Кӑҫалхи ака уйӑхӗнче «Хусан — Канаш» пуйӑсра Тутарстанри пӗр хӗрарӑм пуҫтахланма тапранса кайнӑ.
Вӑл эрех ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ те пассажирсем ҫумне ҫулӑхнӑ. Билет кассирӗ ӑна лӑплантарма тӑрӑшнӑ, анчах май килмен. Унран та ытларах: ӳсӗр хӗрарӑм кассир ҫине алӑ ҫӗкленӗ.
Кибеч станцийӗнче хӗрарӑм стоп-крана туртса антарнӑ.
Чӑркӑш хӗрарӑма транспорт полицейскийӗсем тытса чарнӑ. 47 ҫулти хӗрарӑма ҫывӑх вӑхӑтра суд тӑвӗҫ.
Шупашкарти яхта клубӗ патӗнче шывра ишсе ҫӳрекен хӑна ҫурчӗсене илсе пырса вырнаҫтарнӑ. Атӑл юханшывӗ ҫине вырнаҫтарнӑ ҫав ҫуртсене хаклама республика Элтеперӗ Олег Николаев та пырса ҫитнӗ.
«Шыв ҫинчи хӑна ҫурчӗсем республикӑра кирлӗ пулас пирки иккӗленместӗп. Ку ен аталанма пуҫлать ҫеҫ-ха. Хаусботсем пурри туристсене илӗртӗ, Чӑваш Енри ҫӗнӗ шыв маршручӗсене тӗпчеме пулӑшӗ», — тенӗ Олег Николаев.
Шыври хӑна ҫурчӗсене кирек кам та кайса курма пултарать.
Хаусбот-ҫуртсене Ҫӗмӗрлери ятарлӑ завочӗ туса кӑларнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫӗнӗ йышши продукцие туянас кӑмӑллисем халех пур иккен. Вӗсемпе пуричнен ытла Тутарстанпа Пушкӑртстанра кӑсӑкланаҫҫӗ.
Оренбург облаҫӗнчи Ҫирӗклӗ Тук В. Иванов-Паймен ячӗллӗ вӑтам шкулти ача-пӑчан «Шурӑмпуҫ» вокал ушкӑнне асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсен наципе культура автономийӗ ҫумӗнче йӗркеленӗ. Илемлӗх ертӳҫи — Ирина Клочкова.
Ача-пӑча коллективне «Нарспи» халӑх фольклор коллективӗн спутникӗ шутланать.
Ача-пӑчан ансамблӗн репертуарӗ чӑваш халӑх юррисенчен тӑрать. Ачасем Оренбург, Самар облаҫӗсенчи, Пушкӑртстанри, Тутарстанри тата Крымри мероприятисене хутшӑннӑ. Вӑл Шупашкарти Акатуя та килӗ.
Ҫертме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республика кунӗнче, Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре пӗтӗм чӑвашсен XII Акатуйӗ иртӗ. Ҫурхи ака-суха ӗҫӗ вӗҫленнине халалланӑ уява Чӑваш Енри тата ҫӗршывӑмӑрӑн тӑхӑр регионӗнчи чи лайӑх коллективсем килсе ҫитӗҫ. Уяв 17 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Программӑна вӑйӑ карти илемлетӗ, авалхи чӑваш халӑх юррисем янӑрӗс. Профессилле пултарулӑх коллективӗсем халӑхӑмӑрӑн авалхи йӑли-йӗркине кӑтартӗҫ. Ҫав шутра —Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ пулӗҫ.
Мускаври, Питӗрти, Пушкӑртстан, Мари Эл тата Тутарстан республикисенчи; Ленинград, Мурманск, Оренбург, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи коллективсем пулӗҫ.
Ыран, ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Тутарстанра Акатуй иртӗ. Уява Ҫӗпрел районӗнчи Упи ялӗнче пуҫтарӑнӗҫ.
Акатуй – чӑвашсен авалтан пыракан ырӑ уявӗ. Ӑна ҫурхи ака-суха ӗҫне вӗҫлесен ирттереҫҫӗ.
Уяв 9 сехетре уҫӑлӗ. Сцена ҫине Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ те тухӗ. 10 сехетре «Тӑван енӗм – ӗмӗр юратнӑскерӗм» концерт программи пуҫланӗ. Ӑна Акатуй валли ятарласа хатӗрленӗ.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, музыкант, хор дирижерӗ тата педагог Владимир Мочалов вилнӗ.
Вӑл хӑйӗн ӗмӗрӗнче нумай студента вӗрентсе кӑларнӑ, вӗсем Раҫҫейри тата Чӑваш Енри ятлӑ-сумлӑ музыкантсем пулса тӑнӑ.
Хӑй вӑл Хусанти патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Унӑн преподавателӗ Хусанти хор дирижёрӗсен шкулӗнче пысӑк тӳпе хӑварнӑ ҫын, Раҫҫей тата Тутарстан Республикин искусствисен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Семён Казачков профессор (1909-2005) пулнӑ. Консерваторире Владимир Дмитриевич ун патӗнче 1961-1966 ҫулсенче вӗреннӗ, кайран ҫав ҫын ертсе пыракан кафедрӑра 5 ҫул ӗҫленӗ, унтан Чӑваш Ене таврӑннӑ.
Кунта вӑл 1987 ҫултанпа «Салют» культура керменӗнче халӑх юррин халӑх хорӗнче тӑрӑшнӑ, Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче преподаватель пулнӑ.
Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче «Плакат» издательствӑра «Пурӑн,
пирӗн Ҫеҫпӗл!» – «Живи, наш Сеспель!» сӑвӑ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши —поэт-реформатор, силлабо-тоника сӑвӑ виҫине чӑваш поэзине кӗртнӗ сӑвӑҫ, драматург, прозаик, патшалӑх тата общество ӗҫченӗ.
«Пурӑн, пирӗн Ҫеҫпӗл!» – «Живи, наш Сеспель!» сӑвӑ кӗнекине Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ. Унта поэт ҫинчен вырӑсла тата чӑвашла ҫырнӑ Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи (Чӑваш Енри, Бурят Республикинчи, Мари Элти,
Пушкӑртстанри, Тутарстанри, Оренбургпа Чӗмпӗр облаҫӗсенчи, Мускаври) тата Киеври 90 авторӑн сӑвви кӗнӗ.
Кӗнекене Лидия Филиппова поэт тата публицист пухса хатӗрленӗ, тӗп редакторӗ-консультанчӗ – чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер.
Лидия Ивановна сӑвӑ авторӗсене ҫеҫ мар, ҫӗнӗ кӑларӑма кун ҫути кӑтратма пулӑшнӑ меценатсене те: Ю.А. Попова, Ю.А. Зорина, О.В. Мешкова, Ю.М. Карпова, Ф.Н. Волкова, А.П. Князева, И.В. Клементьевӑна, Н.Е. Лукианова — тав тӑвать.
Кӗнекене Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче хӑтлӗҫ.
Ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Раҫҫей шайӗнче иртекен XXVIll «Кӗмӗл сасӑ» конкурс-фестиваль иртнӗ.
Фестиваль-конкурса кӑҫалхипе 23-мӗш хутчен ирттереҫҫӗ. Хӑйсен пултарулӑхне Пушкӑртстанри, Тутарстанри, Чӑваш Енри, Питӗрти, Чӗмпӗр, Пенза тата Оренбург облаҫӗсенчи 19 маттур юрӑҫ кӑтартса панӑ. Ҫамрӑк юрӑҫсене малтан тӑван тӑрӑхӗсенче суйласа илнӗ, унтан финалистсем Шупашкарта пуҫтарӑннӑ.
Конкурсра хутшӑнакансен пурте чӑвашла юрланӑ.
Тутарстанри «Флот РТ» организаци пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес уйӑхра Хусантан Шупашкара «Метеор» карапсем ҫӳреме пуҫлӗҫ. Малтанласа вӗсем шӑматкунпа вырсарникун ҫеҫ ҫула тухӗҫ. Каярах кашнп кунах хутлама тытӑнӗҫ.
Хусантан «Метеор» ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ҫӳрӗ.
Ҫу уйӑхӗн 17-25-мӗшӗсенче карапсем шӑматкунпа вырсарникун ҫеҫ килӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнчен пуҫласа — кашни кунах.
«Метеор» Хусантан 8 сехетре хускалӗ, Шупашкара 11 сехете ҫитӗ. Кунта тӑватӑ сехет тӑнӑ хыҫҫӑн каялла 15 сехетре тапранса кайӗ, Хусана 18 сехетре ҫитӗ.
Пуш уйӑхӗн 29-мӗшнче Чӑваш Енӗн нци вулавӑшӗнче Владимир Левуков ҫыравҫӑпа тӗлпулу иртнӗ май унӑн «Ӗмӗр пӗрле пуласчӗ» кӗнекине хӑтлӗҫ.
Владимир Леонтьевич — журналист, прозаик, Раҫҫейри писательсен союзӗн членӗ. Физик пӗлӗвӗллӗскер чӑвашла сӑвӑсем, калавсем, повеҫсем ҫырать.
Ҫыравҫӑ Тутарстанри Аксу районӗнчи Кивӗ Тимушкел ялӗнче ҫуралнӑ. 1979 ҫултанпа вӑл Самар облаҫӗнчи Тольятти хулинче пурӑнать. Вырӑнти «Истоки» вулавӑшра чӑваш чӗлхипе культурин клубне ертсе пырать.
+2.3 °C