Шупашкар хула администрацийӗ аптекӑсенче сутакан эмелсен хакне кашни кварталсерен тӗрӗслесе тӑрать иккен. Пурӑнма кирлӗ препаратсен списокне кӗмен, анчах халӑх уйрӑмах кирлӗ 50 эмеле илсен, асӑннӑ списокри 20 препарат иртнӗ ҫулӑн тӑваттӑмӗш кварталӗнче 40 процент йӳнелнӗ, 26 препарат 52 процент хакланнӑ.
Уйрӑмах йӳнелнисен шутӗнче — 10 таблеткӑран тӑракан 10-мӗш номерлӗ мукалтин. Вӑл 3 тенкӗ те 13 пус (е 9,3 процент) йӳнелнӗ. Фарингосепт хакӗ ыттисенчен ытларах хӑпарнӑ — 26,6 процент.
2021 ҫулхи раштав уйӑхӗнчипе танлаштарсан иртнӗ ҫул вӗҫӗнче эмел хакӗ вӑтамран 10,79 процент ӳснӗ. Ҫав тапхӑрта уйрӑмах хакланни — валериана шӗвекӗ. Ӑна туянас тесен кӗсьене унчченхинчен 80,8 процент ытларах ҫӳхетме тивет.
«Питӗрти политика» фонд ирттерекен рейтингра Чӑваш Ен социаллӑ пурнӑҫпа политика тӑнӑҫлӑхӗпе ҫӳлерех хӑпарнӑ. Кунта сӑмах иртнӗ уйӑх пирки пырать. Вӑтам тӑнӑҫлӑ республикӑсен хушшичне вӑл 6,5 балл пухнӑ. Авӑн уйӑхӗнче вара ку хаклав 0,1 балл пӗчӗкрех пулнӑ.
Сӑнавҫӑсен шучӗпе ҫакна тара илнӑ пурлӑха усламҫӑсем туянас йӗркене ҫӑмӑллатни тата Чӑваш Енре пурнӑҫа кӗртме палӑртакан калӑпӑшлӑ инвестици проекчӗсем пирки пӗлтерни витӗм кӳме пултарнӑ. Ҫав шутра, сӑмахран, йӑлӑм енне газификацилессине, водород перекиҫӗ кӑларакан савут тӑвассине кӗртме пулать.
РИА Рейтинг паян Раҫҫейӗн тӗрлӗ тӑрӑхӗсенчи шалу укҫисен шайне танлаштарнӑ. Ун валли Джини коэфицциентне усӑ курнӑ вӗсем. Ку меслетпе статистикӑра анлӑн усӑ кураҫҫӗ — вӑл халӑхри танмарлӑха лайӑх кӑтартса парать имӗш. Ун виҫи 0%–100% хушшинче вырнаҫнӑ. Енчен те пурте пӗрешкел ӗҫ укҫи илсе тӑнӑ пулсан Джини коэфицциентчӗ 0% танлашнӑ пулӗччӗ. Халахра танмарлӑх ӳснӗ ҫем ҫак коэффициент та 100% патнелле талпӑнать.
Чӑвашри шалӑва пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри Джини коэфицциентчӗ 31%-па танлашнӑ. Чи пысӑк виҫесем вара Мускавра тата Чечня, Дагестан, Тыва республикисенче иккен. Мускавра вӑл 39,3% пулсан, Чечня республикинче 40,1% таранах ҫитет имӗш. Вӑтамран пӑхсан вара Раҫҫейри шалу укҫисен танмарлӑхӗ Яппунпа Португали патшалӑхӗсенчипе пӗр тан — вӗсенче Джини коэфицциентчӗ 37,7% ҫитет.
Танлаштарнӑ май РИА Рейтинг эксперчӗсем уйӑхне 9 пинрен сахалрах тата 75 пинрен ытларах илекенсен йышне пӑхнӑ иккен. Пирӗн республикӑра 20,6% ӗҫлекен ҫын 9 пинрен сахалрах илет имӗш. Пуянсен йышӗ вара пӗчӗк — 1 процента та ҫитмест (0,8%). Пирӗнешкел пуян маррисен йышне кӳршӗлле тӑрӑхсенчен Мари Элпе Мӑкшӑ республикисем, Кировпа Чӗмпӗр облаҫӗсем кӗреҫҫӗ.
Пульницӑна ҫӳрекенӗсем ку хыпара хӑйсем темле йышӑнаҫҫӗ те, анчах халӑха тӳлевсӗр пулӑшу кӳресси регионсенче пӗлтӗр епле пурнӑҫланнине ҫӗршывӑн сывлӑх сыхлав министерстви сӑнаса пӑхнӑ та Чӑваш Ене лайӑх енчен палӑртнӑ.
Хакланӑ чухне паха медицина пулӑшӑвӗ халӑха кӳресси епле шайрине тишкернӗ, кадрсемпе укҫа-тенкӗ тата пурлӑх базине пӑхнӑ, медпулӑшу кӳрессипе ҫынсен вӑтамран мӗн чухлӗ кӗтме тивнине тата ытти саманта тӗпе хунӑ-мӗн.
Тӳлевсӗр медпулӑшу кӳме пӗлтӗр пӗтӗмпе 8,3 миллиарда яхӑн укҫа уйӑрнӑ, ку вӑл 2011-мӗш ҫулхинчен 8 процент нумайрах тенине пӗлтерет. Кашни ҫынна сиплеме «кӗмӗл» вӑтамран уйӑрнин хисепӗ 8,3 процент ӳссе 6 615,7 тенкӗпе танлашнӑ.
Чӑваш Ен промышленноҫ предприятийӗсен кӑҫалхи пилӗк уйӑхри ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнӗ. Шел те, анчах, пӗтӗмӗшле илсен, асӑннӑ отраслӗн хальхинче хӑпартланмалли ҫукрах. Иртнӗ ҫулхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсенчипе танлаштарсан производство калӑпӑшне вӑл 15 процент чакарнӑ. Ҫакӑ «Промтрактор-Вагон», «Промтрактор», «Промтрактор-Промлит», «Химпром» предприятисенче, Шупашкарти агрегат тата электроаппаратура савучӗсенче уйрӑмах вӑйлӑ сисӗннӗ иккен.
Ташлама пӗлменнине темӗскер чӑрмантарни пирки калать те чӑваш, ҫапах та сӑлтавне тишкерес пулсан продукцие туянакансем сахалланнипе, илекенсем таваршӑн вӑхӑтра татӑлманнипе тата ыттипе ҫыхӑнтараҫҫӗ иккен. Тата ҫаврӑнӑша ярса пымалӑх укҫа ҫитсе пыманнипе, промышленноҫ предприятийӗсене вара вӑрах вӑхӑтлӑх кредит лекменнипе те сӑлтавлаҫҫӗ.
Ҫав вӑхӑтрах ял хуҫалӑх продукцине туса илессин, ваккӑн тавар ҫаврӑнӑш калӑпӑшӗ, халӑха тӳлевлӗ пулӑшу кӳресси ӳснӗ.
-2.7 °C