Agabazar: Ҫырулӑх йӗркевӗсен КОНЦЕПЦИЙӖ пирки

Agabazar05.12.2014 12:2237590 хут пӑхнӑ

<<...Виҫҫӗмӗш ыйту каллех тенӗ пек орфографи тавра пулчӗ. Чӗлхе комиссийӗ хӑй ҫумӗнче орфографи комиссине йӗркелерӗ (15 ҫынран), ҫитес ҫул ятарлӑ конференци ирттерсе унти сӗнӳсемпе килӗшӳллӗн орфографи правилисен тӳрлетнӗ вариантне хатӗрлеме пулчӗ.>> http://chuvash.org/news/7684.html

1)Чӑн малтанах палӑртса хумалалла: йӗркевсене кармаҫӑварсем, балбессем, бомжсем, ҫапкаланчӑксем валли мар, ЧӖЛХЕҪӖСЕМШӖН тата ЧӖЛХЕПЕ ҪЫХӐННӐ ТИЕКСЕМШӖН ӑсталаҫҫӗ. Йӗркевсене "аяларахри" шайсене ҫитересси — пачах урӑх ыйту.

2)Ҫырулӑх орфографирен ҫеҫ мар тӑрать. Унта ҫавӑн пекех графика, пунктуаци пур. Традици тӑрӑх, грамматика нормисене тата лексикологи ыйтӑвӗсене те унтах кӗртсе яраҫҫӗ. Вӗсене йӗркевсен официаллӑ текстӗнче пӗр-пӗринчен уйӑрма тӑрӑшмалла. Шкул ачисен ҫыру ӗҫӗсене тӗрӗс хаклас, йӑнӑшсене тӗрӗс палӑртас ыйту та ҫапла тума хистет.

3)Ҫырулӑх ҫыракансемшӗн тата вулакансемшӗн те МЕЛЛӖ пулма тивӗҫлӗ. Ӑна ҫапла, ҫав йӳтӗмпе ӑсталамалла. Малта —практика ыйтӑвӗсем, теори вара практика хыҫҫӑн пытӑр. Ҫыраканӗсем кӑрӑнташпа та, калемпе те, ручкӑпа та, клавиатурӑпа та ҫыраҫҫӗ мар-и?!

4)Тӗнче опытне тата хамӑрӑн пуян опыта шута илмелле.

5)Майӗпен чӑваш сӑмахӗсене ытти чӗлхесемпе (вырӑс, акӑлчан) транскрипцилес тата транслитерацилес ыйтусене те хускатас пулать.

P.S. Комиссие 15 ҫынна кӗртнӗ тенӗ. Ахӑртнех, кооптаци шучӗпе татах 1-2 ҫынна кӗртме пулать пуль пурӑна-киле. Шӑв-шав пырать. Хӑшӗсем ӑна (шӑв-шава) орфографин 75-мӗш параграфӗн асӑрхаттарӑвне катертес шутпа ҫеҫ усӑ курас тӗллевлӗ. Ҫавсенчен хытӑ сыхланас пулать.

Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест.

[Комментариле (142)]

Комментари:

Асав // 4117.51.7078 2014.12.30 17:22
	Акапасар,санăн 1): контекстран пачах та килмест, илсе пар тĕслĕх; 2):сăмах кивелни, çĕнни çурални 75 параграфпа пач çыхăнман; 3):75 параграф бомба пулнине кăтартса пачĕ паян, вăл сирпĕнчĕ, чăвашăн ахаль те мĕскĕн интеллигенцине пайлать, пайлать, чĕлхе ăслăлăхĕнче нимĕн те чухламансем те тавлашаççĕ, тавлашаççĕ...
Agabazar // 5418.9.4598 2014.12.30 19:50
	Асав // 4117.51.7078 2014-12-30 17:22: <<Акапасар,санăн 1): контекстран пачах та килмест, илсе пар тĕслĕх;>> Çÿлерех кăшт хăпарăр та Михаил Волков1 çырнине вулăр Тепĕр тĕслĕх: Çĕр, шыв, тÿпе, уçлăх Кунта мĕншĕн çĕр тата шыв хушшинче пробел та мар, дефис та мар, нимтемарлăх та мар, чăннипе хÿреллĕ пăнчă тăрать? Э?
Agabazar // 5418.9.4598 2014.12.30 20:03
	"Автор орфографийĕ" текен ăнлав çинчен илтнĕ-и тата эсир? Цитата:<< 2):сăмах кивелни, çĕнни çурални 75 параграфпа пач çыхăнман; >> Мĕншĕн? Акă пур таркай сăмах. Тар+Кай. Беженец. Неологизм шутланать. Унпа усă курма пуçлани темиçе ÿйăх кăна. Мĕнле çырас тетĕр ăна: уйрăм-и? дефиспа-и? 75-мĕш параграф çинех таянса пĕрлех çырмалла пуль. 1)Пирĕн çĕршыв 2)Пирĕн çĕр, шыв Контекст-и ку е контекст мар-и?
bor1959 // 1039.8.4424 2014.12.30 20:17
	Чăваш Радио,Чăваш ТВ тепĕр 53 çултан чăвашла калаçакан юлмасть тесе хăратать те.Тен хăратни те мар вăл?Тен ансатрах калаçмалла чăвашла?
Тимӗр // 4916-2612 2014.12.30 21:16
	Кам та пулин хăрать-и чăннипех чăваш чĕлхи çухалассинчен?.Кам хăварас тет хăйĕн хыççăн чĕлхемĕре,вăл -хăварать.Хăйн ачисемпе çуралсанах чăвашла калаçать.Тутарсам пек.
Agabazar // 5418.9.4598 2014.12.30 22:03
	Таймер, çырулăх концепцийĕ пирки мĕн шутлатăр, çавăн пирки калăр; кунта тĕрлĕрен çÿп-çап ан тултарăр, тархасшăн. Тавтапуç.
Михаил Волков // 3561.39.5320 2014.12.31 00:50
	Хальхи этемлĕх чĕлхисем мĕн авалтан икĕ мелпе çĕнĕ сăмах тăваççĕ: 1)икĕ е ытларах сăмаха е вĕсен тымарĕсене "çыпăçтарса", 2)вĕсенчен уйрăм пайсене анчах илсе (синтез мелĕ, çав шутра абревиатура та теме пулать). Хĕвел (хĕэл) - кÿ (огонь)+ эль (дающий, обладающий, бог), тĕрĕксен КУЯШ, КОЯШ (кÿй+ас) çав пĕлтерĕшлех, шумерсен ГИБИЛЬ (кунта грексем в-б улăштарнă пулĕ вĕсен çырăвĕсене вуланă чух). КĂВАК кÿ+ак, помидор -торă+па(нă)+ол)ми, торă па(л)ми, ÇАРРАН - çар(а)+(у)ран, ÇАРУРАН т.ыт.те, т.ыт.те, ТОМАТ (грексен çĕнĕ чĕлхинчен)- торă тунă ом(ла)а, КŸКĔРТ (хăвăрах тавçăрăр).
Agabazar // 1790.56.6103 2014.12.31 18:08
	bor1959 // 1039.8.4424 2014-12-30 20:17: <<Тен ансатрах калаçмалла чăвашла?>> Ансатрах калаçасси пирки ак çакăнта пăхăр: http://www.youtube.com/watch?v=2YzcpMPYP2U
Agabazar // 3328.63.1151 2015.01.05 07:34
	Михаил Волков1: << 40 çула яхăн ытлашши шавламарĕç. Вĕренекенĕсем вăй илсен тин вĕсен аллипе вут туртрĕç.>> Вĕренекенсем, вĕрентекенсем.... Çакнашкал сăваплă хутшăнусемпе çыхăнусем те йăлтах тасамарланнă. "Парăма" куçнă. Вĕренекенсем вĕрентекенĕсем умĕнче "парăмра" та , çавна кура мĕн каланине приказ вырăнне хурса пурăнмалла имĕш. Çакнашкал япала вĕсен майĕпе пархатарлăх (?) шутланать. Е тата "халăх кăмăлне" палăртам пекки тунинех илер. Шкулсенче ĕçлекен темиçе вĕрентевçĕне тĕрлĕ меслетсемпе хăйсен майлă çавăраççĕ те, пуçлаççĕ тĕрĕлтетме... Вăт çавнашкал ку япалан мыскари. Эп ăнланнă тăрăх çапла тейĕпĕр. Пĕтермелле çакна. Сиенлине кура.
bor1959 // 1039.8.4424 2015.01.05 14:10
	В реальной жизни никем не востебованный Акасапар тут зажигает!Тимӗр тӗрӗс калать,сан ҫырав грамоти ни влаҫ структурине,ни вӗренӳ министерствине,ни юстици министерствине кирлех мар.Ҫавӑнпа ачусем пулсан калаҫ вӗсемпе чӑвашла, ҫук пулмалла-вара утопилле темӑпа ҫӑрӑлса ан лар!