Наци банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗпе республикӑри Финанс пӗлӗвӗн центрӗ чӑвашла буклетсем хатӗрленӗ. Вӗсене ялсенче пурӑнакан ватӑ ҫынсем патне ҫитерме палӑртаҫҫӗ.
Ултавҫӑсен капкӑнне ҫынсем пӗрмаях ҫыхӑнаҫҫӗ. Ырӑ мар шухӑшлисем ҫынна темле те хӑратаҫҫӗ. Ҫав шутра — «сирӗн счет ҫинчен Тӑван ҫӗршыва хирӗҫле тӗллевпе укҫа куҫараҫҫӗ» йышши улталаса та. Ҫапларах мелпе хӑратнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри икӗ ҫын укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсене 64 ҫулти кинемей 200 пин тенкӗ, 40 ҫулти хӗрарӑм 140 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫын шучӗпе пуйма юратакансем пуртан ултавҫӑсенчен сыхланма вӗрентекен буклетсене чӑвашла та пичетленӗ.
Ултавҫӑсем Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 73 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравласа мӑнукӗ аварие лекни пирки пӗлтернӗ. Вӑл ӑна пулӑшма пултарать имӗш, анчах куншан укҫа памалла.
Ку пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. Юрать, хӗрарӑм палламан ҫынна ӗненмен. Лешӗ унран 1,5 миллион тенкӗ ыйтнӑ, укҫа парсан мӑнукне пулӑшма шантарнӑ. Ватӑ хӗрарӑм вара ултавҫӑсене кунашкал историсене пӗрре мар илтнӗ. Ҫавӑнпа вӑл ӗненмен те, кун пирки полицие пӗлтернӗ.
Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарти лавккара ӗҫлекен хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та вӑл директор пулнине пӗлтернӗ. Хайхискер каланӑ тӑрӑх, лавккана реклама баннерӗ илсе килеҫҫӗ, уншӑн васкавлӑ укҫа тӳлемелле имӗш.
Сутуҫӑ банкомата кайса счет ҫине 45 пин тенкӗ куҫарнӑ.
Ҫав палламан ҫын лавкка директорӗ пулманнине вӑл кайран тин пӗлнӗ. Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ.
Канаш районӗнче пурӑнакан 60 ҫулти арҫын нумаях пулмасть больницӑна лекнӗ. Ҫавӑн чухне вӑл пӗр ялта пурӑнакан 31 ҫулти хӗрарӑма банк карттине вӑхӑтлӑха шанса панӑ, унпа вӑл хӑйӗн валли апат-ҫимӗҫ туянма ыйтнӑ.
Арҫын больницӑра сипленнӗ чухне унӑн картти ҫинчен 80 пин тенкӗ укҫа ҫухалнӑ. Ҫавна вӑл кайран ҫеҫ пӗлнӗ-ха. Асӑннӑ суммӑран ҫуррине банкоматсенче илнӗ, ыттине тӗрлӗ лавккара тавар туянса пӗтернӗ.
31 ҫулти хӗрарӑм хӑй тытнине йышӑнасшӑн пулман-ха, анчах йӗрке хуралҫисем видеокамерӑсене тишкернӗ. Ҫын укҫине хапсӑнакан тӗлӗшпе халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкар ҫынни ӑратлӑ йытӑ ҫури туянма ӗмӗтленнӗ. Шпиц ӑратлӑ йытӑ ҫурине сутасси пирки тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳ курнӑ хыҫҫӑн вӑл тӳрех сутуҫӑпа ҫыхӑннӑ. Тавар сутаканни хӗр иккен.
Сутуҫӑ йытӑ ҫуришӗн малтанласа 6500 тенкӗ куҫарса пама ыйтнӑ. Тепӗр 8500 тенкине кайран, ҫурана ятарлӑ служба урлӑ ҫитерсе панӑ хыҫҫӑн, тӳлемелле тесе ӗнентернӗ.
Шупашкар ҫынни укҫана куҫарса панӑ хыҫҫӑн тавар сутакан ҫухалнӑ.
Улталаннӑ арҫын йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Пакунлисем Ӗрӗнпур облаҫӗнчи 25 ҫулти хӗре тытса чарнӑ. Вӑл ҫынсене унччен те ҫавӑн пек майпа улталаса пурӑннӑ иккен. Ҫавӑншӑн ӑна пуҫиле майпа явап та тыттарнӑ. Вӑл вара пӗрре тӑнӑ ҫул ҫинчен пӑрӑнма шутламан.
Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм ултавҫӑсене 1,5 миллион тенкӗ куҫарса панӑ. Ӑна вӑл кредит илнӗ.
Нарӑс уйӑхӗн варринче ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Ултавҫӑ анлӑ сарӑлнӑ мелпе усӑ курнӑ: ун ячӗпе такам кредит илесшӗн-мӗн. Ӑна пӑрахӑҫлама кредит илсе тепӗр счет ҫине куҫармалла имӗш.
Хӗрарӑм банка кайнӑ. Телефонпа такампа калаҫсах тӑнӑ. Банк ӗҫченӗ ҫакна кура укҫа мӗн тума кирлипе кӑсӑкланнӑ. Лешӗ дача илессине каланӑ. Ку банкра ӑна кредит паман. Хӗрарӑм урӑх банксене кайнӑ. Ҫапла вӑл 1 миллион та 475 пин тенкӗ кивҫен илнӗ, ӑна куҫарса панӑ.
Республикӑра пурӑнакан ҫынсен мессенджерне ҫӗмӗрсе укҫа ыйтнӑ. Ҫапла темиҫе ҫын ултавҫӑсене укҫа куҫарса панӑ.
Вӗсем мессенджерта чӑнах та тусӗ ҫырать-и е ҫук-и - тӗрӗслемен.
Вӑрнар районӗнчи 57-ри арҫын мессенджерта пӗлӗшӗ кивҫен ыйтать тесе 14,5 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Хай ун патне шӑнкӑравлама ӑс ҫитереймен. Аккаунта ултавҫӑсем ҫӗмӗрнӗ иккен.
Ҫак мелпех Канаш районӗнчи хӗрарӑма улталанӑ. Тусӗ кивҫен ыйтать тесе вӑл 20 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Тепре куҫарма ыйтсан тин вӑт иккӗленме пуҫланӑ, "тусӗнчен" пӗлтӗр иккӗшӗ ӑҫта канни пирки ыйтнӑ.
Полици ҫав ултавҫӑсене шырать.
Нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнче пурӑнакан арҫын манипулятор установки туянма хатӗрленнӗ. Ӑна сутни пирки вӑл тӗнче тетелӗнче курнӑ.
Хайхискер сутуҫӑпа ҫыхӑннӑ та ӑна 500 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Кун хыҫҫӑн лешӗ ҫыхӑнӑва тухма пӑрахнӑ.
Ултавҫа тепӗр регионта тупнӑ. Йӗрке хуралҫисем Ижевск хулине командировкӑна кайса ӑна тытса килнӗ. Чӑваш арҫынни укҫа куҫарнӑ карттине блокировка тунӑ.
Ҫав ҫын – 22 ҫулти арҫын, унччен судпа пӗрре кӑна мар айӑпланнӑ.
Шупашкар хулинче пурӑнакан темиҫе ватӑ иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ултавҫӑсен капкӑнне ҫакланнӑ. Хайхисене тӑванӗсем пӑтӑрмаха лекнӗ, вӗсене пулӑшас тесен укҫа кирлӗ тесе телефонпа хӑратнӑ. Ҫапла майпа 62 ҫултан пуҫласа 85 ҫулсенчи 5 ватӑ улталаннӑ. Унтан вӗсем йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
80-ри кинемей, сӑмахран, курьера 500 пин тенкӗ тыттарнӑ янӑ. Ӑна хӗрӗ машинӑпа инкеке лекнӗ, пуҫиле майпа явап тыттарасран укҫа парсан ҫӑлӑнса юлма пулать тесе ӗнентернӗ.
Ҫавӑн пек меслетпе ватӑсене 900 пин тенкӗлӗх улталанӑ.
Ҫӑмӑл укҫа ӗҫлесе илме май пурри ҫинчен 24 ҫулти каччӑ тӗнче тетелӗнчи пӗлтерӳ тӑрӑх пӗлнӗ. Укҫан 10 процентне вӑл хӑйӗн кӗсйине чикнӗ, ыттине «ӗҫпе тивӗҫтерекенсене» куҫарса панӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче Шупашкарта пурӑнакан 78 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл банк ӗҫченӗ имӗш. Хайхискер такамсем унӑн банкри укҫине хапсӑннине пӗлтернӗ. Ватӑскере кун пирки никама та калама хушман.
Палламан ҫын хӗрарӑма банкри укҫине илсе урӑх счетсем ҫине куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Ҫапла хӗрарӑм 10 млн тенкӗ куҫарнӑ.
Кунпа кӑна ҫырлахман ултавҫӑсем. Хӗрарӑмӑн хваттерне салук хурса такам кредит илме хӑтланать-мӗн. Ӑна хваттере часрах йӳнӗрехпе сутса укҫине куҫарма хушнӑ. Ҫапла хӗрарӑм тепӗр 3 млн тенкӗ куҫарнӑ.
Вӑл ултавҫӑсемпе калаҫнине 3 эрнерен кӑна ӑнланнӑ.
+11.3 °C