Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнчен Сӑр урлӑ Чулхула облаҫне каҫмалли каҫҫа хупаҫҫӗ. Хальлӗхе кӳршӗ региона тӳрремӗн каяймӑн. Юханшыв пӑрпа витӗнсен ҫеҫ хӗллехи каҫӑ пулӗ.

Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 9 сехетрен пуҫласа кӗпер ӗҫлеме пӑрахӗ. Ӑна илме пуҫланӑ ӗнтӗ. Хӗл лариччен Ҫӗмӗрлерен Чулхула облаҫне ҫулпа ҫеҫ ҫӳреме май пулӗ.

Ку вӑхӑтлӑх каҫӑ ҫеҫ пулнӑ. Ӑна кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче уҫӑлнӑ. Хӗл ларас умӗн ӑна кашни ҫулах илеҫҫӗ. Ун вырӑнне пӑр ларсан ҫуран ҫӳрекенсем тата 5 тонна таран таякан машинӑсем валли каҫӑ уҫаҫҫӗ.

Улатӑрта 11 ҫулти хӗрача путса вилни пирки пӗлтернӗччӗ. Ку пӑтӑрмах виҫӗ кун каялла, ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, пулнӑ. 11 ҫултискер Сӑр юханшывра путнӑ.

Хӗрача виллине халӗ те тупайман-ха. Аса илтерер: вӑл аппӑшӗсемпе пӗрле шыва кӗме кайнӑ. 11-ти хӗрача ҫыранран ӳкнӗ те путнӑ. Юханшыв вӑйлӑ юхать, ӑна юхтарса кайнӑ. Халӗ унӑн виллине волонтерсем те, пулӑҫсем те шыраҫҫӗ.

ЧР МЧСӗ республикӑра ҫулталӑк пуҫланнӑранпа шывра 22 пӑтӑрмах пулнине пӗлтерет. Вӗсенче 20 ҫын вилнӗ. Виҫҫӗшӗ – ачасем.

Иртнӗ вырсарникун республикӑра виҫӗ ҫын путса вилнӗ. Ирхине Ҫӗрпӳри пӗвере 54 ҫулти арҫын путнӑ. Вӑл тусӗпе, иккӗшӗ те ӳсӗр пулнӑ вӗсем, пӗве урлӑ ишсе каҫма шухӑшланӑ. Варрине ҫитсен 54 ҫултискер вӑйран кайнӑ, шыва путнӑ. Унӑн виллине ҫӑлавҫӑсем шыраса тупнӑ.

Тепӗр пӑтӑрмах Атӑл леш енчи «Прометей» кану базинче пулнӑ. 17 сехетре Атӑлта 37 ҫулти хӗрарӑм путса вилнӗ. Унӑн виллине хальлӗхе тупайман.

Улатӑрта 11 ҫулти хӗрача путнӑ. Вӑл аппӑшӗсемпе пӗрле Сӑрӑн сулахай енне шыва кӗме кайнӑ. Хӗрача чӑнкӑ ҫыран хӗррине лекнӗ те шыв айне кайнӑ. Халӗ унӑн виллине шыраҫҫӗ.

Пӑрачкав районӗнчи арҫынна тусӗ путса вилнӗшӗн судпа айӑпланӑ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтерет.

Следстви версийӗ тӑрӑх, 2016 ҫулхи аван уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫак арҫын 54 ҫулти юлташӗпе Сӑра кимӗ тӗрӗслеме кайнӑ. Кимӗре хӑрушсӑрлӑх япалисем тата ҫӑлав хатӗрӗсем пулман.

Юханшыв варрине ҫитсен кимӗ ҫаврӑнса ӳкнӗ. Хӑй хуҫи ишсе тухма пултарнӑ, тепри вара путса вилнӗ. Унӑн виллине 2017 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче ҫеҫ тупнӑ.

Суд ҫак арҫыннӑн ирӗкне 1 ҫул та 2 уйӑхлӑха чикӗленӗ.

Кашни кун ҫумӑр ҫунӑран Сӑр урлӑ каҫмалли понтонлӑ кӗпере хупнӑ. Мӗншӗн? Сӑр шывӗ хӑпарнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 21 сехет тӗлне юханшыв шайӗ виҫӗ метр хӑпарнӑ. Ҫавна май Ҫӗмӗрле хули патӗнче Чӑваш Енпе Чулхула облаҫне ҫыхӑнтаракан понтонлӑ кӗпере хупнӑ.

Кӗпере хупни пирки ятарлӑ паллӑсем вырнаҫтарнӑ. Понтонлӑ кӗпере хӑҫанччен хупни паллӑ мар-ха. Ҫумӑр ҫусах тӑрсан шыв шайӗ пӗчӗкленмӗ-ха.

Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Чӑваш Ен Росавтодортан Пӑрачкав кӗперне юсама укҫа ыйтнӑ. Унтан хурав килнӗ: чи малтан укҫа-тенкӗ пуҫӑннӑ объектсене вӗҫлеме кайӗ.

Анчах ку республикӑна укҫа килмессине пӗлтермест. Пӑрачкав районӗнчи Сӑр урлӑ хывнӑ кӗпере федераци укҫи-тенкипе юсас шанчӑк пур-ха. Федераци хыснинчен уйӑрса памасан та Чӑваш Енӗн укҫа тупма тивет, кӗпере ҫитес икӗ ҫулта юсамаллах. Кун пирки ЧР транспорт министрӗ Владимир Иванов пӗлтернӗ.

Кӗпере юсамалли проекта 2015 ҫултах хатӗрленӗ. Кун валли пӗтӗмпе 565,144 миллион тенкӗ кирлӗ. Минтранс ку лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрать. Хальлӗхе вара кӗпер питӗ япӑх лару-тӑрура.

Унччен ҫак кӗпере «Платон» тытӑмӗ пухнӑ укҫапа юсассине пӗлтернӗ. Анчах ҫав укҫа, 68 миллион тенкӗ, Етӗрне районӗнчи Сӑр урлӑ кӗпере юсама кайӗ.

Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗнче Сӑр тата Мӑн Ҫавал юханшывӗсенче нӳрӗклӗх саппасӗ нормативран самай пысӑкрах.

Республикӑра юр хулӑнӑшӗ ытти ҫултинчен 10–20 сантиметр хулӑнрах. Нормӑпа килӗшӳллӗн, вӑл 22–32 сантиметр пулмалла. Тӗп шыв бассейнӗсенче нӳрӗклӗх саппасӗ 120–130 процентпа танлашнӑ. Сӑр тата Мӑн Ҫавалта вара ку кӑтарту 170% тата 190% иртнӗ.

Аса илтерер: пӗлтӗр ейӳ вӑхӑтӗнче Вӑрнар районӗнчи Нурӑсри кӗперӗн ҫӗр дамби ишӗлнӗ. Кӑҫал Чӑваш Енри 16 муниципалитетри 55 ял шар курма пултарать. Чи хӑрушӑ лару-тӑру хальлӗхе Улатӑр, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ районӗсенче.

Кӑҫал Чӑваш Енри ҫулсене юсама 5 миллиард ытла тенкӗ уйӑрнӑ. Укҫан пысӑк пайӗ ҫӗнӗ ҫул сарнӑ ҫӗре кайӗ. 2 миллиард тенкипе вара ҫулсене тӗплӗ юсӗҫ. Ку ыйтупа Федераци ҫул-йӗр агентствин пӗлтӗрхи пӗтӗмлетӗвне тата 2017–2018 ҫулсенчи плана палӑртассине халалланӑ ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗнче калаҫнӑ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.

РФ транспорт министрӗ Максим Соколов 2019 ҫул тӗлне федераци ҫулӗсене 100 проценчӗпех йӗркене кӗртмелли пирки каланӑ. Ҫак тӗллеве пурнӑҫлама йышӑну тунӑ.

Конференцире ҫак ӗҫе «Платон» тытӑмне те хутшӑнтарма сӗннӗ. Кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне ҫак тытӑм 17 миллиард тенкӗ пухнӑ. Ку укҫана регионсенчи ҫулсене пӑхса тӑма ярӗҫ. Кӑҫал ку укҫапа ытларах кӗперсене юсӗҫ.

«Платон» укҫине Пӑрачкав районӗнче Сӑр урлӑ хывнӑ кӗпере юсамашкӑн та уйӑрассине сайтра унчченех пӗлтернӗччӗ. Ҫак тӗллевпе Чӑваш Ене 68 миллион тенкӗ килӗ.

Пӑрачкав районӗнчи Сӑр урлӑ хывнӑ кӗпер пӗлтӗртенпе калаҫтарать. Ара, 2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче вӑл кӑштах йӑтӑннӑ. Ун чухне кӗпере юсакаланӑ, асфальта улӑштарнӑ. Тӗплӗ юсава 2017–2018 ҫулсенче ирттерме шантарнӑ. Ун чухне кӗпере 10 метр сарма палӑртнӑ.

ЧР Элтеперӗн администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗпере юсӗҫ. Укҫа-тенке «Платон» тытӑм уйӑрӗ. Пӗлтӗр ку тытӑм пирӗн республикӑра 17 миллион ытла тенкӗ пухнӑ.

«Платон» тытӑмӗнчи укҫа-тенке регионсен хушшинче пайлӗҫ. Кӑҫал, сӑмахран, регионсенчи кӗперсене юсамашкӑн укҫа парӗҫ.

Ямалти ҫулҫӳревҫӗ Алексей Коротков «Ермак ҫулӗ» ҫӗнӗ маршрут хатӗрленӗ. Вӑл Ҫӗпӗр тата ытти юханшыв урлӑ выртӗ.

Алексей ҫулла Чӑвашри Сӑр юханшывпа резина кимӗпе ишме палӑртнӑ. Ҫамрӑкскер ҫулҫӳревре тӑватӑ ҫул пулӗ.

Алексей Коротков палӑртнӑ тӑрӑх, ҫул ҫине вӑл 100 пин тенке яхӑн тӑкаклама палӑртнӑ. Ытларах пайӗ кимӗ туянма кайӗ. Хӑйӗнпе пӗрле апат-ҫимӗҫ илесшӗн. Капла укҫа-тенкӗ сахалрах тӑкакланӗ.

Ҫулҫӳревҫӗ шӑрӑхран та, йывӑрлӑхран та хӑрамасть. Уншӑн ку манӑҫми экспедици пулӗ. Алексей — ҫар историкӗ. Тӑватӑ ҫул каялла вӑл велосипедпа Салхардран Белгород облаҫне ҫитнӗ. 2013 ҫулта Салехардран Мускава ҫити утнӑ.

Сӑмах май, авӑнӑн 1-мӗшӗнче Ҫӗпӗре парӑнтарнӑ Ермак ҫуралнӑранпа 435 ҫул ҫитет.