Чӑваш Енре музыка инструменчӗсене ӑсталакан производство йӗркелесшӗн. Ҫавӑн пек ӗмӗтли — Мускаври «Ателье Гончарова» (чӑв. Гончаров ателйи) компани.
Асӑннӑ компани классика музыка инструменчӗсене проектлать, туса кӑларать, юсаса ҫӗнетет, сутать.
Мускаври предприяти ӗҫченӗсем Чӑваш Енре темиҫе тӗлпулу ирттернӗ. Сӑмахран, Шупашкарти электромеханика колледжӗнче пулнӑ. Мускавсем унта хӑйсен производстви валли специалистсене хатӗрлеме пулать тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пурӗ 30-а яхӑн ҫынна. Инженер-конструкторсемсӗр, технологсемсӗр, программа управленийӗллӗ станоксен операторӗсемпе наладчиксемсӗр пуҫне компание ювелирсем те кирлӗ.
Инвестицм проекчӗн хакӗ — 250 миллион тенкӗ ытла.
Канашра туса кӑларакан холодильниксене ют ҫӗршыва ӑсатасшӑн. Кун пирки Чӑваш Енри Экспорт пулӑшӑвӗн центрӗн ертӳҫи Григорий Данилов Фейсбукра паян пӗлтернӗ.
Республика пайташӗсем Канашра пулнӑ, унти предприятисемпе паллашнӑ.
Григорий Данилов хыпарланӑ тӑрӑх, вӗсем промышленность валли холодильниксем туса кӑларакан «АРКТО» ӗҫӗ-хӗлне курса хакланӑ. Асӑннӑ производствӑна кӑшӑлвирус пандемийӗ пуҫланнӑ тапхӑрта йӗркелесе янӑ. Григорий Данилов палӑртнӑ тӑрӑх, предприяти ӑнӑҫлӑ ӗҫлет. Тӑрӑшнине кура пулӑшма хатӗр. Экспорт пулӑшӑвӗн центрӗ предприятипе килӗшӳ алӑ пуснӑ. Центр канашсене продукцие чикӗ леш енне ӑсатмӗ пулӑшӗ.
Канашри компани ҫӑмран тата кӗҫҫерен ҫӑматӑ тата пушмак йӑвалать. Унӑн продукцийӗпе нимӗҫсен пӗр компанийӗ кӑсӑкланнӑ, туянас кӑмӑллине пӗлтернӗ.
Енсем малтанласа калаҫнӑ тӑрӑх, Германири атӑ-пушмак кӑларакан предприяти ҫӑматӑ тата килте тӑхӑнмалли пушмак (ҫав шутра — дизайнер хатӗрлени те) хатӗрлеме саккас пама хатӗр. Кун пирки Экспорта ӑстакан продукцие кӑларма пулӑшакан центр ертӳҫи Григорий Данилов пӗлтернӗ.
Ҫитес вӑхӑтра пирӗн патри компани кӗҫерен тӗслӗхлӗх парти пушмак хатӗрлесе пӑхӗ.
Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» савут «Союз-5» ракета-носитель валли оборудовани кӑларӗ. Ҫакӑн пирки авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Чӑваш Республикине «Роскосмос» патшалӑх корпорацийӗн генкюеральнӑй директорӗ Дмитрий Рогозин килсен калаҫса татӑлнӑ. Ырӑ хыпара корпорацин пресс-служби пӗлтернӗ.
Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» заводра пулнӑ чух Дмитрий Рогозин асӑннӑ предприятин хӑватне пысӑка хурса хакланӑ. Ҫавна май енсем савут «Союз-5» ракета-носитель валли оборудовани кӑларма тытӑнассине тишкернӗ, ӗҫе пуҫӑнма май пуррине палӑртнӑ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев Етӗрне хулинче пулнӑ. Унта вӑл «Полимерстрой» предприяти ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашнӑ. Асӑннӑ организаци халӑхран полиэтилен юлашкине пухса тирпейлеме хатӗр.
Ҫутҫанталӑкра пластмасса темиҫе ҫӗр ҫул ирӗлет. Ӑна пуҫтарса тирпейлени ҫутҫанталӑкшӑн та усӑллӑ пулӗ, производительсемшӗн те вӑл – йӳнӗ чӗртавар.
Полиэтилена тӗрлӗ мелпе усӑ курма май пур. Эпир маларах асӑннӑ «Полимерстрой» предприяти пластмассӑран стрейч пленка хатӗрлет.
Ӳлӗмрен предприяти производствӑна тата аталантарасшӑн. Производство валли хӑйӗн оборудованине хута яма палӑртать.
Федерацин айӑплава пурнӑҫа кӗртес енӗпе ӗҫлекен службин Чӑваш Енри управленийӗн учрежденийӗсенче медицина маскисем ҫӗлеме тытӑнӗҫ. Кун пирки асӑннӑ управлени пуҫлӑхӗ Александр Робота пӗлтернӗ. Вӑл республикӑн Правительство ҫуртӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаевпа тӗл пулнӑ. Унта енсем управленин производстви пирки калаҫнӑ. Ведомствӑна пӑхӑнакан учрежденисенче ҫӗвӗ производстви, тимӗр-тӑмӑртан япала туса кӑларасси, йывӑҫ-чус тирпейлесси тата ял хуҫалӑхӗ вӑйлӑ аталаннӑ.
«Пирӗн 2500 гектар ытла ҫӗр пур. Пахчаҫимӗҫпе, сысна ашӗпе, сӗтпе эпир хамӑра тивӗҫтеретпӗр. Ҫӗрулмие тата ытти пахчаҫимӗҫе кӑҫал Мари Эла та ӑсатрӑмӑр», – каласа кӑтартнӑ Александр Робота.
«Раҫҫей Правительстви хушнипе пирӗн тытӑм медицина маскисем хатӗрлеме тытӑнчӗ. Эпир те унта хутшӑнӑпӑр», — тенӗ Федерацин айӑплава пурнӑҫа кӗртес енӗпе ӗҫлекен службин Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ.
Вӑрмар районӗнчи пӗр ял хуҫалӑх предприятийӗсенчен пӗрин хӑмла типӗтмелли Раҫҫейре кӑларнӑ комплекс пулӗ.
Хӑмла типӗтмелли комплекса Раҫҫейре тӑвас ыйтӑва Чӑваш Енӗн Правительствин ҫуртӗнче сӳтсе явнӑ. Тӗл пулӑва ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов, республикӑри хамла туса илекенсем, Чӑваш Ял хуҫалӑх академийӗн ректорӗ Андрей Макушев тата аслӑ шкулӑн инженери факультечӗн деканӗ Николай Пушкаренко хутшӑннӑ. Вӗсем Чукун ҫул техникин 41-мӗш тӗп савучӗн ӗҫченӗсемпе курнӑҫнӑ.
Савутӑн аталану енӗпе ӗҫлекен директорӗ Вадим Хромых тата Артур Дышаленков тӗп конструктор ХС-400 хӑмла типӗтмелли Раҫҫейри пӗрремӗш комплекс тӑвас шухӑшлине пӗлтернӗ.
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тарӑх, комбайна 2019 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче тӗрӗслесе, ҫӗртме уйӑхӗнче ӑна Вӑрмар районӗнчи «АгроРесурсы» предприятире вырнаҫтарса ӗҫлеттерсе пӑхасшӑн, кӗркунне хута ярасшӑн.
Савутпа ял хуҫӑлӑх предприятийӗн ертӳҫисем хут ҫине алӑ пуссах калаҫса татӑлнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпром» ҫитес вӑхӑтрах пысӑк пахалӑхлӑ сӳнтернӗ акшар кӑларма тытӑнӗ. Кун пирки ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн министерствинче иртнӗ канашлура пӗлтернӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта вырнаҫнӑ предприяти пысӑк пахалӑхлӑ сӳнтернӗ акшар туса кӑларма кирлӗ оборудование кӳрсе килнӗ те ӗнтӗ. «Химпром» ертӳлӗхӗ ӑна сутлӑх валли ҫулсерен 40-шер пин тонна янтӑласшӑн. Ҫӗнӗ производствӑна предприяти 2 миллиона яхӑн доллар хывма палӑртса хунӑ. Сӳнтернӗ акшарӑн пирвайхи партийӗ сутлӑха ҫак ҫулӑн пӗрремӗш ҫурринчех тухӗ.
Асӑнса хӑварар, сӳнтернӗ акшарпа ытларах чухне предприятисем строительство материалӗсем туса кӑларнӑ ҫӗрте усӑ кураҫҫӗ. «Химпромра» ӑна сӳнтермен паха акшартан хатӗрлӗҫ, ҫавӑнпа хапӑл туса туянакансем тӳрех тупӑнӗҫ.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче иртнӗ ҫулта хӑш професси ҫыннисем шалу ытларах илнине шутласа кӑларнӑ. Хӑйне евӗр рейтинга HeadHunter аталитикӗсем хатӗрленӗ. Вӗсем 2017 ҫулта сайта вырнаҫтарнӑ вакансисене тишкернӗ.
Хайхи аналитиксем шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, рейтингра пӗрремӗш вырӑна уйӑхсерен вӑтамран 60-шар пин тенкӗ илекен топ-менеджерсем тухнӑ, иккӗмӗш вырӑнта чӗр тавар туса илекенсем. Вӗсен ӗҫ укҫи уйӑхсерен 47,8 пин тенкӗ ӳксе пынӑ. Строительствӑпа куҫман пурлӑх тытӑмӗнче вӑй хуракансен шалӑвӗ те пӗчӗк мар: 33,2 пин тенкӗ.
Чи пӗчӗк шалу илекенсем бухгалтерсем иккен: 20 пин тенкӗ. Патшалӑх тытӑмӗнче тӑрӑшакансене ӗҫ сӗнекенсем 23 пин тенкӗ тӳлеме шантараҫҫӗ. Банксенче, искусствӑра, масс-медиӑра, маркетингпа спортра, транспорт тытӑмӗнче ӗҫлекенсем вӑтамран 25 пин тенкӗ илеҫҫӗ. Унсӑр пуҫне иртнӗ ҫулта IТ-технологисен, автомобиль бизнесӗн, медицина тытӑмӗсенче тата производствӑра тар тӑкакансен шалӑвӗ 30 пин тенкӗрен кая мар пулнӑ.
Шупашкарти агрегат савучӗ промышленноҫ тракторӗсем валли каток кӑларма пуҫлӗ. Унччен те унта ӑна хатӗрленӗ-ха. Анчах производствӑна пуҫласа вӗҫне ҫитериччен пӗр лапамра пурнӑҫламан.
Кирлӗ изделисен пӗр пайне агрегат савутӗнче хатӗрленӗ, унтан вӗсене «Промтрактор» савута ӑсатнӑ. Унта ӗҫе вӗҫне ҫитернӗ. Пӗр номенклатурӑна икӗ вырӑнта кӑларни «Трактор савучӗсем» концерна тивӗҫтерме пӑрахнӑ. Пӗр енчен, турттарса ҫӳресе тӑкакланмалла. Тепӗр енчен, производство лапамӗсене туллин усӑ курма тӑрӑшмалла. Ҫапла вара ӳлӗмрен катоксене агрегат савутӗнче кӑларма пуҫлӗҫ. Рабочисем ҫӗнӗ ӗҫе хӑнӑхнӑ. Чӑваш Енӗн Экономика министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх вӗсем паян тесен паян производствӑна кӳлӗнме хатӗр.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (31.03.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 758 - 760 мм, 8 - 10 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ишетер Федосия Дмитриевна, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садай Владимир Леонтьевич, чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Воробьёв Алексей Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Спиридонов Моисей Спиридонович, чӑваш живописецӗ, графикӗ вилнӗ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |