Шупашкарти тӳре-шара республикӑн тӗп хулинчи транспорта пуҫӗпех ҫӗнетесшӗн. Ҫавӑн валли вӗсем ҫӗнӗ троллейбуссем тата халиччен пирӗн регионта пулман электробуссем туянасшӑн.
Электробуссем аккумуляторпа ӗҫлеҫҫӗ. Унӑн вӑйӗ ҫула тухсан 20 ҫухрӑм ҫӗнме ҫитнине пӗлтереҫҫӗ.
Транспорта ҫӗнетес ыйтупа Шупашкар хула администрацийӗнче ӗнер канашлу иртнӗ. Унта Беларуҫ Республикин Раҫҫейри элчелӗхӗн Тутарстанри уйрӑмӗн ертӳҫи Олег Исаев хутшӑннӑ.
Шупашкарти троллейбус управленийӗ ҫитес вунӑ ҫулта техника паркне йӑлтах ҫӗнетесшӗн. Ҫулсерен 25 троллейбус туянасшӑн.
Ҫакна та палӑртмалла: республикӑн тӗп хулинче маршрутсене ҫӗнӗлле йӗркелесшӗн, троллейбуссене ытларах ҫӳретесшӗн, ГАЗельсен йышне чакарасшӑн.
Шупашкар хули Японири Нагасаки тата Китайри Аньхой провинцийӗнчи Хэфэй хулипе ҫывӑхланма ӗмӗтленет. Хуласем хӑш енӗпе тачӑ килӗштерсе ӗҫлесси хальлӗхе паллӑ мар. Анчах ку ыйтӑва ӗнер Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн президиумӗнче хускатнӑ.
Маларах Шупашкар Беларуҫ Республикинчи Гродно, Венгринчи Эгер, Намибинчи Рунду, Кубӑри Санта-Клара хулисемпе юнташланнӑ.
Ҫакна та аса илтерер, Шупашкарта Республика кунӗнче кӑҫал чӑвашла тата вырӑсла кӑна мар, Китай чӗлхипе саламлама Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнӑччӗ. Шупашкара ун чух Китайран пысӑк делегаци килнӗччӗ. Китай Халӑх Республикинчи Аньхой провинцийӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗ те пирӗн патра хӑнара пулнӑччӗ. Вӗсем Республика кунне халалланӑ мероприятисене хутшӑннӑччӗ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Шупашкарта «Волковские чтения» (чӑв. Волков вулавӗсем) ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Ӑна тӗнче шайӗнче йӗркеленӗ. Мероприятие Геннадий Волков этнопедагог ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ. Конференцие К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне пуҫтарӑннӑ.
Геннадий Волкова асӑнса йӗркеленӗ мероприятие хамӑр республикӑри тата Мари Эл, Тутарстан, Калмӑк Республикинчи, Алтайри, Пушкӑртстанри, Якутинчи, Хакас Республикинчи, Чечняри, ҫавӑн пекех Казахстанри, Туркменистанри, Молдавинчи, Беларуҫри, Узбекистанри, Китайри ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем килсе ҫитнӗ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.
Тухса калаҫакансем Геннадий Волковӑн ӗҫне пӗр шухӑшлӑн пысӑка хурса хакланӑ.
Чӑваш Енри паллӑ тележурналист, поэт, драматург Марина Карягина Пӗтӗм Раҫҫейри литература фестивалӗнче пулнӑ. Унта ӑна йӗркелӳҫӗсем йыхравланӑ. Сумлӑ мероприятие кӑҫал иккӗмӗш хут йӗркеленӗ, ун чух вӑл Крымра иртнӗ.
Хальхине чикӗ леш енчи чылай ҫӗршывран: Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчен, Францирен, Данирен, Польшӑран, Луганскран, Беларуҫран, Англинчен, Австринчен та та ытти ҫӗртен — поэтсем килнӗ.
Кӑҫалхи фестивале Марина Цветаева ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ. Программа пуян пулнӑ: куллен ӑсталӑх сехечӗсем, ҫавра сӗтелсем, тӗл пулусемпе хӑтлавсем иртнӗ. Еврази халӑхӗсен ассамблейин пӗрремӗш съезчӗ те фестиваль вӑхӑтӗнчех иртнӗ. Марина Цветаева пурӑннӑ ҫурт-музейра поэта халалланӑ сӑвӑсене вулакансен конкурсӗ пулнӑ. Писательсен хулинче, Переделкинӑра, пултарулӑх тӗлпулӑвӗсемпе сӑвӑҫсен кӗнеке хӑтлавӗсем иртнӗ.
Фестивальте Казахстанӑн паллӑ поэтне Олжас Сулейменова ылтӑн медаль панӑ. Марина Карягинӑна вара кӗмӗл медальпе чысланӑ.
Ҫу уйӑхӗн 23-24-мӗшӗсенче Молдави Республикинче «Этнологическое наследие: концепции, тенденции и подходы» (чӑв. Этнологи эткерлӗхӗ: концепци, тенденци тата ҫул-йӗрсем) ятпа пӗтӗм тӗнчери ӑслӑлӑх конференцийӗ иртнӗ. Ӑна ҫав ҫӗршыври Ӑслӑлӑх академийӗн Культура эткерлӗхӗн институчӗ тата Никама пӑхӑнман ҫӗршывсен гуманитари енчен килӗштерсе ӗҫлессипе ӗҫлекен фончӗ йӗркеленӗ.
Унта Арменири, Беларуҫри, Молдавинчи, Украинӑри тата Раҫҫейри 100 ытла ученӑй хутшӑннӑ. Ҫав шутра пирӗн Чӑваш Ен пайташӗ пулнӑ. Телейлӗ ҫав ҫын — философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Шупашкарти кооператив институчӗн доценчӗ, редакципе издательство пайӗн тӗп редакторӗ Эрбина Никитина.
Кишиневри конференцие вӑл Молдавинчи Географсемпе этнологсен ассоциацийӗн президенчӗ, географи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Дорин Лозован йыхравланипе кайнӑ. Вӑл Чӑваш Енри ӗҫтешсемпе: Георгий Матвеевпа, Виталий Станьялпа, Атнер Хусанкайпа — туслӑ. Унтан та ытларах: Чӑваш Енри тавра пӗлӳҫисен пӗрлешӗвӗн ют ҫӗршыври пайташӗ.
Раштавӑн 9—10-мӗшӗсенче Шупашкарта Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах хыпарланӑччӗ-ха. Раҫҫей шайне кӑларнӑ кубок ӗнер уҫӑлнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗн кубокне тивӗҫессишӗн хамӑр ҫӗршыври пӑхаттир-хӗрарӑмсемпе пӗрлех Беларуҫ, Казахстан, Монголи, Итали, Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен тата Эстонири ушкӑнсем те кӗрешеҫҫӗ.
Ӑмӑртӑвӑн пӗрремӗш кунӗнче, ӗнер, сакӑр виҫе категорийӗнче ӑмӑртнӑ. Раҫҫей спорт кӗрешӗвӗн официаллӑ сайтӗнче ӑна тӳрӗ интернет-трансляци мелӗпе кӑтартнӑ. Финалти ӑмӑртӑва паян Чӑваш наци телекуравӗ те кӑтартма палӑртать. Трансляци 17 сехетрен 20 сехетчен пымалла.
Ӑмӑртӑва кӑҫал та спортпа концерт шоувӗ евӗр йӗркеленӗ. Паян унта Сосо Павлиашвили юрӑҫ сцена ҫине тухмалла
Шупашкарти МТВ-центрта ҫак канмалли кунсенче сайра тӗл пулакан ӑратлӑ кушаксен «Восточное котопати» куравӗ ӗҫленӗ. Унта илсе килнӗ Кироври, Самарти, Хусанти, Йошкар-Олари, Ижевскри, Пензӑри, Мускаври, Беларуҫ Республикинчи тата ытти вырӑнти хаклӑ ӑратлӑ кушаксене кӗрсе курассишӗн аслисем 130 тенкӗ, ачасем 70 тенкӗ тӳленӗ, 5 ҫултан кӗҫӗнреххисене укҫасӑрах кӗртнӗ.
Курава пӗтӗмпе 160 ҫын хӑйӗн тӑватӑ ураллӑ тусне кӑтартма кӑмӑл тунӑ. Пурӗ вара икӗ теҫетке ытла ӑратпа паллаштарнӑ. Владислав Смирнов «Про город» интернет-хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна кӗске ураллӑ кушак-такса, ҫветтуй бирма тата Египетри мау уйрӑмах тӗлӗнтернӗ. Мау ӑрат 100 пин тенкӗ таран тӑрать. Унӑн хуҫисем каланӑ тӑрӑх, ку кушак Раҫҫейре 47 пуҫ кӑна.
Раштавӑн 9—10-мӗшӗнсенче Шупашкарта Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешӗҫ. Раҫҫей шайне кӑларнӑ кубока пӗлтӗр те ирттернӗччӗ.
Чӑваш Енӗн спорт министрӗ Сергей Шелтуков правительство ларӑвӗнче каланӑ тӑрӑх, кӑҫалхи ӑмӑртӑва ҫӗршывӑн 15 регионӗнчи 120-е яхӑн спортсмен килмелле. Унсӑр пуҫне АПШри, Монголинчи, Казахстанри тата Беларуҫри командӑсем ҫитме кӑмӑл тунине пӗлтернӗ.
Мероприятие раштавӑн 9-мӗшӗнче «Шупашкар Арена» пӑр керменӗнче 17 сехетре шоу-программӑпа уҫмалла. Унта Сосо Павлиашвили юрӑҫ та хутшӑнмалла.
Финалти ӑмӑртусене курма кӗрес тесен билета 300 тенкӗпе туянмалла, пиллӗк ҫултан кӗҫӗнрех ачасене укҫасӑрах кӗртӗҫ, анчах вӗсен аслисен чӗрҫи ҫинче ларма тивӗ.
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялта ҫуралса ӳснӗ Александр Яковлев орнитолог ӗнер хӑйӗн черетлӗ ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ.
Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче: утравсемпе тинӗссем хӗрринче — кайӑк-кӗшӗк тӗнчине тӗпчекен маттур ҫак ҫынна ҫутӑ тӗнчене килнӗ ятпа Лӑпкӑ океан (Чукотка, Сахалин, Курил утравӗсем) хӗрринче пурӑнакансенчен пуҫласа Атлантика (Германи, Англи, Франци, Израиль...) таранах саламланӑ. Ӑшӑ сӑмахӗсем Раҫҫей, Казахстан, Украина, Беларуҫ урлӑ вӗҫнӗ. Шупашкар район ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗскере юлташӗсем, ӗҫтешӗсем, вӗренекенӗсем, студентсем, фотографсем, ҫулҫӳревӗҫсем, кайӑк-кӗшӗке юратакансем, биологсем, ҫутҫанталӑкӑн уйрӑмах хӳтӗлемелли вырӑнӗсенче ӗҫлекенсем ырӑ суннӑ. Фейсбукри хӑйӗн страницинче пурне те тав тунӑ май Саша Яковлев малашне те хӑйӗн сӑнӳкерчӗкӗсемпе савӑнтарма тата ҫутҫанталӑк ҫинчен каласа кӑтартма шантарать.
Юлашки ҫулсенче Саша тӗрлӗ тӑрӑха кайса унти кайӑк-кӗшӗке тӗпчет. Пурне те хут ҫине куҫарать вӑл, ӳкерсе те илет. Аякри ҫӗрсенчи кайӑк-кӗшӗк тӗнчине ӑслӑлӑх ӗҫченӗ пек тӗпчессине Александр Яковлев 2013 ҫулта Курил утравӗ ҫинчи пысӑк сӑмсаллӑ ула кураксенчен пуҫланӑччӗ.
Зоя Яковлева телережиссер тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн профессорӗ, культурологи докторӗ Владимир Васильев Чӑваш автономине туса хунӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ «Чӑвашсем» ярӑмри иккӗмӗш фильма ӳкерме Беларуҫ ҫӗршывне кайса килнӗ.
Маларах вӗсем Тӗменти чӑвашсем пирки ӳкернӗччӗ. Сӑмах май каласан, Зоя Яковлевапа Владимир Васильев тата Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Раҫҫейри общество телекуравне ҫитнӗччӗ. Унта вӗсем телекомпанин тӗп директорӗн пӗрремӗш ҫумӗпе Александр Пономаревпа тӗл пулнӑччӗ, маларах каланӑ фильма кӑтартнӑччӗ.
1941-1942-мӗш ҫулсенче Беларуҫри Гродно хулинче подпольщиксен чи пӗрремӗш ушкӑнне туса хунӑ, Муркаш районӗнче ҫуралнӑ Николай Волков ҫинчен ӳкерекен ҫӗнӗ фильма «Вилӗмсӗрлӗхе куҫнисем» («Шагнувшие в бессмертие») ят панӑ.
+13.3 °C