Шупашкарӑн магистраль ҫулӗсемпе пысӑк тиевлӗ машинӑсем ҫӳрени ҫулсерен ытларах чӑрмав кӳрет тесе шухӑшлаҫҫӗ хула администрацийӗнче.
Ҫапла шухӑшланипе унта Депутатсен хула пухӑвӗ ҫумӗнче ӗҫ ушкӑнӗ йӗркеленӗ. Халӑх «тарҫисемсӗр» пуҫне йыша хула администрацийӗнче тӑрӑшакна тӳре-шара, ҫул-йӗр инспекторӗсем кӗнӗ.
Ыйтӑва татса памалли майсене сӳтсе явнӑ май «хулан тӗп урамӗсне йывӑр тивелӗ машинӑсем кӗртес мар, уйрӑмах — кӑнтӑрла», — текен шухӑша та асӑннӑ. Ҫавӑн йышшисене хӑш урампа ярасси пирки те сӳтсе явасшӑн. Ӗҫ ушкӑнӗн черетлӗ ларӑвне ҫитес эрнере ирттерӗҫ.
Республикӑн Информаци политикин министерстви кадастр инженерӗсене, геодезистсене, спутник хатӗрӗ усӑ куракан ытти организацие референц станцийӗсен тытӑмне тӗрӗслесе тата хакласа пӑхма сӗнет.
Пӗлтӗр пирӗн республика ГЛОНАСС/GPS спутник тытӑмӗн тӗрӗсрен те тӗрӗс кӑтартакан сетьлӗ регионӗсен йышне кӗнӗ. Сеть виҫӗ референц станцийӗнчен тӑрать. Вӗсене Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенче вырнаҫтарнӑ. Ун йышшисем Чӑваш Енре ҫичӗ штук пулмалла. Вӗсене Куславккара, Улатӑрта, Етӗрнере тата Патӑрьелте тӑвасшӑн. Референц станцийӗсен ҫӗр чиккисене, куҫман ытти пурлӑх тӗлне тӗп-тӗрӗс кӑтартаҫҫӗ иккен. Геодезистсене ӳкерсе тӑкакланнине те вӑл чакарма пулӑшмалла.
Референц станцийӗн сечӗпе ӗҫлеме мобильлӗ спутник приемникӗ, ӑна ровер теҫҫӗ, кирлӗ пулать. Ытти хӑш-пӗр япалана та шута илмелле-ха паллах. Ун пирки Информаци политики хӑйӗн сайтӗнчи информацире аван ӑнлантарса панӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партин Чӑваш Енри ертӳҫипе Анатолий Аксаковпа тӗл пулнӑ.
Республикӑн влаҫ органӗсен порталӗнчи кӗске информацире пӗлтернӗ тӑрӑх, курнӑҫура «Чӑваш Енри экономика проекчӗсене пурнӑҫа кӗртессине, инфраструктура проекчӗсене аталантарассине Раҫҫейӗн регионти банкӗсен ассоциацийне явӑҫтарассине. Патшалӑхпа уйрӑм ҫын килӗштерсе ӗҫлессин механизмӗсене аталантарссине сӳтсе явнӑ».
Regnum информаци агентстви Аксаков политик вара «тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явнине» пӗлтернине хыпарлать. Сӑмахран, Шупашкар 550 ҫул тата Чӑваш Ен 100 ҫул тултарнине уявлама Мускавран укҫа уйӑрас ыйтусене сӳтсе явнӑ имӗш. Республика кунне уявласси тата ҫав вӑхӑтра тӗп хуламӑрта экономика форумӗ ирттересси пирки калаҫнӑ-мӗн. Уявсем пирки кӑна калаҫаҫҫӗ текенсене лӑплантарар: ҫук, ытти ҫинчен те сӑмахланӑ — пӗчӗк бизнеса тӗкӗ кӳрессин, монохуласене пулӑшассин, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗсене.
Шупашкарти 122-мӗш ача-пӑча пахчинче «Ҫӑлтӑрпа зарядка» ирттернӗ. Шӑпӑрлансемпе тӗлпулӑва хӑвӑрт утассипе тӗнче чемпионки Алина Иванова пынӑ. А. Иванова — ҫӑмӑл атлетикӑпа СССРӑн тава тивӗҫлӗ спорт маҫтӑрӗ, 1992 ҫулта XXV Ҫуллахи Олимп вӑййисене хутшӑннӑ, марафон турнирӗсенче Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче, Европӑра ҫӗнтернӗ, Чӑваш Республикин физкультурӑпа спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Шӑпӑрлансене спортсменка спортри ҫитнӗнӳсем пирки каласа панӑ, медальсемпе тӗрлӗ наградӑна кӑтартнӑ. Ачасем спортсмена кӑмӑлтан итленӗ, пӗрле сӑн та ӳкерӗннӗ. Унтан вӗсем «ҫӑлтӑрпа» зарядкӑна тӑнӑ.
Сӑнсем (7)
Шупашкарта ҫӗнӗ микрорайонсем хӑпартни пирки хула администрацийӗн официаллӑ порталӗ хыпарлать. Хальхи вӑхӑтра «Радужный» (чӑв. «Асамат кӗперри»), «Ҫӗнӗ хула», «Финская долина» (чӑв. «Финнсен айлӑмӗ»), «Университет» микрорайонсем тата Алькеш ялӗпе Богдан Хмельницкий урамӗсенче хӑпартаҫҫӗ.
Пӗлтӗр Богдан Хмельницкий урамӗнче нумай хваттерлӗ 10 ҫурт хута янӑ, «Финская долина» тата «Ҫӗнӗ хула» микрорайонсенче — 4-шар, «Асаматлинче» — 3, «Университет-2» текеннинче — 1.
Пӗтӗмпе вара 292,2 пин тӑваткал метр ҫурт-йӗр хута кайнӑ. Хула администрацийӗ ҫак цифра виҫӗм ҫулхинчен 13,5 процент нумайраххине пӗлтерет. Асӑннӑ калӑпӑшран уйрӑм ҫынсем хӑпартса лартнӑ ҫурт-йӗр лаптӑкӗ — 24,1 пин тӑваткал метр. 1,2 пин тӑваткал метрне пурӑнмалли мар ҫурт-йӗртен пурӑнмаллине куҫарнӑ.
Ҫӗнӗ ҫула ачасем кӑна мар, аслисенчен хӑшӗсем те шанчӑкпа кӗтеҫҫӗ, ӗмӗтленсе хураҫҫӗ. Шупашкарти ача ҫуртӗнче пурӑнакан 13-ри хӗрача та ӗмӗтленнех-тӗр. Вӑл мӗн пирки тӗмсӗлнине тавҫӑрма йывӑрах мар-тӑр: хысна ҫуртӗнче камӑн пурӑнас килтӗр: кирек камӑн та ҫемьере кун кунласа каҫ ирттерес килет.
Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн ҫав хӗрачан ӗмӗчӗ тулнӑ. Ӑна пӗрисем усрава илнӗ. Хӗллехи каникулта ача ҫурчӗ арҫын ачасемпе хӗрачасене ҫемьесене хӑнана кайма ирӗк панӑ иккен. 13-ри хӗрачана унта килӗшсе кайнӑ та вӑл каялла таврӑнас темен. Кунта хут ӗҫӗсем тумасӑр май килмен-тӗр-ха паллах… Унсӑр кам пӗли-пӗлми ҫемьене пули-пулми патӑр…
Шупашкарта иртнӗ ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче «550 ырӑ ӗҫ» марафон ирттерме йышӑннӑ. Вӑл паян кун та малалла тӑсӑлать. Ҫавна май Шупашкарти 26-мӗш ача-пӑча пахчине «Шкул ҫулне ҫитменнисен вӗрентӗвне аталантарасси» учреждени ертӳҫин ҫумӗ Елена Фарфоровская пырса ҫитнӗ. Паллах, пушӑ алӑпа мар. Ачасене вӑл Шупашкарта ырӑ ӗҫсем туни, ятарлӑ акцисемпе маарфонсем ирттерни пирки каласа кӑтартнӑ.
Асӑннӑ учреждение ҫӳрекен Валерия Никонова ашшӗ-амӑшӗ ырӑ ӗҫсем тӑвакан ҫынсене тав туса сӑмах та каланӑ.
Паян Кӳкеҫре чӑвашсен облаҫри ҫар комиссарӗ пулнӑ пӗрремӗш ҫынна, Иван Ефимова, хисеплесе асӑну хӑми уҫнӑ. Вӑл асӑннӑ районти Юртукасси ялӗнче ҫуралнӑ. Пурнӑҫӗн пысӑк пайне патшалӑх службине халалланӑ. 1920–1925 ҫулсенче Чӑваш облаҫӗн пӗрремӗш комиссарӗ пулнӑ. Ҫак должноҫе шанса панӑ чух вӑл 24 ҫулта кӑна пулнӑ. «Такам паллакансем пулнӑ-тӑр, ҫавӑнпа ун пек должноҫе шаннӑ пулӗ», — тесе шухӑшлама кирлӗ мар. Ун чух тӑван-пӗтен тӑрӑх суйласси йӑлара пулман теҫҫӗ. Иван Ефимов хӑйне евӗр шухӑшлама пултарнипе репсубликӑра ҫар ӗҫне ертсе пыма тивӗҫнӗ. Кайран вӑл 10 ҫул Сталин лагерӗсенче ларнӑ. Ирӗке тухсан Шупашкарта пурӑннӑ.
Кунта ҫакна та палӑртса хӑварар: пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Кӳкеҫре чӑвашсен пирвайхи прокурорне Александр Лбова халалласа район прокуратурин ҫурчӗ ҫинче асӑну хӑми уҫнӑччӗ.
Сӑнсем (16)
Шупашкарти «Промтрактор» савута хирӗҫ пысӑк индустри паркне тума тытӑннӑ. Тахҫанах палӑртнӑ ӗҫсене тинех тума пуҫӑннӑ теме пулать.
Чи малтанах шыв пӑрӑхӗсемпе шӑк-пӑх пӑрӑхӗсене вырнаҫтарма палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех ҫаврӑнса каймалли ҫул ӑҫта пулассине те палӑртмалла. Ун хыҫҫӑн индустри паркне газ ҫитерӗҫ тата электроэнергипе тивӗҫтерӗҫ. Ку ӗҫсене ҫуркуннесене хатӗрлесе ҫитересшӗн иккен — ҫапларах республикӑраи капиталлӑ ҫурт тӑвӑм управленийӗн директорӗ Владимир Громов шантарнӑ.
Республика правительстви инфраструктурӑна кӑна туса парӗ — ҫурчӗсене предприятисем хӑйсем хӑпартӗҫ. Ӑҫта мӗн туса лартасси пирки каласан вырӑнӗсене те палӑртса хунӑ иккен. Пурӗ 10 лаптӑк уйӑрнӑ. 7 компани ӗҫе пуҫӑнма хатӗр, тепӗр виҫҫӗшӗ аукцион ирттерессе кӗтеҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗпе Чӑваш Енӗн монополипе кӗрешекенӗсем маларах хӑйне евӗр тавлашӑва кӗрсе кайнӑ-ха. Кунта сӑмах хулари 45-мӗш маршрут пирки пырать. Тавлашӑвӗ вара ҫав маршрута камӑн тивӗҫтерессипе ҫыхӑннӑ.
Пассажирсене турттаракан предприятие палӑртма уҫӑ конкурса 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнчех ирттернӗ-ха. Анчах унта хутшӑнма юрӑхлине пӗрне кӑна тивӗҫ тесе йышӑннӑ. Апла пулин те каярах асӑнӑн маршрута урӑх предприятие панӑ. Конкурса хутшӑнма тивӗҫҫи айккинче шӑхӑрса юлнӑ.
Монополипе кӗрешекенсем ҫакӑнпа килӗшме пултарайман. Тӗрӗсмарлӑха кура кӑлтӑка пӗтерме — конкурса хутшӑннӑ общетсвӑпа килӗшӳ ҫырма ыйтса — хут та шӑрҫаланӑ. Шупашкар хула администрацийӗ хӑйӗннех пенӗ — яхӑнне те яман. Унтан та ытларах — монополипе кӗрешекенсен йышӑнӑвӗпе килӗшмесӗр Арбитраж суднех ҫитнӗ. Нумаях пулмасть суд та монополипе кӗрешекенсене майлӑ йышӑну кӑларнӑ.
+20.3 °C