Чӑваш Енри паллӑ режиссёр-документалиста тата сценариста Раҫҫей кинематографисчӗсен союзне илнӗ.
Тӳрех палӑртар: асӑннӑ пӗрлешӗве унччен пирӗн республикӑра пурӑнакан пӗр ҫынна ҫеҫ илнӗ. Вӑл — Игорь Дадиани модельер, илемлӗ фильмсен художник-постановщикӗ. Марина Карягина — сумлӑ йышри иккӗмӗш ҫын.
«Пӗлтӗр мана Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан режиссёрсем Союза кӗме сӗну пачӗҫ. Сумлӑ комисси эпӗ ӳкернӗ фильмсене пӑхса хак панӑ, вӗсем тӗнче шайӗнчи (е халӑхсем хушшинчи) мӗнле теле- тата кинофестивальсемпе конкурссенче ҫӗнтернине тишкернӗ, пӗрремӗш каналри документлӑ кино дирекцийӗн тӗп режиссёрӗ, «ЛАВР», «ТЭФИ», «НИКА», «Золотой Орел» йышши наци премийӗсен лауреачӗ Наталья Гугуева тата тӗнчери нумай кинофестиваль ҫӗнтерӳҫи Александр Куприн рекомендацийӗсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн мана Пӗрлӗхе йышӑнни ҫинчен пӗлтерсе саламларӗҫ», — хыпарланӑ Марина Карягина халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Эпир те хамӑр енчен Марина Карягинӑна ӑшшӑн саламлатпӑр!
Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Самое время» передачӑна Канаш арҫыннине хӑнана чӗннӗ. Екатерина Стриженева телеертӳҫӗ Сергей Ефимовран интервью илнӗ.
Канаш поэчӗ Сергей Ефимов — Раҫҫей писательсен союзӗн членӗ. Халӗ вӑл Мускавра пурӑнать. Сергей Ефимов — полици полковникӗ, Раҫҫей ШӖМӗн оперативлӑ реагированийӗпе авиацийӗн вӑйӗсен «Рысь» ятарлӑ отрячӗн ветеранӗ. Спецназ ӗҫченӗсем Канаш ҫыннин пултарулӑхне аван пӗлеҫҫӗ.
Канаш ҫыннин сӑввипе Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ, рок-музыкант, юрӑҫ, бас-гитарист, Александр Маршал юрӑ ҫырнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ.
Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кӑҫал тухӑҫ лайӑх пуласса юмӑҫ ярса пӗлнӗ. Кун пирки Телеграмри «Пуринче малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта хыпарланӑ. Тухӑҫ епле пуласси пирки вара шарламан.
Масляногорскри шкулта чӑваш чӗлхи урокӗнче Надежда Фидикова педагог ачасене йӑла-йӗркепе паллаштарнӑ иккен. Ҫав шутра вӑл юмӑҫ пӑхни ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Каласа ҫеҫ мар, хӑйсем те юмӑҫ ярса пӑхнӑ. Ачасем юмӑҫ пӑхнӑ май пучах ҫыххинчен чи вӑрӑммисене туртса кӑларнӑ-мӗн.
2020 ҫулта ирттернӗ Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх ҫыравӗ кӑтартса панӑ тӑрӑх, чӑвашсем Мускавра уйрӑмах йышлӑн пурӑнаҫҫӗ. Унта 17761 чӑваш тӗпленнӗ. Мускав облаҫӗнче – 17012, Тутарстанра – 14457, Чӗмпӗр облаҫӗнче – 12101, Чулхула облаҫӗнче – 9030, Питӗрте – 6024, Самар облаҫӗнче – 5469, Мари Республикинче – 4281, Хант-Манси автономи округӗнче-Юграра – 4103, Свердловск облаҫӗнче – 3845.
Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта хыпарланӑ тӑрӑх, Красноярск крайӗнче 3299 чӑваш пурӑнать, Саратов облаҫӗнче – 3151, Тюмень облаҫӗнче – 3017, Краснодар крайӗнче – 2486, Ленинград облаҫӗнче – 2149, Волгоград облаҫӗнче – 2109, Тверь облаҫӗнче – 1785, Иркутск облаҫӗнче – 1766, Томск облаҫӗнче – 1697, Ямал-Ненец автономи округӗнче – 1675.
Дагестанран, Чечняра, Магадан облаҫӗнче, Калмӑк Республикинче, Еврей автономи облаҫӗнче, Ҫурҫӗр Осетире, Карачай-Черкессинче, Алтай тӑрӑхӗнче, Ингушетире, Тывара чӑвашсен йышӗ 100 ҫынран сахалрах.
ТӲРЛЕТНИ
Ҫӑлкуҫра апла пулин те тӗрӗссипе Тутарстанра 90 пин чӑваш пурӑнать.
Енисей юханшывӗн леш енче те чӑвашсем пурӑнаҫҫӗ. Ольга Васильева Красноярск тӑрӑхӗнчи Казачино районӗнчи чи аякри ялта, Хусанккара, тӗпленнӗ. Ун ҫинчен «Хыпар» хаҫатра Алина Ильина журналист ҫырса кӑтартнӑ.
«Хусанккана ҫитиччен райцентртан ҫыран хӗрринчи Галанино ялне ҫитмелле. Кайран паромпа е пӑр тӑрӑх хывнӑ ҫулпа Енисей урлӑ каҫмалла. Унтан тепӗр 52 ҫухрӑм вак чул та сарса хытарман ҫулпа чӑтлӑх витӗр каймалла… Кӑҫалччен унта кӗсье телефонӗсемпе те усӑ курайман — ҫыхӑну, интернет пулман. Ҫав ялта несӗлӗсен йӑлисене, тӑван чӗлхене упраса тӗлӗнмелле чӑвашсем пурӑнаҫҫӗ. 112 ҫул каялла йӑхташӑмӑрсен пирвайхи ушкӑнӗ кайса тӗпленнӗ унта. 112 ҫул каялла ҫакӑнта тӗпленнӗ чӑвашсем хамӑрӑн йӑласене, культурӑна упраса пурӑнаҫҫӗ», — каласа кӑтартнӑ статьяра.
Хӗрарӑм ялти библиотекӑра виҫӗ теҫетке ҫул ытла ӗҫлет-мӗн. Унӑн ашшӗ, 87 ҫулти, Владимир Иванович Вӑрнар районне кӗрекен Нурӑс ялӗнчен куҫса кайнӑ.
Ирӗксӗртен темелле. Ун чухне вӑл пиллӗкри ача пулнӑ. Журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, Владимирӑн ашшӗ, Иван Иванов учитель, килӗнче Турӑ кӗнеки упрать тесе ҫӑхавланӑ хыҫҫӑн НКВД ҫыннисем ун патне персе ҫитнӗ.
Чӑваш Енри хӗрарӑм Пӗрремӗш каналпа эрнекун каҫсерен кӑтартакан «Тӗлӗнтермӗш уйӗ» шоуна хутшӑннӑ. Телекӑларӑмра ӳкерӗннӗ ҫын —
Лариса Пасхина юрӑҫ. Передачӑна вӑл раштав уйӑхӗн варринче хутшӑннӑ.
Юрӑҫа ҫавӑн хыҫҫӑн Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ хӑнана чӗннӗ. Лариса Пасхина «Ир пулсан» телекӑларӑмра тӳрӗ эфирта пулӗ. Кӑларӑм раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 7 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Сӑмах май каласан, чӑваш хӗрарӑмӗ хутшӑннӑ телешоуна эфира раштавӑн 30-мӗшӗнче 19 сехет те 45 минутра кӑларӗҫ.
Сургутри ачасем чӑваш халӑх эткерлӗхне ӑша хываҫҫӗ. Ханты-Манси автономи округӗнче пурӑнакан маттур чӑвашсем ҫинчен Телеграмри чӑвашла каналсенчен пӗринче пӗлтернӗ.
Унта хыпарланӑ тӑрӑх, «Туслӑх» общество организацийӗнче «Чӑваш тӑрӑхӗн эткерлӗхӗ» студи ӗҫлет. Унта ҫӳрекен ачасен йышӗ ӳссех пырать-мӗн. Нумаях пулмасть студие 19-мӗш шкулта вӗренекенсем пухӑннӑ. Вӗсем тӑмран матрёшка ӑсталанӑ. Вырӑссен йывӑҫран касса хатӗрленӗ ҫав теттене Сургутри ачасем чӑвашлатнӑ — матрёшкӑна чӑвашла эрешсемпе капӑрлатнӑ.
Чӑваш Енре тӗнче тӑрӑх сапаннӑ йӑхташӑмӑрсем ҫинчен кӗнеке пичетлесе кӑларасшӑн. Ку хыпара эпир Чӑваш наци наукӑпа ӳнер академийӗн яваплӑ секретарӗ, Чӑваш Енри тата Раҫҫейри писательсен союзӗсен пайташӗ Елизавета Долгова тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ тӑрӑх пӗлтӗмӗр.
Хастар ентешӗмӗр «Землячества чувашей всего мира» ятпа кӗнеке пичетлесе кӑларма ӗмӗтленет. Ун валли материалсене пӗрчӗн-пӗрчӗн пухса хатӗрлеме тивӗ. Ҫавна май вӑл чӑваш автономийӗсен, ентешлӗхӗсен, пӗрлӗшӗвӗсен ертӳҫисене, вӗсен хастарӗсене килӗштерсе ӗҫлеме чӗнсе каланӑ.
Тутарстанри Олимпиада центрӗнче тӑван чӗлхесен олимпиади иртнӗ. Ӑна раштав уйӑхӗн 19-21-мӗшӗсенче йӗркеленӗ.
Ӑс-тӑнпа пултарулӑха, тавҫӑрулӑхпа мал ӗмӗтлӗхе кӑтартса пама май паракан ӑмӑртӑва Тутарстанра пурӑнакан тӗрлӗ халӑх ачисем хутшӑннӑ. Ҫавсен йышӗнче мордвасем, удмуртсем, марисем пулнӑ. Чӑваш ачисем те тантӑшӗсенчен кая юлас темен — олимпиадӑна ҫунатлансах хутшӑннӑ.
Чи пултаруллисене ӑшӑ сӑмахпа ҫеҫ мар, тав хучӗсемпе те хавхалантарнӑ.
Чӗмпӗрти Виктор Аванмарт скульптор премине 2022 ҫулшӑн Надежда Сандркина тивӗҫнӗ. Вӑл хӑй вӑхӑтӗнче Швейцарири Базель хулинче 12 сехетле тӑсӑлнӑ супермарафонта ҫӗнтернӗ. Халӗ спортсменка Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи чӑвашсен ассоциацине ертсе пырать.
Аса илтерер: Виктор Аванмарт лайӑх ӗҫсемшӗн ҫулсерен аван-преми (йывӑҫран хатӗрленӗ скульптура) парать, айванлӑхшӑн — карикатура.
Раштавӑн 17-мӗшӗнче Чӗмпӗр облаҫӗнчи тӑрӑхри Чӑвашкасси Улхашялӗн клубӗнче спортсменка скульптурӑна тивӗҫнӗ. Ҫав кун культура учрежденине артистсем, вырӑнти ятлӑ-сумлӑ ҫынсем пуҫтарӑннӑ.
-7.7 °C