X ӗмӗрте (922-мӗш ҫул) Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне инҫетри арабсем патӗнчен элчӗсем килсе кайнӑ. Кун пирки эпир элчӗлӗх ҫыруҫи Ахмед ибн Фадлан ҫырса хӑварнисенчен пӗлетпӗр.
Хӑшпӗрисем шутланӑ тӑрӑх, ҫав ҫыравсенче темӗнле "суваз" текен йӑх пирки асӑнни пур имӗш.
Анчах та ҫакна шутсӑр шанчӑклӑ хыпар теме ҫук. Мӗншӗн тесен текстра чӑннипе "суваз" мар, "суван" тени тӑрать. Тӗрлӗрен апла-капла шухӑшларӑшсем ҫине таянса ҫеҫ ҫавна "суваз" пулӗ теҫҫӗ.
Малалла...
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Хӗвел сӑмахӑн авалхи хурми пирки шухӑшланӑ май ҫакна та калас килет. Вулакансем аставаҫҫӗ пулӗ, Тур Хейердал ҫулҫӳревҫӗ хӑйӗн интернациллӗ экипажӗпе малтанхи хут «Кон-тикки» ятлӑ папирусран тунӑ кимӗпе ишеве тухнӑччӗ. Кон-тикки — авалхи египтянсен сӑмахӗ, вӑл хӗвеллӗ ҫамрӑк патша (солнечный принц) тенине пӗлтерет иккен.
Миҫе Шупашкар ҫӗр ҫинче?
Шупашкар хули. Ӑна пурте пӗлетпӗр ӗнтӗ. Тутар республикинче те икӗ Шупашкар пур: Вырӑс Шупашкар ялӗ тата Чӑваш Шупашкар ялӗ. Чӑваш Шупашкар ялӗнче пирӗн паллӑ янташ, чӑвашсен малтанхи педагогӗсенчен пӗри, пултаруллӑ этнограф-тӗпчевҫи Никифор Охотников ҫуралса ӳснӗ.
Ӑнсӑртран Сталинӑн чӑвашсем пирки каланӑ усал циттаттине тупрӑм.
http://quotes.yourdictionary.com/au ... talin/187695#chuvash
http://zavtra.ru/content/view/bolshaya-oshibka-stalina-/
Ака 19, 1947.
Югослав революциҫи, патшалӑх ҫынни Броз Тито соратникӗ Эдвард Кардель словен революциҫи Сталинпа калаҫать. Сӑмах албансем Косовӑра вырӑнти халӑхран ӗрчесе кайни ҫинчен пырать. Сталин чӑвашсене ҫапла асӑнса хӑварать:
"Этот народ, похоже, довольно отсталый и примитивный.
Ку кӗҫнерникун, чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Чӑваш наци музейӗнче Обществӑлла палатӑн ларӑвӗ иртрӗ. Ман унта хутшӑнма тӳр килчӗ. Ку статья — ҫавӑнта илтнӗ шухӑшсем тавра ҫырнӑскер.
Мӗн палӑртас килет? Калаҫакансен ытларахӑш пайӗ (аудиоверсипе, диктофонпа ҫырса илнӗскерпе, кунта паллашма пулать. Юсаман, касман — А.П.) пӗр кун маларах иртнӗ Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗ пирки аса илчӗ. Аса илме аса илчӗҫ-ха вӗсем, анчах та хӑйсен калаҫӑвӗнче темшӗн пӗтӗм «утиала» (Василий атте ун пирки каларӗ) хӑйсем ҫине туртрӗҫ.
Урӑх япала валли тунӑччӗ. Сая ан кайтӑр тесе халех публиковать тӑвас терӗм.
Тутарсем Кул Али калавӗпе киленнӗ вӑхӑтра. Хальхи чӑвашлӑх фарисейӗсем "Уҫӑп" текен Библи сӑнарӗ ҫинчен чӑвашсене Золотницкий ҫырса парать. Ку текст пирки пӗртте иккӗленӳ ҫук. Хӑй вӗрентнӗ пекех Николай тӳрӗ пулать, улталамасть, чӑн чӑвашла чӗлхепе кӗскен, питӗ уҫӑмлӑн ҫырса парать.
Иосиф Хитре Ҫын Порнӑҫӗ
Лайӑх ҫын порнчӗ ҫӗр ҫинче. Авраам ятлӑ. Вӑл йӑваш полчӗ, оншӑн Тор’ӑна йоратрӗ. Торӑ пачӗ ӑна пор ырхлӑха, пор поянне; ывӑлӗ полчӗ перех ҫех; йоратрӗ Авраам Торра, пор хӑйӗн поянӗнчен те ывӑлӗнчен те хакла шотларӗ Ӑна.
Ҫакӑн пек статья пурри питӗ лайӑх.
http://ru.chuvash.org/wiki/%D0%9A%D ... 20%D0%90%D0%BB%D0%B8
Кул Али - суя пулни куҫ умӗнчех. Тем те тетӗр Юхма Мишши, анчах...
"Нарспи" поэмӑна чӑнах та вулатпӑр, ун чӗлхи те паллӑ, историйӗ те пӗр иккӗленӳсӗр.
«Уҫӑппа Сӑхви» тексчӗн оригиналӗ ӑҫта вара.
"Оригиналы хранятся в Тбилиси, Петербурге, Берлине." - теҫҫӗ. Анчах пире вырӑсла вулаттараҫҫӗ, е куҫарса параҫҫӗ. Ҫав хушӑрах кун чӗлхи чӑваш чӗлхи пек пулнӑ теҫҫӗ.
Ҫак виҫӗ сӑмахӑн пӗлтерӗшӗ пӗрех, вӗсем ҫӗршыва, патшалӑха е эле тытса тӑракан ҫын тенине пӗлтереҫҫӗ. Анчах та вӗсенчен хӑш сӑмахӗ чӑвашсене уйрӑмах ҫывӑх пулнӑ-ши? Пирӗн шутпа, саманана кура, виҫӗ сӑмахӗ те пулнӑ пек туйӑнать. Анчах та «патша» сӑмах пуринчен те аслӑ пуль.
Чăваш халăх сайтĕнче Валери Туркай Александр Иванов министр çинчен çырнă эпиграммăна питĕ пысăк кăмăлпа вуларăм! Мĕнле парать Валери шăллăм! Мĕнле пĕçертет! Мĕнле тустарать пысăк чиновника! Пур-ха поэтăн пултарулăхĕ! Пур-ха чунра вĕри кăварпа хĕлхем! Мĕнле маттур! Апла пулсан, хаçатăн тĕп редакторĕн çемçе пуканĕ поэт чунне пĕтермен-ха!
Эп ас тăватăп: Перестройка вăхăтĕнче мĕнле вĕри чунлă пулнă Валери! Мĕнле йыхăравçă! Мĕнле трибун! Мĕнле хитре те вăйлă сăвăсене çырнă!
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (09.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
Неосуваризм
Кон-тикипе кӑнар-тикки
Сталин чӑвашсем ҫинчен: «Шанчӑклӑ йытӑсем»
Валери Туркай ҫырнӑ эпиграмма ҫинчен
+2.3 °C