Вĕре çĕлен
Ачан çулĕ хĕрринче
Виçĕ тăлăх-турат хĕр
Пурăнаççĕ пĕр пӳртре.
Улпут хĕрин ачине
Сысна ăçта иккенне
Кăтартнă та çак хĕрсем,
Утать ача малалла.
Хĕрсем татах ачана
Хуса çитсе ăс параç:
«Çав пуш хирти сыснана
Йăли еплине пĕлме
Эс итле-ха лайăхрах:
Вăл сыснана тĕл пулсан
Вашах патне ан çывхар
Сысна сана курсанах
Хаяр саспа çухăрса
Шăртне çӳле тăратĕ,
Шăрчĕ хĕрĕх хăлаç пур,
Шăрчĕ тăрса çитсенех
Калла антарма пуçлĕ.
Çапла туса çухăрса
Вăл ывăнса йăванса
Кайса укĕ çывăрма.
Сысна çывăрнă чухне
Ĕме пуçлĕç çурисем.
Хăпăл-хапăл чупса пыр,
Пĕр çурине çухăртсах
Килнелле чуп хăвăртрах».
— Юрĕ, çапла тăвăп-ха, —
Терĕ ача, вĕçтерчĕ.
Сысна чан та курсанах
Хаяр саспа çухăрса
Шăртне çӳле хăпартрĕ.
Унтан çĕре йăвансан
Хĕрĕх те пĕр çурисем
Ĕме пуçларĕç кăна.
Пĕр çурине хăвăртрах
Пирĕн ача тытать те
Çухăрта та макăртах
Килне чупать васкаса.
Сысна пĕр те туймасăр
Çыврать юлать пуш хире.
Ача киле пуçласан
Вĕре çĕлен хай хĕре
Хушать хупма вырăнне.
Хăй каччине ăсатсан
Амăш пӳртре ахлатса
Выртать сымара хывса.
Ача çитнĕ çитменех
Сысна çурине чиксе
Парать ĕнтсе пĕçерсе.
Амăш çавна çисессĕн:
«Кус-ха, ачам, вăрмана,
Мая каймăп-и кунпа»,
Тесе ярать ывăлне.
IV.
Ачи тухса кайсанах
Амăш вĕре çĕлене
Кӳртет пӳрте ăс ыйтма.
Çĕлен-каччă вĕрентет:
«Ачу кунта килес чух
Пушшех пултăм тесе вырт».
Каллах старик тĕлĕкре:
«Тăвар ярса пĕçерни
Сысна çури сип пулман.
Тата ларать çав хиртех
Вуник хутлă, çил арман,
Кунĕн-çĕрĕн авăрса,
Шурă çăнăх кăларса.
Пĕр апатлăх çăнăхне
Илсе килсе çисессĕн
Чĕрĕлĕн, терĕ старик,
Ачу армана çитсен,
Таврăнаймĕ каялла».
Çапла канашласассăн
Улпут хĕрĕ çĕлене
Ухатари киличчен
Тарасине хупнă та
Ăшă пӳртре ахлатса
Выртнă сымара хывса.
Алăкĕнчен кĕрсенех:
«Анне самайланатна?»
Тесе ыйтать ывалĕ.
Вĕре çĕлен хушнă пек
Вуник хутлă армантан
Çăнăх илсе килмешкĕн
Ярать амăш ывăлне.
Ку амăшĕ хушсанах
Арман çинчен пĕлмешкĕн.
Каять тӳррех çулпала
Виçĕ тăлăх хĕр патне.
Хайхи хĕрсем ачана
Вĕрентеççĕ еплине:
«Пушă хирти армана
Усал-тĕсел çулăхнă.
Çав çил арманĕ патне
Çывăхара пуçласан
Темле тискер кайăксен
Тĕрлĕ сасă илтĕнет.
Чĕри хавшак çын пулсан
Çантах вилме хап ансат.
Анчах эсĕ ан хăра,
Куçна тем те курăнĕ,
Çапах валак тĕлĕнче
Çăнăх миххи тытса тăр.
Миххӳ тулса çитсессĕн
Пĕр çаврăнса пăхмасăр
Чупса тух та килне тар».
Çак сăмаха илтсессĕн
Улпут хĕрĕ ывăлĕ
Каять арман шырама.
Вăл темиçе çухрăмран
Асса-тĕссе сирпĕнсе
Калтăртатни илтĕнет.
Ача пырать патнерех.
Чăнах арман ăшĕнче
Тем сасси те илтĕнет.
Унта çын пек кăшкăрнă,
Сысна пек те çухрашнă,
Упа пек те ӳкĕрне,
Кушак пек те макăрнă.
Тата темле хăрушă
Сасăсем те илтĕннĕ.
Шикленмесĕр-тумасăр
Ача кĕрет арманне,
Тултарать те çăнăхне
Тухса чупать хăй килне.
Амăш качча ăсатсан
Персе çитет хай ача.
Çăнăхĕнчен ешкине
Амăш çисе пăхсанах:
«Ухатана кай, ачам,
Мая каймăп-и кунпа»,
Тесе ярать ывăлне.
V.
Ачи тухса кайсанах
Вĕре çĕлен каччине
Кӳртет пурте ăс ыйтма.
Вĕре çĕлен каланă:
«Манан ăна вĕлерме
Тата тепĕр эмел пур.
Унтан хăтăлаймĕ тек.
Ачу кунта килес чух
Пушшех пултăм тесе вырт.
Хайхи старик тĕлĕкре
Ака çапла терĕ те:
Çав çав хирте кӳлĕ пур,
Чĕрĕлĕх шыв унта пур.
Çавă шыва ĕçсессĕн
Эсĕ вара сывалăн».
Çĕлен-качча ăсатсан
Ачи килсе çитнĕ чух
Выртать амăш сывмар пек.
Алăкĕнчен кĕрсенех:
«Самайланатна анне?»
Тесе ыйтать ывăлĕ.
«Ах! çук, ачам, пулмасть пуль
Пушшех пула пуçларĕ.
Тепĕр çĕре, ывăлăм,
Каллах сана ярас пуль
Эрне сана çӳресси, —
Ним тума та çук ĕнтĕ».
— Тата ăçта каймалла?
— Каллах старик курăнчĕ.
Çав çав хирте кӳлĕ пур,
Чĕрĕлĕх шыв унта пур.
Кӳлри шыва ĕçсессĕн
Эсĕ чĕрĕлĕн» терĕ.
— Юрĕ, анне, кайăп, — тет.
Ача тухса кайсанах
Каллах вĕре çĕлене
Амăш пӳрте кӳртет те
Иккĕшĕ те ывăлне,
Пурĕ пĕр вилет тесе
Тĕпĕртетсе çӳренĕ.
Кӳл кăçтине пĕлесшĕн
Утать тӳррех хай ача
Виçĕ тăлăх хĕр патне.
Темиçе хут пынипе
Йăлт паллашса çитнипе
Çĕнĕ комментари хуш
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...