«Трак Ен» сайтра (вӑл Красноармейски районӗн официаллӑ сайчӗн чӑвашла варианчӗ шутланать) нумай пулмасть ҫакӑн пек ыйту кӑларчӗҫ: Трак ялӗн чӑн-чӑн ятне каялла тавӑрмалла-и?
Хальхи ята 1940 ҫулхи ҫурлан 16-мӗшӗнче панӑ. Чӑваш Республикин Аслӑ Канашӗн Президиумӗ Трак районне Красноармейски ятпа ылмаштарма Хушу йышӑннӑ, унпа килӗшӳллӗн Малти Трак ял ятне Красноармейски (Хӗрлӗ Ҫар) ҫӗнӗ ят панӑ. Кунсӑр пуҫне Вӑта Трак ялне Липовка (Ҫӑкалӑх), Кайри Трак ялне Васнар теме йышӑннӑ.
Пӗрисем каланӑ тӑрӑх, ял ячӗ «трактир» (эрех-сӑра ӗҫмелли хупах) сӑмахпа ҫыхӑннӑ теҫҫӗ. Ку версие нимӗнле чӑнлавпа та ҫирӗплетме ҫук. Ку шухӑша Красноармейски ят памашкӑн коммунистсен идеологӗсем шутласа кӑларни паллӑ. Теприсем ку ял Трак ятлӑ ҫын ҫемйинчен пуҫланса кайнӑ имӗш (кун пек халап чӑн та пур). Виҫҫӗмӗшсем каланӑ тӑрӑх, трак тени ӗҫсе-супса ҫапкаланса ҫӳрекен ҫынна пӗлтерет тени те пур. Юлашки верси те коммунистсен идеологине ҫирӗплетме кӑна кирлӗ пулнӑ пек туйӑнать. Юхма Мишши, тата ытти хӑш-пӗр тӗпчевҫӗ Трак ята «Тракия» текен вырӑнпа ҫыхӑнтараҫҫӗ, ҫав ят чӑваш тӗнчине Аттил вӑхӑтӗнчех кӗнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Паллах, ҫак версисенчен чи шанчӑкли — ял ячӗ Трак ятлӑ ҫын ятӗнчен пулса кайни.
Эсир мӗн шутлатӑр? Красноармейски ячӗн малтанхи ятне тавӑрмалла-и?
Микула // 2415.46.1983
2010.08.07 16:10 | |
Аçтахар Плотников // 1182.36.5208
2010.08.07 16:20 | |
«Тракт» сăмахпа çыхăннă пулсан «Тракт» пулатчĕ. Çапах та:
1. чăваш ял ячĕсене ытларах чухне çын ячĕпе панă (е вал никĕслевçи, е çак яла тытса тăракан турхан, мăрса пулнă) 2. чăваш ял ячĕсен тĕммисене (ушкăнĕсене) уйăрма пулать. Кăна тури районсенче лайăх курма пулать. Тĕслĕхрен, хам ял тавралăхне илсе кăтартам: пирĕн ялсене малтан Шăхча ятпа çыхăнтарнă пулас — Лапсар Шăхча, Çатра Шăхча, Вăрманкас Шăхча, Çĕньял Шăхча, Уйкас Шăхча, т.ыт.те. Халĕ вăл ялсем: Лапсар, Çатракасси, (Варманкасĕ Хĕрлĕ Çырпа пĕрлешнĕ), Çеньял, Уйкасси. Ку ялсем тепĕр майлă каласан — тăванла ялсем. Вăта, Кайри тата Малти Тракĕ те пĕр тĕпри ялсем пулмалла. Вĕсенчен пĕри — тĕп ялĕ. Ăна Трак ятлă çын пуçарса яма пултарнă. 3. Пысăк çулпа çыхăнмашкăн вăл çулĕ çав ялпа юнашар иртмелле. Пысăк çул вăл вăхăтра Хурăнлă çул пулнă. Чăвашсем хушшинче вăл çул «Хурăнлă çул» пек юлнă. |
Материал из Википедии — свободной энциклопедии
Тракт (лат. большая дорога) — большая наезженная дорога, большак.