Электронлă вулавăш

Ĕлĕк-авал çĕр çинче

Аслă Атăл хĕрринче

Пурăннă, тет, пер чухăн:

Тăхăр ывăл çемйинче

Пулнă, теççĕ, çав çыннăн.

Те телейлĕ пулманран,

Те инкек-мĕн нумайран,

Хайхи тăхăр ывăлран

Пĕр ывăль те утайман,

Вăтăр çула çитиччен

Ура çине тăрайман.

Ир пуçласа çĕрлеччен

Çав çын пĕччен ĕçленĕ.

Тăхăр ывăл утайман,

Алла ним ĕç тытайман,

Пулнă пурте утаман,

Анчах уссийĕ пулман.

Мĕн-мĕн туса пăхман-ши

Çак инкеке сиресшĕн,

Мĕн чул куççуль юхман-ши

Карчăкпала старикĕн?

Киреметне чӳкленĕ,

Туррине те пуççапнă,

Юмăçне те çӳренĕ,

Хĕрт-суртне те ыр тунă,

Анчах инкек сирĕлмен —

Тăхăр ывăл сипленмен.

Кунĕн-çĕрĕн тенĕ пек,

Пĕрре те ларса канман.

Килĕрен çӳренĕ тек

Старик пурнăç ăнманран.

Кăвакарса-шуралса,

Пĕрмай пынă ватăлса.

Телей çукшăн хурланса,

Карчăк йĕнĕ татăлса:

— Ах, старикĕм, старикĕм,

Эсĕ вилсе кайсассăн,

Епле тӳсĕ ăшчикĕм

Пĕччен кăна юлсассăн?

Тăхăр тăлăх ывăла

Епле пăхса ӳстерĕп,

Хам ăшăмри тăвăла

Мĕнпе эпĕ çĕнтерĕп?..

Старик çапла каласа

Ӳкĕтленĕ карчăкне:

— Ан ĕсĕкле, ан йĕрсем,

Иртнĕ пирĕн ĕмĕрсем...

Пирĕн пек мар лайăхрах

Пурнăç пулĕ çамрăксен,

Телей тĕлне тупĕç, тен, —

Пиллĕх пултăр пирĕнтен!..

Çил çаврăнать, çаврăнтăр,

Çĕр çаврăнать, çаврăнтăр,

Самани те çаврăнĕ, —

Эпир курман кун-çулсем

Ывăлсемшĕн çаврăнĕç...

Старик çапла калать те

Ĕмĕрлĕхе куç хупать,

Хăйĕн тăхăр ывăлне

Тăлăха вăл хăварать.

Каç пулать те ир пулать,

Вăхăт иртнĕçем иртет.

Хайхи тăхăр ывăлран

Асли вăтăра çитет.

Вăтăр çулхи Алие

Хисеплемен пĕри те,

Ăна курсан кашниех

Мăшкăлласа кулнă, тет:

— «Али, паттăр пулан пуль

Эсĕ капла пурăнсан?..

Упаленсех иртет пуль

Çак тĕнчере ĕмрӳ сан?»

Али хытă тарăхнă,

Çавах ним те тăвайман...

Çилли унăн тăвăннă,

Анчах ури утайман.

Çавна кура хурланнă

Алин ватă амăшĕ.

Хуйхăпах вăл шуралнă,

Хыпсах-çуннă ун ăшĕ.

Пĕрре çапла ирхине,

Хĕвел тухса сарăлсан,

Али тухнă ирĕке

Ем те ешĕл пахчана.

Çичçĕр çитмĕл тĕспеле

Çуннă сывлăм шăрçисем —

Ылтăн пек те кĕмĕл пек,

Ахах пек те мерчен пек,

Ырă хĕвел çуттипе

Çуннă сывлăм пĕрчисем.

Ун умĕнче яш çĕмĕрт

Ларнă шурă чечекре,

Çĕмĕртлĕхре пĕр шăпчăк

Шăрантарнă юррине.

Шăпчăк хăйĕн юрринче

Чĕннĕ паттăр Алие:

— «Ут эс сывлăм çийĕнче,

Тупăн пӳрнĕ телее!..»

Çак самантран пуçласа

Али утма пуçланă,

Юрла-юрла савăнса,

Çут тĕнчене мухтанă.

Çак вăхăтра, ăнсăртран,

Кӳршĕри пуян йытти,

Вĕçерĕнсе касмăкран,

Чупса çитнĕ пахчана,

Али патнелле пырса

Сикнĕ ăна тулама.

Харăлтатнă, çуйăхнă, —

Али çапах хăраман.

Çав йытта вăл хӳререн

Ярса илнĕ вирлĕрех,

Вара лайăх меллесе

Вăркăнтарнă пĕрре çеç.

Чиркӳ çӳлĕш сывлăшра

Çитмĕл çич хут пĕтрĕнсен,

Йытă ларнă тирĕнсе

Çӳлĕ хĕрес тăррине.

— «Усал мар-ши ку йытă?..

— Шуйттан мар-ши

Алийĕ?..

— Эрхерее пĕлтерес...

— Хăвăрт-хăвăрт пур çĕре

Тĕрлĕ хыпар çитерес...

— Патшана, та систерес!..»

Çапла хыпар сарăлнă

Çав Али-паттăр çинчен

Таçта-таçта çитиччен.

«Чан сасси инçе кайтăр»,

Тесе ĕлĕк ваттисем,

Суеç çынсене хушса,

Сарнă тĕрлĕ сăмахсем.

Анчах çак Али ĕçне

Пĕр суеçĕсемсĕрех:

Вулăсра та, уесра,

Кĕпĕрнере, таçта та —

Пĕлсе çитнĕ пĕтĕмпех,

Илтнĕ ăна патша та.

 

* * *

Пит шухăшла-шухăшла

Аптăранă та патша,

Усал Али-паттăра

Чĕррĕнех тытса килме

Янă ротăпа салтак.

— «Али-паттăр эсĕ-и?» —

Ыйтнă харсăр салтаксем.

— «Эпĕ», — тенĕ Алийĕ,

Çиçнĕ унăн куçĕсем.

 

Салтаксем:

Апла пулсан, пирĕнпе

Утăпăр патша патне;

Ырăпала пымасан —

Усалпа та чĕнĕпĕр.

Ытах хирĕçсе тăрсан,

Тытăпăр та хĕнĕпĕр!

 

Али:

Сакăр çамрăк шăллăм пур

Саккăрĕш те утаймаç.

Эп вĕсене хăварсан,

Вĕсем мансăр пурнаймаç.

Патша патне пымастăп,

Кирлĕ пулсан, хăй килтĕр,

Эхер те хăй килмесен,

Тек никам та ан килтĕр —

Ура йĕрĕ ан пултăр.

 

Салтаксем:

Айтăр, айтăр, салтаксем,

Тытăр, çыхăр усала!

Патшана вăл мăшкăллать,

Епле тӳсĕн мăшкăла?

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн