Электронлă вулавăш

Кăнтăрлахи апатра вара /ăна ялан тенĕ пекех поликлиникăри буфетра тума тăрăшать/ Леонтий Андреевича палт! кайса ӳкмелли хыпарсем пĕлтерчĕç. Тĕрĕсрех, Вера пĕлтерчĕ.

— Сире, арçынсене, ăнран яма нумаях та кирлĕ мар çав. Илемлĕх чатăрне кăш-каш суллакаласа илмелле те — куçăра çавăнтах тĕтре карса илет, — терĕ Вера. — Леонтий Андреевич, Люба сирĕнпе выляса илнине нивушлĕ туймарăр? Выляса илчĕ те — теприн патне куçрĕ. Чăннипе, министрпа вăл малтанах, пĕрремĕш кунранах ваç-ваç. Тӳррĕнреххĕн те каласан — укçа, мул тăвать. Эсир киличчен те çапла пурăннă вăл. Уйрăмах — алăк питĕрĕнекен пĕрремĕшпе вун виççĕмĕш палатăсенчи пациентсемпе. Сăмах май, унăн нимĕнле çуралнă кун та пулман. Чаплă парнеллĕ пулас тесе çеç çакăн пек спектакль йĕркеленĕ. Сире нихăçан та качча тухас çук вăл, пĕлсе тăрăр. Ăна чаплă машинăллă, кермен пек çуртлă, ют çĕршывсене канма илсе çӳрекен пуян арçын кирлĕ. Кун пирки пире пĕрре мар каланă... Ĕненетре, ĕненместре — министр вилĕмĕнче унăн айăпĕ те пур: Люба çĕрĕпех унта пулнă. Лешĕ, пенсионер, çамрăкăн хĕрӳлĕхне ăçтан ĕнтĕ чăтайтăр. Тепĕр çынна пулсан сăмах тиветчĕ-ха. Кăна, тĕп врачăн çывăх тăванне, кам тĕкĕнейтĕр. "Пенсионерăн чĕри чарăнса ларнă" терĕç те — ĕçĕ пĕтнĕ. Ахрамат хĕр, хăйне япăх тытакан хĕр вăл — Люба. Пурте пĕлеççĕ. Шарламаççĕ çеç. Тепĕр хут калатăп — камăн тĕп врачпа урлă пулас, ĕçрен пăрахса каяс килтĕр... Вăт пĕтĕмпех пĕлтĕр ĕнтĕ халь. Шанатăп, ку сăмахсемшĕн мана сутмастăр... Ăнланăр, сирĕн мăшăрăр пулмалли çын мар вăл. Юмăçсемпе, чикансемпе те çыхланса пурăнать вăл. Хăй те тĕрлĕ меслетпе юмăçлать. Укçаллă арçынсене симĕс куçĕпе тыткăнлать те хăй тавра ташлаттарать. Каçарăр çакăн пек усал хыпарсем пĕлтернĕшĕн. Чăтаймарăм, эсир уншăн мĕнлерех çуннине курса чăтаймарăм, — терĕ те Вера, тĕп экологăн чарăлса кайнă куçĕнчен пăхмасăр хăвăрттăн тăрса утрĕ.

Михайлов шалкăм çапнă çын пек ларса юлчĕ. Кăкăрĕнче тăвăл çĕкленчĕ. Алли-ури вĕттĕн-вĕттĕн чĕтрерĕ. Пуçĕ ӳсĕр çыннăнни хурăм нимĕн те ăнкармарĕ...

Каçхине выртсан та шухăшне тĕвĕлеймерĕ, пуçĕ çурăлса тухас пек хĕсрĕ. Верăн сăмахĕсене ĕненмесĕр тăма та пултараймарĕ. "Краватьсем йывăçран, чĕриклетмеççĕ", "министртан ирттеретĕр" тенĕччĕ Люба тĕл пулсан. Тĕрĕслесе пăхнах-тăр çав, ахаллĕн ăçтан пĕлтĕр чĕриклетнипе чĕриклетменнине? Тĕлĕкре те урăм-сурăм аташрĕ Леонтий Андреевич. Шарт! сике-сике вăранчĕ. Ял юмăçĕ Суккăр Наçтаç та тĕлĕке кĕчĕ. Йăлтăртатса тăракан хура çӳçне çил кăлармалла силлерĕ-силлерĕ те ахăлтатса кулакан Люба пулса тăчĕ. Унтан çиçĕм çиçсе аçа çапрĕ. Асамлă хĕр пы-ы-сăк хура кушака куçрĕ. Изумрудлă çĕрĕпе симĕс куç çутисем чашкăрса тĕл пулчĕç те каллех йăлтăр-ялтăр çиçрĕ. Леонтий чăпăрккапа вĕтеленĕн тăрса ларчĕ. Хăй тăрăх, витререн чашлаттарнă пек, шăпăр-шăпăр шыв юхать. Чĕри михĕри мулкач пек тапăлтатать. Пуçне минтер çине урăх хурас темерĕ тĕп эколог. Чĕрне вĕççĕн пусса чӳрече умне пырса тăчă.

Урамра лăпкă. Юр çăвать. Хурăнсем, тавралăх куç умĕнчех шуралса пыраççĕ. Апла пулин те чун ыратăвне пусараймарĕç вĕсем.

Сивлек те хура шухăшсем кун килсен те сĕврĕлмерĕç, вĕсем кăраланса пычĕç. Пуç мимин клеткисене шăтарса вĕри юн ярас йӳтăмпе хĕртнĕ пăшатансемпе тăракансем: "Пурнăçпа вилĕм хушшине хĕсĕнтĕн, иккĕшĕнчен пĕрне суйласа илме вăхăт çитрĕ", — тесе усал вăйсене астарса, хĕтĕртсе тăраççĕ.

Хăшне суйласа илесси журналта ĕçлекен тусĕ каç пуласпа çĕнĕ хыпар килсе пĕлтерсенех татăлчĕ.

— Юлташăм, Леонтий! Манăн вĕр çĕнĕ савăнăçăм пур, — хыпкăч пек аллипе Михайлова çирĕппĕн çупăрларĕ Гусев. — Эпĕ тинех мăнуклă пулатăп. Манăн вăтăр çула çитсе те авланман банкир тинех çемье çавăратъ. Сана хреснашшĕ тăватпăр.

— Чаплă хыпар ку, чăнах та, Виктор. Саламлатăп! Хреснашшĕ пулма та хирĕç мар, — тусĕн аллине хьптăн чăмăртарĕ Леонтий.

— Хĕрне ăçтан тупрĕ тесе ма ыйтмастăн? — тет савăнăçне ниçта хураймасăр Гусев.

— Ăçтан? — ыйтрĕ Леонтий ыйтма хушнине пурнăçласа.

— Ăçтан мар, кунтан, сирĕн уйрăмри хĕре куçларăмăр, Леонтий, — юлташĕн çурăмне шап! тутарчĕ Виктор. — Сан патран хайлавсене илсе кайнă чухне Атăл хĕрринчи хăва пек яштака, мăкăнь пек хитре хĕр кăритурпа пынине асăрхарăм. "Люба ятлă вăл", — терĕç постра. Эпĕ тӳрех хамăн услап пирки шухăшласа илтĕм, çак хӳхĕм хĕрпе ăна пĕр тăхтамасăр паллаштарма тĕв турăм. Пукане пек чипер Люба ывăлăма киллĕшессе пĕрре те иккĕленмерĕм. Çапла пулчĕ те — икĕ чĕре пĕр-пĕрне тупрĕç, килĕштерчĕç. Кĕçех шикарнăй туй тăватпăр. Эсĕ чи хаклă хăнасенчен пĕри пулатăн, — Леонтие каллех хьптăн пăчăртарĕ Виктор.

Юлташĕ тухса каясса аран-аран кĕтсе илчĕ Леонтий. Куçĕ хуралса килнине, пуçĕ тарăн шăтăка кисренсе анма тытăннине палатăрисем ан курччăр, ан туйччăр тесе тĕп эколог месерле тăсăлса выртрĕ, куçне лумпа хирсе уçмалла мар çатăр-р! хупрĕ. Арçынсем процедурăсен пӳлĕмне укол тутарма кайсан хăвăрт çеç тăчĕ, тумланчĕ. Туалета кĕрес умĕнхи пӳлĕмре санитаркăсем тĕрлĕ япала çакма усă куракан вăрăм кантрана татса илсе каç ĕнтрĕкне путнă пульница картишне тухрĕ. Çынсем иртсе çӳреслĕх тамаласса пилеш айĕнче кĕтсе тăчĕ. Унтан юрпа кашт шуралма ĕлкĕрнĕ çăка патне пырса хăйĕнчен пĕр хăлаç çӳлерехри турата тĕсесе хучĕ. Кĕсйинчен лайăх пĕтĕрсе çыхнă кантрана кăларчĕ, йăлмак тума тьпгăнчĕ. Çак самантра ача сасси, "атте, тархасшăн, ан çакăн" тени илтĕнчĕ. "Леш тĕнчене куçиччен хăлхана ача сасси кĕрет тенĕччĕ пĕр кĕнекере. Кур-ха, чăнах та иккен, — тесе шухăшларĕ Михайлов. — Ничево, кĕçех нимĕн те илтми пулатăп".

Леонтий Андреевич хыçнех пырса тăнă хĕр пĕрчи "шăппăнрах каларăм, çавăнпа илтмерĕ пулĕ" тесе хальхинче ярт! илтмелле кăшкăрчĕ: "Атте, тархасшăн, усал ан ту, пире пăрахса ан хăвар!" Леонтий шарт! сикрĕ, вăрт! çаврăнчĕ. Пĕчĕк ачана чăнласах та курсан — тарласа кайрĕ.

— Кам ачи эсĕ?! Çĕр хута мĕн туса çӳрен?! Эпĕ санăн аçу мар. Аçу килӳнте кĕтсе ларать пуль, çухатрĕ пуль, — терĕ пуçне мĕн килнине хăвăрт-хăвăрт.

— Роза эпĕ. Валентина Яковлевна медсестран хĕрĕ. Эсир пульмонологи уйрăмне килсен эпĕ диван çинче лараттăм. Аса илтĕр-и? — терĕ чĕвĕлти сассипе Роза. — Атте килте кĕтсе лармас çав. Анне каланă тăрăх, эпĕ пĕррере чухнех аварире вилнĕ вăл... Леонти тете, манăн атте пулăр-ха. Манăн та аттепе пурăнса курас килет... Тантăшсен пурин те ашшĕ пур, — терĕ хĕр пĕрчи шывланнă куçĕпе Леонтий Андреевича тилмĕрсе пăхса.

Кĕтмен çĕртен çакăн пек ĕç-пуç сиксе тухнăран тĕп эколог хускалма та, сăмах тупса калама та аптраса тăчĕ. Çитменнине тата, хурăнсен хушшинчен Валентина Яковлевна хăй тухрĕ.

— Леонтий Андреевич, хăвăра алла илĕр... Ăнланаттăмччĕ, енчен те çак утăма тивĕçлĕ çыншăн тунă пулсан, — терĕ лăплану кӳмелли çепĕç сасăпа Валентина. — Айтăр çутă çĕре, хурăнсем патне тухатпăр. Тĕксĕм вырăнсем пире валли мар, — тесе арçыннăн аллине çирĕп çатăрласа тытрĕ, йăлмакласа çитернĕпе пĕрех кантрана Леонтирен илсе хунар юпи çумĕнчи тимĕр контейнера вăркăнтарчĕ. — Вăт капла лайăх та. Çак çĕр çинчен Турă хушăвĕ çитмесĕр кайма хушман пире атте-анне. Пурăнар-ха вĕсен пилĕпе, çут çанталăк панă тивлетпе.

Чунĕнчи аптравлăх çухалса пырсан та кун пек лару-тăрура хăйне мĕнлерех тытмаллине Михайлов ниепле те тавçăрса илеймерĕ. Чĕнменни, Валентина çеç калаçни, тен, аванрах та-и çак самантра? Арçын хурăн çумне тĕршĕнчĕ, вĕлтĕртетсе анакан юр пĕрчисене куç ытамне илчĕ.

— Леонтий Андреевич, ыран сиплев курсне вĕçлетĕр. Урăхран ан чирлĕр... Хваттерӳнти пĕчченлĕх пусарсах çитерсен пире, сирĕн çинчен шухăшласа пурăнакан хĕрĕмпе иксĕмĕре, аса илĕр. Чĕрӳ хирĕçлемерĕ тĕк — пирĕн хваттер алăкĕ сирĕншĕн яланах уçă, — терĕ Валентина питĕ-питĕ ăшшăн, шăрçаланса тухса пит çăмартийĕ тăрăх шуса анакан вĕри тумламсене тытса чармасăр. — Акă, тытăр. Сирĕн ключ ку, — çутă тĕслĕ уçăна Леонтие тыттарчĕ хĕрарăм. — Адрес пирĕн ансат, çырса хумасăр та асра юлать: Медиксен урамĕ, çиччĕмĕш çурт, çитмĕл çиччĕмĕш хваттер.

— Чăнах та ансат, асра юлать, — килĕшрĕ Михайлов.

— Юрĕ, эпир кайрăмăр. Роза, ав, Юр пике пекех шап-шурă пулса тăнă. Юр-юрах, ăшă кӳмест, — терĕ Валентина кăмăллăн.

— Леонтий Андреевич, чипер юлăр. Пире ан манăр, — чĕкеç чĕлхипе чĕвĕлтетрĕ Роза та.

— Манмăпăр, Роза, манмастăп, — хуравларĕ Леонтий.

Валентина Яковлевнăпа хĕрĕ хурăнлăхран тухрĕç. Часах курăнми те пулчĕç. Юр çинче çеç пысăк çынпа пĕчĕк ачан ура йĕррисем пичет çапнă пек çапăнса юлчĕç.

Кăштахран вĕсен çумне тепĕр йĕр хутшăнчĕ...

2006-2007, кăрлач