Куславккари юсанмалли 5-мӗш колонире ларакан хӗрарӑм ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан савнийӗпе пӗрлешнӗ.
Вӗсем пӗр-пӗрне тахҫанах килӗштернӗ-мӗн. Пӗр-пӗринчен аякра чухне вара ҫакна тата лайӑхрах ӑнланнӑ. Арҫын отпуска килсен вӗсем пӗрлешнӗ.
Туй туй пекех иртнӗ: хӗр шурӑ кӗпе тӑхӑннӑ, пӳрнисене ылтӑн ҫӗрӗ тӑхантартнӑ, Мендельсон маршӗ янӑранӑ. Колоние чӗнсе илнӗ ЗАГС ӗҫченӗ мӑшӑра ҫырӑнтарнӑ.
Ака уйӑхӗнче Мускаври «Центр» шырав отрячӗн хастарӗсем Ржев хули ҫывӑхӗнче каска тата медальонри документсен пӗр пайне тупнӑ. Вӗсем тӑрӑх салтакӑн ятне-шывне палӑртнӑ. Вӑл - Вӑрнар районӗнчи Эпшик ялӗнче ҫуралнӑ Михаил Игнатьевӑн. 1942 ҫулта 19-ти Михаил фронта кайнӑ, тӳрех «Ржев мясорубкине» лекнӗ, унта пуҫ хунӑ.
Чӑваш Енри «Веда» отряд шыравҫисем салтак виллин юлашкине республикӑна илсе ҫитерме пулӑшнӑ. Ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче паттӑр салтака тӑван ялӗнче чыслӑн пытарнӑ. Палӑртмалла: Эпшик ялӗнчен 77 ҫын Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫине тухса кайнӑ. Вӗсенчен 38-шӗ каялла таврӑнман.
Халӗ чӑваш шыравҫисем Волгоград облаҫӗнче ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем 5 салтак юлашкине тупнӑ. Хальлӗхе вӗсен ятне-шывне палӑртайман-ха.
Республикӑра ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫурхи призыв пуҫланнӑ. Чӑваш Енри ҫар комиссарӗ Бахтиер Холиков «Советская Чувашия» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал республикӑран 1350 яш салтака каймалла. Каччӑсене ҫар чаҫӗсене ака уйӑхӗн варринче ӑсатма тытӑнӗҫ. Призыв утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Хальхинче ҫӗнӗлӗх пур. Унччен 27 ҫултан аслисене ҫара илмен, халӗ вара ҫак ӳсӗм 30 ҫулпа танлашнӑ. Ытти – унчченхи пекех. Служба срокӗ – 1 ҫул. Салтаксене Раҫҫейӗн ҫӗнӗ регионӗсене ямӗҫ.
1989 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 10 ҫул хыҫҫӑн Афганистанран совет салтакӗсене илсе тухнӑ. Паян интернационалист салтаксене асӑннӑ.
Совет салтакӗсене Афганистанран илсе тухнӑранпа 36 ҫул ҫитнӗ. Ҫав вӑрҫа Чӑваш Енри 4,5 пин салтак хутшӑннӑ, вӗсенчен 115-шӗ вилнӗ, тӑваттӑшӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ. Салтаксене асӑнса Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» паркра палӑк лартнӑ. Шӑпах ҫавӑнта пухӑннӑ та паян тӳре-шара.
Раҫҫейре юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӗрхи призыв пуҫланнӑ. Вӑл рашавӑн 31-мӗшӗччен пырӗ.
Чӑваш Енри ҫар комиссарӗ Бахтиёр Холиков пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал республикӑран 1 пинрен кӑшт ытларах«» ҫамрӑк салтака кайӗ. Ҫуркуннехи призывпа танлаштарсан, самай сахалрах. Ун чухне 1400 яхӑн каччӑна ҫара илнӗ.
Служба срокӗ унчченхи пекех - 1 ҫул. Призывпа кайнисене ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнтармӗҫ. Служба срокӗ вӗҫленсен вӗсене киле ярӗҫ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче паттӑрлӑх кӑтартнӑ салтаксене асӑнса Нева юханшывӗн сулахай ҫыранӗнче Астӑвӑм аллейи йӗркеленӗ.
Нева плацдармӗнчи салтаксем блокадӑри Ленинграда хӳтӗлеме паттӑррӑн хутшӑннӑ, вӗсенчен чылайӑшӗ ҫавӑнта куҫне хупнӑ.
Асӑну аллейинче Питӗрти чӑваш хастарӗсем ентешсене асӑнса стелла вырнаҫтарасшӑн. Ку ӗҫе укҫасӑр тӑваймӑн. Ҫавна май Ленинград облаҫӗнчи чӑвашсен общество организацийӗ укҫа пухассине пӗлтернӗ.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Хумри Ишек ялӗнче Хӗрлӗ Ҫар салтакӗн ӳт юлашкине тивӗҫлипе пытарнӑ. Вӑл Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫапӑҫса пуҫ хунӑ.
Михаил Кириллович Кириллов 1941 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче вилнӗ. Унӑн ӳт юлашкине кӑҫал ҫӗртмен 23-мӗшӗнче шыравҫӑсен отрячӗ тупнӑ. Ун чухне вӗсем Хӗрлӗ Ҫарӑн 28 салтакӗн ӳт юлашкине шыраса тупнӑ. Пӗрин кашӑкӗ ҫине "Кириллов М" тесе ҫырнӑ. Унӑн япалисем те тупӑннӑ: салтак каски, кӑранташ, ҫӑлтӑр, ҫӗҫӗ, 20 тата 2 пуслӑх укҫа.
Салтак ӳчӗн юлашкине пытарнӑ ҫӗре тӳре-шара, Михаил Кирилловӑн тӑванӗсем хутшӑннӑ.
Вӑрмар районӗнчи Шӑхаль ялӗнче пурӑнакансем салтака чӑваш йӑли-йӗркине пӑхӑнса ӑсатнӑ.
Каччӑсен ушкӑнӗ ӗлӗкхи пек салтак юрри юрласа ял тӑрӑх ҫӳренӗ, тӑванӗ-пӗтенӗ патне кӗрсе тухнӑ. Ирхине вара пурте пӗрле пӑшӑл пӑтти ҫинӗ те чарӑну патне утнӑ. Унта ҫамрӑксем эрех кӗленчипе чӗрккине юпа ҫине персе ҫӗмӗрнӗ. Кун хыҫҫӑн пулас салтака сбор пунктне ӑсатнӑ.
Кӑҫал Раҫҫейре кӗрхи призыв яланхи пек юпан 1-мӗшӗнче мар, чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пуҫланнӑ. Халӗ республикӑра каччӑсене салтака ӑсатаҫҫӗ.
Елчӗк районӗн ҫыннисем ӗлӗкхи йӑла-йӗркене пӑхӑнса пурӑнма тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫак кунсенче Вӑрӑмхӑва ялӗнчи халӑх Павел Карсакова тата Павел Сайкина салтак юрри юрласа, ал шӑллисем ҫакса ҫара ӑсатнӑ.
Вӑрнар районӗнчи Хӑмӑш ялӗнче авалтан пыракан йӑлана, салтак ӑсатассине, тытса пыраҫҫӗ. Ҫак кунсенче Николай Петровӑн ҫара кайма ят тухнӑ. Ял-йыш ӑна салтака чыслӑн ӑсатнӑ. Кун пирки район хаҫачӗ "Ҫӗнтерӳ ҫулӗ" пӗлтерет.
Николай тусӗсемпе пӗрле салтак юрри юрланӑ. Ял-йыш ӑна алшӑллисем ҫакса янӑ.
+24.3 °C