Ҫӗрпӳ кӗперне кам туса пӗтересси паллӑ. Аван уйӑхӗн 18-мӗшӗнче аукцион иртнӗ. Унта «Союздорстрой 10» тулли мар яваплӑ обществӑна ҫеҫ хутшӑнма ирӗк панӑ. Фирма ӗҫе 120 миллион та 591 пин те 200 тенкӗпе вӗҫлеме йышӑннӑ.

Килӗшӗве тепӗр 10 кунран алӑ пусӗҫ. Аукциона тепӗр икӗ фирма хутшӑнма кӑмӑл тунӑ, анчах унта лекеймен. Подрядчикӑн ӗҫе чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗччен вӗҫлемелле. Икӗ уйӑх ҫеҫ юлнӑ. Юр маларах ҫуса лартрӗ тӗк – вӑхӑт тата сахалрах.

Кӗпер хатӗрпе пӗрех ӗнтӗ. Унта ҫула хӑтлӑлатмалли, асфальт тата коммуникацисене хумалли ӗҫсем ҫеҫ юлнӑ.

«Союздорстрой 10» фирма пирки эпир мӗн пӗлетпӗр-ха? Тӗнче тетелӗнче ун пирки шырасан информаци тухать. Вӑл Крымра ҫумӑр витӗрех асфальт сарнӑ-мӗн, ҫавӑнпа вырӑнти питлев хӑми ҫине лекнӗ.

ЧР Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ҫапла пӗлтернӗ: Ҫӗнӗ Шупашкар хулипе Муркаш районне «Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» программӑран кӑларма пултараҫҫӗ. Мӗншӗн? Ҫул-йӗре вӑхӑтра туса пӗтерейменшӗн.

Проектпа килӗшӳллӗн, Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Шупашкар тата Муркаш районӗсенчи 119 ҫул ҫинче юсав ӗҫӗсем пынӑ. Авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗ тӗлне 31 ҫул ҫинче ҫеҫ ӗҫ вӗҫленнӗ. Уйӑрнӑ 1,2 миллиард тенкӗрен 517,2 миллион тенкине кӑна тӑкакланӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Муркаш районӗнче ҫулсене вӑхӑтра туса пӗтермесен те пултараҫҫӗ. Ҫавӑнпа Иван Моторин унти подрядчиксене васкатать, ҫулсене юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен туса пӗтермелле. Асӑнна муниципалитетсем хушнине пурнӑҫламасан вӗсене программӑран кӑларӗҫ.

Тутарстанра автобус ҫунса кайнӑ хыҫҫӑн Чӑваш Енре ҫул-йӗр ҫинче тӗрӗслеве вӑйлатма йышӑннӑ. Аса илтерер: утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пулнӑ хӑрушӑ аварире 14 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 12 ҫынна тӗрлӗ суранпа пульницӑна илсе ҫитернӗ. Следовательсен шухӑшӗпе, хирӗҫ килекен машинӑн фари автобус водителӗн куҫне шартарнӑ.

Тӗрӗслеве вӑйлатмалли пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев каланӑ. Ку ыйтӑва Правительство ҫуртӗнче эрнесерен иртекен планеркӑра сӳтсе явнӑ. Кунашкалли сиксе ан тухтӑр тесен ятарлӑ комиссин ларӑвне ирттерме, водительсене рейса тухас умӗн тӗплӗн тӗрӗслеме хушнӑ.

Ҫавӑн пекех Михаил Игнатьев видеофиксаци камерисен йӗркеллӗ ӗҫлемелли пирки аса илтернӗ.

Чӑваш Республикинче автобуспа ҫӳрекен чи лайӑх водителе суйлӗҫ. Чи маттурри пирӗн республикӑна Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртура хӳтӗлӗ.

Конкурс ҫурла уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Ҫӗмӗрле хулинче иртӗ. Унта республикӑра автобус водителӗсем пухӑнӗҫ.

Конкурс хула администрацийӗ умӗнче 10 сехетре старт илӗ. ЧР Транспорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсҫӑсем «ПАЗ-320402-03 автобусӑн чи лайӑх водителӗ» тата «Ҫул-йӗр правилисене чи лайӑх пӗлекен водитель» номинацисенче тупӑшӗҫ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпром» савут ҫывӑхӗнче йӑлари хытӑ каяшсене тирпейлекен полигон тунине чылайӑшӗ пӗлет-тӗр. Вӑл Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар тата Шупашкар районӗсенчи йӑлари хытӑ каяша йышӑнмалла. Ҫӳп-ҫап турттаракан машинӑсене спутник-хула витӗр ҫӳреттерес мар тесе Шупашкартан полигон патне уй урлӑ кайма ҫул тума шухӑшланӑ.

Ҫул тӑвас ӗҫ паян ҫине тӑрсах малалла пырать. Асфальта хурса пӗтернӗ ҫӗрте ҫул айккисене вак чул сарса тухассипе ӗҫлеҫҫӗ, ҫул айккипе тимӗр карта тытаҫҫӗ. Унти ӗҫ-пуҫпа тӗрлӗ шайри тӳре-шара паллашсах тӑрать.

«Арена» сӑнав аппарачӗ

Ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑха ӳстересси ҫинчен калакан республикӑри программӑна пурнӑҫа кӗртнӗ май ҫул-йӗр правилине пӑхӑннине Улатӑр хулинче автоматика тытӑмӗ сӑнаса тӑрӗ. Ӗнер унти Гагарин урамӗнче фото ӳкерекен «Арена» ятлӑ стационарлӑ комплекс вырнаҫтарнӑ. Халӗ вӑл епле ӗҫленине тӗрӗслеҫҫӗ.

Унччен ун пек комплекссем Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче кӑна пулнӑ. Халӗ, ав, Улатӑра та ҫитнӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра тата тепӗр 21 комплекс вырнаҫтарасшӑн иккен. Вӗсенчен тӑваттӑшне — Шупашкарта, виҫҫӗшне — Шупашкар районӗнче, саккӑрӑшне — Канаш хулипе районӗнче, Комсомольски ялӗпе Пӑрачкав районӗнче — икшер, унсӑр пуҫне Ҫӗрпӳ хулипе Комсомольски районӗнче — пӗрер. Вӗсене кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗччен вырнаҫтарса пӗтересшӗн.

Шупашкарта ҫул хӗррипе е транспортра пынӑ чух тӗленсе кайса сӑнатӑн урапасем хушшинче хӗсӗнсе пыракан велосипедҫӑсене. Вӗсене курсанах пуҫра пӗр шухӑш кӑна ҫаврӑнать: «Эх, мӑнтарӑнсем, аслӑ ҫул-йӗрпе нивушлӗ ҫӳреме хӑрамаҫҫӗ?» Чӑн та хӑш чухне велосипед хуҫисем ҫул-йӗр инкекӗсене те леккелеҫҫӗ. Урапасен шучӗ ҫулсерен ӳсе пыннипе пӗчӗк транспорта ҫул-йӗрте хӗсме те тытӑнчӗҫ.

Ку лару-тӑрава лайӑхлатма транспорт министерстви пуҫарӑннӑ. Вӗсем велосипеда урапасемпе, мотоциклсемпе, обществӑлла транспортсемпе пӗр шая тӑратасшӑн. Ведомствӑ ҫул-йӗрти ятарлӑ ҫӳрев йӗркине улшӑну кӗртме те йышӑннӑ.

Малашне ҫулҫӳревне йӗркеленӗ чухне велосипедистсен кирлӗлӗхне шута хумалла пулӗ. Вӗсем валли сылтӑм енӗпе уйрӑм ҫул уйӑрса парӗҫ. Ҫав хушӑра пурнӑҫа ҫӗнӗ терминсене те кӗртӗҫ: сӑмахран, велопешеход ҫулӗ. Ҫӗнӗ ҫул-йӗр паллисем те хӑйсен вырӑннӗ тупӗҫ.

Ҫапла вара аслӑ ҫул ҫинче ҫӗнӗ велосипед йӑрӑмӗ пулӗ. Ун тӑрӑх механика ураписен ҫӳреме юрамӗ. Унсӑр пуҫне ҫӗнӗ йӗрке тӑрӑх пӗтӗмӗшле усӑ курмалли ҫул ҫине 7–14 ҫулхисем шлемпа тата аслисемпе кӑна тухма пултарӗҫ.

Росавтодорта пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе проектра мӗнлӗ ҫул-йӗрсене саккун пырса тивнине паллӑртман-ха.

Малалла...

хумханакан кӗпер

Ҫӑвӑн 20-мӗшӗнче Волгоград хулинче ҫӗнӗ кӗпере хупма тивнӗ — те вӑйлӑ ҫиле пула, те расчетсем тунӑ чухне йӑнӑшсене пула кӗпер хумханма тытӑннӑ. «Вести 24» инҫекурав каналӗпе кӑтарнӑ хыпарта хумсен ҫӳллӗшӗ пӗр метра ҫитни курӑнать.

Кӗпер хумханӑвӗ пирки Раҫҫей президенчӗ патне те ҫитернӗ, Дмитрий Медведев кӗпере кам проекланине, мӗнле хӑпартнине тата усӑ курнине тӗрӗслеме хушнӑ.

Кӗпере пӗлтӗр юпа уйӑхӗнче уҫнӑ пулнӑ. Уҫнӑ чухне Раҫҫейри федераллӑ ҫул-йӗр агентсвин пуҫлӑхӗ Сергей Потапов кӗпере пысӑк хак панӑ: «По качеству работ, использованным технологиям, готовности объекта к вводу в эксплуатацию волгоградский мост – лучший из 4-х мостов, которые будут в ближайшее время введены в строй в России. Волгоградский мост выполнен на «отлично» (Хальхи вӑхӑтра хута кӗртме палӑртнӑ Раҫҫейри 4 кӗпере илсен пахалӑхӗпе, усӑ курнӑ технологисемпе, хута кӗртме хатӗрлесе ҫитерни тӗлӗшӗпе Волгоградри кӗпер — чи лайӑххи. Волгоградри кӗпере «чаплӑ» паллӑ пама юрать).

Кунашкал чи паллӑ пӑтӑрмах 1940 ҫулта Такома-Нэрроуз кӗперпе пулса иртнӗ.

Малалла...