Ҫак канмалли кунсенче Чӑваш Енре спортсменсем йытӑ кӳлсе чупӗҫ. Ӑмӑрту Атӑл леш енче «Нартаван» туризм базинче иртӗ.
Шӑматкун тупӑшу 11 сехет ҫурӑра пуҫланӗ, вырсарникун – 9 сехетре. 7500 метр тӑршшӗ трасса ҫине спортсменсем тӑватӑ ураллӑ тусӗсемпе тухӗҫ. Ҫӗнтерӳҫене тӑватӑ дисциплинӑра палӑртӗҫ: «Йӗлтӗр-спринт 1 йытӑ», «Нарта-спринт 2 йытӑ», «Нарта-спринт 4 йытӑ» тата «Нарта-спринт 6 йытӑ».
Иккӗмӗш кунхине эстафета тата ача-пӑча старчӗ пулӗҫ. Вӗсем 3 пин ҫухрӑма парӑнтарӗҫ. Ӑмӑртӑва 12-17 ҫулсенчи ачасем хутшӑнӗҫ.
Кӑрлач уйӑхӗн 17-мӗшӗнче каҫхине Шупашкар районӗнчи Анатри Макаҫ ялӗнчи насос станцийӗнче сигнализаци ӗҫлеме пуҫланӑ. Вырӑна оперативлӑ следстви ушкӑнӗ ҫийӗнчех ҫитнӗ. Вӗсемпе пӗрле – овчарка та.
Ингул ятлӑ йытӑ станцие кӗме хӑтланнӑ ҫын йӗрӗ ҫине ӳкнӗ, пӗр ҫухрӑм кайса ун патне илсе ҫитернӗ. Ҫапла йӗрке хуралҫисем Кӳлӗ урамӗнче пурӑнакан 21 ҫулти каччӑ патне ҫитсе тӑнӑ.
Каччӑ 43 ҫулти пӗлӗшӗпе станцие кӗме хӑтланни пирки каласа кӑтартнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
| РАШ | 26 |
Шупашкар хулинче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм нумаях пулмасть хӑйӗн йыттине ҫухатнӑ. Кун пирки вӑл йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.
Хӗрарӑм пакунлисене ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, «хаски» ӑратлӑ йытта хӑй ӗҫлекен кафе умне кӑкарса хунӑ.
Йӗрке хуралҫисем йытӑ вӑрланӑ ҫынна шырама тытӑннӑ. Кӑштахран ҫав йытта Трактор тӑвакансен проспектӗнчи полици уйрӑмӗ умӗнче асӑрханӑ, ӑна хӑйсем патне илсе кӗртнӗ.
Йытта кам вӑрланине те кӗҫех тупса палӑртнӑ. Ҫамрӑк мар мӑшӑр ӑнлантарнӑ тӑрӑх, кӑкарса хунӑ йытта вӗсем хӗрхеннӗ, ҫавӑнпа ӑна хӑйсемпе пӗрле илсе кайнӑ. Киле такси тытса каяс тенӗ. Машина кӗтсе тӑнӑ хушӑра йытӑ тарса ҫухалнӑ.
Халӗ ҫав мӑшӑр тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫӗмӗрлере пӗр ачана йытӑ ҫыртнӑ. Ҫавӑн пирки ача амӑшӗ прокуратурӑна ҫул тытнӑ.
Прокуратура тӗрӗсленӗ май ҫакна палӑртнӑ. Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ача шкултан килне таврӑннӑ, ҫавӑн чухне ӑна килсӗр-ҫуртсӑр йытӑ ҫыртнӑ.
Ачана амӑшӗ больницӑна илсе кайнӑ. Унтан вӑл надзор органне ҫӑхавланӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Унта Ҫӗмӗрле хула администрацийӗнчен ачана кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗшӗн саплаштарма ыйтнӑ.
Суд ачана майлӑ пулнӑ — администрацирен 10 пин тенкӗ шыраса илме йышӑннӑ.
Кӳкеҫре хуҫасӑр йытӑсене вӑхӑтлӑх тытмалли пункт пур. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи «Кугеси | Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ | Общество канашӗ) пабликра ҫырнӑ тӑрӑх, унтан чирлӗ йытӑсене урама кӑларса яраҫҫӗ имӗш. Кун пирки йытӑсене хӗрхенекен нимеҫӗсем систернӗ-мӗн.
Вӗсем каланӑ тӑрӑх, йытӑсене вакцинациленӗ тата стерилизациленӗ хыҫҫӑн хӑшӗсен ҫурӑмӗ ҫинче юхан-суран пулса каять, ҫавна пӑхмасӑрах чӗрчунсене ирӗке кӑларса яраҫҫӗ.
Вырӑнти хастарсем асӑннӑ пунктра пулнӑ, яваплисемпе калаҫнӑ. Вӗсем лару-тӑрӑва тишкерме шантарнӑ.
Кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче Елчӗк районӗнче пурӑнакан 73 ҫулти арҫын качакине кайса кӑкарнӑ та тепӗртакран ӑна кайса пӑхнӑ: лешӗ вилнӗ. Чӗрчуна йытӑсем туртса ҫурнӑ иккен.
Арҫын тӑкака саплаштарасшӑн. Вӑл кун тӗлӗшпе суда тавӑҫ тӑратнӑ. Прокуратура тӗрӗсленӗ те ҫакна палӑртнӑ: вырӑнти хӑйтытӑмлӑх килсӗр-ҫуртсӑр йытӑсем тӗлӗшпе ӗҫлесе ҫитереймен. Ҫавна май вӗсен саккунпа килӗшӳллӗн йытӑсем кӳнӗ тӑкака саплаштармалла.
Хальхи вӑхӑтра заявление судра пӑхса тухаҫҫӗ.
Элӗкре пурӑнакансене кӗрт йыттисем канӑҫ памаҫҫӗ. Кӑҫал ҫулла вӗсем чылай выльӑха тӑлласа вӗлернӗ.
Чӑваш наци телекуравӗ вырӑна ҫитсе сюжет ӳкернӗ. Ҫурлан 19-мӗшӗнче Ирина Александрова 4 качакине уя тухса кӑкарнӑ. Хӑй йӑран ҫумлама таврӑннӑ. Качакисене йытӑсем тапӑнни пирки ӑна кӳрши пӗлтернӗ. Ҫав кун унӑн икӗ качакине йытӑсем тӑлланӑ.
Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ҫав ҫапкаланчӑк 4 йытӑ ӗнесене те тапӑнаҫҫӗ. Кӑҫал вӗсем пӗр уйӑхра 20 пуҫ выльӑха тӗп тунӑ. Элӗксем ку ыйтупа ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ патне, полицие, прокуратурӑна ҫитнӗ. Анчах татӑклӑ хурав кӗтсе илеймен.
Ҫынсен шухӑшӗпе, йытӑсем инҫех мар вырнаҫнӑ сӗт-ҫу савутӗнчен килеҫҫӗ. Анчах ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ӗнентернӗ тӑрӑх, вӗсем савутӑн мар, вӑл унта хӑй кайса тӗрӗсленӗ.
Апла-и, капла-и - хальлӗхе йытӑсене никам та тытмасть, Элӗксем вара шар кураҫҫӗ...
Кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 11-19-мӗшӗсенче пирӗн республикӑра пурӑнакан 20 ҫынна йытӑ ҫыртнӑ хыҫҫӑн тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ. Утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче — пӗр кунта — республикӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакан 6 ҫынна йытӑ ҫыртнӑ, ҫав шутра 4 ача шар курнӑ.
Маларах асӑннӑ 20 тӗслӗхрен 8 тӗслӗхӗнче килти йытӑсем ҫыртнӑ. Вӗсене пула 7 ача тата 1 ҫын шар курнӑ. Кӳршӗсен йыттисем 3 ачапа 1 ҫынна ҫыртнӑ. Урам тӑрӑх хуҫасӑр чупса ҫӳрекен йытӑсем 3 ачапа 5 ҫынна тапӑннӑ.
Утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи 8 ҫулти хӗрачана тухтӑрсем Республикӑн ача-пӑча больницине илсе килнӗ. Пӗчӗкскере килти йытӑ ҫыртнӑ. Хуҫисем ӗнентернӗ тӑрӑх, вӑл унччен килти ҫынсене ҫыртман.
Вӑрнарти 2-мӗш вӑтам шкул ҫумӗнчи ҫуллахи сывлӑха ҫирӗплетмелли лагерьте Виталий Яковлев кинологпа паян тӗлпулу иртнӗ. Вӑл хӑй пӗччен ҫитмен, пӗрле Пани ятлӑ йытта илсе пынӑ.
Кинолог ачасемпе тӗл пулнӑ май вӗсене йытӑсем пирки кӑсӑклӑ япаласем каласа панӑ. Ачасем ҫак чӗрчунсем Тӑван Ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче мӗнпе пулӑшни пирки, паянхи кулленхи пурнӑҫра мӗнле вырӑн йышӑнни ҫинчен пӗлнӗ. Шкул ҫумӗнчи лагере ҫӳрекенсене уйрӑммӑн Пани пирки каласа пани кӑсӑклӑ пулнӑ.
Виталий Иванович акӑ мӗн каласа панӑ: Пани сисӗмлӗ те чӑтӑмлӑ, вӑр-вар пулнипе полицейскисем преступленисене уҫса параҫҫӗ, вӗсене тӑвасран вӑхӑтра чараҫҫӗ, усал ӗҫ тӑвакансене тытаҫҫӗ. Йытӑ ачасене хӑйӗн хӑш-пӗр ӑсталӑхне те кӑтартса панӑ.
Лагере ҫӳрекенсене паянхи тӗлпулу кӑмӑл кайнӑ. «Ҫӗнтерӳ хаҫачӗ» вӑл нумайлӑха асра юлӗ тесе шантарса калать.
Килсӗр-ҫуртсӑр йытӑсем пирки тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче пӗрмаях ҫыраҫҫӗ. Кӳкеҫсем те хуҫасӑр ҫав чӗрчунсенчен шикленеҫҫӗ. Йытӑсем кушаксене туртса ҫураҫҫӗ, ачасене хӑратаҫҫӗ, ҫынсене ҫыртаҫҫӗ тесе «Кугеси/Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ/Общество канашӗ) пабликра вӗҫӗмех пӗлтереҫҫӗ.
Килсӗр-ҫуртсӑр йытӑсен нушине тӳре-шара та пӗлет. Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев, ав, кун пирки Инстаграмри хӑйӗн странцинче ҫырнӑ. Вӑл хыпарланӑ тӑрӑх, Ҫӗмӗрлере хуҫасӑр йытӑсене тытма 150 вырӑнлӑх приют уҫасшӑн. Анчах ун валли малтанласа укҫа пӑхса хӑвармалла.
Хальхи вӑхӑтра ун пек приютсем Шупашкарта (унта 350-500 чӗрчуна пӗр харӑс усрама май пур) тата Кӳкеҫре (150 вырӑнлӑх) пур.
+0.3 °C