Электронлă вулавăш

Кашни çимĕçĕн хăйĕн вăхăчĕ….

Улăх тăрăх юхакан сивĕрех çил халь çуллахи пек ачаш мар, ăшă вырăн çинчен тăнă çын çине шыв сапнăпа йĕрех çӳçентерсе илет… Çапах чуна тăвăр.

Михала фуфайка тӳмисене те вĕçерчĕ, çĕлĕкне хывса пĕр самант алăра çавăрчĕ. Таçта ял варринче урапа халтăртатса иртрĕ.

Тепĕр чухне, çип пăтранса кайсан, унăн вĕçне тупасшăн тăрмашса, тар юхтарса, тертлене-тертлене шыратăн. Тен, çак урапа сасси шухăш çиппине пăтраштарса ячĕ пуль, ăçта ун пуçламăшĕ, ăçта вĕçĕ?

Çапла, Михала ун чухне вун пĕр çултаччĕ. Вĕсен ани çак улăхраччĕ. Çу каçиччен нимĕн тумасăр çисе тăнă лашапа кĕлте турттарать Михала. Авăнĕ — анкартинче. Хапхаран кĕнĕ чух сулахай турта юпаран çакланчĕ, хăранă лаша тапса сикрĕ, туртасем иккĕше те хуçăлса кайрĕç. Тилхепине алăран вĕçертмен ачана сĕтĕрекен лаша хапхан тăрринчи урлавĕ çине çапăнтарчĕ, ăна шертĕрен анчах хунăччĕ, вăл тухса сирпĕнчĕ. Урлав лаша çине ӳксе пушшех хăратрĕ, лаша тапса сикрĕ. Миçе метр шуса кайрĕ вăл ун хыççăн, алăсем шăйрăлса, сĕвĕнсе пĕтрĕç, анчах тилхепене вăл вĕçертмерĕ. Кĕлет алăкĕ патĕнче лаша чĕвен тăчĕ, чарăнчĕ. Михала çĕнтерчĕ.

Униче хĕрринчи вăйă карти… Çара кайса килнĕ Микулай тимĕрçĕ кашни каçсерен пекех каччăсемпе кĕрешет. Унăн пуслăх пысăкăш аллисенче — çулталăкри вăкăра çапса антармалăх вăй. Таврара ăна çĕнекен каччă та çук. Унăн ытамне лекрĕн пулсан, «ах» теме çеç пултаран. Микулай аллисем тимĕр клещесемпе пĕрех. Вĕсем хĕрхенмеççĕ. Вун тăххăрти Михала унпа малтанхи хут тытăçать. Ал вĕççĕн. Тепĕр самантранах кĕпен хул кăкĕсем çатăртатаççĕ те, Михала аяккалла сирпĕнсе каять. Сылтăм хул пуççи тӳсме çук ыратать, шăла перĕннĕ чĕлхерен юн сăрхăнать. Каччăсемпе хĕрсем ахăлтатса кулаççĕ. Намăс. Ах, çав тери намăс, халех хуть çĕр тĕпне анса кай.

Никам та сисмест Михала вăйăран кайнине. Килте çеç вăл пĕр сассăр кӳтсе макăрать, минтер йӳçек куççульпе йĕпенет. Намăс.

Тепĕр ирхинех вăл кĕлетре выртакан тутăхса кайнă икĕ пăт пукансене илсе тухать. Пĕр кун сиктермесĕр аппаланать вăл вĕсемпе. Малтан харăсах пĕр хут, виççĕ, кайран, вуншар, çирĕмшер, вăтăршар çĕклекен пулать. Амăшĕ тăтăшах «ĕçсĕр аптраса аппаланатăн» тенине те пăхмасть вăл… Пукрав вăййинче Михала пĕрремĕш хут Микулая пуç урлă илсе ывăтать. Çĕнтерӳ… Иккĕмĕш хутĕнче ăна каллех Микулай çĕнет, анчах малтанхи çĕнтерӳ — чуна çунатлантараканскер, савăнтараканскер. Пĕрремĕш хут каччă хăйне виççĕмĕш тӳперине туять, ăна темĕнле мăн кăмăллăх çавăрса илет: вăл вăйсăр мар.

Мĕншĕн аса килеççĕ-ха вĕсем? Ах, каллех ăна çĕнсе пăрахрĕç, каллех вăл вăйсăр, халĕ пĕтнĕ. Унран халь ахăлтатса кулаççĕ…

Çип вĕçĕ тупăнчĕ-ши? Чĕрере те темĕнле уçăлнă пек туйăнчĕ. Вăйланмалла, кĕрешмелле, çĕнтермелле.

Ах, кантăр… Ыранах, ыранах ăна кăларас. Халь пĕвери пăр хулăн мар-ха, çарта тепĕр чухне пăрсене çĕмĕре-çĕмĕрех кăкăр таран шыв урлă тулăсене каçарнă. Кунта пакурсем пур, шыва та кĕме кирлĕ мар.

Çĕр улми… Енчен трактора виçĕ касăллă çăмăлрах плугпа ярсан — туртать… Çиелти шăннă ĕнтĕ, çапах выльăхсене çитерме каймалла… Хамăн та пуçтарма витре йăтсах тухас…

Аннасен тĕлне çитсен çулран пăрăнса сукмак çине тухрĕ. Тимук арăмĕ халь те çывăрман-мĕн, чӳрече каррисем витĕр çутă урамалла сăрхăнать…

Илĕртекен çутăсем.

Кĕрхи каç тĕксĕмĕ хура çеç мар, вăрăм… Ытла та вăрăм. Тен, çавăнпа çак хура чаршавран хăвăртрах тухас тесе, этем çутталла кармашать. Анчах тĕрлĕрен пулаççĕ-мĕн çутăсем, тĕрлĕрен. Акă халь те вĕсем Михалана таçта сĕм вăрманта çĕтсе кайнă çынна чĕнекен сасăсем пек туйăнчĕç.

— Кунта эп… Кунта.

Вĕсем çине пĕр вăхăт пăхса тăнă Михала çĕрелле лачлаттарса сурчĕ те, сукмакран пăрăнса, каллех çул çине тухрĕ.

Ку урам çулĕ пулчĕ, вăл тăвалла хăпарать, килне илсе каять…