Электронлă вулавăш

Те чăнах ку, те юмах,

Пулнă тет вăл авалах:

Аслă Атăл хĕрринче

Тĕрлĕ халăх хуниччен,

Ирĕк ĕшне-уйсенче

Çуртсем, ялсем курниччен,

Хусан хули лариччсн,

Мускав чапĕ сарличчен,

Инçе-инçе, пĕр çĕрте,

Çут çеçен хир варринче

Пысăк чатăр ларнă тет.

Ларнă вăл ту çумĕнче.

Аслă пулнă ку чатăр:

Урлăш-пирлĕш — пин хăлаç.

Çӳллĕш — пĕлĕт çӳллĕшех.

Курăннă вăл сăрт пекех.

Унта катмар пăхаттир —

Ахрат-улăп пурăннă тет.

Чиксĕр вăй та хыт ӳт-тир

Çак Ахратăн пулнă тет.

Пурăннă вăл пĕччен мар —

Ватă амăшĕпеле,

Тырă-пулă туса мар,—

Выльăх кĕтĕвĕпеле.

 

Ахрат пĕвĕ ачаллах

Иртнĕ вăрман пĕвĕнчен,

Ăсне-халне çамрăклах

Палăртнă вăл пур енчен.

Йышлă выльăх-чĕрлĕхрен

Мăн Улăпа çӳреме

Пулнă пĕрре уйрăмах

Çил çунатлă урхамах.

Урхамахăн кӳлепи

Пулнă таййăн ту пекех,

Патри çӳле ту тӳпи

Иртнĕ унран çухрăм çех.

Урхамахне утланса

Улăп çӳренĕ текех,

Курăклă хир шыраса

Вĕçтернĕ вăл çил пекех.

Чупнă чухне урхамах

Урисене палăртман,

Ахрат сасси яланах

Ăна ывăнма паман.

Вăл пынă чух çĕр çинче

Янкар-тусан хусканнă,

Çеçен хирсен варринче

Тăвăл тухса арканнă.

Ахрат ялан хăй çумне

Çакнă ухă е чукмар,

Çӳренĕ вăл вĕсемпе

Инçе çулта та хастар.

Уххине вăл хăй тунă

Яштак йывăçран авса,

Карнă ăна канатпа

Вăкăр тирĕнчен авса,

Ухă йĕпписем тума

Тăпăлтарнă хырсене.

Чул сăрт çинче хăйраса

Вăл якатнă вĕсене.

Вара карнă ухăпа

Йĕпписене ывăтсан

Вĕçнĕ вĕсем. сулăмпа

Ик-виç çĕр хăлаç таран.

Чукмар тума инçетре,

Çӳллĕ сăртсем хушшинче

Тупнă катмар ват тирек,—

Кăкланă та тĕпĕпех

Тĕрнĕ ăна сăрт çумне.

Иртнĕ тураттисене,

Хышаланă, якатн,

Алла тытма майлатнă.

Çапа пысăк йывăçран

Туса çакнă вăл чукмар;

Çак чукмарпа пр çапсан

Чулсем саланнă чăл-пар…

 

Пĕрре, çӳренĕ чухне,

Лара пĕлмен мăн Ахрат

Çитет тинĕс хĕррине,

Çитет — хула вăл курать.

Хули — хула майлă мар,

Вырнаçнă сăрт-çыранра,

Çурт пеккисем — тулта мар,

Ларнă таçта, шăтăкра,

Çыннисем те ку хулан

Пулнă ахаль çын пе мар,

Пулнă вĕсем пит тăлпан,

Анчах — улăпран начар.

Капан пек пӳ тăрринче

Ларнă вĕсен пысăк пуç,

Çĕмел пек пуç çийĕнче

Çиçнĕ икшер мăшăр куç.

Курнă вĕсем тавраллах, —

Малалла та каялла,

Ют çынпа-мĕл курсанах

Сиксе ӳкнĕ кашкăрла.

Нимĕнле чун, нимле вăй

Кунтан чĕррĕн тухайман.

Çак çĕр-шывăн патши хăй

Никама çул партарман.

 

Урхамахне юрттарса

Пынă Ахрат çыр тăрăх,

Хĕвел пăхнă çунтарса, —

Çанталăкĕ пит шăрăх.

Кĕтмен çĕртен улăпа

Кăшкăрашса, ĕрлешсе,

Сырнă-илнĕ ушкăнпа

Хайхи тискер этемсем;

Шăмăсемпе, чулсемпе

Пенĕ ăна пур енчен,

Вăрăм сăннийĕсемпе

Вăркăнтарнă инçетрен.

Ахрат улăп шикленмен,

Карт! туртнă çеç чĕлпĕрне,

Урхамахĕ хуптĕртен

Ялт! сикейнĕ пĕр енне.

Анчах Ахрат çав-çавах

Хăтăлайман тыткăнран,

Вуншар сăнă пĕрмаях

Лекнĕ ăна тавраран.

Сăнă лекни улăпа

Хурт сăхнăн çеç туйăннă,

Ӳкĕрнĕ вăл тарăхпа,

Çапăçмашкăн тытăннă.

Тытнă чукмарне алла,

Çĕкленĕ те — çӳлелле —

Сулнă унпа тавралла,

Тискер ушкăн çинелле.

Пĕрре сулса ушкăнран

Ӳкернĕ вут паттăра,

Вуннă çавăрса çапсан

Пĕр çын юлман çывăхра.

Сывă юлнă паттăрсем

Тарнă хăйсен шăтăкне.

Унта патшине вĕсем

Каланă мĕн пулнине.

 

Вĕсен патши ку тĕллĕн

Тепĕр Улăп пулнă-мĕн;

Пулнă вăл чи хаярри,

Паттăрсенчен паттăрри.

Акă тухнă вăл сиксе

Сăрт хысинчи¹ шăтăкран,

Яштах тăнă тӳрленсе

Ахрат улăппа пĕр тан.

Вут пек çиçен куçсемпе

Тĕлленĕ вăл Ахрата,

Алла тытнă сăннине

Силленĕ пĕр саманта.

«Эс кам?!. Епле эс хăян

Ман çĕр урлă çӳреме?

Епле майпа пултаран

Ман çынсене вĕлерме?!.»

Кĕрленĕ вăл уç хирте

Аслати пек сасăпа.

Ахрат урхамахĕ те

Чĕтреннĕ ку янравпа.

— Эпĕ улăп — ирĕк çил, —

Хальччен чикĕ-мĕн пĕлмен.

Ан пӳл! Çапăçма ан кил!

Ырă эп — ху тивмесен...

Мĕншĕн тухрăр-ха урса?! —

Тенĕ Ахрат çывхарса.

«Эп те улăп — Эсремет...

Ку çывăхра никама

Эп памастăп çӳреме.

Эс хăятăн тавлашма!

Хальччен мана тĕнчере

Никам нимне тĕкĕнмен;

Çапăçура, хирĕçӳре

Нимле улăп çĕнеймен.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн