗнче пурӑнакан 3 ачаллӑ ҫемье нарӑсӑн 26-мӗшӗнче ҫуртсӑр юлнӑ. Пушар ӑна тӗппипех тӗп тунӑ. Инкекре никам та шар курман. Анчах ҫемьен халӗ тӑванӗсем патӗнче пурӑнма тивет.
Нумай ача амӑшӗ Следстви комитечӗн ӗҫченӗсене тав сӑмахӗ каланӑ.
Чӑваш Енре ӗҫлесе пурӑнакан 300 ытла IT-специалист ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека илнӗ. Банксем вӗсем 2 миллиарда яхӑн тенкӗлӗх килӗшӳ тунӑ.
Ҫак ҫӑмӑллӑхпа ӳлӗмрен тата ытларах ҫын усӑ кураяссине эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ҫӗршывра ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека программин лимитне хальхи 500 миллиард тенкӗрен 700 миллиард тенке ҫитерсе панӑ. Ҫапла майпа 15 пинрен кая мар айтишник ҫӑмӑллӑхлӑ пограммӑпа хаттер туянайӗ.
Программа хута кайнӑранпа Чӑваш Енри 617 ИТ-специалист заявка панӑ. Вӗсенчен 321-шне пурӗ 1 миллиард та 960 миллион тенкӗлӗх кредит панӑ. Программӑна лекес ӗмӗтлисен 35 ҫултан кӗҫӗнрех пулмалла.
ИТ-специалистсене малашне те ҫӑмӑллӑхлӑ кредит парса пулӑшӗҫ. Асӑннӑ программӑпа кредит лимитне унчченхи 500 миллиард тенкӗрен 700 миллиард тенке ҫитерсе пама йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫейӗн Цифра аталанӑвӗн министерстви хыпарланӑ.
Хальхи лимит 50 пин ИТ-специалиста ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека илме май парать, тата укҫа хушса панӑран вӑл ҫӑмӑллӑхпа тепӗр 15 пинрен кая май айтишник усӑ курайӗ.
Шупашкарти Заовражное микрорайонта пӗр хӗр нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗнче уҫӑлма тесе тухнӑ. Вӑл Атӑлӑн сулахай енне тӳррӗн утса каҫас тенӗ. Анчах ҫухалса кайнӑ.
Пӑтӑрмаха ҫакланнине ӑнланса илсен хайхискер Чӑваш Республикин ҫӑлавпа шырав службине шӑнкӑравланӑ.
Кӗҫех ҫӑлавҫӑсем мӗскӗне шырама тухса кайнӑ. Анчах хӗре юрҫӳренпе ярӑнма тухнӑ арҫын тӗл пулнӑ. Вӑл ӑна ҫыран хӗрне илсе ҫитернӗ.
Республикӑри социаллӑ адаптаци центрӗнче вӑхӑтлӑх хӳтлӗх тупнӑ килсӗр-ҫуртсӑр виҫӗ арҫынна интернат-ҫурта вырнаҫтарнӑ.
Асӑннӑ центрта пӗлтернӗ тӑрӑх, килсӗррисене ҫынсем час-часах асӑрхаҫҫӗ, анчах пӑрӑнса иртсе каяҫҫӗ. Ҫынсем урама епле майпа лекни, вӗсене пулӑшу кирлӗ марри пирки шухӑшламаҫҫӗ те. Килсӗр-ҫуртсӑррисем хушшинче ӗҫлеме пултарайман ватӑсем те пур. Вӗсем ҫынран пулӑшу ыйтма вӑтанаҫҫӗ-именеҫҫӗ.
Маларах каланӑ виҫӗ ҫынна Шӑмӑршӑри социаллӑ пулӑшу центрне вынаҫтарнӑ. Унта вӗсем ҫын ретлӗ, хӑтлӑ та тирпейлӗ ҫуртра пурӑнӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (06.09.2025 03:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 12 - 14 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫемен Элкер, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Купчиков Альберт Тимофеевич, чӑваш историкӗ, профессорӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |