Нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, 16 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейинче Чӑваш Енри художниксен союзӗн графика хайлавӗсен «Графика - 2025» куравӗ уҫӑлӗ.
Курава йӗркелекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, графика кирек мӗнле ӳнер енӗн никӗсӗ пулса тӑрать. Графика – сӑнарлӑ ӳнерӗн чи авалхи тӗсӗ-мӗн. Художниксем паян та графикӑна кӑмӑллаҫҫӗ.
Куравра тӗрлӗ техникӑпа тата жанрпа хатӗрленӗ ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсен авторӗсем чӑваш тата Раҫҫӗйӗн тава тивӗҫлӗ тата халӑх художникӗсем, Раҫҫейӗн художество академийӗн член-корреспонденчӗсем тата ҫамрӑк авторсем.
Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Александр Алимасов (02.02.1935 – 08.02.2011) портретист, живописец, график, Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗ, художество культурин паллӑ деятелӗ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ.
Александр Никанорович пирки Леонид Петров халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче «тивӗҫлипе хакласа ҫитереймен художник» тесе палӑртнӑ.
«Тӑван халӑх историйӗпе тата хальхи вӑхӑтрисемпе ҫыхӑннӑ тӗрлӗ темӑсемпе ӳкернӗскер, пирӗн шутпа чӑваш искусствине чылай ҫул хушши ҫӳлте тытса пыма пултарнӑ. Пӗр тӗслӗх ҫеҫ. Унӑн мухтавлӑ ӗҫӗсенчен пӗр пӗчӗк пайӗ ҫеҫ – 13 портрет (П.Е. Егоров, Н.Я. Бичурин, Н.И. Ашмарин, Н.В. Никольский, И.Я. Яковлев, К.В. Иванов, В.И. Чапаев, А.Н. Крылов, А.А. Изотов, П.П. Хусанкай, А.Г. Николаев, Н.В. Павлова, Н.В. Федоров) – Мускаври Чӑваш Республикин представительствинче упранать. Унти чӑваш живопиҫӗн пысӑк художествӑллӑ произведенийӗсен йышӗнче (кун пек янӑравлӑ сӑмахсене критиксем каланӑ!) 14-мӗш портрет, пирӗн пурнӑҫа та хӑй ҫапларах пурӑнас хавалӗпе кӗрсе юлнӑскер, ҫук пек туйӑнать. Пулмаллах, вӑл та.
Александр Алимасов (хушамачӗн ӑш-чиккинче темскерле эреш те пурах-тӑр!
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Ревель Фёдоров. Эпоха великой духовности» (чӑв. Ревель Фёдоров. Аслӑ ӑс-хакӑл тапхӑрӗ) астӑвӑм каҫӗ иртнӗ. Ӑна РСФСР халӑх художникӗ, Раҫҫей ӳнер академийӗн академикӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикин литературӑпа ӳнер премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни Ревель Фёдоров (1929-2022) ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Ревель Фёдорович Раҫҫейри ӳнер академийӗн ылтӑн медальне, «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степеньлӗ орден медальне, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ.
Художника аса илме унӑн пултарулӑхне хаклакансем тата унӑн ывӑлӗ Александр Фёдоров хутшӑннӑ. Вӑл — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Ылтӑн ӗмӗр» галерейинче Раҫҫейри дизайнерсен союзӗн пайташӗн Иван Ивановӑн куравӗ уҫӑлнӑ. «Мифология цвета» (чӑв. Тӗс мифологийӗ) куравра — батик, гобелен, живопись.
Автор Шупашкарта 1960 ҫулта ҫуралнӑ. А. Н. Косыгин ячӗллӗ Мускаври пир-авӑр институтӗнче (халӗ Раҫҫейри патшалӑх университечӗ) вӗреннӗ. Пӗр вӑхӑт Тверьте ӗҫленӗ, унтан — И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педуниверситетӗнче ӗҫленӗ.
Иван Иванов пултарулӑхӗнче гобелен тата батик уйрӑм вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Гобелена хатӗрлеме темиҫе уйӑх ҫеҫ мар, ҫул тата иртет. Хӑйӗн ӗҫӗсенче художник чӑваш халӑхӗн прикладной ӳнерне, культурине тӗпе хурать.
Раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра Мария Симакова ӳнерҫӗн (1934-2021) хайлавӗсен куравӗ уҫӑлнӑ. Экспозицие «Чувашские узоры» (чӑв. Чӑваш тӗрри) ят панӑ.
Мария Симакова Шупашкар районӗнчи Апашра ҫуралнӑ, «Паха тӗрӗ» хапрӑкра художникра чылай ҫул ӗҫленӗ ҫак маттур кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайрӗ. Вӑл — «РСФСР халӑх ӑсти» (1991), «Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» (1995); «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ» (2008).
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 14 сехетре Чӑваш Республикин халӑх художникӗпе Праски Виттипе тӗлпулу иртӗ.
Виталий Петров – художник-монументалист, живописец, график, иллюстратор, вӗри эмаль ӑсти. Тӗнчери этномодернизм юхӑмне аталантараканӗсенчен пӗри. Ӑна чӑваш Пикасси те теҫҫӗ.
Тӗлпулу вӑхӑтӗнче «Тӗспе кӗлтуни. Молитва в цвете. Prayer in color» альбомпа та паллаштарӗҫ.
Шупашкарти ӳнер училищин (техникумӗн) преподавателӗ Константин Кокель «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ.
Константин Викторович – Пӗтӗм Раҫҫейри художниксен союзӗн пайташӗ.
Константин Кокель 1983 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. 2010 ҫултанпа Шупашкарти художество училищинче спецдисциплина преподавателӗ. 2011 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх педуниверситетӗнчи художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Чӑваш Енре ҫуралнӑ Антон Макаров — пултаруллӑ художник. Ку сӑнукерчӗкре унӑн «Молодая Чувашка» (чӑв. Ҫамрӑк чӑваш хӗрӗ) ӗҫӗпе паллашма пулать.
Антон Владимирович Шупашкарти ӳнер училищинчен тата Питӗрти И.Е. Репин ячӗллӗ живопись, скульптура тата архитектура академи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Темиҫе ҫул Питӗрти А.Л. Штиглиц ячӗллӗ патшалӑх ӳнерпе промышленность академийӗнче пӗтӗмӗшле живопись кафедринче аслӑ преподаватель пулса тӑрӑшнӑ.
Питӗрте пурӑнакан Владимир Живов чӑваш халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, художник регион, ҫӗршыв тата тӗнче шайӗнчи куравсене темиҫе хут та хутшӑннӑ. 2010 ҫулта ӑна Раҫҫӗйӗн художниксен союзӗн ылтӑн медалӗпе чысланӑ.
Етӗрнери ӳнерпе краеведени музейӗнче паллӑ художник-живописҫӑн, Раҫҫейри художниксен союзӗн пайташӗн Фёдор Анисимовӑн «Волжские пейзажи» (чӑв. Атӑлҫи пейзажӗсем) куравӗ ӗҫлет.
Курав чӳк уйӑхӗн вӗҫӗччен ӗҫлӗ. Паянхи кун тӗлне куравпа 119 ҫын паллашма ӗлкӗрнӗ. Юпа уйӑхӗнче музейра Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн Константин Долгашевӑн куравӗ ӗҫленӗ.
Раҫҫей Патшалёх Думин депутатне Анатолий Аксакова Чӑваш халӑх художникӗ, Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессоре, живопись ӑсти, Анатолий Данилов хӑйӗн картинине парнеленӗ. Кун пирки Анатолий Аксаков «Контактра» хыпарланӑ. Депутат пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳкерчӗксем ӑна ачалӑхне Крымра ирттернине аса илтернӗ.
Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче художник Аксаковран пулӑшу ыйтнӑ-мӗн. Вӑл Чӑваш Енри тата Тутарстанри художниксем Крымри ӗҫтешӗсемпе тачӑ ҫыхӑну йӗркелеме, унта куравсемпе ӑсталӑх сехечӗсем ирттерме ӗмӗтленнине пӗлтернӗ.
Аксаков Крым муниципалитечӗн ертӳҫисемпе тӳрех ҫыхӑннӑ-мӗн, проекта пурнӑҫа кӗртме май килнӗ. Халӗ чӑваш художникӗ депутата тав туса хӑйӗн картинине парнеленӗ.
+15.3 °C