Ҫак кунсенче Мускавра «Раҫҫейри чи лайӑх вӗрентекен» конкурсӑн финалисчӗсен семинарӗ иртет. Унта Чӑваш Енри педагог та хутшӑнать.
Аса илтерер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пирӗн республикӑри чи лайӑх вӗрентекене палӑртнӑччӗ. Муниципалитет тапхӑрне 700 педагог хутшӑннӑччӗ, вӗсенчен 129-ӗшӗ финала тухнӑччӗ. Вӑрнарти 2-мӗш шкулти акӑлчан чӗлхин вӗрентекенӗ Ольга Физер халӗ Мускавра иртекен ӑсталӑх сехечӗсене, лекцисемпе консультацисене хутшӑнать.
Финалистсен семинарӗ утӑ уйӑхӗн 1-5-мӗшӗсенче иртӗ. Конкурсӑн куҫӑн тапхӑрӗ вара Чечен Республикин тӗп хулинче, Грозныйра, темиҫе куна тӑсӑлӗ. Вӑл авӑн уйӑхӗн 21-юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗсенче пулӗ. Ҫӗнтерӳҫӗне юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Кремльте чыслӗҫ.
Паян И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн аудиторийӗсенчен пӗринче «Хаҫат сайтне чӑвашла тытса пырасси: чӑрмавсене сиресси» темӑпа семинар иртрӗ. Ӑна Чӑваш халӑх сайчӗн администраторӗ Николай (Аҫтахар) Плотников тата аслӑ шкулӑн журналистика уйрӑмӗ пӗрле йӗркеленӗ.
Сайтсене чӑвашла йӗркелеме тата тытса тӑма вӗрентессине Аҫтахар Плотников пӗр пуссӑрах йӗркелерӗ. Семинара итлеме Чӗмпӗрти «Канаш» хаҫатран та, Тутарстанри «Сувартан» та ҫитнӗччӗ. Унсӑр пуҫне ку тема республикӑра тухса тӑракан район хаҫачӗсене те кӑсӑклантарни палӑрчӗ — Муркаш, Элӗк, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар район хаҫачӗсенчен килнӗччӗ.
Чӑваш халӑх сайтне 13-мӗш ҫул ӗнтӗ хӑй тӗллӗн, патшалӑх укҫисӗр тытса тӑракан Аҫтахар Плотников чӑваш чӗлхиллӗ сайтсене аталантарма паян нимӗнле чӑрмав та ҫуккине пӗлтерчӗ. Программҫӑ пулнипе ҫеҫ мар, тӗнче тетелӗнче чӑваш чӗлхи сахаллине ӑнланса илнӗ хыҫҫӑн вӑл тӑван чӗлхеллӗ ресурса — сайта — аталантарма пуҫланӑ. Функционал енчен сайт пуян пулин те халӑха илӗртес енӗпе ку ҫителӗксӗр пулнине каларӗ.
Ҫак уйӑхӗн 21-22-мӗшӗсенче Шупашкарта Алюмини кӑларакансен, унпа тивӗҫтерекенсен тата усӑ куракансен ассоциацийӗн анлӑ канашлӑвӗ иртет. Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пресс-служби паян пӗлтернӗ тӑрӑх, пухӑннисем алюминие хӗртсе ҫыпӑҫтарассипе ӗҫлекен ятарлӑ центрсем хута ярассине сӳтсе явнӑ. Мероприятие Чӑваш Республикин Правительствин Пысӑк залӗнче йӗркеленӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тимӗрсенчен чи ӑнӑҫли тата экологи енчен таси алюмини тесе палӑртнӑ, «Унпа кирек епле тытӑмра та усӑ курма пулать», — тесе каланӑ.
Канашлӑва пухӑннисем Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» предприятире пулса унти ӗҫпе паллашнӑ.
Ыран семинар И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче малалла ӗҫлӗ, унта та специалистсем отрасльти ҫивӗч ыйтусене сӳтсе явӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра «Никита Бичурин ‒ тӗнче, аталану тата халӑх туслӑхӗн элчи» регионсем хушшинчи пӗрремӗш семинар-пленэр уҫӑлнӑ. Ӑна Китай тӗпчевҫи ҫуралнӑранпа 240 ҫул ҫитнине халалланӑ. Пленэра ирттерме музей Чӑваш Ен Элтеперӗн грантне, 100 пин тенке, ҫӗнсе илнӗ.
Семинар-пленэра музей пуҫлӑхӗ Ирина Удалова тата Раҫҫейри дизайнерсен канашӗн пайташӗ, Чӑваш Енри ҫак организацин правленийӗ ертӳҫи Александр Астраханцев ертсе пыраҫҫӗ.
Унта куҫӑнсӑр майпа ытти регионти ҫынсем те хутшӑнаҫҫӗ: Ӗренпурти патшалӑх университечӗн доценчӗ Динара Туйсина, Чуллӑ ҫырти Александр Максимов, Питӗрти Ирина Солянова дизайнерсем тата Ӗренпурти патшалӑх университечӗн архитектурӑпа строительство факультечӗн дизайн кафедрин студенчӗсем.
Чӑваш Енре туризм эрнелӗхӗ ирттерме палӑртнӑ. Вӑл Пӗтӗм тӗнчери туризм кунӗпе килӗшӳллӗн авӑн уйӑхӗн 21–27-мӗшӗсенче иртӗ.
Туризм эрнинче ҫавра сӗтелсем, семинарсем, пресс-турсем, хӑтлавсем пулӗҫ, экскурсин ҫӗнӗ маршручӗсемпе паллаштарӗҫ.
Тематика лапамне регионти туризм пӗрлӗхӗн элчисем, Чӑваш Ен ҫыннисем пухӑнӗҫ. Кунсӑр пуҫне унта Раҫҫейри ытти регионти хӑнасем хутшӑнӗҫ.
«Чӑваш Енри туризм эрни» мероприятипе килӗшӳллӗн, республика влаҫӗн тата бизнес-сообществӑн элчисен анлӑ ларӑвӗ иртӗ. Ҫавӑн пекех «Чӑваш Республикинчи туриндустри лидерӗсем — 2016» конкурса пӗтӗмлетӗҫ.
Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музей паллӑ ӑсчах ҫуралнӑранпа 240 ҫул ҫитнине халалласа семинар-плэнер ирттерӗ. Регионсен хушшинчи мероприятие ирттерме ЧР Элтеперӗн гранчӗ пулӑшӗ. Музей 100 пин тенкӗ гранта тивӗҫнӗ.
Музей ку енӗпе маттур. Вӑл темиҫе хутчен те грант ҫӗнсе илнӗ. Ҫак укҫа-тенкӗ пулӑшнипе тӑватӑ чӗлхеллӗ аудиогид тытӑмне йӗркеленӗ, парка хӑтлӑлатнӑ.
Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 12-14-мӗшӗсенче семинар-плэнер пӗрремӗш хутчен иртӗ. Ун чухне ӑсталӑх класӗсем, куравсем йӗркелӗҫ, дизайн-проектсем кӑтартӗҫ.
Мероприятие паллӑ ӳнерҫӗсем, студентсем, шкул ачисем хутшӑнӗҫ. Хальлӗхе Мари Элтан заявка килнӗ. Тутарстанран та килес шухӑшлисем пур. Семинар вӑхӑтӗнче ӳнерҫӗсем Бичуринпа ҫыхӑннӑ картинӑсене ҫеҫ ӳкерӗҫ.
Иртсе кайнӑ канмалли кунсенче Тутарстанра Пӗтӗм Раҫҫейри драматургсен семинарӗ иртнӗ. Унта пирӗн республикӑран Марина Карягина хутшӑннӑ.
Паллӑ телеертӳҫӗ, пултаруллӑ поэт литературӑра драматурги жанрӗпе те тухӑҫлӑ ӗҫлет. Унӑн хайлавӗсем чӑваш сцени ҫинче вырӑн тупаҫҫӗ. Маларах Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Кӗмӗл тумлӑ ҫар» пьеса лартнӑччӗ, пӗлтӗр Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ куракан патне унӑн «Куккуклӑ сехетне» ҫитерчӗ.
Тутарстанри семинар пирки Марина Карягина Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, унта «ҫӗнӗ ҫынсемпе паллашнӑ — ҫӗнӗ тӗнчесем уҫнӑ». Семинар Тутарстанри ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗн ертӳҫин Данил Салиховӑн ялти ҫуртӗнче, Хусантан утмӑл ҫухрӑмра, иртнӗ. «Эрнекунран пуҫласа тунтикунччен 40 хӑнана пӑхма, тӑрантарма, вырнаҫтарма, юрама ансат мар. Чаплӑ пӑхрӗҫ. Эпир йӗркелесе ирттерейӗпӗр-и ҫапла усӑллӑ семинарсем?» — тесе ҫырнӑ Чӑвашри хальхи вӑхӑтри драматург.
Кӳкеҫре пурӑнакан, Шупашкарти 19-мӗш шкулта тӑрӑшакан Роза Мазикова хулари шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине ҫӗнӗлле меслетсемпе вӗрентмелли ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Инновационные подходы в изучении чувашского языка и литературы в школах с русским языком обучения» (чӑв. Вырӑс чӗлхиллӗ шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессинчи ҫӗнӗлӗхсем) семинара ӗнер республикӑн тӗп хулинчи шкулсенчи директорсен наципе регион компоненчӗ енӗпе ӗҫлекен ҫумӗсем валли йӗркеленӗ. Мероприяти маларах асӑннӑ 19-мӗш шкулта иртнӗ.
Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнче чӑваш чӗлхине вӗрентме усӑ куракан мелсем ҫинчен Роза Анатольевна «Системно-деятельностный подход в обучении чувашскому языку и литературе» (чӑв. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессине системӑлла тата пуҫаруллӑ йӗркелесси) ятпа хӑтлав та хатӗрленӗ. Унта вӑл хӑй тӗпе хуракан Диамант тата Венна диаграммин меслечӗсемпе паллаштарнӑ. Уҫӑ урокра вара Роза Мазикова чӑваш литературин урокӗсенче колуз-тестсемпе усӑ курнине кӑтартса панӑ.
Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Алешкин Саплӑк чӑваш ялӗнчи шкулта районти семинар иртнӗ. Унта вӗренӳ учрежденийӗсен директорӗсен воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумӗсем, класс ертӳҫисен тата педагог-йӗркелӳҫӗсен шкулти методика пӗрлешӗвӗн ертӳҫисем пуҫтарӑннӑ.
Педагогсем шкулти этнографи музейӗнче те, вӑл сакӑр уйрӑмран тӑрать, пулнӑ. Музей ертӳҫи пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна Петр Максимов истори учителӗ пуҫарнипе йӗркеленӗ. Ку вӑл 1987 ҫулта пулнӑ. Унтанпа музей самай пуянланнӑ. Петр Васильевича сума суса музейра паян ятарлӑ стенд та ӗҫлет.
Семинара пухӑннисене ачасен ӗҫӗсемпе паллаштарнӑ. Уйрӑмах килӗшнисен шутӗнче — «Волшебная бусинка» (чӑв. Асамлӑ шӑрҫа) тата «Веста» кружоксем. Вӗсем иккӗшӗ те ачасен ӑсталӑхне туптама пулӑшаҫҫӗ.
Чӑваш Ен ачасене килте паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен пилотлӑ регионсен шутне лекнӗ.
Ӗнер Шупашкарти 3-мӗш ача-пӑча пульницинче ачасене паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен специалистсем валли икӗ кунлӑх семинар уҫӑлнӑ. Мероприятие «Детский паллиатив» (чӑв. Ача-пӑча паллиативӗ) ыркӑмӑллӑх фончӗ йӗркеленипе ӗҫлет. Фонда РФ Экономика аталанӑвӗн министерстви субсидипе пулӑшать.
Ҫӗнейми йывӑр амакпа аптӑракан ачасене пулӑшассипе кун пек семинар пирӗн республикӑра иккӗмӗш хут иртет. Унччен ӑна ҫулталӑк каялла йӗркеленӗ.
Семинарта республикӑн сывлӑх сыхлав министерствин пай пуҫлӑхӗ Нина Емельянова палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Ен ҫӗршыври пилотлӑ 20 регион шутне ахальтен мар лекнӗ. Пирӗн тӑрӑхра ачасен паллиативлӑ уйрӑмне Раҫҫейре чи малтан тенӗ пек йӗркеленӗ, апла пулсан опыт та пур.
Сӑмах май каласан, ыран — Хосписсен тата паллиативлӑ пулӑшӑвӑн пӗтӗм тӗнчери кунӗ.
+3.3 °C