Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Чӑваш спектаклӗсен фестивалӗ пырать. Вӑл ӗнер, ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, пуҫланнӑ.
Фестивале чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Виҫӗ куна пыракан фестиваль вӑхӑтӗнче виҫӗ спектакль кӑтартма палӑртнӑ. Вӗсем — Юхма Мишши ҫыравҫӑн хайлавӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ «Куккук куҫҫулӗ» тата «Шурҫамка» спектакльсем тата «Сеспель» поэзи перфомансӗ. «Куккук куҫҫулӗ» спектакле ӗнер кӑтартнӑ.
Спектакльсене пӑхма Мускаври театр критикӗ Валентина Федорова килсе ҫитнӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Иакинф Бичурин востоковеда халалласа спектакль лартма ӗмӗтленеҫҫӗ. Кун пирки культура учрежденийӗн тӗп режиссёрӗ Байрас Ибрагимов ӗнер пресс-конференцире пӗлтернӗ.
Сӑмах май каласан, Иакинф Бичурин ҫинчен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ те спектакль лартнӑччӗ, анчах вӑл ӗҫе тӗрлӗрен хакларӗҫ, ӑна хытах хурланине те илтме тӳр килнӗччӗ.
Асӑннӑ театра юратакансем ҫывӑх вӑхӑтра Александр Пушкинӑн «Евгений Онегин» романӗ тӑрӑх лартнӑ моноспектакле курма пултарӗҫ. Елен Нарпи чӑваш халӑх юмахӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ «У-ух – властелин подземелья» инсценировка та кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне Владимир Гуркинӑн «Кадриль» камитне тата Александр Островскин «Гроза» драмине куракансем патне ҫитерӗҫ.
Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш-Шӑхалӗнчи культура ҫуртӗнче Валерий Молодцыгин артиста асра тытса муниципалитет шайӗнчи «Театр маски» I фестиваль иртнӗ. Унта хӑй тӗллӗн вӗреннӗ 15 театр коллективӗ хутшӑннӑ.
Вырӑнти ӑстасене Андрей Молодцыгин, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артистки Ирина Архипова, чӑваш халӑх артисчӗсем Полина Чамжаева тата Светлана Савельева хакланӑ.
«Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ» номинацире диплома Патӑрьелти халӑх театрӗнче «Тӑхлачсем» спектакльти Кулине сӑнарне калӑпланӑ Галина Ибетова тивӗҫнӗ, «Чи лайӑх арҫын ролӗ» номинацие – Пикшикри халӑх театрӗн «Каениш» спектаклӗнчи Ибрагим сӑнарӗшӗн Альфир Фазуллин.
1 степеньлӗ лауреат ятне Тури Чакӑри культура ҫурчӗ лартнӑ «Пурнӑҫ пӑтӑрмахӗ» инсценировка ҫӗнсе илнӗ, 2 степеньлӗ лауреат – сӑкӑтсем «Нихӑҫан манӑҫми суран…» пьеса тӑрӑх лартнӑ постановка, 3 степеньлӗ лауреат – Первомайскинчи коллективӑн «Кай-кай, Ивана» спектаклӗ.
Паян, пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Юлашки парӑм» спектакль кӑтартӗҫ. Ҫӗнӗ ӗҫе вырӑс драматургийӗн классикӗ Александр Островский ҫуралнӑранпа 200 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Спектакле лартассипе ӗҫленӗ Чӑваш халӑх артистки Наталия Сергеева шухӑшланӑ тӑрӑх, Островскин хайлавӗсенче хӑйне евӗр чӗлхе те, пурнӑҫран илнӗ сӑнарсем те, пурнӑҫри ҫивӗч ыйтусем те пур. Спектакль — этемӗн ырӑ енӗсем хакне ҫухатни ҫинчен.
Рольсенче — Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки Валентина Ситова, Чӑваш халӑх артисчӗсем Сергей Иванов тата Наталия Сергеева, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Валерий Карпов, Николай Сергеев тата Ирина Верьялова, ҫавӑн пекех театрӑн ытти актерӗ.
Республикӑри «Чӗнтӗрлӗ чаршав» XXIII конкурс ҫӗнтерӳҫисем паллӑ.
«Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль» – Юхма Мишшин романӗ тӑрӑх Борис Манджиев режиссёр лартнӑ «Куккук куҫҫулӗ» спектакль; «Ачасем валли хатӗрленӗ чи лайӑх спектакль» – Денис Андронов лартнӑ «Сказка о Ежике, волшебном лесе и еще кое о чем…».
Венера Пайгильдина артистка «Куккук куҫҫулӗ» спектакльти Эльза ролӗшӗн «Чи лайӑх хӗрарӑм сӑнарӗ» номинацире ҫӗнтернӗ; Александр Кураков «Айӑпсӑр чун» спектакльти Кӳршӗ сӑнарӗпе «Чи лайӑх арҫын сӑнарӗ» номинацие тивӗҫнӗ, «Иккӗмӗш планри чи лайӑх сӑнар» номинацие — «Братья Карамазовы» спектакльте Смердяков сӑнарне калӑпланӑ Владислав Савельев.
«Чи лайӑх сценографи» номинацире «Сӑр чикки» спектакле илемлетнӗ Елисей Шепелёва палӑртнӑ, «Спектакле музыка енчен чи лайӑх илемлетни» номинацие «Сказка о Ежике, волшебном лесе и еще кое о чем…» спектакле юрӑ-кӗвӗпе пуянлатнӑ Андрей Галкина панӑ.
Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ умӗн (ӑна пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ) пирӗн республикӑра кӑҫал та «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурс иртӗ.
Ӑна сумлӑ специалистсем хаклӗҫ. Тӳресен йышӗнче — аякран чӗнсе илнӗ 3 театр критикӗ: искусствоведени кандидачӗ, А.П. Чехов ячӗллӗ МХАТӑн илемлӗх ертӳҫин пулӑшуҫи, МХАТ шкул-студин искусствоведени кафедрин, Сцена ӳнерӗн ӗҫченӗсен Г.Г. Дадамян ячӗллӗ аслӑ шкул-студийӗн доценчӗ Павел Руднев; музыка тата театр критикӗ, Хальхи вӑхӑтри хореографин «НА ГРАНИ» пӗтӗм тӗнчери фестивалӗн арти-директорӗ, «Ылтӑн маска» театр премийӗн экспертсен канашӗн тата жюри членӗ Лариса Барыкина; театр критикӗ, театр историкӗ, Раҫҫейри театр ӳнерӗн — ГИТИСӑн ют ҫӗршыври театрсен историйӗн кафедрин аслӑ преподавателӗ Анастасия Иванова.
Конкурса 6 театрӑн 10 спектаклӗ хутшӑнӗ. Вӗсене 7 номинаципе хаклӗҫ: «Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль», «Ачасем валли лартнӑ чи лайӑх спектакль»; «Хӗрарӑмӑн чи лайӑх сӑнарӗ»; «Арҫыннӑн чи лайӑх сӑнарӗ»; «Чи лайӑх сценографи»; «Иккӗмӗш планри чи лайӑх сӑнар»; «Музыка енчен чи лайӑх илемлетнӗ спектакль».
Ҫӗнтерӳҫӗсене Пӗтӗм тӗнчери татр кунӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче чыслӗҫ.
Ираида Петрова (Нарс) ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, 14 сехетре, «Юрӑ пулса юласчӗ» литература каҫӗ иртӗ тата курав уҫӑлӗ.
Ираида Петрова 1913 ҫулхи пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Пушкӑртстанра ҫуралнӑ. Хусанти Чӑваш педтехникумӗнче, Чӑваш академи драма театрӗн театр-студийӗнче, Мускаври Театр ӳнерӗн тӗп техникумӗнче, Ленинградри музыка училищинче вӗреннӗ.
Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Ленинградри госпитальсенче медсестрара, Ӗренпурти заводра юрӑпа ташӑ ансамблӗн ертӳҫинче, Мускав облаҫӗнчи «Путь к победе» хаҫат редакцийӗнче штатра тӑман ӗҫчен пулса тӑрӑшнӑ.
Ираида Петрован хайлавӗсене иртнӗ ӗмӗрӗн 50-ҫулӗсенче пичетлеме пуҫланӑ.
1976 ҫулта унӑн хайлавӗ тӑрӑх Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Телейпе Илем» спектакль лартнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Шурҫамка» спектакль кӑтартрӗҫ. Асӑннӑ ӗҫпе паллашнисем спектакле тӗрлӗрен хакланӑ. Ҫакна халӑх тетелӗсенче ҫырнисем тӑрӑх пӗтӗмлетме май килет.
«Питӗ килӗшрӗ, вӑйлӑ вылярӗҫ, выйлӑ лартнӑ. Куҫҫульсӗр пӑхаймӑн. Сӑмса тутрине илмеллех. Юхма Мишши ҫыравҫӑна та залра курма тӳр килчӗ», – тесе ҫырса хунӑ Юлия Маркиянова.
Игорь Алексеев вара урӑхларах шухӑшлать. «Актерсем выляни сӑмах ҫук ҫӳллӗ шайра, анчах спектакль тӗлӗшӗ ҫукки ман кӑмӑла каймасть», — тесе пӗтӗмлетнӗ вӑл.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ыркӑмӑллӑх тӗллевӗпе спектакль кӑтартассине пӗлтерет. Пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Инкеклӗ телей» спектакль кӑтартӗҫ.
Асӑннӑ спектакль Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене тӑвакансен ӗҫӗ-хӗлӗпе, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче чӑвашсен паттӑрлӑхӗпе паллаштарать.
Спектакль режиссерӗ тата художникӗ – СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев. Инсценировкине Сергей Павлов ҫырнӑ.
Билет сутса тунӑ укҫана театр ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене пулӑшма уйӑрӗ. Спектакль 18 сехетре пуҫланӗ.
К.В. Иванов ячӗлӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ҫӗнӗ спектакль хатӗрлеҫҫӗ. Алексей Островскин «Последняя жертва» пьеси (чӑвашла ӑна «Юлашки парӑм» тесе куҫарнӑ) тӑрӑх хатӗрленӗ ӗҫе чӑваш кураканӗ патне пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ҫитерӗҫ.
Пьесӑна ҫырма автор 1874 ҫулхи раштав уйӑхӗнчех палӑртса хунӑ. Ятне вӑл виҫӗ хутчен ылмаштарнӑ. Пьесӑна автор 1877 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ҫырма тытӑнса икӗ уйӑхран ӗҫе вӗҫленӗ.
Вырӑс классикине чӑваш сцени ҫине Наталия Сергеева режиссёр кӑларӗ.
+20.3 °C