Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи маньяка 30 ытла ҫынна вӗлернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хусанта пурӑнакан 40 ҫулти Радик Тагиров тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе РФ Следстви комитечӗн ӗҫченӗсем тӗпчесе пӗтернӗ.
Вӑйпитти 30 ытла ҫынна вӗлернӗ, 3 хутчен вӗлерме тӑнӑ, ватӑ ҫынсене хурахла тапӑнса 30 хут ытла ҫаратнӑ.
Пуҫтаха чылай вӑхӑт тытса чарайман. 10 пин ытла ҫынна тӗрӗсленӗ, 5 пин ытла эксперт тӗрӗслевӗ ирттернӗ.
Преступление ҫав арҫын 2011 ҫулхи пуш уйӑхӗнчен тытӑнса 2012 ҫулхи юпа уйӑхӗччен тунӑ. Арҫын Хусан, Нижнекамск, Волжск, Ижевск, Чулхула, Шупашкар, Ӗпхӳ, Перӗм, Екатеринбург, Сарӑту, Иваново, Киров, Самар, Челепи, Мускав хулисенче пурӑнакан кинемейсене шар кӑтартнӑ. Вӑл ватӑсене коммуналлӑ служба ӗҫченӗ тесе ӗнентерсе вӗсен килне кӗнӗ. Кайран кинемейсене тапӑнса пӑвса вӗлернӗ, карчӑксен укҫине илсе тухса кайнӑ. Хусан арҫынни Шупашкарти икӗ кинемее вӗлернӗ.
Ҫывӑх вӑхӑтра арҫынна суд тӑвӗҫ.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Киров облаҫӗнчи С.М. Киров ячӗллӗ драма театрӗ Шупашкара гастрольпе килсе ҫитнӗ. Вӗсем пирӗн патӑмӑрта авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗ таран пулӗҫ. Репертуара «Вишневый сад», «Детектор лжи», «Мама», «Осенняя кадриль», «Семейка Краузе» камитсене тата ачасемпе аслисем валли лартнӑ «Сказка о потерянном времени» юмаха кӗртнӗ. Спектакльсене Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцени ҫинче курма пулать.
Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ Кироври куракансене хӑйӗн пултарулӑхӗпе паллаштарать. Репертуара тӗнче балечӗн вилӗмсӗр классикине, хальхи вӑхӑтри тата сӑнавлӑ хореографи ӗҫӗсене: «Спящая красавица» (П.И. Чайковский), «Вальпургиева ночь» (Ш. Гуно), «Кармен-сюита» (Ж. Бизе тата Р. Щедрин), «Жизель» (А. Адан), «Дон Кихот» (Л. Минкус) — кӗртнӗ.
Пирӗн ҫӗршывра чи лайӑх ҫулсемлӗ регионсен рейтингне йӗркеленӗ.
Вӑл енӗпе Мускав хули малта пырать, унта регионти тата вырӑнти пӗлтерӗшлӗ паха ҫулсен хисепӗ — 97,5 процент. Ханты-Манси автономи округӗнче ҫав цифра — 87,1 процент, Краснодар крайӗнче — 84,5 процент, Ингушетинче — 82,2 процент, Челепир облаҫӗнче — 81,4 процент.
Аутсайдерсем ҫаксем: Архангельск облаҫӗ — 10,3%, Киров облаҫӗ — 22%, Алтай Республики — 23,8%, Мари Эл — 24,4%, Ненецк автономи округӗ — 27,7%.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Киров хулине гастрольпе тухса кайӗ. Вӗсем унта виҫӗ кун — ака уйӑхӗн 1-3-мӗшӗсенче — пулӗҫ.
Киров ҫыннисем виҫӗ кунта Чӑваш Енри виҫӗ спектакле курӗҫ. Вӗсене артистсем А. Пушкин повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Метель», Н. Гоголь повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Шинель» романтикӑлла драмӑна тата «Аленький цветочек» юмаха кӑтартӗҫ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ «Пысӑк гастрольсем» федераци программине 2014 ҫултанпа хутшӑнать. 2021 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Кироври ҫамрӑксен театрӗ чӑваш сцени ҫине «Муха-цокотуха» спектакльпе тухнӑ.
Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче пирӗн республикӑра вӑтам шалу виҫи (ку вӑл налуксем тытӑннине шута илмесен) 48 пин те 8 тенкӗпе танлашнӑ. Асӑннӑ сумма 2020 ҫулхи раштав уйӑхӗнчинчен 16,4 процент пысӑкрах, 2021 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчинчен — 29,8 процент.
Чӑвашстата ӗненсен, 48 пин тенкӗ — республикӑшӑн рекордла кӑтарту. Унчченхи рекорд 2020 ҫулхи раштав уйӑхӗнче пулнӑ. Ун чухне ҫав хисеп 41 пин те 331 тенкӗ пулнӑ.
Раштав уйӑхӗнчи шалу виҫипе Чӑваш Ен Мари Эл, Мордва тата Удмурт республикисенчен, Киров, Пенза тата Чӗмпӗр облаҫӗсенчен иртнӗ. Ҫулталӑкӑн юлашки уйӑхӗнче чылай ҫӗрте преми панине палӑртмалла.
Пӗлтӗрхи кӑрлач-раштав уйӑхсенче вӑтам шалу виҫи 35 пин те 530 тенкӗпе танлашнӑ. Ку енӗпе эпир Мордва Республикинчен (унта уйӑхри вӑтам шалу виҫи — 34 441 тенкӗ) тата Мари Элтан (35 502 тенкӗ) иртнӗ.
Раҫҫейӗн «HeadHunter» онлайн-платформи ҫӗршывӑн федерацин Атӑлҫи округӗнчи предприяти-организацисенче епле шалу сӗннине тишкернӗ. Пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнчипе танлаштарсан пирӗн республика кӑҫал пӗр позици ҫӳлерех йышӑннӑ.
«HeadHunter» палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Енри ӗҫ сӗнекенсем уйӑхсерен вӑтамран 38 914 тенкӗ (2019 ҫулта 39 068 тенкӗ пулнӑ) тӳлеме хатӗр. Пӗлтӗрхинчен ку вӑл 567 тенкӗ нумайрах.
Шалӑва лайӑх тӳлекен регионсен шутӗнче — Пушкӑртстан, Тутарстан, Ӗрӗнпур облаҫӗ, Удмурт Республики. Пермь тӑрӑхӗнче те япӑх мар. Мари Элта, Сарту, Киров тата Пенза облаҫӗсенче пирӗн патринчен сахалрах шалу сӗнеҫҫӗ.
«HeadHunter» онлайн-рекрутинг платформипе 350 пин ытла компани усӑ курать, унта 50 млн ытла резюме вырнаҫтарнӑ.
Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче чӑвашсем пурӑнакан пӗтӗм хулапа ялта Чӑваш чӗлхи кунне тата ҫӗнӗ чӑваш ҫырулӑхне туса хунӑранпа 150 ҫул ҫитнине халалласа «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ − 2021» акци иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институтӗнчен паян пӗлтернӗ тӑрӑх, диктанта тӗрлӗ майпа ҫырнӑ. Паянхи куна пӗтӗмлетӳ ҫакӑн пек. Диктанта Чӑваш Республикинчи 6938 ҫын ҫырнӑ; Тутарстанри – 581; Пушкӑртстанри – 837; Чӗмпӗр облаҫӗнчи – 284; Ханты-Мансийскри – 12; Мускаври – 10;
Санкт-Петербургри – 4; Киров облаҫӗнчи – 1; Тюмень облаҫӗнчи – 1; Самарӑри – 1. 280 ҫын ҫырнӑ ӗҫӗсене Интернетпа ярса панӑ. Ҫапла вара, «Пӗтӗм чӑваш диктантне» пурӗ 8920 ҫын хутшӑннӑ.
Кировра вырнаҫнӑ Александр Грин музейӗ хӑйне евӗрлӗ экспонатсемпе пуянланнӑ. Ҫыравҫӑн чӑвашла куҫарнӑ хайлавӗсен пуххине музей парне евӗр йышӑннӑ. Ӑна куҫару авторӗ Алексей Леонтьев парнеленӗ.
Парнене «А.С. Грин: взгляд из XXI века» (чӑв. А.С. Грин: XXI ӗмӗр куҫӗпе) ӑслӑлӑх конференцийӗнче панӑ. Унта куҫаруҫӑна та йыхравланӑ. Киров облаҫӗнчи таврапӗлӳ музейӗ Шупашкарти хӑна тухса калаҫнине итлекенсем кӑсӑкланса тӑнланине, ҫавна май ҫырнисен 5 томлӑ пуххине парнелеме хистенине пӗлтернӗ.
Алексей Леонтьев асӑнмалӑх ҫырса хӑварнӑ. Унта ҫапла каланӑ: «Грина юратса — Киров облаҫӗнчи таврапӗлӳ музейне. Грэй капитан калашле, тӗлӗнтермӗше хӑвӑн аллупа тӑвасси — чее мар чӑнлӑх. Маншӑн Грин чӑвашла калаҫни тӗлӗнтермӗш».
Чӑваш Енри Кире спорчӗн федерацийӗ «100 подъёмов гири к столетию Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енӗн ҫӗрҫуллӑхӗ тӗлне кире пуканне 100 хут йӑтасси) ятпа онлайн-акци пуҫарнӑ. Ӑна тӗнче тетелӗнчи ушкӑнсенче йӗркеленӗ.
«Кире спорчӗ – халӑхра сарӑлнӑ спорт енӗсенчен пӗри. Кире пуканне йӑтакансем Республика кунне чылай ҫул хастар хутшӑннӑ. Кӑҫал, шел пулин те, палӑртнӑ мероприятисене ирттереймерӗмӗр. Ҫапах та онлайн-акци йӗркелес терӗмӗр», — тенӗ Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тренерӗ, республикӑн пӗрлештернӗ командин аслӑ тренерӗ, рекордне Гиннес кӗнекинче ҫырса хунӑ Борис Глинкин.
Онлайн-акцие хамӑр республикӑри спортсменсем ҫеҫ мар, Киров, Иваново, Мускав, Чулхула, Чӗмпӗр тӑрӑхӗсенчи спорстменсем те хутшӑнма кӑмӑл тунӑ. Видероликсене gbn1961@mail.ru электрон почтӑпа ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
Чулхула тӑрӑхӗнчи пакунлисем преступлени тунӑ тесе шутланипе икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Пӗрне, аслӑраххине, — Совет районӗнче. Теприне, вунӑ ҫул кӗҫӗнреххине, — Дзержинскра.
Пакунлисенчен тарса ҫӳренӗ арҫынсем Киров облаҫӗнче ҫуралнӑ тесе пӗлтернӗ маларах Чӑваш халӑх сайтӗнче.
Таркӑнсем ҫынна вӗлернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Усал ӗҫе Чӑваш Республикинче тунӑ.
Тарса ҫӳрекен икӗ арҫынна Чӑваш Республикин Шалти ӗҫсен министерстви шыранӑ. Киров тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ арҫынсем Чулхула тӑрӑхне ҫитнӗ. Унта чарӑннӑ. Иккӗш икӗ ҫӗрте ҫӳренӗ. Ҫавах вӗсем пакунлисен аллине ҫакланнӑ. 1982 ҫулта ҫурални те, унран кӗҫӗнрех тусӗ те. Вӗсене ҫӗркаҫ тытса чарнӑ. Таркӑнсене Чӑваш Республикинчи йӗрке хуралҫисен аллине панӑ.
+5.3 °C