Паян ирпе Патӑрьел районӗнчи Ишлӗ ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ ҫуннӑ. Инкек ирхи 6 сехетре пулса иртнӗ. Чӑваш Ен Инкеклӗ ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Шел те, пушар час-часах унта та кунта алхасать. Канаш хулинче, сӑмахран, ӗнер вут-ҫулӑм «Kia-Rio» ҫӑмӑл автомобиле сиенлетнӗ. 2015 ҫулта туса кӑларнӑскер Некрасов урамӗнчи 6-мӗш ҫурт умӗнче ларнӑ. Машина кӑнтӑр кунӗнче, 12 сехет те 30 минутра, хыпса илнӗ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, автомобилӗн электрооборудованийӗ юсавсӑр пулнӑ.
Шупашкар районӗнчи Шуркасси ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ тума тытӑннӑ.
Тухтӑр ҫурчӗ 1910 ҫулта хӑпартса лартнӑ купса ҫуртӗнче вырнаҫнӑ. Анчах ӑна тӗплӗн юсамалла. Фельдшерпа акушер пункчӗ купса ҫуртне 1958 ҫулта куҫса кайнӑ, пӗрремӗш хута йышӑннӑ. Унччен медпункт Семен Семеновӑн уйрӑм ҫуртӗнче пулнӑ.
Ҫӗнӗ ФАПа киввинчен инҫех мар хӑпартса лартӗҫ. Унта фельдшерпа врач, тӗрлӗ процедура тумалли,эмел сутмалли, персонал валли пӳлӗмсем, санузел пулӗҫ.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен республикӑра тепӗр виҫӗ ФАП тума палӑртнӑ. Ҫавна май виҫӗ аукцион ирттересси пирки пӗлтернӗ.
ФАПсем Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Арапуҫра, Шупашкар районӗнчи Шуркассинче, Етӗрне районӗнчи Янӑмра пулӗҫ. Аукционри малтанхи хак – 4 миллион ытла тенкӗ. Аукционсем юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче иртӗҫ. Унта ҫӗнтернӗ подрядчиксен ФАПа кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗччен туса пӗтермелле.
ФАП пӗр хутлӑ пулӗ. Унта йышӑнмалли пӳлӗм, процедура тумалли пӳлӗм, эмел упрамалли пӳлӗм тӑвӗҫ. Сӑмах май, кӑҫал республикӑра 6 ФАП тума пуҫланӑ ӗнтӗ.
Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Арланкассинче ҫӗнӗ фельдшерпа акушер пункчӗ тӑваҫҫӗ. Ӗҫ епле пынипе районти тӗп пульницӑн тӗп врачӗ Надежда Уркова паллашнӑ.
Асӑннӑ ялта фельдшерпа акушер пункчӗ халӗ те пур-ха. Анчах вӑл кивӗ ҫуртра вырнаҫнӑ.
Ҫӗнӗ ҫурта сывлӑха сыхласси ҫинчен калакан наци проекчӗпе килӗшӳллӗн хӑпартаҫҫӗ. Асӑннӑ нацпроекта ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин пуҫарнӑ.
Модульлӗ ФАПӑн никӗсне янӑ ӗнтӗ, стенасене хӑпартнӑ. Фельдшерпа акушер пунктӗнче тӗрлӗ пӳлӗм пулӗ. ФАПа кирлӗ оборудованипе тивӗҫтерӗҫ, территорие хӑтлӑлатӗҫ. Чи кирли тухтӑрсем халӑха ӑшӑ кӑмӑлпа кӗтсе илсе, тӗплӗн тӗрӗслесе ырӑ кӑмӑлпа ӑсатчӑр тесси ҫеҫ юлать.
Кӑҫал Чӑваш Енре 6 фельдшерпа акушер пункчӗ хута ярӗҫ. Ҫавна май электронла аукционсем иртӗҫ.
Кашни объектӑн малтанхи хакӗ – 4,02 миллион тенкӗ. ФАПсене аукциона ҫӗнтернӗ организацисен 90 кунра туса пӗтермелле. Аукцион ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртӗ.
Ҫӗнӗ ФАПсем Канаш районӗнчи Асхва, Аслӑ Мами, Вӑрман Енӗш ялӗсенче, Пӑрачкав районӗнчи Ивановкӑра, Етӗрне районӗнчи Сантикассинче, Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Арланкассинче пулӗҫ.
Сӑмах май, республикӑра ку таранччен, ҫичӗ ҫулта, 206 ФАП тунӑ.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Елчӗк районӗнче харӑсах икӗ фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлнӑ. Ку савӑнӑҫ Вырӑскасси тата Таяпа Энтри ялӗсенче пурӑнакансем патне ҫитнӗ.
Нумаях пулмасть Комсомольски районӗнчи Хирти Ӗнел ялӗнче те ҫӗнӗ ФАП уҫӑлнӑ. Унта Хирти Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакансем те сывлӑхне тӗрӗслеттерме ҫӳрӗҫ. ФАП фельдшерӗ 430 ытла ҫынна пӑхса тӑрӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӑлӑртнӑ тӑрӑх, подряд организацийӗсем ӗҫе пахалӑхлӑ тата вӑхӑтра тунӑ. Ҫӗнӗ ФАПсенче сывлӑха тӗрӗслеттермешкӗн условисем ҫителӗклӗ.
Кӑҫал Чӑваш Республикинче «Сывлӑх сыхлавне аталантарасси» патшалӑх программипе килӗшӳллӗн 26 фельдшерпа акушер пункчӗ хута ямалла. Хӑш-пӗр тӑрӑхра ФАПсем уҫӑлнӑ ӗнтӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗнче Улатӑр районӗнчи Ичиксы ялӗнче ФАП хӑйӗн алӑкне уҫнӑ. Нумаях пулмасть Елчӗк районӗнчи Вырӑскасси ялӗнчи халӑхшӑн та савӑнӑҫ пулнӑ: сывлӑха тӗрӗслеттермелли пункт уҫӑлнӑ. Кӗҫех Комсомольски районӗнчи Хирти Ӗнел ялӗнче те ФАП ӗҫлеме тытӑнмалла: унта йышӑну комиссине кӗтеҫҫӗ.
Тепӗр 23 ФАП уҫӑлмалла. Ҫак объектсенчи строительство ӗҫӗҫем кӗҫех вӗҫленмелле. Ҫӗнӗ 23 ФАП авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗччен ӗҫлеме тытӑнмаллине пӗлтереҫҫӗ.
Куславкка районӗнчи Чашлама ялӗнче пурӑнакансем халӗ пульницӑна ҫитес тесе 20 ҫухрӑм парӑнтараҫҫӗ. Пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗ патне ҫитме те ҫывӑх мар - 15 ҫухрӑм каймалла.
Тинех вӗсем патне савӑнӑҫ ҫитнӗ – ялта фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлӗ, вӑл хута каять ӗнтӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет.
Ҫак ял тӑрӑхӗнче 300 яхӑн ҫын пурӑнать. Ҫӗнӗ ФАП вӗсемшӗн чӑннипех те пысӑк савӑнӑҫ. Хальхи вӑхӑтра ФАПра шалти отделкӑна тӑваҫҫӗ, тулашри сетьсене хураҫҫӗ. Унӑн алӑкӗ кӗҫех уҫӑлӗ – фельдшерпа акушер пунктне ҫитес уйӑхра туса пӗтерме палӑртнӑ.
Чӑваш Енре куҫса ҫӳрекен ФАПсене ӗҫлеттерме тытӑнасшӑн. Патшалӑх закупкисен сайтӗнче вӗсене туянасси пирки пӗлтернӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, автобуссен е грузовиксен «Хӗрлӗ хӗрес» эмблема, «Медицина служби» тата «Фельдшерпа акушер пункчӗ» тесе ҫырни пулмалла.
Кунсӑр пуҫне куҫса ҫӳрекен ФАПсен гинекологи пуканӗ, электрокардиограф, аслисене тата 1 ҫул тултарман ачасене виҫмелли хатӗр, тонометр, наркӑмӑшлӑ тата вӑйлӑ витӗмлӗ эмелсене упрамалли сейф, дефибриллятор-монитор, экспресс-анализатор, санитари наҫилккисем, ӳпкене вентиляци тумалли аппарат пулмалла.
Кунашкал ФАПсене 16 пульницӑна парӗҫ: Пӑрачкав, Йӗпреҫ, Муркаш, Шупашкар, Улатӑр, Вӑрнар, Комсомольски, Элӗк, Патӑрьел, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Тӑвай, Красноармейски районӗсенчи пульницӑсене.
Етӗрне районӗнчи Килтӗш ялӗнче пурӑнакансем ҫӗнӗ ФАП пуласса чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Халӗ ялти фельдшер пацентсене 2007 ҫулта хупӑннӑ шкул ҫуртӗнче йышӑнать. Унччен ял варринче пулнӑ администрацие, клуба та ҫавӑнта, ял хӗррине, куҫарнӑ.
Хӑшӗ-пӗрин фельдшер патне ҫитес тесе самай утмалла: 2-3 ҫухрӑм. Лачакаллӑ чухне уйрӑмах йывӑр – ҫула асфальт сарман.
Екатерина Алексеева фельдшерта 40 ҫул ӗҫлет. Вӑл хӑйӗн ӗҫне юратать, ку ӗҫе пӑрахасшӑн. Унӑн шухӑшӗпе, ФАП ял варринче пулсан лайӑхрах, ку унӑн ӗҫне те ҫӑмӑллатать.
Халӗ Килтӗшре 218 ҫын пурӑнать, вӗсенчен 36-шӗ – ачасем. Ҫынсем ял пухӑвӗсенче мудпункта ял варрине куҫарассине пӗрре мар сӳтсе явнӑ. Кӑҫал ФАП тӑваҫҫех, ун валли вырӑн та хатӗрленӗ.
+0.3 °C