Электронлă вулавăш

— Культурлă çын тени таса, хӳхĕм тăхăнса çӳре мелле, хаклă пассутсем çинчен ĕçсе-çимелле, çынсем хушшинче хăйне мăннăн та кĕрнеклĕн тытмалла. Ну, вăт... Пĕр сăмахпа каласан, чаплă пурăнмалла.

Çак самантра эпĕ сасартăк чунăм Наçтьăран писме пуçланине туйрăм.

— Ăнланмастăн иккен эсĕ ку сăмах мĕне пĕлтернине. Йăнăш çулпа каятăн, Наçтӳç,— терĕм эпĕ.

Анчах калас тенине каласа пĕтереймерĕм, Наçтӳç хăвăрт кăна тумланчĕ те:

— Санăн культуру маншăн виçĕ пус та тăмасть! — тесе таçта тухса кайрĕ.

Эпĕ йывăр шухăша путрăм. Мĕн пирки, хăçантанпа капла пăсăлма тытăнчĕ ку?!. Халь кăна-и е тахçанах çакнашкал кăмăл туртăмĕсем пулма пултарнă унăн? Пĕр-пĕрин кăмăлне тĕплĕн пĕлсе çитичченех пĕрлешрĕмĕр çав. Юратсах та мар, хĕрхенсе, нушари çынна пулăшас тенипе çеç пĕрлешме килĕшрĕм пулас çав эпĕ унпа...

Çапах та эпĕ çак хĕрарăма чăн-чăн юлташла ӳкĕтлесе сăпайлă та йĕркеллĕ пулма вĕрентес шухăша пăрахмарăм-ха, вăл хăех ăнланса тĕрĕс çул çине тăрас шухăша та çухатмарăм.

Ăнчах нумаях та иртмерĕ, Наçтӳç çинчен манăн каллех путсĕр хыпар, пушшех те кӳрентерекен сăмахсем илтмелле пулчĕ...

Çу варринчи пĕр хĕвеллĕ, лăпкă вырсарни кун хула çамрăкĕсем Атăл леш енчи çерем çине кайрĕç. Эпир те каяс терĕмĕр.

Çӳçе-хăваллă сĕвек çыран хĕрринче халăх хĕвĕшет. Хăшĕсем Атăлта шыва кĕреççĕ, теприсем, ăшă шывра шапăлтатса ывăннисем, ушкăнĕ-ушкăнĕпе çыранти сарă хăйăр çинче хĕртĕнсе выртаççĕ е çаранлăхри çӳçе-хăва тĕмĕсем хушшине вырнаçса ларнă та — ĕçеççĕ, çиеççĕ, унтан та кунтан купăс сасси е патефон юрлани илтĕнет. Музыкăпа пĕрле çамрăксен юрри те шăранса янăрать.

Эпир, икĕ ушкăн, пĕр ватă тирек айĕнчи сулхăна вырнаçнă та кăвайт çинче чей вĕрететпĕр. Çак вăхăтра Наçтӳç хăйĕн çывăх юлташĕсене тупас тесе самантлăха Атăл хĕрринелле чупрĕ... Акă вăл кайни сехет çурă та иртрĕ. Пирĕн чей вĕрерĕ, сивĕнме пуçларĕ, юлашкинчен ăна ĕçме те лартăмăр, анчах Наçтӳç çаплах çук та çук. Чей ĕçсен ăна кайса шырарăм — тупаймарăм. Пĕлĕшсен умĕнче лайăх маррăн туйăнчĕ. Сумкăпа тумтирĕме илтĕм те Наçтӳçе шырамалла урăх çĕре каяс тесе тăраттăм. Шăпах çак самантра хăвалăхран купăс нăйăлтатни тата ӳсĕрсем çуйхашни илтĕнчĕ.

Эпĕ чарăнса тăтăм. Пирĕн лапсака тирек айне виçĕ арçын, виçĕ хĕрарăм пырса çитрĕç. Хăйсем ӳсĕр: сулкаланаççĕ, пĕрне-пĕри ыталаççĕ, турткалашаççĕ. Пăхрăм та — манăн куçсем чарăлсах кайрĕç: вĕсенчен пĕри манăн Наçтӳç пулчĕ кайрĕ! Вăл пуринчен те ӳсĕртерех пек туйăнчĕ мана — ура çинче те аран тытăнкаласа тăрать. Эпĕ ун патне пытăм та çынсем илтмен хушăра капла килĕшмест сана тесе ăна киле таврăнма чĕнтĕм. Наçтӳç ман çине тĕлĕнсе кайнă пек пăхрĕ те:

— Киле-е?! — тесе ыйтрĕ.

— Киле çав, киле... Еринен паром патнелле утар. Çул çинче ларса та канкалăнăр, — терĕм эпĕ ăна. Вăл çилленсе кайрĕ, унтах ахăлтатса кулнă евĕр турĕ те кăшкăрашма тытăнчĕ.

— Ниçта та каймастăн! Ман кил паян кунта!.. Эсĕ кам вара, çав териех мана чарма пăхатăн?! Кам эсĕ питех?.. Каяссу килсен — кай! А эпĕ пымастăп, хамăн туссенчен уйрăлмастăп,— терĕ те хайхи аллисемпе сулкалашса ӳсĕр юлташĕсем хушшине кĕрсе кайрĕ. Çакна асăрханисем пурте кулса ячĕç.

Усĕрсем хушшинче Наçтӳçе вăл столовăйра ĕçленĕ чухнех унпа туслашнă самăр та сарă арçын, Петухов тенĕскер, ыталаса илчĕ те çӳçе тĕмĕ айне лартрĕ.

— Маттур, Настя, маттур! Упăшкуна парăнмарăн! — терĕ вăл ăна çурăмĕнчен лăпкаса.

Ўсĕрсем юрлаççĕ, кăшкăрашаççĕ, сиккелеççĕ. Таврари çынсем вĕсем çине пăхса кулаççĕ. Хăш-пĕрисем тата, мана паллакансем, пĕрре ман çине, тепре Наçтӳç çине пăхкаласа хуллен тем мăкăртата-мăкăртата илеççĕ.

Тӳсме çук намăс пулса кайрĕ мана çав паллакан çынсем умĕнче. Çĕре кĕрсе каяс — шăтăк çук, вĕçсе тарас — çунат çук. Ўсĕрсенчен уйрăлтăм та аяккалла кайса тăтăм.

Çак самантра çерем çинче ларакан пĕчĕк ушкăнтан пĕр çивĕч сăн-питлĕ типшĕм арçын сиксе тăчĕ те ман пата утса пычĕ. Эпĕ ăна юлашки вăхăтра хулара куркаланă, анчах çывăххăн паллашман пирки хушаматне пĕлместĕп.

— Итлĕр-ха, юлташ... Хушаматăр Андреевчĕ-и çак сирĕн? Ну, юрĕ, уншăн каçарăр,— терĕ вăл мана тӳрех хăюллăн калаçма пуçласа.— Эсир ăçта ĕçленине пĕлетĕп-ха эпĕ, çавăнпа йĕркеллĕ çын пулĕ тесе шутлатăп...— Акă мĕн каласшăнччĕ эпĕ сире,Андреев юлташ...— Кунта вăл пăртак тытăнса тăчĕ те мĕн каламаллине шутласа илсе каллех хăвăрттăн калаçма пуçларĕ.— Итлĕр-ха, Андреев юлташ: мĕн тесе çыпçăннă эсир çав Настя Иванова çумне?! Эпĕ сире сума сунипе, пĕр пытармасăр тӳррипех калатăп. Тĕрĕсне каласа панăшăн ан çилленĕр, каçарăр мана!.. Пĕлетĕр-и, ырă таврашраи тухнă çын мар вĕт вăл. Хăй те ырă хĕрарăмах мар...

Ку сăмахсем манăн чĕрене çĕçĕ тăрăннă пекех туйăнчĕç.

— Ăçтан пĕлетĕр эсир ăна? — ыйтрăм эпĕ.

— Пĕлетпĕр. Питĕ аван паллатăп ăна,— терĕ типшĕм çын.

— Ырă-и, ырă мар-и, анчах вăл манăн арăм пулать-çке-ха! Манăн ăна чармаллах,— терĕм эпĕ ăна.

— А-а!.. Арăму пулать-и?! Эпĕ сире ахаль кăна пĕрле çӳретĕр пулĕ тесе. Апла пулсан урăхла,— терĕ те хайхи çын пĕр самант хушши чĕнмесĕр тăчĕ. Унтан эпĕ пăшăрханса пăлханнине асăрханă хыççăн хуллен кăна.— Пĕрлешни нумай пулать-и? — тесе ыйтрĕ.

— Икĕ çул ытла... Ку мĕн тума кирлĕ сире!? — ыйтрăм эпĕ хам та.

— Кирлех те мар та... анчах питĕ шел! — тесе хайхи çын ман патран кайма тăчĕ.

— Чим-ха, ырă юлташ,— терĕм эпĕ ăна кайма хускалнă çĕртенех тытса чарса.— Эсир калама пуçларăр пулсан сăмахăра каласах пĕтерĕр. Халь ĕнтĕ эпĕ лăпланма пултараймастăп. Мана вĕчĕрхентерсе çеç ятăр... Калăр-ха: ăçтан, мĕнле пĕлетĕр эсир Настьăна? Столовăйра ĕçленĕ чух паллашнă-и е ăçта та пулин урăх çĕрте тĕл пулнă?

Типшĕм çын тавăрса каличчен эпĕ ăна шăтарасла пăхса тăтăм. Вăл та мана тинкерсе пăхрĕ.

— Столовăйра ĕçлет-им вара вăл? Е икĕ çул каялла ĕçленĕ-и? — ыйтрĕ типшĕм çын. Анчах эп каласса кĕтмерĕ, Настьăна хăй мĕнле пĕлни çинчен каласа пама тытăнчĕ.— Халь кăна мар ăна эпĕ... Э-и-и, тахçантанпах пĕлетĕп... Эпир пĕр енчи çынсем-çке-ха унпа. Ялсем пирĕн юнашарах... Кунта, Шупашкарта, сахал курнă ăна. Мĕншĕн тесен эпĕ хам кунта килни те султалăка яхăн çеç-ха... Ик-виçĕ хутчен курнăччĕ пулас та, вăл манпакалаçмарĕ, яланах курмăш пулса пăрăнса иртсе кайрĕ. Хытах тарăхтарнă пулас çав эпир вĕсен таврашне...

Эпĕ шалтах тĕлĕнсе кайрăм. Чакăр кăвак куçлă типшĕм çын çине хытса кайсах пăхса тăратăп, вăл малалла мĕскер калассине сывламасăр кĕтетĕп. Анчах та халь ĕнтĕ вăл Наçтӳç çинчен хурласа калаçма чарăнчĕ,— унăн ашшĕне тата упăшкине çех хурларĕ. Арлă-арăмлă шутланакан мăшăр хушшинчи пурнăçа пăсас мар тесе пулас çак çын халĕ Наçтӳç пирки малтан хыттăн каланă сăмахне те çемçетсе тӳрлетме тытăнчĕ.

— Тĕплĕн тишкерсе пăхсан Наçтине хăйне хурламалли те çук-ха ăна... Ну, ашшĕ питĕ пуян çын пулнă та, уншăн хĕрĕ айăплă мар. Ашшĕ ĕçĕсемшĕн ачисем айăплă мар теççĕ вĕт! — тесе хучĕ вăл.

Эпĕ унăн ашшĕ-амăшĕ тата упăшки çинчен пĕлесшĕн пултăм. Пикенсех тĕпченине пула вăл каласа пачĕ:

— Пирĕн Елчĕк енче унăн ашшĕ пек паллă пуянсем сахал пулнă. Тырăпа суту-илӳ тăватчĕ. Революциччен Теччĕ хулинче те хӳхĕм çурт пурччĕ унăн. Граждан вăрçи вăхăтĕнче совет влаçне парас мар тесе тыррине пытарса хунăччĕ. Пĕр шăтăкран çĕр çирĕм пăт çĕрсе пăсăлнă ыраш тупса кăлартăмăр. Анкартинчи çапман тырă капанĕсене, виçĕ капан ыраша, хăех çунтарса янă тетчĕç. Çавăншăн айăпласа ăна суд турĕç. Кайран таçта, тĕрмере-и е урăх çĕрте-и, вилнĕ тетчĕç, ăна лайăх пĕлместĕп...

Малалла эпĕ çак çыннăн ячĕпе хушаматне те пĕлтĕм: вăл — Петр Михайлов иккен. Совет влаçĕн малтанхи çулĕсенче вăл вулăсри чухăнсен комитетĕнче тата вулĕçтăвкомра ĕçленĕ, каярахпа хăй ирĕкĕпех Хĕрлĕ Çара кайнă, граждан вăрçинче шуррисемпе çапăçнă. Михайлов тӳрĕ çын иккенни курăнать, çавăнпа та эпĕ унăн сăмахĕсене ĕненмесĕр тăма пултараймарăм.

— Настьăн упăшки те тӳрĕ çын пулмарĕ,— терĕ вăл эпĕ ыйтнисем çине хуравласа.— Ашшĕ ăна хăйсен ялĕнчи пĕр каскăн йĕкĕте качча панăччĕ. Упăшки вулăсри потребкооперацинче тăват-пилĕк çул хушши таварсем кӳрсе килес е пухса ăсатас енĕпе ĕçлерĕ. Çав вăхăтра лайăх çурт-йĕр çавăрчĕ. Унăн килĕнче час-часах ĕçкĕ-çикĕ пырать тетчĕç... Настя хăй те ĕçме вĕреннĕ пулĕ ĕнтĕ. Авă епле ашкăнать вăл паян кунта та! — хушса хучĕ Михайлов çӳçе тĕмĕсем хушшинче çуйхашакан ӳсĕрсем енне аллипе сулса.

— Вара упăшкипе мĕнле уйрăлчĕç? — ыйтрăм Михайловран.

— Мĕн мĕнле уйрăлмалли!.. Спекулянт, вăрттăн усламçă пулнă вăл... Ĕçне тĕрĕслесе тăракансем пулманнипе кооперативăн сакăр вунă пин тенкине хăй кĕсйине чикнĕ. Ну, пĕр хĕрĕх пинне, тен, тусĕсемпе пĕрле ĕçсе янă пулĕ... Ревизи комиссийĕ ĕçлемен. Кооператива çаратма ирĕк пулнă. Çакăншăн вара Настя упăшкине, правленин икĕ членне тата бухгалтерне те юсанмалли çурта хупса лартнăччĕ. Суд приговорĕ тăрăх айăпланнисенне пуринне те пĕтĕм çурчĕсене, мĕн пур пурлăхĕсене сутсă ячĕç. Ку Наçти те пĕр çийĕнчи тумтирĕсемпе çеç тăрса юлнă тетчĕç. Ачи-пăчи пулман унăн. Ну, ăçта каяс? Тухнă та килнĕ Шупашкара вырăн шырама,— каласа пĕтерчĕ Михайлов.

Эпĕ Настьăн упăшки халĕ ăçта пурăннине ыйтрăм.

— Ăна вунă çуллăха хупнăччĕ. Пурăнать-и вăл, çук-и, пурăнать пулсан — ăçта халь, ун çинчен пĕлместĕп. Лармалли срукĕ тулман пулмалла-ха,— терĕ вăл юлашкинчен.

Михайлов каласа панисем мана хытă тĕлĕнтерсе ячĕç. Пĕрре вĕри шыва, тепре сивĕ шыва кĕрсе ӳкнĕ пекех пултăм.

— Улталарĕ вăл мана! Хăйĕн вăрттăнлăхне пытарса пурăнчĕ... Çук, эпĕ унпа пурăнмастăп. Паянах уйрăлатăп! — терĕм те Михайлова тав туса Атăл урлă каçараканпаром патнелле пĕр-пĕчченех чупнă пек утса кайрăм.

 

* * *

...Наçтӳç хваттере çĕрле пулсан тин таврăнчĕ. Вăл пĕтĕмпех урăлса çитнĕччĕ ĕнтĕ. Пӳлĕме кĕрсенех кушетка çине тĕшĕрĕлсе анчĕ те нумайччен ĕсĕклесе йĕчĕ.

— Каçар мана, Çерки! Каçар!.. Çиллентертĕм... ӳсĕр пулнă эпĕ... Мана ытлашши ĕçтерсе тултарчĕç. Малашне нихçан та ун пек ăсран тухиччен ĕçсе ӳсĕрлес çук,—пăшăлтатрĕ вăл макăрнă май.

Эпĕ унпа калаçмарăм. Вăл нăшăклатнине илтес мар тесе тула тухрăм та сарайĕнчи сайхалăх çине хăпарса выртрăм. Анчах та çывăрасси пулмарĕ. Вĕçсĕр шухăш хупланипе пуç ыратма тытăнчĕ. Ирех сивĕ шывпа пит çурăм та кил хушшинче уткаласа çӳрерĕм. Ăш-чик уçăлнă пек пулсан пӳрте кĕрсе чей вĕретсе ĕçрĕм. Наçтӳç салтăнмасăрах выртса çывăрнă-мĕн, эпĕ тумланса ĕçе тухса кайнине вăл сисмерĕ.

 

* * *

Ашшĕпе упăшкин ирсĕр ĕçĕсем çинчен Михайлов каласа пĕтернисене тунса лартма Наçтӳçĕн май килмерĕ.

— Çаплах çав... Çавăн пекех пулнă,— терĕ вăл эпĕ каласа панисене хирĕç.

— Мĕншĕн эс малтанах тĕрĕссине каламарăн вара? Икĕ çул ытла пĕрле пурăнтăмăр — пурнăçăнти хура лапкăмсене паянчченех манран пытарса тăтăн: атте тахçанах вилнĕ, упăшкампа вăл усал пирки уйрăлтăм тесе тыттарса пурăнтăн. Аван мар ку! — терĕм эпĕ. Вăл кăмăлĕпе йăшса çапла каларĕ:

— Малтанах каламалла пулнă çав... Эпĕ хăяймарăм... Мĕнле хăюлăх çитерĕн-ха тăван аçупа упăшку пулнă çынсем çинчен тӳрех тĕппипе каласа пама? Мĕнле калас вĕсен аван мар шутланакан ĕçĕсем çинчен? Ун пек каласан эсĕ манран сивĕнĕн тесе хăрарăм эпĕ... Тĕрĕссине кайран, пурăна киле, пĕчĕккĕн пĕлтерсе пырăп тесе шутланăччĕ... Ну, упăшкам чăнах та усал пулнă манăн. Тупата туршăн — усалччĕ, хаярччĕ. Текех ĕçетчĕ те хĕнетчĕ. Ăна хупман пулсан та пурĕ пĕр унпа пурăнма май çукчĕ... Хăвах шутла-ха, ун пек çынпа мĕнле пурăнан?

— Мĕншĕн хĕнетчĕ вара?

— Кам пĕлет ăна! Ĕçсе ӳсĕрĕлсенех хирĕçме тытăнатчĕ те темскер ахалех ют çынсем çумне хушатчĕ, шанманçи пулатчĕ... Вара çавăрса илетчĕ те тӳпкеме пуçлатчĕ...

— Усал упăшкапа пурăнасси, чăн та, йывăр ĕнтĕ. Унпа тахçанах уйрăлмалла пулнă... Çапах та çав вăрă-спекулянта тытса хупиччен эсĕ унпа пĕрлех пурăннă-ха. Сăтăрла ĕçсемшĕн пĕтĕм пурлăхăра сутса ярсан тин ирĕксĕр уйрăлнă,— терĕм эпĕ.

Наçтӳç чылайччен шарламасăр ларчĕ, ним калама аптрарĕ. Юлашкинчен çеç:

— Çапла, йăнăшнă эпĕ. Ун патĕнчен маларах тухса кайма хăюлăх та çитереймен,— терĕ те пуçне усрĕ, куçĕсене шăлкаларĕ.

Çавăнтах эпĕ ăна ытлашши ĕçсе ют арçынсемпе ашкăннăшăн хăтăрса илтĕм. Çаплипех суйса-улталаса пурăнма пăхсан пирĕн хушăра нимĕнле килĕшӳ те пулма пултараймасть, уйрăлмалли çеç юлать тесе асăрхаттартăм. Вăл каçару ыйтрĕ, малашне тĕрĕс пурăнăп тесе ĕнентерчĕ. Эпĕ ăна хĕрхентĕм — каçартăм. Анчах та пирĕн хушăра ĕнтĕ малалла халичченхи пек юрату та, килĕштерӳ те пулмарĕ. Манăн юрату сивĕнчĕ. Вăл та юратмарĕ пулмалла, çапах та вăл хăй çакна систермерĕ, мана юратнă пек курăнма тăрăшрĕ.

 

7

Эпĕ хаçат редакцийĕнче ĕçлеме пуçлани тăватă çул çитрĕ. Çак хушăра унта ĕçлекенсем чылай улшăнчĕç. Хăш-пĕрисем урăх учреждение куçса кайрĕç, кайнисем вырăнне çĕнĕ çынсем пычĕç. Редакторсем те улшăнкаларĕç.

Пĕр вăхăтра, çулталăк ытларах, редактор замести телĕ вырăнне Федор Ложечкин ятлă çын йышăнса тăчĕ. Хаçатра вăл хăй статйисем айне яланах чăвашла «Кашăк Хĕветĕрĕ» тесе çыратчĕ те, эпир ăна кулкаласа хăйне те «Кашăк» тесе чĕнеттĕмĕр.

Кашăк Хĕветĕрĕ граждан вăрçинче аманса инвалид пулнă çынччĕ. Хурарах сăн-питлĕ те хун-хура куçлă харсăр этем, манран пĕр-икĕ çул кĕçĕнтерехскер, икĕ костыль çинче уртăнса хăрах урипе çеç çăмăллăн пускаласа çӳретчĕ. Çӳреме йывăр пулин те Кашăк хăйне паттăррăн тыткалатчĕ, чĕлхи-çăварĕпе маттур калаçатчĕ.

Пĕр шăмат кун каçпала редакцинче ĕçсем пĕтсен Кашăк мана хăй кабинетне чĕнсе кĕртрĕ.

— Лар-ха пăртак, пĕр сăмах калам сана,— терĕ вăл хура куçĕсене йăлкăштарса пăхса.

— Мĕн-ши тата? Темле савăнăçлă хыпар пулĕ-ха? — терĕм эпĕ ун çине тинкерсе.

— Савăнăçĕ-качки нимĕнех мар та, пурнăçра лайăх улшăну пулчĕ. Маншăн ырă пулсан — санăн та савăнмалла, мĕншĕн тесен эпир иксĕмĕр те вăрçă инваличĕсем! — терĕ вăл.— Пĕлместĕн-ха эсĕ,— терĕ вăл малалла йĕпкĕн хура куçĕсене хĕскелесе,— эпĕ çĕнĕ хваттере куçрăм вĕт! Паян виççĕмĕш кун ĕнтĕ çĕнĕ çĕрте.

— Укçу пултăр, ытларах тӳле — хваттерне тупма пулĕ ăна. Лайăххине те тупма пулĕ. Çавах та çын патĕнчи хваттерĕн савăнăçĕ сахал унăн: пур енчен те çурт хуçине пăхăнмалла. Хытă пăхăнтараççĕ... Коммунальнăй хваттер илсенччĕ! Вара савăнма нулать, — тесе хутăм ăна.

— Тĕрĕс. Вăл апла-ха,— терĕ Хĕветĕр йăлкăшма пăрахса. — Пĕлетĕн-и, ку мĕнтен лайăх мана? Çывăхра! Редакцине çӳреме çывăх; пире, инвалидсене, çавă питĕ хаклă!.. Хваттер пӳлĕмĕ пысăках мар та — çутă, таса... Тата хваттер хуçи арăмĕ питĕ тараватлă, ырă хĕрарăм. Мана, инвалида, хĕрхенчĕ: куллен апат пĕçерсе парать, хура кĕпе-йĕмсене çуса пама пулчĕ. Кусене пурне те вăл тӳлевсĕр, хваттер укçи шучĕпех туса паратăп терĕ...

Юлашкинчен Хĕветĕр мана хăй патне пырса курма чĕнчĕ.

— Ыран вырсарни кун, редакци ĕçлемест. Пырса кур-ха. Ирпеле эпĕ ниçта та каймастăп, хваттертех пулатăп, —терĕ те хăй патне хăш урампа мĕнле пымаллине каласа пачĕ.

...Тепĕр кунне, кăнтăрла çитес умĕн, Хĕветĕр патне кайрăм. Хĕвеллĕ çанталăк тăрать, анчах та шăрăх мар, уçă та лăнкă; хула хушши канлĕн те пĕр тикĕссĕн сывлать. Çакна пула чĕрере те лăпкă, ырă туйăм çĕкленет.

Кукăр-макăр тăкăрлăкпа хăпарса Хĕветĕр каланă çурта тупрăм. Вăл çӳллĕ мар, икĕ пӳрте сыпăнтарса лартнă кивĕ, вăрăм çурт.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн