Шупашкарта ватӑ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӑл — Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.
Юлия Лаврентьева хушӑран ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен аташать-мӗн. Ҫавӑнпа ҫынсене ӑна шыраса тупмашкӑн пулӑшма ыйтаҫҫӗ.
Юлия Лаврентьева 1931 ҫулта ҫуралнӑ. Богдан Хмельницкий урамӗнчи 80-мӗш ҫуртран тухса кайнӑ та киле таврӑнман. Тӗрӗссипе, вӑл унтан пӗрре мар тухса кайнӑ-мӗн. Ӑна районсенче е ҫул ҫинче шыраса тупнӑ.
Хӗрӗ хваттер уҫҫине пытарнӑ-мӗн. Хальхинче алӑкран кӑларма маннӑ. Пенсие тухнӑскер ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ирхине тухса кайнӑ. Ҫӑм шӑлавар, кӑвак кофта, тӗттӗм хӗрлӗ тӗслӗ тутӑр, ҫӑм нуски тӑхӑннӑ. Ҫумра документсем ҫук.
Ӑна Карачура енне утнине курнӑ. Куракансене ҫак телефонпа шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 350343, 89176790851, 89063862163 или 02 (020).
Паян Мускавра Шупашкар ҫыннисене йышлӑн тытса чарнӑ. Чӑваш Ен тӗп хули ҫыннисем унта хӑйсен ҫурчӗсене ишме пуҫланишӗн, вӗсем ҫавна хирӗҫ пулнипе ҫитнӗ имӗш. Сӑмахӗ кунта Аш-какай комбиначӗн тӑкӑрлӑкӗнче пурӑнаканнисем пирки пырать, Шупашкарта вӑл вырӑна «Шанхай» теҫҫӗ. Акцие Андрей Кулагин йӗркеленӗ имӗш.
Мускава хӑнана килнӗ ҫынсем чи малтанах «РОТ-Фронт» партийӗн митингӗнче сӑмах тухса калама шухӑшланӑ имӗш, анчах йӗрке хуралҫисем вӗсене Сокольники парка янӑ — заявка тӑрӑх вӗсен унта пухӑнмалла пулнӑ иккен. Анчах унта та Шупашкар ҫыннисене хапӑл пулман — митинг ирттерме ирӗк паман тесе вӗсене унта кӗртмен. Ак мӗн каласа панӑ Хастарсенчен пӗри — Василий Недопекин — ӗҫ-пуҫ пирки ҫапла каласа панӑ: «Вӑйлӑ ҫумӑр айӗнче ачасемпе пӗр сехет тӑнӑ хыҫҫӑн та нимӗнле хурав кӗтсе илеймерӗмӗр. Вара Шупашкар ҫыннисем каялла автобуссене вырнаҫрӗҫ. Ыйту епле татӑлнине унта кӗтес терӗҫ. Сасартӑк автобуссене ОМОН ҫыннисем кӗчӗҫ те алӑксене хупса пурне те таҫталла илсе кайрӗҫ». Автобуссем каялла Чӑваш Ене ҫул тытаҫҫӗ, шалта пулнӑ Мускав ҫыннисене 101-мӗш ҫухрӑмран иртсен кӑна кӑларнӑ иккен.
Ҫу уйӑхӗн иккӗмӗш ҫурринчен Шупашкарти урамсенче куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӗҫ. Ку вӑл — Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗн пуҫарӑвӗпе пулнӑ япала.
Мобильлӗ вулавӑшсене Шупашкарти кӳлмекре, Республика тӳремӗнчи скверта, Студентсен скверӗнче вырнаҫтарӗҫ.
Мобильлӗ вулавӑшсене QR-кодпа тивӗҫтерӗҫ. Вӗсем электрон меслетпе вуламалли кӗнекесен каҫҫине кӑтартрӗҫ. Ҫапла майпа элеткрон кӗнекесене смартфон е планшет урлӑ вулама май килӗ. Сӗнекен литература шутӗнче — тӗнче, Тӑван ҫӗршыв тата ача-пӑча литератури. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи ҫинчен калакан кӗнекесене те куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӑшнипе вулама май килӗ. Ҫынсем «буккроссинг» текен кӗнекепе ылмашмалли пӗтӗм тӗнчери юхӑма та хутшӑнайӗҫ. Ятарлӑ ҫӳлӗк ҫинчен вӗсем хӑйсене килӗшнӗ кӗнекене илме, ун вырӑнне урӑххине хӑварайӗҫ.
А. Николаев ячӗллӗ, Шупашкара — 500 ҫул парксенче тата Лакрей вӑрманӗнче тата Шупашкар ҫыннисем канма юратакан тӑватӑ ҫӗрте кӗнеке вуласа ларма хатӗрленӗ вырӑнсем пулӗҫ.
Шупашкарти Калинин районӗн прокуратури хула строительствипе ҫыхӑннӑ саккунсене пӗр компани пӑснине тупса палӑртнӑ.
Тулли мар яваплӑ ҫав общество Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ лаптӑк ҫинче автозаправка тума пуҫланӑ иккен. АЗСӑн диспетчер пункчӗн ҫуртне ҫӗклеме ӗлкӗрнӗ, топливо цистернисене вырнаҫтарнӑ, лаптӑка асфальт сарнӑ, станцие кӗмелли ҫулсене тунӑ тесе пӗлтерет «Хыпар» хаҫат.
Ирӗк илмесӗрех капиталлӑ ҫурт объекчӗсене тунӑшӑн самай ҫирӗп яваплӑх палӑртнӑ. Юридици вӑйӗнчи тытӑмсемшӗн — 500 пинрен пуҫласа 1 млн тенкӗ таран штрафлама юрать е 90 талӑк таран ӗҫлеме чармашкӑн пултараҫҫӗ.
Тӗрӗслев кӑтартӑвӗсене тӗпе хурса прокурор общество тӗлӗшпе адмӗҫ пуҫарнӑ, компание административлӑ майпа явап тыттармашкӑн республикӑн Арбитраж судне ыйту ҫырса панӑ. Нумаях пулмасть суд тулли мар яваплӑ обществӑна 500 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Ыран, ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнче тутарсем хӑйсен наци уявне Сапантуя паллӑ тӑвӗҫ.
ЧР правительствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, уява савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ. Чӑн-чӑн праҫник пулӗ-мӗн. Унтан пурте наци вӑййисене хутшӑнма пултарӗҫ: шӑчӑ ҫине хӑпарӗҫ, михӗсемпе чупӗҫ, куҫ хупса куршак ҫӗмӗрӗҫ, вӗрен туртӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене хаклӑ парнесемпе чыслӗҫ. Уяв кунӗнче кану паркӗнче тутар апат-ҫимӗҫне сутакан павильонсем ӗҫлӗҫ. Ҫавӑн пекех алӗҫӗсене туянма та май пулӗ.
Пултарулӑх ушкӑнӗсем наци юррине юрлӗҫ, ташлӗҫ. Мероприяти 11 сехетре пуҫланӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 10-мӗш шкула ТЭЦ-1 предприятире ӗҫленӗ, Совет Союзӗн Паттӑрӗн Михаил Кузнецовӑн ятне панӑ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков кун тӗлӗшпе постановление алӑ пуснӑ.
Михаил Кузнецов 1923 ҫулта Чулхула облаҫӗнчи Иккӗмӗш Кузнецово ялӗнче ҫуралнӑ. 1942 ҫулта ӑна Хӗрлӗ ҫара илнӗ, Сталинград ҫапӑҫӑвне хутшӑннӑ, Украинӑна, Польшӑна ирӗке кӑларнӑ ҫӗрте пулнӑ. Пилӗк хут аманнӑ.
Фронтовик Одер юханшыв хӗрринче палӑрнӑ. Паттӑрлӑхне кура ӑна Совет Союзӗн Паттӑрӗ ятне панӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл Шупашкарта пурӑннӑ, 1954 ҫулта ТЭЦ-1 предприятире ӗҫленӗ. 25 ҫул тар тӑкнӑ вӑл унта.
Суйлав ҫывхарать тесе кам мӗн кӑна тума хатӗр мар-ши ӗнтӗ! Шупашкарта суйлав умӗнхи хура технологисем кӗрсе пыма тытӑнни пирки Чӑваш патшалӑх телекуравӗпе радиокомпанийӗ пӗлтерет.
Ҫӗнтерӳ кунӗпе саламланӑ хитре щитсене халӑх уйрӑмах йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче касса пӗтернӗ иккен, хӑшӗсене сӑрӑпа вараланӑ. Шупашкар тӑрӑх тӳре-шара инспекци пухсах ҫӳренӗ те вандалсем пур плаката та тӗкӗнменнине асӑрханӑ.
Акӑ, Мир проспектӗнчи тата «Шупашкар» пасар патӗнчисенех илсен те ҫапла пӗтӗмлетме май килнӗ иккен. Сӑнсене тискерлетес тӗллев лартнисем плакатсене сиен кӳнипех ҫырлахман, унта ӳкернисене те сӑнсӑрлатнӑ-мӗн. «Мадагаскар» суту-илӳпе кану комплексӗ патӗнчи ҫавӑн пек плаката хула службисем комисси пырасса кӗтсе тӑман — пуҫтарса илнӗ.
Плакатсене ҫу уйӑхӗн каҫхине хур туса ҫӳренӗ имӗш. «Антей сервис» компанин ӗҫ тӑвакан директорӗ Наталья Ванеркина Олег Ялугинпа иккӗшӗн сӑнне йӑлтах касса илни пирки пӑшӑрханса пӗлтернӗ. Ялугин ҫурт-йӗрпе ҫыхӑннӑ ыйтусемпе потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен пӗрлешӗве ертсе пырать.
Паян, ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Шупашкарти Мускав проспекчӗн 31Б («Ҫеҫпӗл» кинотеатра хирӗҫ) ҫурчӗ ҫине Паллӑ чӗлхеҫӗн Иван Андреевич Андреевӑн асӑну хӑмине ҫакма палӑртнӑ. Пуҫламӑшӗ 15:00 сехетре.
Андреев Иван Андреевич 1928 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Элӗк районӗнчи Хитекушкӑнь ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Пирӗнтен 2011 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗнче уйрӑлса кайнӑ. Вӑл хӑй вӑхӑтӗнче Василий Георгиевич Егоров патӗнче аспирантурӑра вӗреннӗ. Наукӑпа тӗпчев институтӗнче чӗлхе пай пуҫлӑхӗ пулнӑ, 30 ҫул Чӑваш патшалӑх университетӗнче студентсене вӗрентнӗ, декан пулса ӗҫленӗ. Юлашки вӑхӑтра Республикӑри вӗрентӳ институтӗнче вӑй хунӑ. Чӑваш чӗлхин синтаксисне, морфологине, сӑмах пулӑвне, орфографипе пунктуацине тӗпчесе 200 ытла ӗҫ, учебниксем ҫырса пичетленӗ.
Ҫу уйӑхӗн 18–23-мӗшӗсенче Шупашкарта кинофестиваль саккӑрмӗш хут иртӗ. Конкурс программине тулли метражлӑ 11 фильма кӗртнӗ. Сахал йышлӑ халӑхсен конкурсӗнче 13 ӗҫ тупӑшӗ. Пӗтӗмпе фестивальте ҫынсем 43 фильм курӗҫ. Вӗсенчен 37-шӗ илемлӗ фильм, 6-шӗ — документлӑ.
Фестивале режиссерсем, продюсерсем, театрпа кино актерӗсем, киноведсем, кинокритиксем хутшӑнмалла. Пӗтӗмпе — 40 ытла ҫын. Ытти ҫулсенчи пекех фестиваль президенчӗ Карен Шахназаров пулӗ.
Сахал йышлӑ халӑхсен конкурсӗнче Пушкӑрт, Тутар, Якут, Буряти, Чӑваш республикисенчи, Алтай крайӗнчи фильмсене кӑтартӗҫ.
Фестивальте чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Вӑл Шупашкарта кӑна мар, Етӗрне, Пӑрачкав, Красноармейски районӗсенче те иртӗ. Фильмсене унчченхи пекех тӳлевсӗр курма май пулӗ.
Фестивальте конкурса хутшӑнакан фильмсем:
• «Кино про Алексеева» (чӑв. Кино Алексеев ҫинчен), режиссерӗ Михаил Сегал (Раҫҫей)
• «Белая белая ночь» (чӑв. Шурӑ-шурӑ каҫ), режиссерӗ Рамиль Салахутдинов (Раҫҫей)
• «Как меня зовут» (чӑв.
Шупашкарта ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртекен Европа команда чемпионачӗ пуҫланиччен шутлӑ кунсем ҫеҫ юлчӗҫ. 38 кун кӑна. Ӑмӑртӑва ҫӑмӑл атлетсем кӑна мар хатӗрленеҫҫӗ-мӗн.
Михаил Игнатьев чемпионат вӑхӑтӗнче республикӑна килмешкӗн Олимп вӑййисен икӗ хут чемпионкине Елена Исинбаевӑна официаллӑ мелпе чӗннӗ.
«Чӑваш Ен» Патшалӑх телерадиокомпанийӗн спорт корреспонденчӗ Вячеслав Ильин Мускавра унпа тӗл пулнӑ.
— Эпир Мускавра ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртнӗ тӗнче чемпионатӗнче лайӑх тупӑшрӑмӑр. Сочире пулнӑ хӗллехи Олимп вӑййисенче ҫӗнтертӗмӗр. Халӗ Шупашкарта Рио-де-Жанейрӑра иртекен Олимп вӑййисене хатӗрленӗпӗр, — тенӗ Елена Исинбаева спортсменка.
+12.3 °C