Шпашкарта иртекен Максим Михайлов ячӗллӗ Пӗтӗм тӗнчери опера фестивалӗ куракана кӑҫал чӳк уйӑхӗн 17-21-мӗшӗсенче йыхравлать. Фестиваль «Евгений Онегин» оперӑпа уҫӑлӗ. Тӗп партисенче Сартури Михаил Журков, Ярославльти Альбина Хрипкова, Беларуҫри Юрий Городецкий пулмалла.
Фестиваль вӑхӑтӗнче сцена ҫине Италири, Румынинчи, Грецинчи, Канадӑри, Казахстанри, Китайри, Беларуҫри, Германинчи артистсем тухмалла. Хамӑр ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен пуҫтарӑннисен пултарулӑхӗпе те киленме май килӗ.
Кӑҫалхи фестиваль 27-мӗш хут иртет. Кӑҫал кӗркунне йӗркелекен ҫӗршыври чи лайӑх фестивальсенчен пӗри шутланать вӑл.
Вырсарни кун «21-мӗш ӗмӗр тенорӗсем» концерт пулӗ.
Билетсем хакӗ 500 тенкӗрен пуҫласа 2100 тенкӗ таран пулин те вӗсене халӑх кӑмӑлтан туянать.
Пирӗн Республика Ертӳҫи хисеплӗ Михаил Васильевич!
Юратнӑ чӑвашсем!
2018-мӗш ҫул пуҫламӑшӗнче Чӑваш Патшалӑх Академи Драма театрӗ 100 ҫул тултарать! Юратнӑ театрӑн паллӑ кунне хӗпӗртесе кӗтсе илӗпӗр! Анчах та, пӗр витӗмлӗ сӑлтав канӑҫ памасть. Хӗрлӗ тӳремӗн 7-мӗш номерлӗ ҫуртра пулмалла-ши театр? Вӑл лапамра яланах халӑх хӗвӗшет, ҫав сӑлтавпа ҫак ҫуртра академиллӗ юрӑпа-ташӑ ансамблӗ, симфони оркестрӗ, академиллӗ капелла, «Ҫавал», «Сувар», «Ҫеҫпӗл», «Эревет» ансамбльсем вырнаҫччӗр-мар-и??? Кашни ушкӑн уйӑхсерен тӳлевсӗр концерт кӑтарттӑр. Ҫуллахи вӑхӑтра кермен умӗнче, ытти чухне шалта сцена ҫинче вӗсен пултарулӑхне курмаллла пултӑр пурин те! Кунашкал меслетпе халӑх хушшинче культурӑна сарма май пулӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республикӑмӑр кунӗнче, ҫак вырӑнта «Раҫҫей Ҫӑлкуҫӗсем» ятлӑ юрӑ-ташӑ фестивалӗ иртет-ҫке тата! Чипер ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен Хӗрлӗ Лапамӑн 7-мӗш номерлӗ ҫуртра нимӗнле театр та пулмалла мар. Ҫӳллерех палӑртнӑ коллективсем тӗпленччӗр!
Академи театрӗ 110 ҫул тултарнӑ тӗле театрӑн ҫӗнӗ ҫурт пулӗ тесе шутлӑпӑр!
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн юбилейне халалласа диктант ҫыртарать. Ӑна йӗркелӳҫӗсем ҫутӗҫ акцийӗ теҫҫӗ.
Библиотека диктанчӗн теми — «Театр в главной роли» (чӑв. Театр тӗп рольте). Ятне вырӑсла каланине шута илсен ӑна вырӑсла ҫыртараҫҫӗ тесе шухӑшлама май пур.
Вулавӑш ирттерекен диктанта чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 11 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен ҫыртарӗҫ. Диктанта ҫав кун 13 сехетре Наци вулавӑшӗн сайтӗнче вырнаҫтарӗҫ.
Диктант ҫырас текенсен кӑмӑл-шухӑша палӑртса kray@publib.cbx.ru электрон адреспа чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗччен ҫыру ярса памалла. К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн 90 ҫулхине халалланӑ диктанта кирек кам та ҫырма пултарать.
Паян Шупашкара республикӑри ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем професси уявне пухӑннӑ. Календарьпе пӑхсан ку уяв юпа уйӑхӗнчех-ха, анчах вӑл вӑхӑтра уй-хирти ӗҫ вӗҫленсе ҫитеймест те, хресченсен уявне яланах чӳк уйӑхӗн малтанхи кунӗсенче ҫеҫ ирттереҫҫӗ. Паянхи уява Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркеленӗ.
Професси уявӗсене пуҫтарӑннисене республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев саламланӑ. Залри пысӑк сцена ҫине тухиччен вӑл агропромышленность предприятийӗсен продукцийӗпе паллаштаракан курава пӑхса ҫаврӑннӑ.
«Эпир сирӗнпе ака вӑхӑтӗнче, уй-хирти ӗҫ пынӑ вӑхӑтра час-часах тӗл пулнӑ. Эсир пурте пулас тухӑҫшӑн пӑшӑрханаттӑр», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Вӑл отрасльте ҫаврӑнӑҫуллӑ ертӳҫӗсем йышланса пынине палӑртнӑ. Район администрацийӗсен ертӳҫисене Михаил Васильевич ял хуҫалӑхне аталантарма пулӑшма чӗнсе каланӑ.
Ҫак кунсенче РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев хушу алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Ене 3,6 миллион ытла тенкӗ килӗ. Ку укҫапа ача-пӑча тата пукане театрӗсене пулӑшӗҫ.
Федераци хыснинчен уйӑрнӑ кунашкал субсидие Раҫҫейри 73 регион тивӗҫӗ. Театрсене пулӑшас тӗллевпе хыснаран пӗтӗмпе 220 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Палӑртмалла: регионсем ача-пӑча тата пукане театрӗсене атлантармашкӑн паракан субсидие пӗрремӗш хут илеҫҫӗ.
Атӑлҫи федераци округӗнче чи пысӑк субсиди Самар облаҫне — 15,4 миллион тенкӗ — лекӗ. Тутарстана — 8,7 миллион тенкӗ, Сарӑту облаҫне — 7,5 миллион тенкӗ, Пушкӑртстана — 7,4 миллион тенкӗ. Мари, Мӑкшӑ, Удмурт республикисем чи пӗчӗк субсидие тивӗҫӗҫ.
Юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн залӗнче Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн «Алран кайми аки-сухи» концерчӗ иртнӗ. Ӑна сезона 94-мӗш хут уҫнине тата чӑвашсен профессиллӗ музыкине йӗркеленӗ Федор Павловпа Степана Максимов композиторсем ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Ӳнер уявне Чӑваш Республикин культура, наци ӗҫӗсен, архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев пулнӑ.
Концерт программи «Килмен те курман Шупашкарне» вокалпа хореографи сюитинчен пуҫланнӑ. Федор Павлова тата Степан Максимов илемлетнӗ халӑх юррисем, вырӑсла та чӑвашла юрӑсем те пулнӑ репертуарта. Вӗсене Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ О. Лукова, ансамбль солисчӗсем А. Максимова, И. Николаев, А. Игнатьев тата ыттисем юрланӑ.
Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Енре Пӗтӗм Раҫҫейри «Ӳнер каҫӗ» акци иртӗ. Кӑҫал ӑна музейсем, театрсем, вулавӑшсем, культура ҫурчӗсем «Ӳнер пӗрлештерет» ятпа йӗркелӗҫ.
«Ӳнер каҫӗ» акци иртекен лапамсенче куравсем, ӑсталӑх класӗсем, концертсем, экскурсисем, пултарулӑх квесчӗсем, тавлашу лапамӗсем йӗркелӗҫ, спектакльсем кӑтартӗҫ.
Чӑваш патшалӑх сӑнав драма театрӗнче клоунада пирки ӑсталӑх класӗ иртӗ, Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче вара «Юрату пурах иккен» спектакль кӑтартӗҫ. ЧР Наци вулавӑшӗнче «Революци ӳнерӗ, революци – ӳнерте» тавлашу лапамӗ ӗҫлӗ. А.Г.Николаев космонавт ячӗллӗ асӑну комплексӗнче астрономи сӑнавӗ пулӗ.
Чӑваш наци музейӗ, Ӳнер музейӗ, патшалӑх истори архивӗ те акци валли программа хатӗрлӗҫ.
К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ иртнӗ эрнекун, юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, «Тӑманлӑ каҫ» премьера лартнӑ.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Наталья Сергеева юлашки вӑхӑтра режиссер евӗр ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ спектакльсем лартнине хӑнӑхрӑмӑр ӗнтӗ. Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ ҫак сцена ӑсти режиссер ӑсталӑхне маларах Мускавра ятарласа вӗренчӗ.
Ҫӗнӗ ӗҫе хамӑр кайса курман та (республикӑри МИХсене театрсем премьерӑсене йыхравлаҫҫӗ-ха, анчах Чӑваш халӑх сайчӗ ку списокра ҫук курӑнать) хамӑр куҫпа курнӑ евӗр хаклаймӑпӑр, мӗн илтни-пӗлни тӑрӑх каласан, спектаклӗн инсценировкине Николай Мартынов ҫыравҫӑн «Кӑвак хуппи» калавӗ тӑрӑх Геннадий Медведев хатӗрлени паллӑ.
«Хыпар» хаҫат журналисчӗ Андрей Михайлов ку спектакль сюжетне «питӗ ансат, ҫав вӑхӑтрах питӗ тарӑн шухӑшлӑ» тесе хаклать.
Спектакле кинофильм ӳкермелли хальхи йышши ЗД мелӗпе илемлетсе кинопа ҫыхӑнтарнӑ иккен. Ҫӗнӗ ӗҫре виҫӗ герой вылять-мӗн, массӑллӑ сценӑсенче — театрӑн пысӑк труппи.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли валли чаплӑ аккордеон туяннӑ. Музыка инструментне юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче илнӗ.
«Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли» республикӑн хысна предприятийӗ музыка инструментне малтанласа 1,5 миллион тенкӗ парса илес шухӑшлине пӗлтернӗ. Кайран, аукцион вӑхӑтӗнче, аккордеона 200 пин тенкӗ йӳнӗрехпе туяннӑ.
Ҫапла вара капеллӑн «Scandalli Extreme 47» Италире кӑларнӑ инструмент пулӗ. Ют чӗлхерен вырӑсла куҫарсан аккордеон ячӗ «Экстремальные скандалы» (чӑв. Экстремаллӑ тавлашу) тесе куҫать иккен.
Чаплӑ аккордеона туянма Чӑваш Енӗн хыснинчен кӗмӗл уйӑрнӑ.
Аса илтерер, филармонире халӗ юсав пырать, ҫав вӑхӑтра симфони капеллине Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищине тата Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне куҫарнӑ.
Паян Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Анатолий Дуняк ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитет.
Чӗмпӗр облаҫӗнчи Китовка ялӗнче ҫуралнӑскер вун ҫиччӗре Шупашкарти музыка училищине «сӗрме купас» класӗпе вӗренме кӗнӗ. Чӑваш Енри паллӑ сӗрме купӑсҫӑ ачаранпах халах инструменчӗсене итлсе ӳснӗ. Килӗнче ҫавӑн пек пулнӑ вӗсен. Тен, ҫавӑнпах пулӗ — тӑмра калама хӑнӑхнӑ. Килӗнчисем юрлама та юратнӑ.
Анатолий Дуняк С. Максимов ячӗллӗ музыка шкулӗнче, Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, филармонири оркестрта ӗҫленӗ.
Паллӑ сӗрме купӑсҫӑ Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне йӗркелеме те тӳпе хывнӑ.
Анатолий Дуняк 2011 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 94 ҫула кайсан вилнине республикӑн музыка общественноҫӗ пысӑк ҫухату тесе йышӑннӑ.
+2.3 °C