Красноярскри чӑвашсен наципе культура автономийӗ тата асӑннӑ тӑрӑхри Патшалӑхӑн универсаллӑ вулавӑшӗ Раҫҫей халӑх художникӗн, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗн Владимир Мешковӑн юлташӗсен тӗлпулӑвне ирттернӗ. Курнӑҫу раштавӑн 13-мӗшӗнче пулнӑ.
Художникӑн 95 ҫулхи юбилейне халалланӑ тӗлпулӑва унӑн живпопиҫне хаклакан 100 ытла ҫын пухӑннӑ. Унӑн хӗрӗсемпе мӑнукӗ те ун пек мероприятирен пӑрӑнман.
Экран ҫинче ӑстан ӳкерчӗкӗсене кӑтартнӑ, биографипе, фотоматериалсемпе паллаштарнӑ. Мешкова лайӑх пӗлнисем унпа ҫыхӑннӑ самантсене аса илнӗ. «Ҫеҫпӗл» тата «Юманлӑх» хӑй тӗллӗн вӗреннӗ ушкӑнсем чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнӑ, чӑваш ташшине кӑтартнӑ.
«Хыпар» Издательство ҫурчӗ районсенче «Хыпар» ИҪ кунне паллӑ тӑвассине йӑлана кӗртсе пырать. Хальхинче, раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, хыпарҫӑсем Вӑрмар районне ҫитнӗ.
Тӗлпулу Вӑрмарти Культура ҫуртӗнче иртнӗ. Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Константин Никитин ҫырӑнтару кампанине пырса тивекен ҫивӗч ыйтусене сӳтсе явнӑ. Издательство ҫурчӗн директорӗ-тӗп редакторӗ Валери Туркай «Хыпар» хаҫатӑн тиражӗ питӗ пӗчӗк пулнине пытарман.
Константин Никитин вӑрмарсем хаҫатпа пӗрле пуласса, ӑна ҫитес ҫур ҫуллӑха ҫырӑнасса пӗлтернӗ. Валери Туркай вара малашне хаҫат халӑха ҫӗнӗ терминсемпе йӑлӑхтармасса, вӑл тӗпрен улшӑнасса, ҫӗнӗ рубрикӑсем уҫӑласса шантарнӑ.
«Хыпар» ҫумӗнче ытти хаҫат та тухса тӑрать. Вӗсемпе редакторсем паллаштарнӑ. Хаҫата сӳтсе явнӑ ҫӗре хастар вулакансем те хутшӑннӑ. Районти историпе таврапӗлӳ музейӗн директорӗ Василий Цыфаркин, РФ тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ тата ӗҫ ветеранӗ Николай Васильев, Вӑрмарти почтамт пуҫлӑхӗ Сергей Риманов тухса калаҫнӑ.
Тӗлпулу вӗҫӗнче Культура ҫуртне пухӑннисене чӑваш эстрада артисчӗсем Алина Михайлова тата Александр Ильин савӑнтарнӑ.
Шупашкарти 101-мӗш ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем юр пеме вӗреннӗ. Ахаль ҫынпа е воспитательпе мар. Ҫак ӗҫе вӗсене ҫӑмӑл атлетика енӗпе тӗнче класлӑ спорт мастерӗ, Китайра иртнӗ Олимпиадӑн кӗмӗл призерӗ, Чӑваш Ен рекордсменки Марина Максимова хӑнӑхтарать.
Паллӑ спортсменсем ачасене сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнма вӗрентекен проектсене час-часах хутшӑнаҫҫӗ.
Хальхинче Марина Максимова ачасене ывӑтассин историйӗпе тата тӗрлӗ снарядсемпе — сӑнӑпа, ядропа, дискпа — паллаштарнӑ. Ачасем уҫӑлма тухсан юр персе техникӑна ҫирӗплетнӗ. Пӗчӗкскерсем кашниех хӑйӗн вӑйне кӑтартма тӑрашнӑ.
Паллӑ спортсменсемпе Шупашкарти кашни ача пахчинчех тӗлпулусем иртеҫҫӗ. Ку ачасене спортпа туслаштарма пулашать. Ку тӗллеве Леонид Черкесов тата Алексей Ладыков лартнӑ.
Патӑрьелти шкул ачисене вырӑнти ЗАГС ҫутта кӑларать. Ачасене право воспитанийӗ парас, ҫемье пахалӑхӗпе кирлӗлӗхӗ ҫинчен ӑнлантарса парас тӗллевпе ирттерекен мероприятие паян пуҫласа йӗркелемеҫҫӗ-ха. Хальхинче вырӑнти ЗАГС ӗҫенӗсем асӑннӑ ялти 1-мӗш вӑтам шкулти 11-мӗш класра вӗренекенсемпе тӗлпулнӑ.
Ачасемпе право урокӗ ирттерме пынӑ Ольга Гусарова гражданла тӑрӑм ҫинчен калакан саккунӑн, РФ Ҫемье кодексӗн хӑш-пӗр статйисемпе паллаштарнӑ. Унтан вӑл ҫемье телейлӗ пуласси пӗринчен кӑна килменнине аса илтернӗ. Ҫемьене упраса хӑварассишӗн, шӑкӑл-шӑкӑл пурӑнассишӗн кашни кун тӑрӑшмалли пирки чарӑнса тӑнӑ. Пӗрне пӗри каҫарма тата ӑнланма пӗлсен кӑна телейлӗ ҫемье пирки калаҫма пулать. Ҫирӗп ҫемьесенче хуйхи-суйхине те, савӑнӑҫне те пӗрле пайлаҫҫӗ, ун пек йышпа пурӑнакансене йывӑрлӑха тӳссе ирттерме те ҫӑмӑл.
Шупашкар хула администрацийӗнче ӗҫлекенсем Австрири консалтинг компанийӗн элчисемпе тӗлпулса хулари туризма аталантарасси пирки калаҫнӑ.
Хулари тӳре-шарапа Австрири компани ертӳҫи Кристофер Хинтереггер тӗл пулнӑ. Ют ҫӗршыв специалисчӗн шухӑшӗпе, Шупашкарта ытларах юханшыв туризмне аталантармалла. Ҫавӑн пекех кӳлмеке тата Атӑл леш енне тимлӗх уйӑрмалла.
Кристофер Хинтереггер шухӑшӗпе, Атӑл леш ӗнӗ Чӑвашри халӑх канмалли вырӑн пулмалла. Анчах Шупашкарти туризм сферине тӗплӗн тишкермелле, приоритечӗсемпе стратегие палӑртмалла. Кун валли 4-6 уйӑха яхӑн кирлӗ.
Малашне хула чиновникӗсем Австри специалисчӗ сӗнӗвне тӗплӗн тишкерме тытӑнӗҫ.
Раштавӑн 6-мӗшӗнче Мускавра Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсен чӗлхине упрас тата аталантарас проектсене халалланӑ тӗлпулу иртнӗ. «Ирӗклӗ сӑмах» корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, унта чӑваш, удмурт, мӑкшӑ наци юхӑмӗсен элчисем пулнӑ.
Тӗлпулура Чӑваш Ен сумне «Хавал» общество организацийӗн хастарӗсем Александр Блинов, Артём Федоринчик, Оксана Антонова, Ольга Николаева, Ольга Шарипова тата ыттисем хӳтӗленӗ. Вӗсем организацин тӗп проекчӗсем пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсен йышӗнче — ҫулласерен иртекен чӑваш чӗлхине вӗренмелли уйлӑх «Шкул» проект. Унпа килӗшӳллӗн чӑваш чӗлхине вӗрентекен проект класне тунӑ, медиа коллекцине чӑвашла хатӗрлеме тытӑннӑ.
«МУШ» ӗҫ ушкӑнӗн элчисем Артём Малых тата Ольга Урасинова Удмуртри юхӑм пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсем наци чӗлхине сарас енӗпе ӗҫлекен проектсем пирки калаҫнӑ.
Мӑкшӑри лару-тӑру пирки Максим Рябчиков каласа кӑтартнӑ. Вӑл туҫи ҫармӑс чӗлхипе мультфильм кӑларасси пирки ӑнлантарнӑ.
Тӗлпулура Мускаври лингвист Руслан Идрисов та пулнӑ. Вӑл удмурт чӗлхинчи бесермян диалектне документсемпе ҫирӗплетес тӗлӗшпе ӗҫлет.
Тӗлпулура Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи республикӑсенче икчӗлхелӗх ыйтӑвне уйрӑмах тимлӗх уйӑрнӑ.
Сывлӑхлӑ пуласси тӗрлӗ хӑнӑхтару-хускану тунинчен кӑна мар, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑннинчен те тӗрӗс апатлануран та килет тесе шухӑшлаҫҫӗ Комсомольскинчи тӗп вулавӑшра.
Ҫак кунсенче унта «Сывлӑх» клуб ӗҫлеме пуҫланӑ. Пӗрремӗш занятие пуҫитарӑннисене А.А. Волкова библиограф клубӑн кун йӗркипе паллаштарнӑ. А.П. Андреева тухтӑр тӗрӗс апатланмалли мелсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, сӑмахне тӗслӗхсемпе ҫирӗплетнӗ. З.А. Галкина врач вара «Хускану вӑл — пурнӑҫ» тесе тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Вӑл ирпе вӑрансан мӗнлерех хускану тумаллине вӗрентнӗ. Вӑл кӑтартнӑ хусканусене пухӑннисем ҫавӑнтах туса пӑхнӑ. З.А. Галкина пухӑннисен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. А.А. Волкова библиограф вара «Сывлӑх тата апат-ҫимӗҫ» темӑпа калаҫу ирттернӗ.
«Сывлӑх клубне» пухӑннисем унтан пурте пӗрле курӑк чейӗпе сӑйланнӑ.
Малашне клуб членӗсем икӗ эрнере пӗрре тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.
Юлашкинчен вӗсем физкультурӑпа спорт комплексне бассейна кайнӑ.
Раштавӑн 2-мӗшӗнче Муркаш районӗнче «Хыпар» Издательство ҫурчӗн кунӗ иртнӗ. Ӑна шӑпах ҫак районта ирттерме шухӑшлани ахальтен мар – унта «Хыпарӑн» никӗслевҫи, пӗрремӗш редакторӗ Николай Никольский ҫуралнӑ.
Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев пухӑннисене хаҫат ҫырӑнма чӗнсе каланӑ. «Хыпар» ИҪ ҫурчӗн директорӗ-тӗп редакторӗ Валери Туркай муркашсем ӗҫчен халӑх пулнине палӑртнӑ.
Ростислав Тимофеев муркашсем пирки хаҫатра статьясем тухни вӗсемшӗн тата интереслӗрех пуласса пӗлтернӗ. Валери Туркай хаҫат малашне вулакансене ҫӗнӗ терминсемпе тертлентермессе пӗлтернӗ, унӑн содержанийӗ тӗпрен улшӑнасса каланӑ. Пуҫламӑшӗ пур — хаҫатра ҫӗнӗ рубрикӑсем тухма пуҫланӑ.
Халӑхпа тӑтӑшах тӗлпулу йӗркелемешкӗн сӑлтавӗ те пур. Валерий Владимирович хаҫат тиражӗ питӗ пӗчӗк пулнине пытармасть. Ҫырӑнтару хакӗ тӑрук ӳсни те ура хурать-мӗн.
«Хыпар» ҫумӗнчи ытти хаҫат та тухса тӑрать. Валери Туркай киосксенче «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», «Хресчен сасси», «Чӑваш хӗрарӑмӗ» хаҫатсене хӑвӑрт илсе пӗтернине палӑртнӑ.
Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗн кунӗнче, раштавӑн 12-мӗшӗнче, пирӗн республикӑра Пӗрлехи йышӑну кунӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш Енре кӑна мар, ҫӗршывӗпех йӗркелемелле. Кун пирки Раҫҫей Президенчӗ хӑй хушнӑ.
Ҫынсене йышӑнмалли пӗрлехи кун 12 сехетре тытӑнса каҫхи 8 сехетчен пырӗ. Ҫав вӑхӑтра ҫынсем влаҫӗн тӗрлӗ органӗнче ӗҫлекенсем патне консультаци илме кайма пултараҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Информаципе политикипе массӑллӑ коммуникаци политикин министерстви, тӗслӗхрен, Шупашкарти Президент бульварӗнчи 10 ҫуртри 6-мӗш хутри 1-мӗш пӳлӗмре йышӑнӗ. Йышӑнӑва пыракансен паспорт чикма манмалла мар. Малтанласа ҫырӑнма хушаҫҫӗ. Телефон номерӗ – 8 (8352) 64-20-90 е электрон адреспа ҫырса яма юрать: info100@cap.ru.
Енчен те ҫын ӑҫта каймаллине пӗлмесӗр урӑх ведомствӑна кайсан ӑна профильлӗ ведомствӑн специалисчӗпе ҫыхӑнтарма тӑрӑшӗҫ. Ҫыхӑнма май килмесен ҫывӑх вӑхӑтрах кирлӗ ҫӗре тепӗр хут ҫитсе килме май туса пама шантараҫҫӗ. Хӑҫан пымаллине ӑна тӳре-шара маларах асӑрхаттарма тивӗҫ.
Кӗҫех Аннесен кунӗ ҫитет. Ҫавна май ЧР Элтеперӗн тата Шупашкар хула пуҫлӑхӗн арӑмӗсем Лариса Игнатьевӑпа Надежда Черкесова, Хӗрарӑмсен канашӗн Шупашкарти уйрӑмӗн председателӗ Ирина Клементьева нумай ачаллӑ Григорьевсем патӗнче хӑнара пулнӑ.
Икӗ ҫул каялла Валерипе Анжеликӑн виҫӗреш — Богдан, Вадим тата Глеб — ҫут тӗнчене килнӗ. Ун чухне ҫемье йывӑрлӑхпа тӗлпулнӑ. Вӗсем хваттер тара тытса пурӑннӑ. Хӑйсен 16 тӑваткал метрлӑ пӳлӗмӗнче 5-ӗн вырнаҫма хӗн.
Нумаях пулмасть администраци тата Хӗрарӑмсен канашӗн Шупашкарти уйрӑмӗ пулӑшнипе Григорьевсем валли 70 тӑваткал метрлӑ, виҫӗ пӳлӗмлӗ хваттер уйӑрма май килнӗ. Кунсӑр пуҫне администраци пӗчӗк виҫӗреше ача пахчине вырнаҫтарма пулӑшнӑ: Григорьевсем ҫемье ача пахчи йӗркеленӗ. Амӑшне куншӑн укҫа тӳлеҫҫӗ.
Хӑнасем Григорьевсене Амӑшӗн кунӗпе тата ҫӗнӗ хваттере куҫнӑ ятпа саламланӑ.
+12.3 °C