Канмалли кунсенче Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» паркӗнче Сӑр чиккине чавнӑ ҫынсене халалланӑ палӑкӑн пӗрремӗш чулне вырнаҫтарнӑ. Ку мероприятие ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев, ЧР культура министрӗн ҫумӗ Ольга Ярилова хутшӑннӑ.
Ҫак вырӑна ахальтен суйламан. Паркра вӑрҫӑ астӑвӑмӗ упранать. Ҫитес ҫул республикӑра Сӑр тата Хусан чиккисене чавнӑ ҫынсене халалланӑ ҫулталӑк пулӗ. «Тӗпчемен япалана тӗпчемелле. Ҫакна тума пире ҫӗршыв президенчӗ тӗллесе ярать», - тенӗ Олег Николаев.
Палӑртмалла: ҫак чикӗсен тӑршшӗ 300 ҫухрӑмпа танлашнӑ, ку ӗҫе 171450 хӗрарӑмпа ҫамрӑк хутшӑннӑ.
Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене чавнӑранпа 80 ҫул ҫитет. Ҫавна май Чӑваш Енре медаль ҫирӗплетесшӗн. Вӑл патшалӑх наградисен йышне кӗмӗ, хавхалантармалли ҫеҫ пулӗ. Хушу проектне Чӑваш Енри нормативлӑ актсен порталӗнче пичетленӗ.
ЧР Министрсен Кабинечӗн астӑвӑм медалӗн эскизне хатӗрлес енӗпе конкурс ирттермелле. Медале хатӗрлеме хыснаран хушма укҫа уйӑрма тивӗ.
Палӑртса хӑварар: ҫитес ҫул пирӗн республикӑра Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене тунӑ ҫӗрте хастарлӑх кӑтартнӑ ҫынсене халаллӗҫ.
«Хӗрачана ҫӑлӑр, вӑл шыв айне каять!» - Ҫӗмӗрлере Сар юханшывӗ хӗрринче канакансем ҫапла кӑшкӑрнине илтнӗ. Дмитрий Галкин тӳрех сиксе тӑнӑ та шыва чӑмнӑ.
Сӑрта юхӑм вӑйлӑ, ачана шалалла та шалалла илсе кайнӑ. Хӗрачана ҫӑлма амӑшӗ, асламӑшӗ те ишнӗ. Анчах вӗсем ӗлкӗреймесен те пултарнӑ. Дима ача патне ишсе пынӑ, вӑл вӑхӑталла пӗчӗкскер шыв айне кайнӑ. Каччӑ ӑна хыпашласа тупнӑ та ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Юрать, хӗрача шыв ҫӑтса ӗлкӗреймен.
Кирлӗ пулсан Дмитрий ӑна пӗрремӗш медпулӑшу парӗччӗ, мӗншӗн тесен вӑл – пулас онколог. Телее, ачана пулӑшу кирлӗ пулман. Амӑшӗпе асламӑшӗ ачана ҫӑлнӑшӑн каччӑна тав тунӑ.
Паян Дима ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвать, 21 ҫулти каччӑна хула администрацийӗ Тав хучӗ панӑ.
Транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем Сӑр юханшывӗнче рак тытакан браконьера тытса чарнӑ. Арҫын саккуна пӑсни паллӑ.
57 ҫулти арҫын Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнать. Хайхискер Сӑр юханшывӗ хӗрринче саккуна пӑсса рак тытнӑ. Транспорт полицийӗ ӑна тытса чарсан 575 рак туртса илнӗ. Унӑн ҫак чӗрчуна тытмалли хатӗр те пулнӑ. Ӑна тата тытса илнӗ.
Ҫӗмӗрле ҫынни 575 рак тытса шыв биологи ресурсӗсене 132 пин те 250 тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ. Раксене каялла шыва янӑ. Арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна 2 ҫул таран ирӗксӗр хӑварма пултараҫҫӗ.
Сӑмах май, раксене кӑҫалхи кӑрлачран пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен тытма юрамасть.
Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Сӑр юханшывӗнче, Пӑрачкав районӗнче, пулӑҫ ҫухалнӑ. Кун пирки мӑшӑрӗ Виктория пӗлтернӗ, пулӑшу ыйтнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 37 ҫулти Анатолий Владимирович Погодин пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пулла кайнӑ. Вӑл Пӑрачкав районнех ҫитнӗ. Мӑшӑрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн машинине, япалисене тата телефонне ҫыран хӗрринче тупнӑ. Хӑй вара ҫук, ун пирки нимӗн те пӗлмеҫҫӗ.
Анатолий Погодина полици шырать. Вӑл 170-175 сантиметр ҫӳллӗш, тӗреклӗ хул-ҫурӑмлӑ, ҫӳҫӗ ҫутӑрах, кӗске. Уйрӑм паллӑ пур: хырӑмӗ ҫинче турӑ палли пур.
ЧР ҫутҫанталӑк министрӗн ҫумӗ Александр Ефремов тӗлӗшпе тепӗр пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви комитечӗ унччен те ун тӗлӗшпе должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑшӑн пуҫиле пуҫарнӑ пулнӑ. Халӗ вара ҫак статьяпах ҫӗнӗ фактсем уҫӑлнӑ.
Следстви шухӑшӗпе, 2017 ҫулхи утӑ-ҫурла уйӑхӗсенче, эксперт комиссийӗн председателӗ пулнӑ май, вӑл коммерци организацине Ҫӗмӗрле районӗнче Сӑр ҫывӑхӗнчи вӑрман участокӗнче 2017 ҫулхи авӑнран пуҫласа 2018 ҫулхи авӑнччен хӑйӑр кӑларма ирӗк панӑ. Фирмӑн вара ҫутҫанталӑк пурлӑхӗпе усӑ курмалли лицензи 2017 ҫулхи авӑнӑн 1-мӗшӗнче пӗтнӗ. Ҫапла майпа хӑйӑр кӑларни ҫутҫанталӑка 5 миллион тенке яхӑн тӑкак кӳнӗ.
Ҫавӑн пекех 35-ри Александр Ефремов патшалӑха 22 миллион ытла тенкӗ тӑкак кӳнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Халӗ пуҫиле ӗҫсене пӗр производствӑна пӗрлештернӗ.
Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Ҫӗмӗрлере Сӑр урлӑ каҫмалли кӗпере уҫнӑ. Халӗ машинӑсем Чулхула облаҫӗнчи Нават ялне тӳрремӗнех ҫитме пултарӗҫ.
Инкеклӗ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кӗперпе виҫӗ тоннӑран сахалрах таякан машинӑсем ҫӳрӗҫ. Унта сехетре 10 ҫухрӑм хӑвӑртлӑхпа кайма юрать. Кӗпер талӑкӗпех уҫӑ.
Сӑр ҫинчи пӑр ирӗлме пуҫласан, ҫирӗплӗхӗ чаксан кӗпере хупӗҫ. Ҫуркунне ун вырӑнне понтонлӑ кӗпер вырнаҫтарӗҫ.
Чӑваш Енри ҫул ҫинчи пӑра ирӗлтерекен реагента ҫынсӑр-мӗнсӗр сапакан хатӗр вырнаҫтарнӑ. Ун пекки пирӗн республикӑра халиччен пулман. Ятарлӑ комплекс ҫул тӑрӑмне хӑй тӗллӗн палӑртӗ, ҫав шутра — пӑрлак хулӑнӑшне те.
Аса илтерер: Сӑр юханшывӗ патне пыма тунӑ эстакадӑна (вӑл Етӗрне хули ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ) раштавӑн 13-мӗшӗнче уҫассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Шӑпах ҫавӑнта ҫӗнӗ йышши меслете хута янӑ та. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне «Волго-Вятскуправтодор» федерацин хысна учрежденийӗн халӑхпа ҫыхӑну тытакан специалисчӗ Лира Нурсаитова пӗлтерчӗ.
Эстакада урлӑ машинӑсене унччен палӑртнинчен чылай маларах ҫӳреттермелле тунӑ. Мӗнпур ӗҫе предприяти 2020 ҫулхи утӑ уйӑхӗччен туса пӗтерме палӑртнӑччӗ.
Сӑр юханшывӗ патне пыма тунӑ эстакадӑна (Етӗрне хули патӗнче) паян уҫма палӑртнӑ. Ҫакӑн пирки ҫак йӗркесен авторне «Волго-Вятскуправтодор» федерацин хысна учрежденийӗн халӑхпа ҫыхӑну тытакан специалисчӗ Лира Нурсаитова раштавӑн 11-мӗшӗнче пӗлтернӗччӗ. Эстакада урлӑ машинӑсене хальлӗхе сӑнавлӑ мелпе ҫӳреттерӗҫ.
«Волго-Вятскуправтодор» ӗҫченӗ ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк ҫурӑ хушшинче эстакадӑна хута ярас енӗпе специалистсем калӑпӑшлӑ чылай ӗҫ пурнӑҫланӑ. Атӑл-Вятскуправтодорӑн пресс-служби ӗҫ калӑпӑшне метр тата тӑваткал метр ҫине куҫарсах кӑтартнӑ. Машинӑсем валли ҫул-йӗр паллисене вырнаҫтарнӑ, 2,7 километр тӑршшӗ тимӗр карта тытса тухнӑ, 1 километр ытла ҫутӑ пӑралукӗ карнӑ.
Аса илтерер: мӗнпур ӗҫе предприяти 2020 ҫулхи утӑ уйӑхӗччен туса пӗтерме палӑртнӑччӗ.
Ҫанталӑк сивӗ тӑрать пулсан та ҫӑлавҫӑсем асӑрхаттараҫҫӗ: Сӑр ҫинче пӑр ҫӳхе-ха. Анчах хӑшӗ-пӗри ҫакна шута илмест. Ку вара инкек патне илсе ҫитерет.
Паян Чулхула облаҫӗнчи Васильсурск патӗнче, Сӑр ҫинче, пилӗк пулӑҫ пӑр айне кайнӑ. Вӗсем пурте – Чӑваш Ен ҫыннисем.
Паян 17 сехет те 40 минутра Воротынец облаҫӗнчи ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑрав ҫитнӗ: Сӑр ҫинче икӗ арҫын путаҫҫӗ иккен. 48 ҫулти арҫынна ҫӑлма май килнӗ, унӑн 80-ри ашшӗ вара, шел те, вилнӗ.
Тепӗр сехетрен ҫӑлавҫӑсем тепӗр виҫӗ арҫынна ҫӑлма кайнӑ, вӗсем те путма тытӑннӑ. Вӗсене пурне те ҫӑлнӑ, ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Тухтӑрсем палӑртнӑ тӑрӑх, пулӑҫсем шӑнса кӳтнӗ.
+2.3 °C