Паян Чӑваш Енре право йӗркине тивӗҫтерессипе ӗҫлекен координаци канашлӑвӗ иртнӗ.

Ларура ют ҫӗршывсенчи ҫынсем РФ гражданинӗ ята илмесӗрех саккунсӑр майпа ӗҫление тӗплӗн сӳтсе явнӑ, йӗрке тумалли мерӑсене тишкернӗ.

ЧР Шалти ӗҫсен министерствин миграци ыйтӑвӗсемпе тимлекен управленийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Митрафанов кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне республикӑра ют ҫӗршывран килнӗ 6 474 ҫынна учета илнине пӗлтернӗ. Вӗсенчен ытларахӑшӗ — Украинӑран, Узбекистанран, Таджикистанран, Арменирен, Азербайджанран, Туркменистанран, Молдовинчен.

Йывӑрлӑх кӑларса тӑратакан ыйтусенчен пӗри – халӑх вырӑс чӗлхине пӗлменни тенӗ докладҫӑ.

Канашлура хальхи вӑхӑтра туса ирттермелли тата татса памалли ӗҫсене палӑртнӑ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Айӑплава пурнӑҫа кӗртессмпе ӗҫлекен федераци службин пуҫлӑхӗн ҫумӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Валерий Балан Лапсарта тӑвакан следстви изоляторӗнче пулнӑ. Ҫав учреждение ҫӗнӗрен туса лартнӑ, ӗҫсене вӗҫленӗпе пӗрех. Унта харӑсах пӗр 500 ҫын вырнаҫӗ.

Строительство ӗҫӗсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн ҫӗнӗ изоляторӑн ҫуртӗнче канашлу ирттернӗ. Унта пакунлисем йышлӑн хутшӑннӑ: Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ Александр Робота, Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин, республикӑн прокурорӗ Василий Пословский, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Софронов, РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Анатолий Митин.

Лапсартине хута ярсан Шупашкарти К. Иванов урамӗнчи 1648 ҫулта тунине киввине хупӗҫ.

Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 15 сехет те 10 минутра Шалти ӗҫсен министерствин Ҫӗнӗ Шупашкарти пайӗнчен 33-ри арҫын тухса тарнӑ. Ӑна маларах Самар облаҫӗнчен тытса килнӗ. Вӑл ҫынсене улталаса пурӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Йӗрке хуралҫисем ҫынна тартнӑ тӑрӑх халӗ служба тӗрӗслевӗ ирттереҫҫӗ.

Инкеклӗ лару-тӑру пулса иртнин сӑлтавне палӑртнӑ вӑхӑтра ШӖМӗн пайӗн пуҫлӑхне Владимир Баранова ӗҫлеме вӑхӑтлӑха чарнӑ. ШӖМӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти пайӗн тепӗр ӗҫченне те вӑхӑтлӑха ӗҫсӗр хӑварнӑ.

Самар облаҫӗнчен тытса Чӑваш Республикине илсе килнӗ арҫына йӗрке хуралҫисем малалла шыраҫҫӗ. Сӑнпа пӑхсан таркӑн — 30—35 ҫулсенче, 160 сантиметр тӑршшӗ, начар. Арҫын тӗксӗм кӑвак джинс шӑлаварпа, клеткӑллӑ кӗпепе, хӑйӑр тӗслӗ курткӑпа пулнӑ.

Ӳсӗр чухне темӗн те пулать вӗт. Етӗрнере пурӑнакан хӗрарӑм, ӳсӗрскер, йӑнӑшпа уксус ӗҫсе пульницӑна лекнӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.

63 ҫулти хӗрарӑм юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче килӗнче ӳсӗр пулнӑ. Хайхискер 22 сехетре эрех ӗҫес тенӗ те уксус кӗленчине ярса тытнӑ. Унӑн пырӗ ҫав самантрах пиҫсе кайнӑ. Ӑна районти пульницӑна часрах ӑсатнӑ.

Сӑмах май, утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче кунашкал пӑтӑрмах Вӑрмар районӗнче те пулнӑ. 43 ҫулти хӗрарӑм та эрех ӗҫес тесе йӑнӑшпа уксус кӗленчине тытнӑ. Вӑл килӗнче 20 грамм ҫутӑ шӗвек тупнӑ, анчах вӑл уксус пулнине ҫӑвара хыпсан ҫеҫ пӗлнӗ. Тӑванӗсем пӗр тӑхтамасӑр васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ.

Ӗнер Пӗрремӗш каналпа «Мужское и женское» телекӑларӑмра кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче Шупашкарти «Космос» клубра арҫынна вӗлернине сӳтсе явнине эпир ҫӗр каҫах пӗлтернӗччӗ. Паллӑ журналист ертсе пыракан сумлӑ телекӑларӑм эфира тухнӑ хыҫҫӑнах РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ телекӑларӑмра каланӑ фактсемпе тӗпчев умӗнхи тӗрӗслев пуҫарнине пӗлтерчӗ.

Талӑкран РФ Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби те ӗҫтешӗсене тӗрӗслеме шантарса хыпарланӑ.

Черетлӗ хутчен аса илтерер, чуна ҫӳҫентерекен тӗслӗх кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулса иртнӗ. 35-ри Саша тата унӑн шӑллӗпе арӑмӗ тата ытти ҫывӑх ҫыннисем ҫав каҫ ҫуралнӑ кун тума каҫхи клуба кайнӑ. Пӗр сехет унта пулнӑ хыҫҫӑн вӗсем киле кайма пуҫтарӑннӑ. Ҫавӑн чухне вӗсен хуралҫӑсемпе тавлашу сиксе тухнӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, 35-ри арҫын хуралҫӑсем пусса лартсан хӑсӑкпа чыхӑнса кайса вилнӗ.

Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Раҫҫей паспортне илес тесе присяга тытмалла. Кун хыҫҫӑн ҫеҫ ют ҫӗршыв ҫыннисене паспорт тыттараҫҫӗ.

Ҫак кунсенче Шупашкарта ют ҫӗршыв ҫыннисем пӗрремӗш хут присяга тытса Раҫҫей паспортне илнӗ. Вӗсене малтан ҫапла калаттарнӑ: «Эпӗ хамӑн ирӗкпе тата ӑнланса Раҫҫей Федерацийӗн гражданствине илетӗп. Раҫҫей Федерацийӗн Конституцине тата саккунне, унӑн гражданинӗсен ирӗкӗпе прависене пӑхӑнма тупа тӑватӑп».

Ку мероприяти ЧР ШӖМӗн миграци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен управленинче иртнӗ. Ют ҫӗршывран килнӗ 20 ҫын Раҫҫейри культурӑпа йӑла-йӗркене хисеплеме тупа туса присяга вуланӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсен документсем пуҫтарса памалла. Присяга тытма килӗшменнисене гражданство памаҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн юстици министрӗ Наталья Тимофеева «Правда ПФО» интернет-хаҫатри статьясенчен пӗрин айӗнче комментари хӑваракансен шухӑшне ырламасӑр Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствине тавӑҫпа тухнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ав хута шута илсе йӗрке хуралҫисем «Правда ПФО» интернет-хаҫатран комментаторсен IP-адресӗсене ыйтса ҫырнӑ. Саккунпа килӗшӳллӗн кӑларӑм йӗрке хуралҫисене IP-адрессене пӗлтерме тивӗҫ тенӗччӗ эпир ҫав хыпар тӑрӑх.

Асӑннӑ кӑларӑмра ӗҫлекен Александр Белов журналист Фейсбукра паян ҫӗнӗ хыпар пӗлтернӗ. Вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, кӑларӑмӑн генеральнӑй директорӗ Василий Гуськов суд йышӑнӑвӗ пулсан ҫеҫ IP-адрессене право хуралҫисене пӗлтерӗҫ.

Тепӗр майлӑ каласан, сӑмах кӳрентернине экспертсем тата суд урлӑ ҫирӗплетсе памалла, кайран ҫеҫ кӳрентерекене шырамалла.

Ӗнер, юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Шупашкарта халиччен пулман лаборатори уҫнӑ. Вӑл — ДНК анализӗ тума май параканскер. Халиччен пирӗн республикӑра ун пекки пулман. Ӑна Шалти ӗҫсен министерствинче уҫнӑ.

Лабораторине ӗҫлеттерсе янӑ май хӗрлӗ хӑю касма тӗрлӗ шайри пысӑк пуҫлӑхсем пуҫтарӑннӑ. Пакунлисем кӑна мар, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев та унта пулнӑ.

Экспертпа криминалистика центрӗн пуҫлӑхӗ Александр Сергеев полковник лабораторин тӗллевӗпе паллаштарнӑ.

ДНК-лабораторире тӑвакан анализ преступниксене, ҫав шутра пусмӑрҫӑсене те, палӑртма май парӗ. Шалти ӗҫсен министерствинче Шупашкарта кун пек лаборатори ӗҫленине кура ют хулана (пирӗннисем ДНК-анализа Хусанта тутарнӑ) илсе ҫӳресе вӑхӑт иртмӗ тесе пӗлтереҫҫӗ.

Вӑрманта ҫамрӑксем ҫухалса кайнӑ. Икӗ йӗкӗте ҫӗрӗпех шырани пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.

Ҫӗмӗрлере пурӑнакан икӗ ҫамрӑк авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вӑрмана кӑмпа татма кайнӑ. Вӗсенчен пӗри техникумра вӗренет, тепри – шкулта. Хайхискерсем вӑрмана пӗр шикленмесӗрех ҫул тытнӑ. Ара, унччен вӗсем унта пӗрре кӑна пулман вӗт.

Анчах каччӑсем урӑх сукмакпа кайма шухӑшланӑ. Ҫавна май вӗсем киле каймалли ҫула тупайман. Вӗсем ашшӗ-амӑшӗ патне, полицие шӑнкӑравланӑ. Ҫав вӑхӑталла тӗттӗмленме пуҫланӑ.

Ҫамрӑксен вӑрмантах ҫӗр каҫма юлма тивнӗ. Полицейскисем вӗсене мӗн тумаллине вӗрентнӗ. Каччӑсем кӑвайт чӗртнӗ, ӑна ҫӗрӗпех сӳнтермен. Ирхине вӗсене каллех шырама пуҫланӑ. Каччӑсем ҫав вӑхӑталла вырӑнти лесникӑн палли патне тухнӑ.

Шупашкарта пӗр ҫемьере инкек пулнӑ. 2 ҫулти ача пуля ҫӑтса янӑ та сывлӑш ҫитменнипе вилнӗ.

Ку пӑтӑрмах авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 16 сехет ҫурӑра Шупашкарти Мускав районӗнче пулнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тарӑх, халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет. Тетте пӑшалти пуля ачан пырне ларнӑ. Ҫав вӑхӑтра аслисем ӑҫта пулнӑ? Пӗтӗмпех уҫӑмлатма тивӗ.

ШӖМ ҫине тӑрсах асӑрхаттарать: тетте туяннӑ чухне аслисен питӗ тимлӗ пулмалла. Ача пилӗк ҫул тултариччен вак-тӗвек япалаллӑ тетте туянма сӗнмеҫҫӗ. Халӗ хутаҫ ҫине тетте хӑш ӳсӗмри шӑпӑрлансем валли пулнине те палӑртаҫҫӗ.