Чӑваш кӗнеке издательствинче «Асамлӑ ачалӑх» кӑларӑм пичетленсе тухнӑ. Кӑларӑмра XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи чӑваш литературинче ырми-канми тӑрӑшакан ҫыравҫӑсем ачалӑхне, асра юлнӑ вӗрентекенӗсене, пӗрремӗш хайлав ҫырнине, вӑл хӑҫан кун ҫути курнине аса илнине пичетленӗ иккен.
Кӗнекене пурӗ 37 автор кӗнӗ. Кун пирки Чӑваш кӗнеке издательствин сайтӗнче пӗлтернӗ.
«Ҫыравҫӑсене ҫуралнӑ ҫулӗсене кура вырнаҫтарса тухнӑ. Темиҫе автор пӗр ҫултах ҫуралнӑ пулсан – уйӑхне кура. Ҫапла майпа вӗсем ӳснӗ вӑхӑт уҫҫӑн курӑнать. Чылайӑшӗн пирвайхи хайлавне илсе панӑ. Вӗсене е автор аса илсе ҫырнӑ, е хаҫат-журналта пичетленнине тӗпе хунӑ. Пичетленнӗ хайлавсене улӑштармасӑрах кӗртнӗ, ҫавӑнпа та аслӑ ҫулти ҫыравҫӑсен сӑвви-калавне вӑл вӑхӑтри пекех хӑварнӑ.
Кӗнекере ҫыравҫӑсен биографийӗсем пур. Кӑларӑма Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт республикисенчи, Чӗмпӗрпе Самар облаҫӗсенчи чӑваш ҫыравҫисен асаилӗвӗсене кӗртнӗ», – пӗлтернӗ умсӑмахра кӗнеке издательствин тӗп редакторӑн ҫумӗ Ольга Федорова.
Николай Максимов писателӗн кӗнекине мӑкшӑсем кун ҫути кӑтартӗҫ.
«Пӗчӗкшерӗн мӑкшӑ ҫыравҫи пулса тӑратӑп. Мӑкшӑ Республикинчи кӗнеке издательстви манӑн «Сокровища юродивого» черетлӗ (виҫҫӗмӗш) романа пичетлесе кӑларма палӑртса хунӑ. Вӑл кӑҫалхи ҫур ҫулта пичетленсе тухмалла. Жанрӗ — мистикӑлла-приключенилле», — пӗлтернӗ автор халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Мӑкшӑ Республикинчи кӗнеке издательствин кӗнекисем ҫӗршывӗпех сарӑлаҫҫӗ-мӗн.
Елчӗкри тӗп вулавӑшра «Ачалӑх юрӑҫи» литература сехечӗ иртнӗ. Ӑна Николай Ытарай ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Николай Ытарай — ача-пӑча поэчӗ, прозаик тата сатирик, ачасемпе ҫамрӑксем валли кӑларнӑ кӗнекесен, пукане театрӗсем валли ҫырнӑ пьесӑсен авторӗ.
Унӑн пӗрремӗш кӗнеки 1958 ҫулта кун ҫути курнӑ. Унӑн теп кӑларӑмӗсен шутӗнче ҫаксем: «Чӗрӗлӗх» (1981), «Азбука для детей» (1991), «Алфавит — асӑма вит» (1998), «Тӗрлӗ тӗрленчӗк — ылтӑн тӗпренчӗк» (2007) тата ыттисем.
Николай Васильев (Ытарай) Патӑрьел районӗнчи Хирти Явӑш ялӗнче ҫуралнӑ.
Ку хыпара эпир самай кая юлса пӗлтӗмӗр пулин те хыпарласах килчӗ. Иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Валентин Урташ (Валентин Андреевич Яковлев) ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна асра тытса маттур чӑвашсем унӑн вил тӑпри ҫине чечек хунӑ. Ку хыпара эпир Лидия Филиппова журналист, публицист, поэт халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ тӑрӑх пӗлтӗмӗр.
Валентин Урташ ӗмӗрлӗх канӑҫне Шупашкарти 2-мӗш масар ҫинче тупнӑ. Валентин Урдаш — поэт, унӑн сӑввисемпе сумлӑ композиторсем юрӑсем кӗвӗленӗ. Унсӑр пуҫне вӑл тӑлмачӑ, прозаик пулнӑ.
Раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш Ен делегацийӗ поэтӑн тӑван тӑрӑхӗнче, Тутарстанра, пулнӑ.
Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗ Литература ёлки пулассине пӗлтерет. Кун пирки вӑл халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Кун пек мероприятие союз юлашки ҫулсенче пӗрмаях йӗркелет. Унта иртсе кайнӑ литература ҫулталӑкне пӗтӗмлетӗҫ, малашлӑх плансене сӳтсе явӗҫ.
Литература ёлки кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Хусанкай урамӗнчи 20-мӗш ҫуртра 13 сехетре пуҫланӗ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи «Варкӑш» клубра Ольга Австрийская ҫыравҫӑн «Пӗррехинче кайӑк-кӗшӗк картишӗнче» кӗнекине сӳтсе явнӑ.
12 ҫултан аслӑрах ачасем валли пичетлесе кӑларнӑ ҫав кӗнекене кӑларӑм ячӗллӗ повесть-юмах кӗнӗ.
Ольга Австрийская — чӑваш ҫыравҫи, журналист, Чӑваш Енри тата Раҫҫейри профессионал писательсен союзӗсен членӗ, И.Н. Ивник тата А.В. Емельянов ячӗллӗ премийӗсен лауреачӗ.
Раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче чӑваш юрӑҫи, проазикӗ тата куҫаруҫи Валентин Урташ (20.12.1924 — 18.04.1973) ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитет. Ҫавна май Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче астӑвӑм каҫӗ иртӗ.
Мероприяти ыран, раштавӑн 18-мӗшӗнче, 14 сехетре пуҫланӗ. Литература музейӗ Ленинград урамӗнчи 29-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ.
Чӑваш наци вулавӑшӗнчи «Варкӑш» литература клубӗн хастарӗсем «Хӗрӗх тӗслӗ хӗл» кӗнекене сӳтсе явма пуҫтарӑннӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ Ольга Иванова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑларӑма вунӑ авторӑн – Денис Гордеевӑн, Елен Нарпин, Петр Маркинӑн, Елена Николаевӑн, Алена Аксупин, Рита Артин, Ангелина Павловскаян, Юрий Скворцовӑн, Валентин Константиновӑн тата Марина Карягинӑн – кӗске калавӗсемпе новеллисем тата повеҫӗ кӗнӗ.
Ӑна Галина Антонова пухса хатӗрленӗ, хӑех редакциленӗ. «Хӗрӗх тӗслӗ хӗл» – «Алран алла» ярӑмпа пичетленнӗ пиллӗкмӗш кӗнеке иккен. Ку серие 2020 ҫулта пуҫарса янӑ-мӗн. Галина Антонова хӑтлав вӑхӑтӗнче палӑртса хӑварнӑ тӑрӑх, ку ярӑмри кӑларӑмсем чӑваш литературин антологийӗ майлӑ пулччӑр тесе шухӑшланӑ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артистки Валентина Ситова Хветӗр Ҫитта пултарулӑхӗпе паллаштаракан кӗнеке кун ҫути курни тата ӑна нумаях пулмасть хӑтлани пирки пӗлтерет. Кун пирки вал халӑх тетелӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Кӗнекене Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ Хветер Ҫитта ҫap журналисчен, ҫыравҫан калавӗсемпе саввисем, очеркесемпе ҫыравӗсем, кун кӗнекинчи йӗркесем, савнӑ мӑшӑрӗн ҫырӑвӗсем кӗнӗ. «Хветӗр Ҫитта пултарулӑхéпе, кун-ҫyлӗпе ҫaкӑн пек туллин паллаштаракан кӗеке ку таранччен пулман», — тесе пӗлтернӗ Валентина Петровна.
Василий Кервен аслӑ вырӑс поэчӗн Александр Пушкинӑн сӑввисене чӑвашла куҫарнӑ. Кун пирки «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадио компанийӗ пӗлтернӗ.
Куҫарнӑ ӗҫсене хаклама Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче пуҫтарӑннӑ. Кервен Пушкинӑн чӑвашла куҫарнӑ сӑввисене «Асрах асамӗ ҫав самантӑн» ятпа кӗнекене пухса кӑларнӑ.
Василий Кервен Александр Пушкин пултарулӑхне шкулта вӗреннӗ чухнех тӗпчеме пуҫланӑ-мӗн. «Вырӑс чӗлхи вӗрентекенӗ вӗсене классике чӑвашла куҫарттарнӑ. Ун хыҫҫӑн сумлӑ поэтӑн сӑввисем патне пӗрре мар таврӑннӑ Василий Гаврилович. Ҫакӑ ӑна каярах Коопераци институтӗнче студентсене вӗрентнӗ чухне те кирлӗ пулнӑ. Пӗлтӗр вара Шупашкарти 62-мӗш шкулта чӑваш чӗлхи вӗрентекенсем ӑна Пушкин сӑввисене чӑвашла куҫарма ыйтнӑ. Вӑл пысӑк яваплӑха туйса ӗҫе пикеннӗ», — хыпарланӑ телесюжетра.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (09.09.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 759 - 761 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Бичурин Никита Яковлевич, монголовед, синолог, прозаик, очеркист, сӑвӑҫ ҫуралнӑ. | ||
| Васильев Алексей Васильевич, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Петров Кронид Андреевич, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Талвир Алексей Филиппович, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Чӑваш республикин вӗренӳ институтне йӗркеленӗ. | ||
| Кириллов Кирилл Демьянович, литературовед, критик, театровед вилнӗ. | ||
| Айдак Аркадий Павлович, паллӑ ҫӗрйӗркелӳҫӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |