Пӳрт


«Вĕр-çĕнĕ пӳрт савса эп лартрăм...»


Вĕр-çĕнĕ пӳрт савса эп лартрăм.

Илемсĕр, тетĕн эс, тиркен.

Пулмарĕ йывăçĕ, хăпартрăм

Ăна эп татăк-кĕсĕкрен.

 

Çил-тăвăл вăрманта кĕрлерĕ,

Кăкларĕ, хуçрĕ хырсене.

Шеллет-и вăл, тĕнче тискерĕ,

Хĕвеллĕ чăрăш тăррине?

 

Çил хуррипе эп татрăм-çуртăм.

Пӳрт лартрăм — эс тирке тăран.

Çĕр çул та ларĕ манăн çуртăм.

Ун çирĕп никĕсĕ — юман!

Çитейĕ-ши черет?


Пирĕн пӳрт кивеле пуçларĕ, юсама çĕнĕ пура пураламалла. Пĕренине вăрмантан хамăр колхоз тракторĕпе турттарса килсе хутăм-ха, платниксем çукки касать акă.

Эхчĕ, эпир ачарах чухнеччĕ! Пирĕн ялта миçе платинкчĕ! Пĕринчен тепри ăстаччĕ, вĕсен ырă ячĕ çĕр çухрăма çити сарăлнăччĕ. Ĕçлетчĕç çав хăйсем те — тар кăларса, вăй парса — шăрçа çыххи пек шăрантарса хăпартатчĕç пӳртсене.

Шел çав, питĕ шел, Пахумкка мучи вилнĕ хыççăн пирĕн ялта пĕр платник те юлмарĕ. Çук, тĕрĕс мар калатăп пулас-ха. Халĕ пирĕн ял çыннисем кашни хăй пĕлнĕ пек платник темелле. Кам ӳркенменĕ хăй килĕнче хăех каскалать. Анчах çын патне кĕрĕшсе каймаллисем мар çав вĕсем. Эпĕ пур, амутьке, çамрăк чух темшĕн вĕренесшĕн пулмарăм çав ĕçе. Акă халь чуп, шыраса çӳре. Ăçта кăна çитмерĕм-ши ĕнтĕ ун пирки? Çапла шыраса çӳресе, пĕррехинче, Çĕнçырмана çитсе кĕтĕм.

Акă хайхи, ял хĕрринчех пĕр çĕнĕ пӳрт курах кайрăм. Тин кăна туса пĕтернĕскер. Тем ăмсанса, лăнкăрт çăтрăм сурчăка. Камсем, мĕнле çынсем ĕçленĕ-ши ĕнтĕ кунта?

Шыв ĕçмелле тесе сăлтав тупса, юри кĕтĕм çаксем патне. Çĕнĕ пӳрт çинчен куçăма илейместĕп.

Малалла

«Мĕскершĕн, мĕншĕн эсĕ сас-хурасăр?..»


Лявана

Мĕскершĕн, мĕншĕн эсĕ сас-хурасăр?

Эп килтĕм, пӳртĕм, эпĕ сан умра!

Ларан кăвак куçусене уçмасăр,

Е вĕсене шур илчĕ-и вара?

 

Тăхта-ха: эсĕ куççулленнĕ мар-и?

Ай, пӳртĕм, пӳртĕм, юрамасть каплах!

Кам кӳрентерчĕ, кам сума сумарĕ,

Иртен-çӳрен-и пăхрĕ урлăрах?

 

Зп сан кашни турат куçне пĕлеттĕм,

Хĕлkе сан кăмаку çинче пĕччен

Аннен салху юррисене итлеттĕм,

Кăшт шикленеттĕм тĕттĕм кĕтесрен.

 

Мĕн чухлĕ хурлăх хăвăнта пытарнă,

Мĕн чухлĕ юрă илтнĕ эс пиртен...

Халь — улăм çӳçӳсем те кăвакарнă,

Ай, пӳртĕм, пӳрт, эс ватăлтăн иккен.

 

Лаша хăмăтĕнчен пăсса çĕленĕ

Хăмăтсенче тарлатчĕç ĕнесем...

Аттесемпе пĕрле вăрçа çĕнтернĕ

Çак пӳртçенче çеç юлнă аннесем.

 

Ялта халь çĕнĕ пурасем лартаççĕ.

Киввисене те салатман, сутман...

Палăксене чултан кăна тумаççĕ,

Хăш чух вĕсем пулаççĕ йывăçран.