Вӑрмар районӗнчи пӗве

ИӖМ чан ҫапать: кӑҫал 25 шывра ҫын путса вилнӗ. Уйрӑмах ҫурла уйӑхӗнче пӑтӑрмахсем нумай пулнӑ.

Шупашкарта пӗр хӗр инспекторӑн куҫӗ умӗнчех шыва кӗмен вырӑнта ишнӗ. Инҫех мар, 100 метр аякра, тӗп пляж пулнӑ. Анчах хӗр унта темшӗн кайман, юраман ҫӗрте чӑмпӑлтатнӑ.

Пляжра аслисемсӗр ҫӳрекен ачасем те нумай. Пирӗн республикӑра 3,5 пин юханшывпа пӗве, пляж вара 14 ҫеҫ. Ҫавӑнпа чылайӑшӗ шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатать. Ытларах чухне ялсенчи пӗвесенче инкек пулать. Ҫын шыва сикет те каялла тухмасть — унашкал тӗслӗх пайтах. Шӑнӑр туртса лартни инкек патне илсе ҫитерет.

Тепӗр сӑлтав — шыва ӳсӗрле кӗни. Унашкаллисене хальлӗхе штрафлаймаҫҫӗ. Анчах ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ЧР Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗн итлевӗ пулать. Унта влаҫри ҫынсем шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатакансене тата шыва ӳсӗрле кӗрекенсене штрафлама сӗнӗҫ.

Ӗнер Шупашкарти Ботаника пахчин пӗвинче пӑтӑрмах пулса иртнӗ — арҫын путнӑ. Вӑл ӳсӗр пулнӑ. Ӗҫнӗ пуҫпа шыва кӗрекене тусӗсем темиҫе хутчен ҫӑлнӑ, кайран тек пулӑшайман. Шывпа чыхӑнса кайнипе вӑл путнӑ. Вилӗм пирки кӑнтӑрла иртни икӗ сехетре пӗлтернӗ.

39 ҫулти арҫын виллине тепӗр сехетрен шывран туртса кӑларнӑ. Ӑна кӑларма водолазсене чӗннӗ.

Тӗпчевҫӗсем арҫын юлташӗсемпе эрех ӗҫнине пӗлтереҫҫӗ. Ӗҫнӗ пуҫпах вӑл шыва кӗме хӑтланнӑ. Путма пуҫласан юлташӗсем шывран турта-турта кӑларнӑ. Черетлӗ хутчен шыва кӗрсе кайсан ҫырантан пӗр 30 метра ишсе кӗнӗ, унтан куҫран ҫухалнӑ. Юлташне тупайман енне туссем йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.

Ӗҫе тӗпчекенсем арҫынна ирӗксӗрлесе вӗлернин палли ҫуккине калаҫҫӗ.

Шӑрӑх ҫанталӑк тӑрать, нумайӑшӗ шывра чӑмпӑлтатать. Ҫак кунсенче республикӑра икӗ ҫын путса вилнӗ.

Утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Тури Панкли ялӗнче пурӑнакан 29 ҫулти арҫын юлташӗсемпе пӗве хӗрринче каннӑ. Хайхискер шыва кӗнӗ те ишсе кайнӑ. Кӑштахран вӑл юлташӗсен куҫӗ умӗнчен ҫухалнӑ. Вӗсем ӑна шыранӑ, анчах усси пулман. Унӑн виллине водолазсем тепӗр кунхине кӑларнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳсӗр арҫын шывпа чыхӑнса вилнӗ.

Тепӗр инкек Вӑрнар районӗнче пулнӑ. 31 ҫулти арҫын та юлташӗсемпе каннӑ. Каҫхине ушкӑн киле кайма пуҫтарӑнсан тусӗ ҫуккине асӑрханӑ, япалисем ҫыран хӗрринче выртнӑ. Унӑн виллине шывран туртса кӑларнӑ. Вӑл та ӳсӗрле шыва кӗнӗ.

Швецире Чӑваш Енри пейзажпа киленнӗ. Мускавра пурӑнакан Кирилл Кравченко хӑйӗн ӗҫӗсемпе паллаштарнӑ. Вӑл курава «Чӑваш Ен — тавралӑха кур» ят панӑ.

Унӑн сӑнӳкерчӗкӗсенче пирӗн республикӑри илемлӗ вырӑнсем сӑнланнӑ. Пӗтӗмпе 20 ӗҫ хатӗрленӗ вӑл. Кирилл ку чун киленӗҫӗпе 19 ҫултанпа интересленет. Вӑл Мускавра Правительство пресс-службинче ӗҫлет. Фотограф Чӑваш Ене канма килме кӑмӑллать. Вӑл кунта юлташӗсем патне хӑнана килет.

Ку унӑн пӗрремӗш куравӗ. Нумаях пулмасть вӑл Чӑваш Ене отпуска килнӗ, ҫав вӑхӑтра нумай сӑнӳкерчӗк тунӑ. Ун ӗҫӗсемпе ҫынсем кӑсӑкланнӑ, вӗсен кӑмӑлне кайнӑ.

Кирилл ҫитес вӑхӑтра каллех Чӑваш Ене килесшӗн. Ун чухне вӑл пирӗн патри пӗвесене ӳкересшӗн.

Шупашкар районӗнчи Мамка ялӗнче пурӑнакансем чан ҫапаҫҫӗ. Ялти пӗртен-пӗр пӗве шурлӑха ҫаврӑнма пултарать.

Ҫуркунне Ишлей ял тӑрӑхне кӗрекен пӗве чӑтайман – ишӗлсе аннӑ. Кун хыҫҫӑн пӗвере шыв шайӗ чакнӑ. Унӑн хуҫи ҫук. Эппин, гидротехника сооруженине камӑн юсамалла?

Халӑх пӗвене юсаттарассишӗн тӑватӑ ҫул тӑрӑшать. Анчах вырӑнти тӳре-шара хӑнк та тумасть. Бетон арканма тытӑннӑ, тӑпра ишӗлме пуҫланӑ. Ҫутҫанталӑк министерстви пӗвене вырӑнти влаҫ балансӗ ҫине илме сӗнет. Анчах лешсем илмеҫҫӗ.

Пушар тухсан мӗн тумалла? Ара, пӗверен шыв илме ҫук-ҫке. Вырӑнти влаҫ хӑйӗн балансӗ ҫине илменнипе юсав тӑвасшӑн мар. Тӳре-шара пӗвене сад юлташлӑхӗ ҫине куҫарма, кайран ятарлӑ программӑсене хутшӑнма сӗнет.

Халӑх вара мӗн тумаллине пӗлмест. Кӗҫех ҫыран ишӗлме пуҫлас хӑрушлӑх пысӑк. Тата ялта шывсӑр пурӑнма май ҫук.

Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗнче пӗр урам шыв айне кайнӑ. Халӑх сисчӗвленнӗ.

Урама пухӑннӑ шыв чылай вӑхӑт пӗтмен. Ку юр ирӗлнӗ хыҫҫӑн пулнӑ. Унта пурӑнакансем каланӑ тӑрӑх, уйрӑмах нумай ачаллӑ ҫемье шар курнӑ. Вӗсен выльӑх-чӗрлӗхӗ шыв ҫинчех ҫӳренӗ.

Ку ялта инкеклӗ лару-тӑру пулнине официаллӑ майпа пӗлтермен. Район администрацийӗн ӗҫченӗсем вырӑна тухса тӗрӗслев ирттернӗ. Ҫынсем хур-кӑвакала ишмелӗх пултӑр тесе пӗвене хӑмапа хупланине палӑртнӑ. Ҫавна май юр ирӗлсен шыв урама пухӑннӑ. Ҫав пысӑк хӑмана тракторпа туртса кӑларнӑ. Шыв юхса кайнӑ вара.

Канаш районӗнчи пӗвере арҫын виллине тупнӑ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтерет.

Ку Янкӑлч ялӗнче ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. 59 ҫулти арҫын ҫак ялтах пурӑннӑ. Ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче вӑл аппӑшӗ патне хӑнана кайнӑ. Унта мунча кӗнӗ те киле кайма тухнӑ. Унӑн ҫулӗ шӑпах ҫав пӗве урлӑ выртнӑ.

Арҫын ҫав кун та, тепӗр кунхине те киле таврӑнманнине кура ӑна тӑванӗсем шырама тытӑннӑ. Ӑна темиҫе кунран пӗвере тупнӑ.

Халӗ ку тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын пӗве патӗнчен иртсе пынӑ чухне шыва ӳкнӗ те путса вилнӗ.

Раштавӑн 2-мӗшӗ Вӑрнар районӗнчи Санарпуҫ ял тӑрӑхне кӗрекен Ҫӗньял Хапӑс ялӗнчи халӑхшӑн пӗлтерӗшлӗ кун пулнӑ. Ун чухне ял пӗвисене туса пӗтернӗ.

Ӗҫе Мускав облаҫӗнчи пӗр предприятин тӗп директорӗ Владимир Алексеев пуҫарнипе тата укҫан пулӑшнипе пурнӑҫланӑ. Пӗвесенчен лачака нумай кӑларнӑ. Вӗсен хушшинчи ҫула вӗтӗ чул, хӑйӑр сапса хытарнӑ.

Ӗҫе подрядчиксемпе пӗрле ял ҫыннисем те хастар хутшӑннӑ. Пӗвесене туса пӗтерсен халӑх шутсӑр савӑннӑ, «Чӑваш Ен» ПТРК тата районти «Ҫӗнтерӳ ҫулӗпе» хаҫат журналисчӗсене чӗннӗ.

Санарпуҫӗнчи пӗве тасалать

Вӑрнар районӗнчи Санарпуҫӗнче пурӑнакансем кӗр кунне, урамра юр выртнине пӑхмасӑрах ялти пӗвене тасатма тытӑннӑ. Вӑл пушартан-мӗнрен те, выльӑх-чӗрлӗхе шӑварма та ҫулла ялта пӗве кирлех.

Санарпуҫ ял тӑрӑхӗнчӳ чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пуҫланнӑ ӗҫе йӗркелесе яраканни асӑннӑ тӑрӑхри Ҫӗньял Хапӑсра ҫуралнӑ Владимир Алексеев контрл-адмирал. Вӑл Мускав облаҫӗнчи юханшыв транспорт предприятине, «Порт Коломна» ятлӑскере, ертсе пырать.

Мусав облаҫӗнчи Коломна хулинче пурӑнать пулин те тӑван тӑрӑхне май килнӗ таран пулӑшма тӑрӑшать тесе пӗлтереҫҫӗ вырӑнти ял тӑрӑхӗнче. Чӑн та, пӗве тасатассипе ҫыхӑннӑ пӗтӗм тӑкака ҫав ҫын хӑй ҫине илнӗ. Ӗҫе пурнӑҫлассине вырӑнти хастарсем — Николай Ивановпа Владимир Иванов — ертсе пыраҫҫӗ.

Шупашкарти пӗр пӗвере арҫын ача путса вилнӗ. Вӑл тӑватӑ ҫулта ҫеҫ пулнӑ.

Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, пӗчӗкскер пӗве хӗрринче ун чухне пӗчченех пулнӑ. Пӗве Кӑкшӑм урамӗнче вырнаҫнӑ.

Ача пӗчченех шыва кӗрсе кайнӑ. Вӑл путма тытӑннӑ чухне ҫывӑхра никам та пулман. Халӗ кун тӗлӗшпе оперативлӑ шырав мероприятийӗсем ирттереҫҫӗ. Ача мӗнле путса вилнине уҫӑмлатаҫҫӗ.

РФ ИӖМӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ тата шыравпа ҫӑлав служби ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ачана шывран тӳрех кӑларнӑ, мӗншӗн тесен водолазсене вырӑна тухма чӗнмен.