Иркутск облаҫӗнчи Зима районӗнчи Самара ялӗнче пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче чӑваш хор коллективӗсен «Халӑх чун-юрри» облаҫри V юрӑ фестивалӗ, ача-пӑча чӑваш юррин «Туслӑх хӗлхемӗ» VI фестивалӗ, «Кӗмӗл сасӑ» юрӑ конкурсӗ иртӗҫ.
Мероприятие Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Юлташ» наципе культура вырӑнти тӳре-шара пулӑшнипе ирттерӗ.
Фестиваль-конкурса чӑвашсен автономине йӗркеленӗренпе 30 ҫул ҫитнине халалланӑ. «Юлташ» автономие Вероника Тимофеева ертсе пырать.
Мероприятин тӗп тӗллевӗ – чӑваш чӗлхине, халӑх сӑмахлӑхне упраса хӑварасси, вокал, инструмент пултарулӑхне сарасси.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Элтеперӗ Олег Николаев патшалӑх наградисемпе чысласси ҫинчен черетлӗ хушу кӑларнӑ.
Ӗҫлӗ хутра тӗрлӗ вырӑнта ӗҫлекен виҫӗ ҫынна Чӑваш Республикин Хисеп грамотисемпе чысланӑ, унсӑр пуҫне тава тивӗҫлӗ ятсем пама йышӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче тӑрӑшакан Дмитрий Семкин вокалиста «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» ят панӑ.
Дмитрий Николаевич театрта ӗҫленипе пӗрлех И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи вокал ӳнерӗн кафедрин заведующийӗ пулса тӑрӑшать. Вӑл — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, тӗрлӗ конкурспа фестивальте лауреат ятне тивӗҫнӗ.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Чӑваш ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ СССР халӑх артисчӗ Николай Мордвинов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Етӗрнери паллӑ купса ҫемйинче ҫут тӗнчене килнӗ. Чӑн училищӗре (халӗ унта — гимнази) вӗреннӗ, Етӗрне уесӗнчи халӑх вӗрентӗвӗн пайӗнче ӳнер секторӗнче ӗҫленӗ, хулари хӑй тӗллӗн вӗреннӗ коллективсем лартакан спектакльсене хутшӑннӑ.
Етӗрнесем артиста асра тытаҫҫӗ. Вӑл ҫуралнӑ ҫуртра музей уҫнӑ, унта Николай Мордвинов архивӗнчи документсем, сӑнӳкерчӗксем, кӗнекесем, артистӑн япалисем упранаҫҫӗ. Училище пулнӑ ҫурт ҫине асӑну хӑми вырнаҫтарнӑ. «Запомните меня таким…» (чӑв. Мана ҫакӑн пек астуса юлӑр...) Н.Д. Мордвинов ячӗллӗ театр фестивалӗ кӑҫал виҫҫӗмӗш хут иртет. Жюри председателӗ — СССР халӑх артистки Вера Кузьмина. Фестивале 45 ӗҫ тӑратнӑ. Н.Д. Мордвинов ячӗллӗ кинозалта артист вылянӑ фильмсене кӑтартаҫҫӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗлл Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ача-пӑча театр коллективӗсен республикӑри «АВАНсцена» фестивалӗ пулассине пӗлтерет. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут иртӗ. Мероприятие Сӑр тата Хусан чиккисене чавма хутшӑннисен ҫулталӑкне тата ҫӗнӗ чӑваш ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалланӑ.
VI фестиваль нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса ака уйӑхӗн 18-мӗшӗччен пырӗ. Конкурс теми — «Тӑван чӗлхене шанатпӑр!».
Фестивале тӗрлӗ енпе тата стильпе ӗҫлекен ушкӑнсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Хутшӑнакансен ҫулӗ 7 ҫултан пуҫласа 17 ҫулччен пулмалла. Ӗҫсем вырӑсла, чӑвашла, республикӑра пурӑнакан ытти халӑх чӗлхипе пулма пултараҫҫӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче нарӑс уйӑхӗн 3-7-мӗшӗсенче Чӑваш музыкин фестивалӗ иртӗ.
Наци ӳнерӗн мероприятийӗ тӑватӑ сумлӑ спектакльтен тӑрӗ. Фестиваль нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Григорий Хирбюн «Нарспи» оперипе уҫӑлӗ. Нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Федор Васильевӑн «Шывармань» оперине лартӗҫ, 6-мӗшӗнче — Андрей Галкинӑн «Хуркайӑк ҫулӗ» балетне. Сӑмах май каласан, вӑл балета Чӑваш Енӗн искусство тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей тата Чӑваш Енри композиторсен союзӗсен пайташӗ Андрей Галкин ҫуралнӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш музыкин фестивалӗ нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче гала-концертпа вӗҫленӗ.
Чӑваш Енре ҫулталӑк пысӑк концертпа вӗҫленӗ. «Вместе-Пӗрле!» пӗрлехи ҫемьере» фестивале Трактор тӑвакансен культура керменӗ тата Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ ЧР Культура министерстви пулӑшнипе ирттерет.
Концерт раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче иртӗ. Унта тӗнче шайӗнчи балет артисчӗсем хутшӑнӗҫ. Вӗсем нумай нациллӗ патшалӑх историйӗпе паллаштарӗҫ.
Уяв программи пуян. «Нумай енлӗ Чӑваш Ен» наци костюмӗсен кӑтартӑвӗ пулӗ. Ҫавӑн пекех республикӑри наципе культура пӗрлешӗвӗсен пултарулӑх ушкӑнӗсем савӑнтарӗҫ. «Елка. Вместе-Пӗрле» хӑтлав пулӗ.
Фестиваль Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче иртӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче художество канашӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта театрӑн 2021 ҫулхи пултарулӑх планӗсене сӳтсе явнӑ.
С. Рахманиновӑн «Алеко» пӗр актлӑ опери М.Д. Михайлов ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери XXXI опера фестивальне уҫӗ. Ку вӑл — Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллипе (ертӳҫи — Раҫҫей халӑх артисчӗ, Раҫҫей тата Чӑваш Ен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Морис Яклашкин) пӗрле хатӗрленӗ проект.
Пӗтӗм тӗнчери XXV балет фестивалӗ ака уйӑхӗнче пулӗ. Вӑл классикӑран тата хальхи вӑхӑтри ӗҫсенчен тӑрӗ. Тӗнче классикин шедеврӗсемпе (А. Аданӑн «Жизель» тата П. Чайковскин «Лебединое озеро» балечӗсем) пӗрлех Пермьри театрӑн «Балет Евгения Панфилова» тата Екатеринбургри театрсен «ТанцТеатр» спектакльсене кӑтартӗҫ.
Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищин чӑвашла ҫырнӑ патриотизм юррисен фестивальне ирттерме хатӗрленет. Тӳрех палӑртар: вӑл онлайн-мелпе пулӗ.
Музыка училищи юлашки темиҫе уйӑхра капашсӑр пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ. «Тӗнчери салтаксем» проекта пурнӑҫа кӗртме республика Элтеперӗн грантне тивӗҫнӗ. Проект авторӗ – Чӑваш Енӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Светлана Ткаленко.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалланӑ проекта пурнӑҫласа вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче чӑваш композиторӗсем хайланӑ юрӑ-ҫемме электрон коллекцие пухнӑ. Платформӑра нота материалӗсемпе пӗрлех архив докуменчӗсем те вырӑн тупӗҫ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн Николай Гоголь повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Шинель» спектаклӗ Ача-пӑчан пӗтӗм тӗнчери пысӑк фестивалӗнче лауреат ятне тивӗҫнӗ. Унӑн режиссерӗ – Мускаври Владимир Беляйкин режиссер. Фестивальте чӑваш спектаклӗ «Чи лайӑх музыка спектаклӗ» номинацире ҫӗнтернӗ.
Фестивальти ӗҫсене Мускаври кӗпӗрне театрӗнче ӗнер пӗтӗмлетнӗ. Ку мероприятие асӑннӑ театрӑн илемлӗх ертӳҫи – Раҫҫей халӑх артисчӗ Сергей Безруков йӗркеленӗ. Фестивале вӑл 2018 ҫулта пуҫарнӑ.
Фестивале тӑратнӑ ӗҫсене 6-16 ҫулсенчи ачасенчен тӑракан тӳресем хакланӑ. Вӗсем — актер студийӗсене ҫӳрекенскерсем, музыкантсем, спорстменсем, пӗтӗм ҫӗршыври Олимпиадӑсен ҫӗнтерӳҫисем.
Фестивале хупни ҫинчен хатӗрленӗ репортаж «Пӗрремӗш канал» телеканалпа паян ирхине «Доброе утро» (чӑв. Ырӑ ир) кӑларӑм эфирӗнче пулчӗ. Унта Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑскен театрӗн директорӗ Елена Николаевӑна тата «Шинель» спектаклӗн режиссерне Владимир Беляйкина кӑтартрӗҫ. Режиссер чӑваш артисчӗсемпе ӗҫлеме питӗ килӗшнине пӗлтерчӗ.
Раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарта кӗслеҫӗсен фестивалӗ иртет. Кӑшӑлвируса пула ӑна онлайн тата офлайн форматпа йӗркелеҫҫӗ.
Кӑҫал фестиваль Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Палӑртмалла: ӑна пӗрремӗш хут 16 ҫул каялла ирттернӗ.
Фестиваль савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлӗ, унтан пултарлӑх ушкӑнӗсем концерт кӑтартӗҫ, ӑсталӑх класӗсем иртӗҫ. Ҫавӑн пекех курав тата ҫавра сӗтел йӗркелӗҫ. Вӗсенче кӗслене кӑна мар, халӑхӑн ытти инструментне те сӳтсе явӗҫ.
+15.3 °C