Иртнӗ шӑматкун Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкере виҫҫӗмӗш хут Туркай вулавӗсем иртнӗ. Вӗсене, йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, Йӗпреҫ муниципалитет округ администрацийӗн вӗренӳ пайӗ, Чӑваш Республикинчи Ҫеҫпӗл Мишши фончӗ тата Чӑваш наци конгресӗн вырӑнти уйрӑмӗ йӗркеленӗ. Ҫивӗч ӑмӑртӑтӑва Йӗпреҫ районӗнчи тӗрлӗ шкулсенче вӗренекен 72 ача тата чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсемпе библиотекарьсем хутшӑннӑ. Кӗҫӗн классенче вӗренекенсем ытларах Чӑваш халӑх поэчӗн Раиса Сарпин сӑввисене юратса та хавхаланса вуланӑ, аслӑ классенче вӗренекенсем вара хӑйсем Чӑваш халӑх поэчӗн Валери Туркайӑн сӑввисене кӑмӑлланине палӑртнӑ.
Республикӑри Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорӗ Валери Туркай амӑртура малти вырӑнсене йышӑннисене те, конкурса хутшӑнма кӑмӑл тунисене те — пурне те! — асӑннӑ фонд юлашки ҫулсенче кун ҫути кӑтартнӑ кӗнекесене парнелесе хавхалантарнӑ. Кунсӑр пуҫне чӑваш поэзине юратакансем пурте ятарлӑ дипломсем илме тивӗҫлӗ пулнӑ.
Ака уйӑхӗнче Туркай вулавӗсем саккӑрмӗш хут Комсомольски районӗнче иртӗҫ.
Лаврентий Таллеров паллӑ публицист, куҫаруҫӑ, чӑваш халӑх писателӗ ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарти Литература музейӗнче «Калав ӑсти те, сумлӑ романист та» ятпа литература каҫӗ иртнӗ.
«Лаврентий Таллеров Комсомольски тӑрӑхӗнчи Нӗркеҫ ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑтам шкул, библиотека техникумне пӗтернӗ, ун хыҫҫӑн Урал патшалӑх университетне куҫӑмсӑр майпа вӗренме кӗнӗ. Район хаҫатӗнче яваплӑ секретарь тата редактор пулнӑ. Пӗр вӑхӑт Чӑваш радио корреспондентӗнче тӑрӑшнӑ. 1969-мӗш ҫулта «Коммунизм ялавӗ» хаҫат редакцине куҫнӑ, ҫавӑн пекех 10 ҫул «Тӑван Атӑл» журналта ӗҫленӗ. Лаврентий Таллеров тӑван литературӑра прозаик тата публицист пек палӑрнӑ», — тесе пӗлтернӗ «Чӑваш Ен» ПТРК.
Кӑрлач уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче чӑваш халӑх писателӗн Сергей Павловӑн «Шӑпчӑк ҫӗрӗпех юрлать» кӗнекипе паллаштарӗҫ. Унта литераторсем, тӗпчевҫӗсем, педагогсем, ҫыравҫӑ пултарулӑхӗпе кӑсӑкланакансем хутшӑнӗҫ.
Сергей Павлов – пултаруллӑ прозаик тата журналист. Унӑн паллӑрах ӗҫӗсен шутӗнче «Сӗлкӗш», «Авӑр», «Тан таппи», «Тӗтре», «Сарӑ хӑмӑш, сар хӑях», «Сулӑнчӑк» тата ыттисем. Унӑн ал ҫырӑвӗсем ача-пӑчапа ҫамрӑксем валли ҫыракан авторсен республикӑри конкурсӗнче пӗрре ҫеҫ мар ҫӗнтернӗ.
«Шӑпчӑк ҫӗрӗпех юрлать» роман никӗсӗнче — ҫыравҫӑн амӑшӗн аса илӗвӗсем.
Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Геннадий Айхи тата Тур Ульвен пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ кӗнекесене хӑтлӗҫ. Асӑннӑ кӑларӑмсем Питӗр хулинче 2023 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
Пуҫтарӑннисем Александр Житеневӑн «Геннадий Айги: поэтика черновика» тата Норвеги поэчӗн тата прозаикӗн Тур Ульвенӑн «Исчезание равно образованию. Стихотворения и эссе» (ӑна вырӑсла Дмитрий Воробьевпа Нина Ставрогина куҫарнӑ) кӑларӑмӗсене хаклӗҫ.
Воронежри А. Житенев литературовед, критик, филологи наукисен докторӗ хӑйӗн монографине Чӑваш халӑх поэчӗн темиҫе сӑввине халалланӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи «Варкӑш» литература клубӗн ҫитес эрнери ларӑвӗнче Александр Трофимов пултарулӑхӗпе ҫывӑхрах паллашма палӑртнӑ. Лару вулавӑшра кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 18 сехетре пуҫланӗ.
Ҫыравҫӑ Хӗрлӗ Чутай районӗнчи (халӗ – муниципаллӑ округ) Турхан ялӗнче кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ пединститутран вӗренсе тухса Архангельск облаҫне хут комбинатне хӑпартма тухса кайнӑ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи шкулсенче учитель, завуч, директор пулса тӑрӑшнӑ. Унӑн хайлавӗсем район тата республика хаҫачӗсенче паян та пичетленеҫҫӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чун вӗҫевӗ. Полет души» нотӑланӑ юрӑ пуххи пичетленсе тухнӑ.
Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑларӑм авторӗ – Валентина Тарават (Валентина Николаевна Игнатьева), Раҫҫей Федерацийӗн Ҫыравҫӑсен союзӗн членӗ (1995), Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ (1996), Чӑваш Республикинчи Композиторсен ассоциацийӗн членӗ (1996), Чӗмпӗр облаҫӗн хисеплӗ гражданинӗ (2007), «Браво, Маэстро!» преми лауреачӗ (2023). Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн музыка редакторӗ – Александр Васильев, издательство редакторӗ – Ольга Иванова, художникӗ – Дмитрий Литаврин. Тиражӗ – 800 экземпляр.
Нотӑланӑ юрӑ пуххине Валентина Тарават кӗвӗленӗ хайлавсем кӗнӗ. Сӑввисен авторӗсем – Валентина Тарават, Анатолий Ырьят, Николай Ларионов, Раиса Сарпи, Олег Прокопьев, Анатолий Чебанов, Галина Матвеева, Надежда Силпи, Любовь Мартьянова, Светлана Матлина. Ачасем валли ҫырнӑ произведенисем те пур.
Геннадий Айхин «Стихотворения» кӗнеки Мускаври «Эксмо» издательствӑра 10 пин тиражпа пичетленсе тухнӑ. Кӗнекене сӑвӑсем ҫеҫ мар, эссесем те кӗнӗ. Унсӑр пуҫне Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑх юррисем евӗрлӗ «Поклон – пению» тата «Мир Сильвии» сӑвӑсем кӗнӗ.
Кӗнекене пухса хатӗрленӗ Арсен Мирзаев кӑларӑма малтанласа «День присутствия всех и всего» ят пама шухӑшланине, анчах кӗнеке кӑларакансем ят ытла та вӑрӑм тесе каланине пӗлтернӗ.
Чӑваш кӗнеке издательстви «Чӑваш романӗ» литература конкурсне ирттерессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: ӗҫсене ярса пама кая юлман-ха. Вӗсене 2024 ҫулхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен fed_ol@mail.ru электрон адреспа йышӑнаҫҫӗ. Е Шупашкарти Чӑваш кӗнеке издательствине илсе ҫитерсе памалла.
Конкурса тӑратнӑ ӗҫсем чӑвашла пулмалла. Конкурса халиччен пичетленмен хайлавсемпе хутшӑнмалла. Вӗсен тематики ирӗклӗ. Калӑпӑшӗ А4 форматпа 700 страницӑран ытла мар пулмлала мар.
Ҫак статья (Анатолий Юман сӑвӑҫ ӑна очерк тенӗ) пирки пуҫланнӑ калаҫӑва малалла тӑсма кирлине эпӗ вулакана систерсе хӑварнӑччӗ. Вӗҫӗ ҫукчӗ-ҫке-ха, «хӳрине» такам татса илнӗ (е ҫухатса хӑварнӑ). Машинкӑпа ҫапнӑ хыҫҫӑнхи виҫҫӗмӗш-тӑваттӑмӗш копийӗсем выртса юлман-ши? Ҫыравҫӑн еткерлӗхне Паянхи истори архивне панӑ, тен, ҫавӑнта «чакаланса» пӑхас?
Ку архивра ӗҫлесе пӑхни пирки самай кӑсӑк статья ҫырма пулать, анчах унталла сулӑнасшӑн мар эпӗ. Кӗскен каласан, очеркӑн машинкӑпа ҫаптарнӑ копийӗсем тупӑнчӗҫ Уяр хучӗсем хушшинче, анчах эпир шыракан вӗҫӗ унта та ҫук.
Ҫырнисен пуххин маларахри томне хатӗрленӗ чухне асӑрханӑччӗ, ҫыравҫӑн чылай хайлавӗсем кӗнекерен кӗнекене куҫса пыраҫҫӗ, автор вӗсене кӑшт-кашт якаткаласа та илет, сайра хутра ятне улӑштарать. Тӑваттӑмӗш тома кӗмелли ҫулҫӳрев очеркӗсене «кайран вулама» тесе уйӑрса хунӑччӗ. Ак япала, эпир шырани 1971 ҫулта тухнӑ «Телейлӗ Палюк» кӗнеке вӗҫне «Чӑвашкассинче» (ҫул ҫӳренӗ чух курнисенчен) ятпа хӗсӗнсе кӗнӗ иккен, «Иртнипе пулассире» вара Тӑванкасси ялӗ пирки сӑмах пырать.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Арҫури» поэмӑпа ҫыхӑннӑ документпа ӳнер куравӗ ӗҫлет. «Параллели: мифы и легенды в поэзии» (чӑв. Параллель: Поэзири мифсемпе легендӑсем) ят панӑскере чӑваш литературин классикӗ, педагог тата этнограф, Михаил Фёдоров ҫуралнӑранпа 175 ҫул, унӑн «Арҫури» поэмине ҫырнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Курава уҫма ӑслӑлӑх, культура, ӳнер ҫыннисем, журналистсем хутшӑннӑ.
Филологи наукисен докторӗ Виталий Родионов Михаил Фёдоровӑн пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ, вӑл чӑваш литературине епле витӗм кӳни ҫинчен асӑнса хӑварнӑ.
+16.3 °C