Чул


«Хĕвеле хупларĕ...»


Хĕвеле хупларĕ

хуп-хура пĕлĕт.

 

Тунсăхăма ниçта хума пĕлмесĕр

пĕве хĕррине

пырса тухрăм эп.

 

Инçех те мар

шап-шурă чул выртать,

чĕрĕ пекех мана

куçран пăхать.

 

Ăна,

ăшăскере,

алла илетĕп,

ачашлатăп,

чĕрем çумне тытса

татах та ачашлатăп,

вара

пĕве варринелле

вăркăнтаратăп.

 

Пĕве çине

вăр çавра хум тухать.

Ман шурă чул

пĕве тĕпне путать.

 

Сивĕ пуль пĕве тĕпĕнче.

Тĕттĕм пуль

пĕве тĕпĕнче.

 

Чулăм ăшăттăр

унти сивлеклĕхе,

Кăштах çутаттăр

унти тĕттĕмлĕхе.

 

Пулă пырса

чуптутăр ăна.

Уйăх çӳлтен

сăнатăр ăна.

Панулмипе чул


Улмуççи çинчи улма

Çĕр çинчи чула калать:

— Юратап çӳлте пулма,

Уçă çил мана савать.

 

Ун-кунччен те пулаймасть,

Çил вĕрсе килет хытах.

Çавна Улма чăтаймасть,

Чул çине ӳкет патах.

 

Чул унран кулса илет:

— Ай, мухтантăн ахалех!

Эпĕ вара камитле

Ӳкмĕп нихăçан сан пек.

Нуша


Васканăн ĕç тăнă,

Ерипелинĕн кайнă.

 

Эпĕ пĕрре юлташпа

Кайрăм хамăр утсемпе

Хĕрлĕ çыра çитерме.

Пуçланатчĕ кĕркунне.

 

Хĕрлĕ çыр вăл — пирĕн вар,

Ячĕпеле вăл Типвар.

Çав Типварта çĕртмере

Каççĕ утсем çитерме.

 

Эпир самай сивĕрен

Чул кăлартăмăр çырмара.

Çуркуннехи шупала

Нăмай ватать çырана.

 

Ун чух вара, çуркунне,

Çĕр айĕнчи чулсене

Шыв кăларать хăй выйпе1,

Илсе каймасть лаприпе.

 

Çиялти вĕт чулсене

Хамăр кăларнисене

Пĕрле пуçтаркаласа

Турăмăр пĕрер купа.

 

Хĕвел ларма пуçласан,

Эпир тухрăмăр Типвартан.

Унтан вара килелле

Чуптартăмăр сиккипе.

 

Тепĕр кунне ирпеле

Эпĕ кайрăм пиччепе

Хĕрлĕ çыра урап|а]па,

Чула киле турттарма.

 

Çырма хĕрне çитсессен,

Айăккалла каясран

Мана пичей: «Лашана

Куклет, — терĕ, — айăккалла».

Малалла

Кӳренекен чул


Çырмара выртать

Питĕ пысăк чул:

— «Пурăнап кунта

Эп, — тет, — шăп пин çул.

Шутламаç тума

Ман юбилее, —

Чул хыт кӳренет. —

Ав, çынсем епле!»

Чулпа ăман


«Мĕнле шавлать кунта! Мĕнле кăнттам! —

Калать тет Чул ана çинче вырта

Ăш çумăра. — Пурте хавас ăна,

Кĕтеççĕ тейĕн чаплă хăнана.

Мĕн турĕ вăл çапла хавасланма,

Çума çăвать ик-виç сехет кăна?

Мана çапла чысласчĕ çав çынсен!

Эп ĕмĕр çакăнта выртатăп лăп,

Ăçта лартаç — унта ларатăп тăп,

Анчах илтмен тав сăмахне нихçан,

Пĕрех вăрçаççĕ ман сăна курсан,

Эп тĕрĕслĕх çак тĕнчере курман».

«Шăплан! — пӳлет ăна Ăман.

— Ку çумăр пĕр самант çăвать,

Типсе аманнă çак ана,

Ăш çумăр чун парать ăна,

Çĕр ĕçлекен те шанчăкпа пурнать,

Пĕр эс кăна чăрмав туса ларан».

Хăш пуçлăх мухтансан та хĕрĕх çул,

Усси çав чулăнни пекех ним чуль.

 

Иван Крылов

Куçарнă: 2010, раштав, 16.

 
1 вăйĕпе