Кӑҫал К.В. Иванов ҫуралнӑранпа 120 ҫитнӗ ятпа иртекен мероприятисем малалла тӑсӑлаҫҫӗ. Нумай пулмасть Канашӑн 1-мӗш шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенӗсем ятарлӑ мероприятие пухӑнчӗҫ.
Чи малтан пухӑннӑ вӗрентекенсем умӗнче шкул директорӗ Антипина М.В. тухса калаҫрӗ. Унтан Канашӑн чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен ассоциацийӗн ертӳҫи К.В. Иванов сӑввисене вулакансен ӑмӑртӑвӗн йӗрки пирки пӗлтерчӗ.
Сӑвӑ вулакансене Каллина Н.П., Васильева О. Л., Ефимов П. И., Абакумова Р.М. хакларӗҫ. Пӗрремӗш вырӑн И.М. Хумышевӑна лекрӗ — вӑл «Нарспин» «Туй» сыпӑкӗн вулавне кӗвӗпе илемлетрӗ. Ытти хутшӑнакансем ҫаксем пулчӗҫ: 1-мӗш шкул вӗрентекенӗсем «Нарспири» «Атте-анне» пая пӗрле вуласа пачӗҫ; Нарспи сӑнарӗнче Сидорова Т.М. пулчӗ; Н.В. Алексеевӑпа (5-мӗш шкул) Г.В. Иванова (7-мӗш шкул) «Нарспин» «Юмӑҫ патӗнче» сыпӑка вуласа пачӗҫ; 10-мӗш шкул вӗрентекенӗ Н.В. Павлова Нарспи сӑнарӗнче вӑтанчӑклӑхпа сӑпайлӑха палӑртма пултарчӗ; Кириллова А.И. 19-мӗш ӗмӗрти хӗрарӑм сӑнарне уҫса пама пултарчӗ.
Кӑҫал хулана никӗсленӗренпе 85 ҫул ҫитрӗ, ҫак куна палӑртса ӗнтӗ ҫурлан 1-мӗшӗнче Канаш хулин кунӗ иртрӗ.
Хула администрацийӗ халӑх валли уява лайӑх хатӗрленнӗ. Канашсем вӑйӑсенче ӑмӑртрӗҫ, тӗрлӗ конкурсене хутшӑнчӗҫ, юрӑ-ташӑ итлесе-курса савӑнчӗҫ.
Мероприятисене ачасем валли те, аслисем валли те, ҫамрӑксем валли те нумай хатӗрленӗ. Шкул ҫулне ҫитменнисене те манса кайман — вӗсем валли ятарлӑ велочупу йӗркеленӗччӗ. Россельхозбанк ҫуртӗнчен пуҫласа Тӗп тӳреме ҫити падельсем ҫавӑрчӗҫ.
Аслисем валли спорт ӑмӑртӑвӗсем пулчӗҫ. «Ӑстасен хули» куравпа та паллашма май пурччӗ вӗсен. Ҫамрӑксем вара ытларах дискотекӑра савӑнчӗҫ.
Юрӑ-ташӑ тенӗрен, канашсен кӑмӑлне ҫӗклеме темиҫе ушкӑн килнӗччӗ. «Чӑваш Енпе» «Ҫеҫпӗл» ушкӑнсем хӑйсен сассипе савӑнтарчӗҫ, «Янташ» ушкӑн та вӗсенчен юлмарӗ, «Юратнӑ хулам» ятарлӑ программӑпа хаваслантарчӗҫ.
Уяв фейерверкпа вӗҫленчӗ. 22 сехетре каҫхине тӳпе тӗрлӗ тӗслӗ ҫутӑсемпе ялкӑшрӗ, хулан 85 ҫулӗ ҫитнине уявлама килнисене ку самай савӑнтарчӗ!
Акан 15-мӗшӗнче Канаш районӗн тӗп вулавӑшӗнче семинар иртрӗ. Районти библиотекарьсем унта вулавӑшсенче социологи тӗпчевӗсене ирттерес ыйтӑва тишкерсе тухнӑ.
Чи малтан, семинар пуҫланас умӗн, Тӗп вулавӑш ертӳҫи Арсентьева Л.А. пухӑннӑ библиотекарьсене районти вулавӑшсен кӑҫалхи пӗрремӗш кварталти ӗҫне тишкерсе тухрӗ, пӗтӗмлетӳ турӗ.
Егорова Л.Ю., меслетлӗх ертӳҫи, пухӑннӑ халӑха социаллӑ тӗпчевӗн тӗллевӗсемпе, задачисемпе, тӗпчев объекчӗсемпе, суйлав йӗркипе паллаштарчӗ, тӗплӗн каласа пачӗ.
Семинар пӗтес умӗн ача-пӑча вулавӑшӗн ӗҫченӗсем хатӗрленӗ ҫуллахи вӑхӑтра йӗркелемелли вулав программипе паллашрӗҫ.
Канаш районӗн тӗп вулавӑшӗн пурӗ 40 уйрӑм. Унсӑр пуҫне ача-пӑча вулавӑшӗ пур.
Акан 13-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче 44-мӗш ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртрӗ. Ҫулсеренех иртекен уява кӑҫал Аслӑ Ҫӗнтерӳренпе — 65 ҫул тата Чӑваш Автономи Республикине тунӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ. Йӑлана кӗнӗ мероприяти студентсемшӗн те, аспирантсемшӗн те пӗлтерӗшлӗ. Шӑпах ҫакӑнтан пуҫланать те наукӑпа кӑсӑкланасси, малаллахи пурнӑҫа унпа ҫыхӑнтарасси. Никам та тӳрех преподаватель-профессор пулса тӑмасть. Ку шухӑша факультет деканӗ В.Г. Родионов та палӑртрӗ. Кафедра пуҫлӑхӗсем пурне те ӑнӑҫу сунчӗҫ.
23 секци ӗҫлерӗ, 300 ытла доклад. Вӗсен пахалӑхӗ ҫулсерен ӳссех, хутшӑнакансен ӑсталӑхӗ туптансах пырать. 2-4 докладпа калаҫма ӗлкӗрекенсен йышӗ те чылай. Кашниех хӑй пултарулӑхӗпе ӑс ҫивӗчлӗхне кӑтартрӗ.
Хӑнасем те йышлӑн килнӗ кӑҫал: Мари, Тутар, Удмурт университечӗсен тата Шупашкарпа Канашри педагогика колледжӗсен студенчӗсем, Г.
Раштавӑн 15-мӗшӗнче Виктор Басаргин Раҫҫей Федерацийӗн регионсен аталанӑвӗн министрӗпе иртнӗ тӗлпулӑва пӗтӗмлетсе пухӑннӑ ӗҫлӗ канашлура Николай Фёдоров монохуласен списокне ҫирӗплетни ҫинчен пӗлтерчӗ. Унта Чӑваш Енри 6 хулана кӗртнӗ: Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне. РФ регионсен аталанӑвӗн министерстви ҫак хуласене федераллӑ бюджетран укҫа-тенкӗ тӗлӗшӗнчен пулӑшма шантарать.
Н.В. Фёдоров ҫак хуласем валли вӗсен экономикине аталантарма пулӑшакан пӗтӗмӗшле инноваци планӗсем хатерлеме хушрӗ. Плансене тума ӗҫ ушкӑнӗсем пуҫтарма уйӑх панӑ, явапли — Министрасен Кабинечӗн председателӗ Сергей Гапликов.
Сӑнӳкерчӗкре: Канаш хули, Чӑваш Енри монохуласенчен пӗри.
Утӑн 21-мӗшӗнче Роза Лизакова «Чӑваш Ен» наци радиовӗн ӗҫченӗсемпе ӗҫлӗ тӗлпулу ирттерчӗ. Чи малтан Роза Михайловна радио ертӳҫине, Татьяна Евдокимовӑна, юбилей ячӗпе ӑшшӑн саламларӗ, ҫак радиона йӗркелекенсен хушшинче унӑн тӳпи пысӑк тесе пӗлтерчӗ.
Калаҫӑвӑн тӗп ыйтӑвӗ радио ӗҫлеме пуҫланӑранпа иртнӗ виҫӗ уйӑхри ӗҫе сӳтсе явасси, тишкересси пулчӗ. Культура министрӗ радио палӑртнӑ ҫулпа аталанни пирки пӗлтерчӗ — халӑх итлет, ун урлӑ хыпарсем пӗлет. Кӑларӑмсенче ахаль ҫынсем хутшӑнни те радиова халӑха ҫывӑхлатать. Паянхи кун тӗлне ӗҫтешсен ушкӑнӗ йӗркеленнӗ, радиовӑн тӗп ярӑмӗсем палӑрнӑ та ӗнтӗ. Радио ӗҫченӗсем виҫӗ уйӑх хушшинче палӑрнӑ йывӑрлӑхсене пӗлтерчӗ — министр вӗсене пӗрле татса пама сӗнчӗ.
Хальлӗхе «Чӑваш Ен» наци радиовӗ тӗрӗслев мелӗпе ӗҫлет. Эсир ӑна 72,14 тата 105,0 хумсем ҫинче итлеме пултаратӑр. Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Ҫӗмӗрле тата Канаш хулинсенче пралуклӑ радиовӗн виҫҫӗмӗш пускӑчӗ урлӑ итлеме май пур.
Нарӑсӑн 9-мӗшӗнче Канашри педагогика колледжӗнче «Нарспи» поэма 100 ҫул ҫитнине халалласа илемлӗ вулакансен конкурсӗ иртрӗ. Вилӗмсӗр хайлавӑн сыпӑкӗсене вӗренекенсем чӑвашла, вырӑсла, тутарла, нимӗҫле, акӑлчанла вуларӗҫ. «Хунав» литература пӗрлешӗвӗн членӗсем «Ҫӑл куҫ патӗнче», «Атте-анне» сыпӑксем тӑрӑх инсценировка хатӗрленӗ. «Чи лайӑх вулакан» номинацие Михайлов Анатолийпе (1 курс, физкультура уйрӑмӗ) Елифанова Людмила (4 курс, шкул уйрӑмӗ) ҫӗнсе илчӗҫ.
Конкурса йӗркелекенӗ — «Хунав» литература пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Васильева О.Л.
Чӑвашла фантастика хайлавӗсем пичетленме пуҫланӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ конкурс вӗҫленчӗ — ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртрӑмӑр. Тӳрех калам, Вӗрентӳ министерстви сайтӗнче пелтернӗ хыпарта тӗрӗс марри пур — чи лайӑх фантастсем Штанаш шкулӗнче вӗренмеҫҫӗ. Унти вӗренекенсем те чаплӑ, анчах та Вӑрмар районне кӗрекен Чупайри тӗп шкулпа Пучинкери пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкула (Йӗпреҫ районӗ) ҫӳрекен ачасен хайлавӗсем пирӗн шутпа чаплӑрах. Штанаш шкул ачисен хайлавӗ вара вулавҫӑсене ытларах килӗшнӗ. Хайлавӗ интереслӗ пулнӑран пулӗ — унпа чылайӑшӗ паллашрӗҫ. Сире те интереслӗ пулсан вӑл «Иртнӗ ӗмӗрте пулса куртӑмӑр» ятлӑ. Ҫырасса ӑна ушкӑнпа ҫырнӑ — ҫак ачасем тӑрмашнӑ: Андреев Александр, Лобова Ирина, Ильина Екатерина, Коннова Алевтина, Семенова Ксения, Соловьева Наталия, Сатлайкина Ирина, Софронов Николай.
Нумай пулмасть республикӑра чи ешӗл те чи хӑтлӑ ял-хуласене суйласа илнӗ. 2-мӗш категоринче Муркаш сали пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Ку категоринчи иккӗмӗш вырӑна Елчӗк, виҫҫӗмӗш вырӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Малти Чиперуй йышӑннӑ.
Паллах, Муркаш ахальтен мар ку ята илнӗ — ялти ҫуртсем кӑна мар, предприятисемпе организаци ҫурчӗсем те ҫулран ҫул илемленсех пыраҫҫӗ. Муркаш варринче вырнаҫнӑ физкультурӑпа сывлӑха упракан центр та ӑна самай илем кӳрет!
Ытти категорисенче ҫак ял-хулапа вырӑнсем мала тухрӗҫ:
1 категори:
I. Улатӑр хули.
II. Ҫӗмӗрле хули.
III. Канаш хули.
3 категори:
I. Шупашкарти «Эверест» компани ушкӑнӗ.
II. Ҫӗнӗ Шупашкарти ГУП ЧР БОС.
III. Шӑмӑршӑ районӗн федераллӑ казначействӑн управленийӗ.
4 категори:
I. Ҫӗмӗрлери 3-мӗш вӑтам шкул.
II. Куславкка районӗнчи Елчӗк шкулӗ.
III. Етӗрне районӗнчи Кӑташ шкулӗ.
«Канаш» хаҫат пӗлтерет:
Тираж ыйтӑвӗ паянхи кунччен – чи ҫивӗч ыйтусенчен пӗри
Икӗ уйӑх каялла пирӗн редакци ҫӗнӗ вырӑна – Пушкинская урамри 11-мӗш ҫурта, куҫрӗ. “Канаш” вулаканeсене хамӑр еплерех вырнаҫнине кӑтартас шутпа, ҫаплах ӗҫри йывӑрлӑхсемпе, редакцири лару-тӑрупа паллаштарас тӗлӗшпе “Ҫавра сӗтел” ирттертӗмӗр. Кӗтнӗ тата чӗннӗ чухлӗ хӑна килеймерӗ. Мӗн тӑвaн, чӑвашӑн нихӑҫан та ӗҫ пӗтмест. Анчах пирӗн пата килме вӑхӑт тупнисене тата уҫӑ калаҫӑва хутшӑннисене чун-чӗререн тав тӑватпӑр.
“Канаш” хаҫат редакцийӗ 18 ҫул хушшинче тиража ӳстерессишӗн тӗрлӗ майсемпе ӗҫлесе пӑхнӑ. Ҫапах та тираж ыйтӑвӗ паянхи кунччен – чи ҫивӗч ыйтусенчен пӗри. Ахальтен мар Николай Ларионов директор хaйӗн сӑмахне ҫакӑнтан пуҫларӗ.
— Юлашки темиҫе ҫулта чӑваш хаҫачӗн тиражӗ кӑна чакмасть, облаҫри, Раҫҫейри пур хаҫатсем те кун пирки ӳпкелешеҫҫӗ. Ҫынсем хаҫат вулама чарӑннинче темиҫе сӑлтав – телевидени те, компьютер та, интернет та, урам та, вӑхӑт ҫукки те. Ку саманара пурте нумайрах укҫа ӗҫлесе илме тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫав хушӑрах халӑх хушшинче пире пулӑшакансем те сахал мар.
+7.3 °C