in-dig-o.gallery.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енре Йӑлӑма аталантарасшӑн. Асӑннӑ территорин социаллӑ пурнӑҫӗпе экономикине тӑнӑҫ аталантарас тӗллевпе ятарлӑ мероприятисен палнне йышӑннӑ.

Асӑннӑ программӑна 2021-2025 ҫулсем валли пӑхса хӑварнӑ. Ӑна пурнӑҫлассишӗн яваплисен кашни ҫур ҫулта пӗрре республикӑн Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерствине отчет парса тӑмалла, министерствӑн — Чӑваш Республикӑн Министрсен Кабинетне.

Йӑлӑма аталантарасси ҫинчен калакан программӑна ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӑна республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.

Паян Атӑл леш енче «Вӑрмана упрар» пӗтӗм ҫӗршыври акци иртнӗ. Унта студентсем, «Симӗс хула» экологи организацийӗн пайташӗсем тата ыттисем хутшӑннӑ.

Шупашкар вӑрман хуҫалӑхӗн Йӑлӑмри 22-мӗш кварталӗнче икӗ гектар ҫине 10 пин хыр хунавӗ лартнӑ.

Хальхи вӑхӑтра 2010 ҫулхи пушарта ҫунса кайнӑ лаптӑкран 95 процентне ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратнӑ.

Йӑлӑмра паян пулнӑ Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева Шупашкар вӑрман хуҫалӑхӗн директорӗ Александр Воробьев хунав туса илеҫ ӗҫ епле пынипе паллаштарнӑ. Республика ертӳҫи теплица тума сӗннӗ. Ҫӗнӗлле ӗҫлеме пуҫласан хамӑра ҫеҫ, ытти региона та хунавпа тивӗҫтерме пултарӑпӑр тесе шухӑшлать вӑл.

Чӑваш Енри ачасем ҫуллахи канӑва уйлӑхсенче ирттереймӗҫ. Каярах, тен, уҫӗҫ-и те, анчах хальлӗхе вӗсен апла май ҫук. Республикӑн премьер-министрӗ Алла Салаева пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнер Йӑлӑмри икӗ уйлӑха: «Росинкӑна» тата «Волна» ятлисене —тӗрӗсленӗ. Йышра Роспотребнадзор, прокуратура, вӗренӳ тата спорт министрӗсем, Шупашкар хула администрацийӗн ӗҫченӗсем пулнӑ.

Премьер-министр Инстаграмра ҫырнӑ тӑрӑх, уйлӑхсене юсаса ҫӗнетнӗ, ҫӗнӗ спорт оборудованийӗ туяннӑ, вожатӑйсене пухса хатӗрленӗ. Апла пулин те оперштабӑн ҫитес ларӑвӗнче уйлӑхсене уҫма чарас ыйтӑва хускатассине пӗлтернӗ Алла Салаева. Сӑлтавӗ — кӑшӑлвирус лӑпланманни. Ку хыпара вуланисен хушшинче: «Эсир ухмаха ернӗ-им? Ялта ача-пӑча аплипе чупать», — тесе кӑмалсӑрланакан та тупӑннӑ.

Атӑл тӑрӑх пӑрахутсем ҫӳреме пуҫлӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, юханшыв навигацине ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен уҫӗҫ.

Пассажирсене пӑрахутпа «Шупашкар – Йӑлӑм – Шупашкар» тата «Шупашкар-Сулахай ҫыранти пляж» маршрутпа турттарӗҫ.

Пӑрахутсене ҫӳретме самай тӑкаклӑ. Ҫавна республика Правительствипе Шупашкар хула администрацийӗнче аван ӑнланаҫҫӗ. Пассажирсене турттарса тӑкакланнин пӗр пайне «Шупашкарти юханшыв порчӗ» акционерсен обществине хула хыснинчен саплаштарӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав тӗллевпе 7 миллион та 95 пин тенкӗ уйӑрӗҫ. Ҫапла пулӑшни юханшыв трамвайӗн хакне ҫынсемшӗн меллӗ тума пулӑшӗ.

Йӑлӑмри Северный, Пролетарский, Первомайский, Сосновка, Октябрьский поселоксене, «Чувашия» санаторие, «Росинка», «Кувшинский» кану базисене, «Заволжье» сад юлташлӑхӗсене газ ҫитӗ. Чӑваш Ен территорипе 31 километр, Мари Эл ҫӗрӗ ҫинче 21 км хывӗҫ. Республика ертӳҫи Олег Николаев Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, мӗнпур ӗҫе 2021 ҫулта вӗҫлемелле. Газпа 2 472 пин ҫурта тата 5 котельнӑя тивӗҫтермелле.

Газ кӗртессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсемпе ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев паллашнӑ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, газ пӑрӑхне хальлӗхе 8 километр тӑршшӗ хунӑ. Ӗҫ графикпа килӗшӳллӗн пырать.

Газ кӗртнӗ хыҫҫӑн Вятка трассӑран пуҫласа Сосновка поселокӗ патне велоҫул тӑвасшӑн. Ку вӑл туристсене илӗртме пулӑшнипе пӗрлех велосипедист-спортсменсем валли тренировка ирттерме меллӗ пулӗ. Велоҫул тума 117 миллион тенкӗ кирлӗ пулӗ.

Чӑваш Енре Йӑлӑма газификацилес ӗҫсем малалла пыраҫҫӗ. Республикӑри тӳре-шара вырӑна тухса ӗҫ пахалӑхне тӗрӗсленӗ. Кун пирки Чӑваш Ен Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерстви паян ирпе хыпарлани тӑрӑх пӗлтӗмӗр.

Атӑл леш енне газификацилеме пирӗн республикӑна пӗлтӗрхи юп уйӑхӗнче РФ Стройминӗ ирӗк панӑ. Укҫа-тенке «Газпром» предприятин инвестици программинче пӑхса хӑварнӑ. Йӑлӑма газ ҫитерес ыйтӑва тахҫанах хускататчӗҫ. Пӗлтӗр вара лав вырӑнтан хускалнӑ.

Магистралӗн тӑршшӗ — 52 километр ытла. Ҫав шутра Мари Эл территорийӗпе 21 километр хумалла, Чӑваш Енре — 31 километр ытла. Пурӗ 2472 ҫурта тата 5 котельнӑя «кӑвак ҫулӑм» ҫитӗ.

Объект Мари Элти Звенигово районӗнчи Кокшамар ял тӑрӑхӗн, Шупашкар районӗнчи Вӑрман Ҫӗктер тата Ҫӗньял ял тӑрӑхӗсем тата Шупашкар хулинчи Атӑлҫи территори тӑрӑх иртӗ.

Проектра пӑхнӑ тӑрӑх, Северный, Пролетарский, Первомайский, Сосновка, Октябрьский поселоксене, «Чӑваш Ен» хӑна ҫуртне, «Росинка» кану базине, «Кувшинский» кану ҫуртне, «Заволжье» сад юлташлӑхне газ кӗртмелле.

Атӑл леш енче ҫӗтсе кайнӑ хӗрарӑма ҫӗрӗпе шыранӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Ен Шалти ӗҫсен министерстви пӗлтернӗ. Хӗрарӑм «Заволжье» пахча юлташлӑхӗ тӗлӗнче ҫӗтсе кайнӑ. Дачӑран таврӑнакан арӑмӗ ҫухални ҫинчен унӑн упӑшки йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.

Йӑлӑмри вӑрмана Шалти ӗҫсен министерствин ӗҫченӗсем, вӗсен йышӗнче виҫӗ кинолог пулнӑ, тухса кайнӑ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствинче тӑрӑшакансем, ҫавӑн пекех «Лиза Алерт» шырав организацийӗн хастарӗсем те хӗрарӑма шыранӑ.

Дачӑран таврӑнакан хӗрарӑм карас телефонӗсӗр пулнӑ. Ӑна, ҫӗтсе кайнӑскерне, ҫӗрӗпе шыранӑ. Вӑрманта, Атӑл ҫыранӗ хӗрринче. Ирхи пиллӗкре ӑна волонтерсем тупнӑ. ЧР Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пенси ҫулӗнчи хӗрарӑм таса сывах пулнӑ.

Чӑваш Ен «Сохраним лес» (чӑв. Вӑрмансене упрар) Пӗтӗм Раҫҫейри кӗрхи акцие хутшӑнӗ.

Чӑваш Ен Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин пуҫарнӑ «Экологи» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн йӗркелӗҫ. Наци проектне пурнӑҫласа пирӗн тӑрӑхра «Сохранение лесов» (чӑв. Вӑрмансене упрасси) регионти программа йышӑннӑ.

Вӑрман лартмалли акцие ҫӗршывӑн мӗнпур регионӗнче ирттерӗҫ. Ӑна Федерацин вӑрман хуҫалӑхӗн агентстви пуҫарнӑ. Акци тӗллевӗ — халӑха вӑрмансене чӗртсе тӑратасси тата сарасси пирки шухӑшлаттарасси.

Шупашкарта акцие Йӑлӑмра ирттерме йышӑннӑ. Вӑл авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, юпа уйӑхӗн 5 тата 12-мӗшсенче пулӗ. Акцие хутшӑнакансем 2010 ҫулхи пушарта шар курнӑ лаптӑксене хунав лартӗҫ.

Чӑваш Енре сунарҫӑсен феститвалӗ иртӗ. Кун пирки республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви пӗлтернӗ. Мероприятие республика шайӗнче уҫҫӑн ирттерме палӑртнӑ. Унта кирек кам та хутшӑнайӗ. Сунарҫӑсем ҫеҫ мар, туристсем те ҫитсе курайӗҫ.

«Охотники Чувашии - 2019» (чӑв. Чӑваш Ен сунарҫисем - 2019) фествиале хутшӑнас тесен сунар билечӗ кирлӗ. Ӑмӑртура тӗрлӗ номинаципе тупӑштарӗҫ: кӑвайт чӗртес, шурлӑх урлӑ каҫас, каҫӑ урлӑ иртес, тӗл перес енӗпе. Пӗрремӗш пулӑшу парас енӗпе теори пӗлӗвне, сунарта апат-ҫимӗс пӗҫернине хаклӗҫ.

Фестивальте сунар йыттисен, сунарта кирлӗ хатӗр-хӗтӗр куравӗсем ӗҫлӗҫ. Сӑн ӳкерӗнмелли лапамсем йӗркелӗҫ. Интерактивлӑ лапамсем ӗҫлӗҫ. Пултарулӑх ушкӑнӗсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарӗҫ.

Сунарҫӑсен фестиваль-конкурсӗ авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Йӑлӑмра 12 сехетре уҫӑлӗ.

Сӑмах май, ку мероприятие ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑччӗ. Анчах тем сӑлтава пула ун чух вӑл пулман.

Шупашкарта пурӑнакан виҫӗ хӗрарӑм Йӑлӑма кӑмпа патне кайса ҫӗтсе кайнӑ. Малтан вӗсем ҫырла уҫланкине асӑрханӑ, унтан кӑмпа татнӑ. Киле кайма пуҫтарӑнсан ниҫта кайма аптӑраса кайнӑ. Ҫул ҫухатнине ӑнлансан вӗсенчен пӗри «112» номерпе шӑнкӑравланӑ.

Инкек пирки ҫӑлавҫӑсем ЧР Шалти ӗҫсен министерствин полицин Сосновкӑри пунктне пӗлтернӗ. Япӑх хыпара илтсен полицин участокри уполномоченнӑйӗ Сергей Ильин вӑрмана ҫул тытнӑ.

Ҫӗтсе кайнӑ кӑмпаҫӑсене вӑл 3 сехет ытла шыранӑ. Хӗрарӑмсем Октябрьски поселок патӗнчен кӗрсе кайнӑ иккен. Хӗрарӑмсем ҫав вырӑнтан 40 километрта пулнӑ. Пакунлӑ ҫын кӑмпаҫӑсене ҫине тӑрса шырани усса кайнӑ — ҫӗтсе кайнӑскерсене каҫ пуличчен асӑрхама пултарнӑ.

Пӗрремӗш пӗлӗвӗпе Сергей Ильин, сӑмах май, – вӑрман мастерӗ.