Чӑваш Енӗн культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министрӗ Константин Яковлев Улатӑр районӗнчи Кувакинӑри Раиса Терюкалова художникӑн пултарулӑх мастерскойӗнче пулнӑ чух унӑн ӗҫне туяннине эпир пӗлтернӗччӗ. Халӗ министр тата тепӗр ӗҫ илнӗ. Хальхинче вӑл урӑх художникӑн ӗҫне туяннӑ.
Чӑваш патшалӑх музейӗнче нумаях пулмасть Чӑваш халӑх художникӗн Владимир Агеевӑн куравӗ уҫӑлнӑ. Ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче унта Константин Яковлев министр ҫитсе курнӑ. Экспозици музей фондӗнче упранакан ӗҫсемпе ҫеҫ мар, уйрӑм ҫынсен коллекцийӗсенчи пуянлӑхпа та куракана илӗртет.
Республикӑн культура министрӗ Владимир Агевӑн ӗҫне туяннӑ. Ун пирки Фейсбукра Рита Кириллова журналист Константин Яковлев ырӑ тӗслӗх кӑтартнине палӑртнӑ.
Федерацин монополипе кӗрешекен службин республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Кредит доверия» микрофинанс организацийӗ патшалӑх элемӗсемпе саккуна пӑсса усӑ курнӑ.
Хӑйне рекламӑлас тесе хыпарланӑ чухне вӑл Чӑваш Республикин элемӗсемпе: пурнӑҫ йывӑҫҫипе, виҫӗ хӗвелпе — усӑ курнӑ.
«Кредит доверия» организаци ҫапла хӑтланнине Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви асӑрханӑ. Монополипе кӗрешекенсене вӑлах систернӗ.
Финанс организацийӗн ӗҫ-хӗлне тӗрӗслеме тытӑнсан ытти кӑлтӑка та асӑрханӑ: реклама хучӗсене кредит условийӗпе паллаштарман, предприятин йӗркелӳпе право формине те уҫӑмлатман.
Монополипе кӗрешекенсем микрофинанс организацийӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗ ҫырса саккуна пӑсма пӑрахмаллине палӑртнӑ. Организацие 100 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Ӗнер улттӑмӗш созыври Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетлӗ ҫиччӗмӗш сесссийӗ иртрӗ. Унта республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев регион Правительствин иртнӗ ҫулхи ӗҫӗ-хӗлӗ пирки доклад турӗ. Отчет туса пӗтернӗ хыҫҫӑн вӑл депутатсен ыйтӑвӗсене яланхиллех хуравларӗ. «Чӑвашавтотранс» пирки те калаҫу пулчӗ.
Аса илтерер, «Чӑвашавтотранс» предприятири лару-тӑру пирки Раҫҫей шайӗнче те калаҫнӑ. Ыйту федераллӑ министрсем патне ҫитнӗрен «Чӑвашавтотранс» пирки пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Правительство канашлӑвӗнче тепре сӳтсе явнӑччӗ. Унта парӑма ҫӗртмен 1-мӗшӗччен парса татасшӑннине пӗлтернӗччӗ.
ЧР парламенчӗн ӗнерхи сессийӗнче «Чӑвашавтотранс» пирки сӑмах хускатнӑ май Михаил Игнатьев вӑл предприяти коммерци организацийӗ пулнине аса илтерчӗ. Яваплӑха республика ертӳҫисем хӑйсем ҫинчен сирмӗҫ, анчах ыйтӑва республика хысни шучӗпе ҫеҫ татма пӑхни тӗрӗс маррине палӑртрӗ Элтепер. «Вӑл предприятири ыйтӑва татса эсир хыснаҫӑсене — учительсене, врачсене ӗҫ укҫисӗр хӑварас тетӗр-им?» — пӗлтерчӗ вӑл хӑйӗн шухӑшне.
Ҫак кунсенче РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев патшалӑх хыснинчен ҫӗршыври регионсенчи ҫулсене тумашкӑн 10 миллиард тенкӗ уйӑрасси пирки хушӑва алӑ пуснӑ.
Ку укҫапа Раҫҫейри регионсенче ҫулсене юсӗҫ, ҫӗннисене сарӗҫ. 10 миллиард тенке 49 тӑрӑх хушшинче пайлӗҫ. Ку списока Чӑваш Республики кӗмен.
Анчах ку республикӑри ҫулсене аталантармашкӑн укҫа-тенкӗ килмессине пӗлтермест. Кӑҫал Раҫҫейре ҫак тӗллевпе пӗтӗмпе 700 миллиард тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Чӑваш Енри ҫулсене юсамашкӑн тата ҫӗннисене сармашкӑн 7 миллиард тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Канаш районӗнчи Шӑхасанти Геннадий Редьков ялта Культура ҫурчӗ тутарассишӗн РФ Президенчӗн Йышӑну пӳлӗмне ҫитнӗ. Мускава кайма тивмен-ха ӑна: видеоконференц-ҫыхӑну мелӗпе унта ӗнер йышӑну ирттернӗ. Хальхинче халӑх ыйтӑвне ҫӗршыв ертӳҫин пулӑшуҫи Игорь Щеголев итленӗ.
Чӑваш Ен ҫыннин ыйтӑвӗпе Президент пулӑшуҫи республика Элтеперне Михаил Игнатьева, РФ культура министрне Владимир Мединские, РФ ял хуҫалӑх министрне Александр Ткачёва ӗҫлеме хушнӑ. Вӗсене мероприятисен планне хатӗрлеме каланӑ.
Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче финанс министрӗ Светлана Енилина Шӑхасанти Культура ҫурчӗн проект документацийӗ патшалӑх экспертизи тухнине пӗлтернине палӑртнӑ. Хутсене ырласан проектпа федераци программине хутшӑнасшӑн, республика хыснинчен укҫан пӗр пайне уйӑрма хатӗр тесе хыпарланӑ. Ӗҫе килес ҫул пуҫӑнас шанчӑк пур.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксаринти Агентий ФАПшӑн пӑшӑрханнине, ҫав ыйтупа вӑл кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмне шӑнкӑравланине пӗлтернӗччӗ.
Иртнӗ уйӑхра Чӑваш халӑх сайтӗнче Альбина Юрату сӑвӑҫ «Кӑларса ҫапап сана кӗнекӳсемпе пӗрле урама» статья пичетленине сайтпа кӑсӑкланакансем асӑрхарӗҫех пулӗ. Унта вӑл кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчи фольклор уявӗнче Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче кӗнекесемпе дисксем сутнишӗн аренда укҫи ыйтнишӗн чунтан кӑмӑлсӑрланса ҫырнӑччӗ.
Аренда хакӗ концерт пуҫланас умӗнхи 15–20 минутра, тӑхтавра 15 минут сутмалли вӑхӑтшӑн 500 тенкӗ тесе пӗлтернӗччӗ. «Эпӗ ун чухлӗ укҫа тӳлесе кӗнекесемпе дисксем сутаймастӑп. Светлана Яковлевӑна: «Ун чухлӗ таса тупӑш тӑваймастӑп», — терӗм те вӑл мана хирӗҫ: «Эпӗ сана 140 пин тенкӗ парса тутарнӑ витринӑсем патӗнче тӳлевсӗр суттараймастӑп ӗнтӗ. Аренда укҫи илме мана ҫӳлтен хушнӑ, хам ирӗкпе пӗр ыйтӑва та таса параймастӑп», — тесе хучӗ», — илсе кӑтартнӑччӗ Альбина Юрату Культура керменӗн пуҫлӑхӗпе пулса иртнӗ калаҫӑва.
Хӑйӗн чун ыратӑвӗпе сӑвӑҫ ЧР Культура министерствине ҫитнӗ. Халӗ вӑл унтан хурав илнӗ. Ҫавна А. Юрату Фейсбукри хӑйӗн страницинче вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Енри ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсем электроэнергишӗн тӳлес килменнипе панкрута тухаҫҫӗ. Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче республикӑн энергосбыт компанийӗ ҫакнашкал пӗтӗмлетӳ тунӑ. Цифрӑсене вӑл нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне илсе кӑтартнӑ-ха.
Чӑваш Енри ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсен парӑмӗ 640 млн тенкӗрен иртнӗ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне вӑл 613,3 млн тенкӗ пулнине шута илсен парӑм ӳсни куҫкӗрет.
Энергосбыт асӑрханӑ тӑрӑх, парӑма кӗнисен панкрута тухас йӑла пур. Муниципалитет пурлӑхне шанчӑксӑр ҫынсене параҫҫӗ те тӗрлӗ тулли мар яваплӑ обществӑсемпе муниципалитетӑн унитарлӑ предприятийӗсем йӗркелеҫҫӗ имӗш.
Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ Элӗк районӗнчи «ТеплоЭнергосервис» (нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне энергетиксен умӗнчи парӑм 2,68 млн тенкӗ пуҫтарӑннӑ), Куславкка районӗнчи «Теплоснаб» (11,89 млн), Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Городок» (2,95 млн), Улатӑрти «Вода» тата «Сети» (27,5 млн тата 1,22 млн), Канашри «Водоканал» тата «Каналсеть» (28,46 млн тата 5,28 млн), Ҫӗмӗрлери «Теплоэнерго» (46,94 млн) тӗлӗшпе панкрут тесе йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбус управленине бюджетран укҫа уйӑрни сая кайман. Энергетиксем умӗнче парӑма кӗрсе кайнине вӑл тӳлесе татнӑ — 6,7 миллион тенкӗ куҫарса панӑ. Ку укҫа иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗнчен пуҫласа кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗ таран тата пуш уйӑхӗшӗн аванс евӗр саплаштарма кайнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбус управленийӗ энергетиксем умӗнче парӑма кӗрсе кайнине пула ӗҫлеме чарӑнса ларас патнех ҫитнӗччӗ. Предприятин энергокомпани умӗнчи парӑмӗ пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗ тӗлне 6,1 миллион тенке ҫитнӗ.
Энергетиксем асӑрхаттарнӑ хыҫҫӑн Ҫӗнӗ Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗнче предприятие хыснаран 50,4 млн тенкӗ уйӑрма йышӑннӑччӗ.
Маларах ун пек йышӑнӑва Шупашкарти депутатсем республикӑн тӗп хулинчи троллейбус управленийӗ валли тунӑччӗ. Унтисем 15 миллион тенкӗ уйӑрнӑччӗ.
Чӑваш Енӗн Правительство ҫурчӗн путвалӗнче сауна тӑвас тени хӑш-пӗр массӑллӑ информаци хатӗрӗнче хытах шӑв-шав ҫӗкленӗччӗ.
Халӑха калаҫтаракан объекта следовательсем «Алза» строительство организацийӗ хӑпартма пуҫланӑ тесе пӗлтерчӗҫ. Ӑна ӗҫе кӳлӗнме «Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗ» патшалӑх унитарлӑ предприятийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Борис Портнов хушнӑ тесшӗн пулчӗҫ. Портнов ӗҫӗ суда ҫитрӗ, анчах унта вӑл амнистие лекрӗ.
Халӗ вара сауна тума хӑтланса республика хыснине 7,6 миллион тенкӗ сиен кӳнӗ тесе ҫав укҫана Портновран шыраса илесшӗн иккен. Суда тавӑҫпа Чӑваш Енӗн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви тухнӑ. «Правда ПФО» интернет-хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, Борис Портнов кунпа килӗшменнине пӗлтернӗ. Вӑл ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ӗҫе вӑл хӑй тӗллӗн пуҫӑнман.
30 миллон тенкӗ выляса илнӗ ҫын пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Пӗтӗм тӗнчери покер турнирӗсенче сахал мар укҫа выляса илнӗскертен следовательсем налук сӑптӑрса илес шутлӑччӗ. Чӑваш Енри Раҫҫей следстви комитечӗн управленийӗ паян пӗлтернӗ тӑрӑх 36 ҫулти Михаил Лахитов тӗлӗшпе халь шырав пуҫланнӑ. Вӑл, иккен, допроса чӗнсен следователь патне пыман. Мӗншӗн пырайманни пирки те сӑлтавне уҫса паман.
Аса илтеретпӗр, следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Лахитов 2011-2013 ҫулсенче тӗрлӗ ҫӗршывсенче иртнӗ покер турнирӗсенче 30 миллион тенкӗ ытла выляса илнӗ. Саккунпа килӗшӳллӗн ун ҫак тупӑшран 4 миллиона яхӑн налук тӳлемелле пулнӑ. Ҫавна май пуш уйӑхӗнче ун тӗлӗшӗпе 198 статьяпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хальхи саккунсемпе килӗшӳллӗн астармӑш вӑйӑра выляса илнӗ тупӑшран 13% налук тӳлемелле.
-1.7 °C