Ҫак ыйтӑва нумаях пулмасть Республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗнче сӳтсе явнӑ. «КӖСЛЕ – ЧУВАШСКИЙ НАРОДНЫЙ МУЗЫКАЛЬНЫЙ ИНСТРУМЕНТ: ПРОБЛЕМА ВОЗРОЖДЕНИЯ» (чӑв. Кӗсле — чӑваш халӑх музыка инструменчӗ: чӗртсе тӑратассин йывӑрлӑхӗ) ятпа иртнӗ ҫавра сӗтеле республикӑн Культура министерстви, Чӑваш патшалӑх гумантари ӑслӑлӑхсен институчӗ, Вӗренӳ министерстви, Республикӑн халӑх пултарулӑх центрӗ йӗркеленӗ.
Унта Хусанти, Мускаври, Тверьти, Сартури, Шупашкарти паллӑ ӑсчахсем хӑйсен шухӑшне каланӑ, халӑх музыка инструменчӗсене ӑсталассипе хӑйсен опычӗпе паллаштаракансем те пулнӑ.
Кӗсле класӗсене ача-пӑча музыка шкулӗсенче, Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУри ӳнер кафедринче уҫас ыйтусене те хускатнӑ. Кунсӑр пуҫне ҫак инструментпа хӑй тӗллӗн вӗреннӗ коллективсенче усӑ курасси, наци инструменчӗсен вӗренӳ тата профессилле оркестрӗсене йӗркелесси пирки те сӳтсе явнӑ.
Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарта «Системпром» ҫывӑхӗнче «Лада Веста» водителӗ ӳсӗр пулни пирки хыпар килнӗ. ҪҪХПИ ӗҫченӗсем ӑна тытса чарнӑ, медосвидетельствовани витӗр кӑларнӑ.
Руль умӗнче 6-мӗш полици пайӗн пуҫлӑхӗ Геннадий Матросов пулнӑ. Вӑл ку должноҫре 2019 ҫултанпа ӗҫленӗ, подполковник шайне ҫитнӗ.
Ӗҫтешӗсем служба тӗрӗслевӗ ирттернӗ те Матросова ӗҫрен кӑларма йышӑннӑ. Ӑна явап та тыттарӗҫ.
Раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 23 сехет те 30 минутра Шупашкарти Максимов композитор урамӗнче 3-мӗш ҫуртри хваттер ҫуннӑ. Унта пурӑннӑ 33 ҫулти хӗрарӑма пульницӑна илсе ҫитернӗ. Унӑн пичӗ тата аллисем пиҫсе кайнӑ. Унӑн ачисене те медпулӑшу кирлӗ пулнӑ. 2014 тата 2018 ҫулсенче ҫуралнӑ пепкесене те тухтӑрсем пулӑшнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар электропралука пула тухнӑ. Пушарта пӗтӗм пурлӑх ҫунса кайнӑ. Хӗрарӑмпа ачасен ӑшӑ тумтир те юлман. Ачасен тӑхӑнмалли ҫук.
Укҫан е тумтирпе пулӑшас килсен ачасен кукамӑшӗпе ҫыхӑнма пулать: 89875764108, Петрова Елена Петровна.
Раҫҫейре электротранспорт валли инфраструктура хатӗрлессипе пилотлӑ сӑнав ирттерме йышӑннӑ. Электромобильсемпе электробуссем валли зарядка станцийӗсене федераци пӗлтерӗшлӗ ҫулсем хӗрринче тата ятарлӑ территорисенче туса лартӗҫ. Ҫакӑн ҫинчен калакан хушӑва РФ премьер-министрӗ Михаил Мишустин алӑ пуснӑ.
Пилотлӑ эксперимент 2024 ҫулччен пурнӑҫа кӗрӗ. Унта 16 территорипе пӗр автомагистраль кӗнӗ.
2022 ҫул тӗлне зарядка инфраструктурине Краснодар крайӗнче, Крымра тата Севастополь хулинче, Ленинград, Мускав, Чулхула, Сахалин облаҫӗсенче, Тутарстанра туса лартмалла. Пилотлӑ ҫул вара «Дон» М-4 федераци трасси тесе йышӑннӑ.
2023 ҫул тӗлне зарядка станцийӗсем Владимир, Воронеж, Калининград, Липецк, Ростов, Тула облаҫӗсенче, Приморье тата Ставрополь крайӗсенче, Чӑваш Енре, Мускавра тата Питӗрте пулӗҫ.
Шупашкарта – 32 станци, Ҫӗнӗ Шупашкарта – 2, Етӗрне, Куславкка, Ҫӗрпӳ районӗсенче – 2-шер, Куславкка районӗнче – 2, Шупашкар районӗнче — 4, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай районӗсенче — 1-ер.
Раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче чӑваш халӑх художникӗн Виктор Немцевӑн (1936-2018) ячӗпе асӑну хӑми уҫнӑ. Ӑна Гагарин урамӗнчи ҫуртсен пӗрин ҫине вырнаҫтарнӑ. Унта хӑй вӑхӑтӗнче художник пурӑннӑ.
Асӑну хӑмине уҫма чылай ҫын пуҫтарӑннӑ. Вӗсене сивӗ ҫанталӑк та хӑратайман. Тӳре-шараран Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен, архив ӗҫӗн министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский пулнӑ. Виктор Немцевӑн хӗрӗ Лариса Захарова та унта ҫитнӗ.
Асӑну хӑмин никӗсӗнче – художникӑн сӑнӳкерчӗкӗ. Портрет бронза рельефне 700х1200 виҫеллӗ гранит плита ҫине вырнаҫтарнӑ. Текста вырӑсла тата чӑвашла ҫырнӑ. Ӗҫӗн авторӗсем: Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художникӗсем В.А. Зотиков тата Л.Я. Тихонов.
Шупашкарта виҫӗ ҫын чи лайӑх дворник ятне илнӗ. Вӗсем пурте – хӗрарӑмсем.
Калинин районӗнче пӗрремӗш вырӑна Наталия Иванова тивӗҫнӗ. Вӑл Ҫӗнӗ хула урамӗнчи 27-мӗш ҫурт картишӗнче тирпейлет. Ӑна пӗрремӗш вырӑншӑн 20 пин тенкӗпе хавхалантарӗҫ.
Ленин районӗнче ку хавхалантарӑва Ираида Лукьянова тивӗҫнӗ. Мускав районӗнче вара Роза Сидоровӑна ҫитекенни пулман. Вӑл Мускав проспектӗнчи 52-мӗш ҫурт картишне пӑхса тӑрать. Вӑл ку ӗҫре 27 ҫул вӑй хурать. Роза 20 пин тенкӗпе юр хырмалли техника туянасшӑн.
Сӑмах май, иккӗмӗш вырӑншӑн – 15 пин тенкӗ, виҫҫӗмӗшшӗн 10 пин тенкӗ параҫҫӗ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, Ҫӗнӗ ҫул умӗн Шупашкарта ретро-троллейбус маршрут ҫине тухӗ. Вӑл 1-мӗш маршрутпа ҫӳрӗ.
Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ҫула тухакан ретро-троллейбусра Хӗл мучипе Юр пике пулӗҫ, вӗсем пассажирсене кӗтсе илӗҫ. Салона гирляндӑсемпе, «кӗмӗл ҫумӑрпа» илемлетнӗ.
Троллейбус 9 сехет те 25 минутран пуҫласа 18 сехет те 25 минутчен ӗҫлӗ. Апатлану вӑхӑчӗ те пулӗ. «Ӑслӑ транспорт» сарӑмра 1964 ҫулта кӑларнӑ ЗиУ-5 троллейбуса Р саспаллипе шыраса тупма май пулӗ.
Чӑваш Республикин тӗп хулин Хӗрлӗ тӳремӗнче боллардсем ӗҫлеме пуҫланӑ. Кун пирки «За рулем» (чӑв. Руль Умӗнче) портал пӗлтерет.
Боллардсем — чӑрмав кӗрес тӗлӗшпе ҫул лаптӑкӗнчен тухма тата пытанма пултаракан ятарлӑ юпасем. Шупашкарта вӗсемпе пӗрремӗш хут усӑ кураҫҫӗ. Юпасене кӑларас е пытарас ӗҫе пультран е смартфонран тӑваҫҫӗ. Коммуналлӑ техникӑна ирттерсе яма вӗсем ҫул ӑшне пытанӗҫ, ытти чухне хула ҫыннисен транспорчӗ ҫӳресрен чарса тӑрӗҫ.
Боллардсене вырнаҫтарма 4,66 млн тенкӗ тӑкакланӑ. Вӗсене нимӗнпе те сӑрламан, ҫавах каҫхи вӗсене ҫутатаҫҫӗ.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкартан Хусана ҫӳрекен маршрутка аварие лекнӗ. Ку 20 сехет те 20 минутра Мари Элти Звенигово районӗнчи «Кокшайск – Красногорский» ҫул ҫинче пулнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, маршрутка водителӗ, 39 ҫулти арҫын, малта пыракан транспортран иртсе кайма тӑнӑ та тепӗр машинӑпа ҫапӑннӑ. Аварире 5 ҫын шар курнӑ: ҫӑмӑл машинӑн 28 ҫулти водителӗ тата микроавтобусри 4 пассажир.
Ҫӑмӑл машина водителӗ хӗрарӑм пулнӑ. Вӑл автобусри суранланнӑ ҫынсене медпулӑшу кӳнӗ. Чылайӑшӗ тутине, сӑмсине амантнӑ.
Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти «Амазони» культурӑпа кану паркӗнче Хӗл Мучи ҫурчӗ уҫӑлнӑ. Унта ачасене курма Хӗл Мучипе пӗрлех Юрпике те хавас пулӗ.
Юмахри ҫав сӑнарсем ятарлӑ графкпа ӗҫлӗҫ: раштав уйӑхӗн 29 тата 30-мӗшӗсенче 14:00 сехетрен пуҫласа 20:00 сехетчен, кӑрлачӑн 1-9-мӗшӗсенче — 12:00 сехетрен пуҫласа 20:00 сехетчен.
Хӗл Мучие ачасем хӑйсен ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен каласа кӑтартма, сӑвӑсем вуласа пама, юрӑсем юрлама пултарӗҫ. Паркра ҫавӑн пекех тӗрлӗ фотозона ӗҫлет.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.05.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, 6 - 8 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Золотницкий Николай Иванович, чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн никӗсне хываканӗ, тӗпчевҫӗ, этнограф вилнӗ. | ||
| Оболенцев Никита Иванович, ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш ССР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫленӗ ҫуралнӑ. | ||
| Репьях Станислав, украин сӑвӑҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |