Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче Красноармейскинче (Тракра) Халӑх пултарулӑх ҫурчӗн ларусен залӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх 20 ҫул тултарнине халалласа уяв каҫӗ иртрӗ. Уяв кӗрекинче — район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Н.И.Антонов, район администрацийӗн культура, спорт тата ҫамрӑксемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ А.Лебедев, Шупашкарти «Трак ен» ентешлӗх ертӳҫи А.Н.Львов, Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗ Ӑсан Уҫӑпӗ ҫыравҫӑ, Нестер Янкас шӑллӗн ывӑлӗ Валерий Кириллов, пӗрлӗх ертӳҫи Георгий Тусли, тӗрлӗ ҫулсенче пӗрлӗхе ертсе пынӑ А.А.Раськин, В.М.Михайлов, В.З.Константинов, Н.Г.Ершов-Янкер юлташсем тата 2008 тата 2009 ҫулсемшӗн пӗрлӗх Премине илме тивӗҫлӗ пулнӑ А.Яковлев журналист, Ю.Степанов-Листопад журналист тата П.Федоров юрӑҫӑ. Уява ертсе пыраканӗ — районти тӗп вулавӑш ӗҫченӗ С.А.Гурьева.
Уяв асаилӳсенчен пуҫланчӗ. Чи малтанах пӗрлӗх епле йӗркеленни ҫинчен Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗ В.М.Михайлов тухса калаҫрӗ. Вӑл пӗрлӗх йӗркеленнин кун-ҫулне тӗпӗ-йӗрӗпе ҫутатса пачӗ.
Паян Чӑваш наци вулавӑшӗнче чӑваш халӑх академикӗсен черетлӗ пухӑвӗ иртрӗ. Вӑл 10 сехетре пуҫланчӗ.
Виталий Петрович Станьял пуху йӗркине пӗлтернӗ хыҫҫӑн академиксем кӑларнӑ ҫӗнӗ кӗнекесен презентациӗ иртрӗ. Кашни кӗнекене тенӗ пекех дипломпа чысларӗҫ. Хӑш-пӗр автор ҫулталӑк хушшинче пӗр кӗнеке ҫеҫ мар, иккӗ-виҫҫӗ те кӑларма ӗлкӗрнӗ иккен. Чи малтан Герман Николаевич Ксенофонтов кӑларнӑ «Долгожители Чувашии» кӗнекепе паллашрӗҫ. Автор хӑйӗн кӗнеки ҫинчен каласа пачӗ. Ку кӗнеке валли материал пухнӑ чухне йывӑрлӑхсем сахал пулман иккен — ӑна, материала, пухма ЗАГСсемпе районсенчи социаллӑ хӳтӗлӳ пайӗсене кӗрсе тухмалла пулнӑ. Ку учрежденисем хупӑ шутланаҫҫӗ, ахаль ҫынсене материал унта ттырса ямаҫҫӗ. Герман Николаевич ҫавах та унта ҫул тупма май тупнӑ-тупнах. Кӑна кӗнеке хулӑнӑшӗ те ҫирӗплетет — унта пурӗ 300 патнелле статья е очерк. Вӗҫӗнче халӗ пурӑнакан 100 ҫултан иртнӗ ҫынсен списокне илсе кӑтартнӑ.
Ульяновскра тухса тӑракан чӑвашла «Еткер» кӑларӑм 20 ҫулта.
Юпан 24-мӗшӗнче Ульяновскри Халӑх культурисен центрӗнче "Еткер" телекӑларӑм уҫӑлнӑранпа 20 ҫул ҫитнине халалланӑ анлӑ мероприяти иртрӗ. Кермен залӗнче пухӑннӑ лӑк тулли халӑх пӗрне-пӗри уявпа саламларӗ. Официаллӑ делегацисем Тутарстанран, Чӑваш Республикинчен тата Самар хулинчен килсе ҫитрӗҫ. «Еткер» редакцин редакторӗ пӗр улшӑнми 20 ҫул пулса вӑй хуракан Олег Николаевич Мустаева Сергей Морозов кӗпӗрнаттӑр ячӗпе саламласа ылтӑн сехет парнелерӗҫ. Тӗрлӗрен обществӑлла организацисемпе патшалӑх тытӑмӗн ертӳҫисем саламланӑ хыҫҫӑн уяв малалла Светлана Яковлева, Алексей тата Андрей Шадриковсем, Дипендра Мани, Александр Ильин, Светлана Карсакова, Силиса, Типшӗм Сашук юрӑҫӑсемпе «Авангард» ташӑ ушкӑнӗн илемлӗ концерчӗпе малалла тӑсӑлчӗ.
Савӑнӑҫлӑ каҫ вӗҫӗнче Олег Мустаев уява унпа пӗрле паллӑ тума пуҫтарӑннӑ ентешсене пуҫ тайса тав турӗ.
Ҫурлан 9-15-мӗш кунӗсенче Крым ҫурутравра вырнаҫнӑ Ялта хуларан тӗрӗк ҫамрӑкӗсен халӑхсем хушшинчи пӗрлешӗвӗн 14-мӗш тӗлпулӑвӗ иртнӗччӗ. Унта Болгари, Германи, Афганистан, Иран, Ирак, Сири, Азербайджан, Казахстан, Турци, Кӑркӑсстан, Кипр, Румыни, Македони, Бельги, Молдави, Узбекистан, Раҫҫей тата ытти ҫӗршывсенчен 200 ытла делегат хутшӑннӑ. Курултайӑн тӗллевӗ — пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен ҫамрӑкӗсене пӗрлештересси. Ун шайӗнче пленарлӑ канашлусем, экономика, культура, политика, спорт комиссийӗсен ларӑвӗсем, тӗрӗк халӑхӗсен культура каҫӗсем, концертсем иртрӗҫ. Чӑвашран ку мероприятине Олег Цыпленков, Константин Малышев, Николай Сусарин тата Чӑваш Республикинчи «Шуҫӑм» фольклор ансамблӗ, пурӗ 16 ҫын, кайса килчӗҫ.
Чи малтан, курултая ҫитиччен, чӑваш делегацийӗ Украинӑри Чернигов облаҫӗнчи Остер хулине кӗрсе тухнӑ — унта ӗмӗрлӗхех канлӗх тупнӑ поэтӑмӑрӑн Ҫеҫпӗл Мишшин вил тӑприне пуҫ тайса, обелиск умне чечексем хунӑ, поэтӑн вилӗмсӗр сӑввисене вуланӑ. «Шуҫӑм» ансамбль вырӑнти Культура керменӗнче концерт та кӑтартнӑ.
Ҫапла, юлашки вӑхӑтра ҫак сӑнсен галерейи самай паянланчӗ! Тин кӑна пулнӑ чунҫӳревренех 2 пине яхӑн сӑнӳкерчӗк килчӗ. Унсӑр пуҫне нумай пулмасть Мирон Толи унта 1951 ҫулта тухнӑ вырӑсла-чӑвашла словаре вырнаҫтарнӑччӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗнче сӑн галерейи Шупашкар районӗнчи ял сӑнӗсемпе тулчӗ: Карачура, Йӑршу, Атайкасси, Янту, Явӑш, Качакасси, Яранкасси, Кивпулӑх.
Ҫак сайтӑн тӗп тивӗҫӗ — чӑваш культурипе паллаштарасси. Культура шутне ял сӑнӗсем те кӗреҫҫӗ. Сӑнаса пӑхӑр-ха тӗрлӗ тӑрӑхри ялсене. Пӗрисем пуян, теприсем — чухӑн. Ҫавна кӑатртма йӗркеленӗ те ӗнтӗ ҫак галерейӑна. КУнта ытларах пайӗпе ӗнтӗ Чӑваш Енӗн тури ялӗсене кӑтартнӑ: Шупашкар районӗ (68 ял), Красноармейски районӗ (34 ял), Ҫӗрпӳ районӗ (23 ял), Муркаш районӗ (17 ял), Сӗнтӗрвӑрри районӗ (16 ял). Ҫитес вӑхӑтра Ҫӗрпӳпе Сӗнтервӑрри ялӗсемпе пуянланмалла — кӑҫал ирттернӗ Октябрьски-Ҫӗрпӳ ҫулҫӳревре тунӑ сӑнсем кӗрӗҫ.
Нумай пулмасть «Хусан чӑвашӗсем» ушкӑнӑн ертӳҫи Алексей Наумов Тутарстанра гитарӑпа каласа чӑвашла юрлакан ҫамрӑксен тӗлпулӑвне йӗркелеме шут тытнине пӗлтерчӗ. Бардсен тӗлпулӑвне утӑн 11-12 мӗшӗсенче Пӳлерти Валем хуҫа ҫӑлкуҫӗ патӗнче ирттерме хатӗрленеҫҫӗ. Унта палаткӑра ҫӗр каҫма, кӑвайт ҫинче хӑйшӗн апат ӑшӑтма тата гитарӑпа каласа юрлама вӗренес текен пур ҫамрӑка та йыхравлаҫҫӗ. Тӗлпулура пӗрлехи концерт, вырӑнти историпе палашни, гитаристсен мастер-класӗсем, чӑвашла ятсем илес ритуал кӗреҫҫӗ. Гитаристсем авалхи Сӑвар хули пулнӑ вырӑна та ҫитсе курма палӑртнӑ. Хальхи вӑхӑтра тӗлпулӑва Шупашкар, Ӗпхӳ ҫамрӑкӗсем хутшӑнма кӑмӑл туни паллӑ.
Ҫак мероприяти ТР ЧНКА ҫумӗнчи Ҫамрӑксен канашӗ, «Пума» ҫулҫӳрев агенстви, «Асамат» студи пулӑшнипе иртет. Информаци тӗлӗшӗнчен «Чуваш.Орг» интернет-пӗрлешӳ тата «Сувар» хаҫат пулӑшу кӳреҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефонсем: 89274038854, 89179076881.
Юнкун, ҫӗртмен 3-мӗшӗнче, Мӑн Шетмӗре кашни ҫул иртекен «Юнкун пуххи» ярмӑркка уҫӑлать — сире унта чӑн-чӑн кану кӗтет!
«Юнкун пуххи» ярмӑркки 10 сехетре пуҫланать. Малтан ӗҫ хастарӗсене чыслӗҫ, кайран вара кану программи пуҫланӗ: юрӑҫсемпе ушкӑнсем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ, спорт ӑмӑртӑвӗсем, «Сӑра ӑсти» конкурс иртӗ. Кунтах кулленхи пурнӑҫра кирлӗ тавар, ал ӑстаҫисем хӑйсем тунӑ япалисене сутӗҫ. Уявра сире шӳрпепе, шашлыкпа хӑналӗҫ.
Чаплӑ? Сирӗн ку мероприятине килес кӑмӑл пурах пулӗ? Мӑн Шетмӗ ялӗ Красноармейски районӗнче вырнаҫнӑ. Шупашкартан кунта Газельпе («Чебоксары» — «Анаткасси» мартшрутлӑскерпе) килме пулать. Вӑл 8:30 Шупашкартан тухать. 10 сехет тӗлне ҫитеттӗр те. Ҫавӑн пекех Йӗпрем (Юпрямы) урлӑ иртекен автобуссемпе (Вӑрнара, Красноармейскине каякансемпе) те килме май пур. Ҫӗрпӳ-Анат Чӑрӑш (Анаткасы) автобус маршручӗ те пур.
Ан манӑр, уяв 10 сехетре пуҫланать!
Ака уйӑхӗн 15-мӗш кунӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн вулав залӗ илемлӗ сӑмахлӑх тусӗсемпе тулчӗ. Вӗсен йышӗнче пултарулӑх интеллигенцийӗн тӗрлӗ сийӗсем пурччӗ. Пӗрисем – чӑваш литературин сумлӑ тӗчевҫисем: Юрий Артемьевпа Георгий Федоров профессорсем, Валентин Абрамовпа Юрий Яковлев тата Вячеслав Ендеровпа Вера Никифорова ӑсчахсем. Теприсем – проза ӑстисем: Борис Чиндыковпа Аристарх Дмитриев, Надежда Ильинапа Измаил Исемпек тата Владимир Степановпа Ион Шеремет. Виҫҫӗмӗшсем – поэзи пахчин шӑпчӑкӗсем: Раиса Сарпипе Петӗр Яккусен, Марина Карягинӑпа Надежда Сельвестрова. Чӗлхеҫӗсем те самаях йышлӑ: Атнер Хусанкайпа Геннадий Дегтярев, Александр Кузнецовпа Леонид Петров... Кӗвве-ҫемме кӑмӑллакансем Николай Казаков композитора тӳрех палласа илчӗҫ.
Челепи хулинче ҫак кунсенче «ТЭФИ-регион 2008» мероприятийӗн «Информаци телевещанийӗ» уйрӑмӗн финалӗ иртет. Уйӑхран вара «ТЭФИ-регион 2008» Шупашкара ҫитӗ — кунта «Вӗрентӳпе кану телевещанийӗ» уйрӑмне тӑратнӑ чи пултаруллӑ тележурналистсене суйласа илӗҫ. Пушӑн 26-мӗшӗнче вӗсен ячӗсене пӗлтерӗҫ.
Ӑмӑртӑва 184 телепрограмма ярса парӗҫ, вӗсенчен вара 9 номинаци валли чи пултаруллисене палӑртмалла. Ку ӗҫ, паллах, ҫӑмӑл мар — пур ярса панӑ видеоматериала пӑхса тухмашкӑн хаклавҫӑсене вуншар-вуншар сехет кирлӗ пулӗ. Орфей статуэткине ҫӗнсе илмешкӗн Шупашкарта 101 телекомпани хутшӑнӗ.
Калас пулать, Шупашкарпа юнашар вырнаҫнӑ хуласем — Хусан, Самар, Чулхула, Пермь — «ТЭФИ-регионӑн» финаллӑ мероприятийӗсене ирттерме ӗлкӗрнӗ, ӗнтӗ, хале вара Шупашкарӑн черечӗ ҫитнӗ. Чӑваш Енӗн культура Министерствин ҫумӗ Алексей Белов ку мероприятине тивӗҫлӗ шайра иртерессе шантарать. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта пысӑк мероприятисем унччен те иртнӗ, ҫавӑнпа та вӑл чаплӑ иртесси пирки кулянаси ҫук.
Паян, кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче, Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗн Вулав залӗнче «Асамлӑ тӗрӗ тӗнчи» ятлӑ халӑх ӳнерӗн паллӑ ӑстин тата пичет ӗҫченӗн Валентина Минеевӑн кӗнекисемпе паллашу уявӗ, унпа пӗрле ал ӗҫӗсен куравӗ те иртрӗ.
Савӑнӑҫлӑ уява вулав центрӗн ертӳҫи Уразаева Татьяна Никаноровна уҫрӗ. Малалли сӑмаха Валентина Минеева хӑй илчӗ. Вӑл хӑй тӗрӗ тӗрлес ӗҫпе епле интересленсе кайни ҫинчен каласа пачӗ, хӑш-пӗр пӑшӑрхантаракан ыйтусемпе паллаштарчӗ. Валентина Алексеевнӑна уйрӑмах тӗрӗ ӑсталӑхӗн хӑш-пӗр пайӗсем ҫухални, «Паха тӗрӗ» хупӑнни пӑшӑрхантарать. «Тӑван Атӑл» журналта чӑваш тӗррисене пичетлеменнине те ырламасть.
Ҫавӑн пекех ӗҫлӗ уявра ӳнер пӗлӗвӗн тухтӑрӗ, профессор, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн тӗп сотрудникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн исскуствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин ӑслӑлӑхпа техника тата литературӑпа ӳнер тӗлӗшӗнчи Патшалӑх премийӗсен лауриачӗ Трофимов Алексей Александрович; кулӑшпа сатира ӳнерҫи, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Иван Мучи премийӗн лауриачӗ, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗ Яковлев Николай Лукич; филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, ЧПГӐИ ӑслӑлӑх ертӳҫӗ сотрудикӗ Дегтярёв Геннадий Анатольевич; Чӑваш Республикин Наци музейӗн директорӗ Меньшикова Ирина Петровна; филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, И.
+0.3 °C