«Чӑвашкино» киностуди Шупашкарта Урамри кинофестиваль уҫӑлассине пӗлтернӗ. Мероприятие пирӗн ҫӗршывра Раҫҫей кунне халалланӑ.
Шупашкарта фестиваль ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен тытӑнса авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗччен иртӗ. Асӑннӑ тапхӑрта, сӑмах май каласан, урамри кинофестиваль 60 ҫӗршывра иртӗ. Ҫамрӑк авторсен кӗске метрлӑ фильмӗсене Владивостокран пуҫласа Сан-Францискӑра таранах кӑтартӗҫ. Фильмсене тӗрлӗ лапамра: юханшыв хӗрринче, ытти ҫавӑн пек илемлӗ вырӑнта —курма май килӗ.
Шупашкарти фестиваль ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче 20 сехетре Шупашкарти Наци вулавӑшӗ умӗнчи Иван Яковлев скверӗнче уҫӑлӗ.
Кӳршӗллӗ Мари Элӑн тӗп хулинче, Йошкар-Олара, Чӑваш Енрен тухнӑ генерал лейтенантӑн Станислав Вороновӑн куравӗ уҫӑлнӑ. Курав Историпе археологи музейӗнче ӗҫлет.
Пултаруллӑ ҫав ҫын 1957 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Элӗк районӗнчи Тури Хурасанта ҫуралнӑ. Хусанти университетра юридици факультетӗнче вӗреннӗ. Халӗ вӑл Мускавра пурӑнать. Унӑн ӗҫ биографийӗнче район прокуратуринчи, Чӑваш Ен прокуратуринчи должноҫсем те пур. 1982 ҫулта ентешӗмӗр патшалӑхӑн хӑрушсӑрлӑх органӗсенче ӗҫлеме тытӑннӑ. Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленине те ертсе пынӑ.
Чӑваш Ен делегацийӗ Йошкар-Олара художникпа тӗл пулнӑ. Ҫав йышра Тимӗр Тяпкин та пулнӑ. Вӑл К. Иванова халалласа 1991 ҫулта СССР банкӗ кӑларнӑ юбилей укҫине Археологипе истори музейне парнеленӗ.
Ҫул уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкарти музыка училищинче Питӗрти тӗлӗнтермӗш музыкҫӑсемпе: Павел тата Мария Степановсемпе – тӗлпулу иртӗ.
Павел – аранжировщик, Питӗрти Параппанҫӑсен парачӗн инструкторӗ, 2018 ҫулта Раҫҫейӗн Рекордсен кӗнекине, 2019 ҫулта тӗнчери Гиннесс кӗнекине кӗнӗ, преподаватель, Раҫҫейри тата пӗтӗм тӗнчери конкурссен жюри пайташӗ, Раҫҫейри тата Европӑри «Rudimental start by Pavel Stepanov» тытӑм авторӗ, рудименталлӑ «Sky Rhythm» параппан ушкӑнӗн йӗркелӳҫи тата ертӳҫи, ҫапса каламалли музыка инструменчӗсем валли ҫырнӑ пьесӑсемпе кӗнекесен авторӗ.
Мария – пӗчӗк параппан валли ҫырнӑ кӗнекесен авторӗ, Мравинский ячӗллӗ музыка шкулӗн ҫапса каламалли инструментсен класӗн преподавателӗ, Питӗрти «ФОРМУЛА РИТМА» параппанҫӑсен ушкӑнӗн йӗркелӳҫи.
Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ уяв концертне йыхравлать. «Из прошлого в будущее» (чӑв. Иртнинчен пуласлӑха) концерта ҫитсе курас текенсем валли парне хатӗрленӗ. Пӗр билет туянсан иккӗмӗшне тӳлевсӗр парӗҫ.
Уяв программинче — юратнӑ спектакльсенчи сыпӑксем, концерт номерӗсем, саламсем тата... хаваслӑ кӑмӑл.
Концерт режиссёрӗ — Максим Жучин, дирижерӗ — Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Ольга Нестерова.
Уяв концертне пултаруллӑ сцена ӑстисем хутшӑнӗҫ.
«Ҫыхӑнура» порталта ӗнер пӗр кӑсӑклӑ статья вырнаҫтарнӑччӗ, вӑл пирӗн сайт хӑнисемшӗн те интереслӗ пулӗ тесе эпир ӑна чӑвашла куҫарас терӗмӗр. Ӳкерчӗксене те, текстне те унтанах, «Ҫыхӑнура» порталтан, илнӗ.
1986 ҫулта, унтанпа нумай ҫул иртрӗ ӗнтӗ, Пионерсен керменӗ хыҫӗнче, Трусиха* юханшывӗн ҫырма тӑвайккинче, хула ҫыннисем валли питӗ чаплӑ канмалли вырӑн йӗркелесе панӑ пулнӑ. СУОР савучӗн отделка тӗлӗшпе ӗҫлекен мастерсен бригади пуҫарнипе (вӗсем кермене илемлетес ӗҫре тӑрӑшнӑ) ҫырмара авалхи ҫӑлкуҫа хӑт кӗртсе, планламан кӳлепе туса лартнӑ. Бригада ертӳҫи Нуриян Андербаев тӗп инженер пулнӑ.
Шупашкар канашӗн исполкомӗ ҫакӑн валли укҫа-тенкӗ уйӑрман, ҫавна май ҫак ушкӑн хӑйӗн пуҫарӑвне пурнӑҫа кӗртес тесе ӗҫ хыҫҫӑн юлса тата канмалли кунсенче ӗҫленӗ. Инженери тӗлӗшӗнчен ӑна тӗплӗн шухӑшласа тунӑ пулнӑ: ҫӑлкуҫ шывӗ валак тӑрӑх юхса анса малтан пӗчӗк кӳлленчӗке пухӑннӑ, тулнӑ шыв ун урлӑ тӑкӑнса тасатакан пӑрӑх урлӑ кӳлмеке юхса тухнӑ.
Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви литературӑри тата ӳнерти паллӑ ҫынсене стипенди пама документсем йышӑнма пуҫланӑ.
Патшалӑх стипендине уйӑхсерен, пӗр ҫулталӑк, парса тӑраҫҫӗ. Ӑна тивӗҫес тесен ҫуллӗ шайри паха хайлавсем ҫырмалла, литературӑпа ӳнер енӗпе вӑйлӑ тӗпчевсем ирттермелле.
Патшалӑх стипендине илмелли конкурса документсене ӗҫ коллективӗсем, ӗҫ тӑвакан тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем, професси пӗрлешӗвӗсем тӑратма пултараҫҫӗ.
Документсене Шупашкарти Президент бульварӗнчи 17-мӗш ҫуртри 412-2 пӳлӗме ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗ таран ҫитерсе памалла. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 64-20-68 (Ольга Витальевна Ефимова).
Чӑваш пуканисене тӑвакан тата тепӗр ҫын пур. Вӑл — Ҫӗрпӳ районӗнчи Йӗкӗрварта пурӑнакан Сергей Васильев.
Асӑннӑ ҫын тӑван халӑхӑмӑран кун-ҫулне сӑнлакан пуканесем ӑсталать. Сӑмахран, вӑл окоп чавнӑ ҫынсене халалласа экспозици хатӗрленӗ. Вӗсемпе Ҫӗрпӳри культура ҫуртӗнче йӗркеленӗ куравра паллашма май туса панӑ.
Маларах эпир Чӑваш тӗррин музейӗнче «Терентий Дверенинӑн чӑваш тӗнчи» курав уҫӑлнине хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче 1919 ҫулхи пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫуралнӑ ҫав маттур пуканесем ӑсталама 80 ҫул урлӑ каҫсан пуҫланӑ. Унӑн килӗнчи музейра 100 ытла пукане упранать. 2020 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Чӑваш тӗррин музейӗнче «Терентий Дверенинӑн чӑваш тӗнчи» курав уҫӑлнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче 1919 ҫулхи пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫуралнӑ ҫав маттур пуканесем ӑсталама 80 ҫул урлӑ каҫсан пуҫланӑ. Унӑн килӗнчи музейра 100 ытла пукане упранать.
Терентий Парамоновичӑн чӑвашла тумлантарнӑ пуканисем чӗрӗ сӑнлӑ тейӗн. Кашнинче темӗнле асамлӑх пытарӑннӑ. Кашни халь-халь тем калассӑн туйӑнать. Шухӑшлӑ та ӗҫлӗ ҫав пуканесем, тарӑн шухӑшлӑ та мал ӗмӗтлӗ. Вӗсем кӗрӗк арки йӑваласа ларма пачах та хӑнӑхман. Икӗ алла пӗр ӗҫ тенӗн ялан тем тумалла вӗсен. Хирте тар тӑкман чух ал ӗҫӗпе те пулин аппаланаҫҫӗ.
Сӑмах май, 2009 ҫулта Терентий Дверенин ҫинчен «Чувашский мир Терентия Дверенина» альбом пичетленнӗ. Ӑна курав уҫнӑ чух хӑтланӑ. Кӗнекене епле хатӗрлени ҫинчен Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗ Валерий Алексеев тата Геннадий Иванов-Орков искусствовед каласа кӑтартнӑ. Марина Карягина тележурналист «О чём молчат куклы деда Тероша?» фильма хатӗрленипе паллаштарнӑ.
Терентий Дверенин 2020 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Районсемпе хуласен чи ӳнер шкулӗсем малашне регионсен харпӑрлӑхне куҫӗҫ. Ҫакӑн пирки РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов паян Фейсбукра хыпарланӑ. Леонид Ильич пӗлтернӗ тӑрӑх, федераци саккунне виҫҫӗмӗш вулавпа йышӑннӑ.
Ӳнер вӗрентӗвӗпе ҫыхӑннӑ саккун проектне ҫӗршыв Президенчӗ сӗннӗ, депутатсем ӑна ырланӑ.
Ӳнер шкулӗсене муниципалитетсен харпӑрлӑхӗнчен регион шайне куҫарни вӗсен укҫа-тенкӗ лару-тӑрӑвне лайӑхлатасса шанаҫҫӗ. Ҫапла вара вӗсем муниципалитетӑн вӗренӳ тата спорт учрежденийӗсемпе вырӑнти хысна укҫишӗн тупӑшма пӑрахӗҫ. Вӗсене регионсенчи Культура, национальноҫсен ӗҫӗҫен тата архив ӗҫӗн министерстви укҫа уйӑрса пама тытӑнӗ. Кирлӗ хатӗр-хӗтӗрпе, кадрсемпе тивӗҫтерессишӗн Культура министерстви яваплӑ пулӗ.
Пултарулӑх училищисене вӗренме илессипе те ҫӗнӗлӗх кӗтет. Малти вырӑна патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗ мар, пултарулӑх тухса тӑрӗ.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче Анатолий Данилов художникӑн «Зов земли родной» (чӑв. Тӑван ҫӗр йыхравӗ) куравӗ уҫӑлӗ.
Анатолий Васильевич — Чӑваш Республикин халӑх художникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн аслӑ шкулӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, педагогика наукисен кандидачӗ, ЧППУн профессорӗ, Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ ҫынни.
Ҫак тарана ҫитсе Анатолий Данилов пилӗк теҫеткене яхӑн курав йӗркеленӗ. Вӗсене хамӑр республикӑра ҫеҫ мар, ют ҫӗршывсенче те уҫнӑ. Паянхи курав шучӗпе шӑп та лӑп аллӑмӗш пулӗ. Унта художник тӑван тӑрӑхне, Хӗрлӗ Чутай районне, сӑнланӑ ӳкерчӗксем пулӗҫ. Вӗсене пейзаж тата натюрморт жанрӗпе ӳкернӗ.
+6.3 °C