Чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Раҫҫейри 85 регионта та географи диктантне ҫырӗҫ. Пӗлтӗр акцие Общество Канашӗн Попечительлӗхӗн Председателӗ Владимир Путин тата Вырӑс географи обществи пуҫарнипе йӗркеленӗ.
Диктантра 30 задани пулӗ. Вӗсем йывӑрлӑхӗпе пӗрешкел мар. Вӗсене пурнӑҫламашкӑн 45 минут парӗҫ. Пӗлтӗрхи пекех, диктанта И.Н.Ульянов ячӗллӗн ЧПУра ҫырӗҫ (ҫӗнӗ корпус). Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Хӗрлӗ Чутай, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле районӗсенче, Улатӑр, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенче те лапамсем йӗркелӗҫ. Диктанта ҫырас текенсен тӗнче тетелӗнче регистрациленме пулать ӗнтӗ.
Тӗплӗнрех 8(8352) 45-26-53 номерпе шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме пулать, координаторӗ – Инна Витальевна Никонорова.
Диктанта юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктанчӗ пӗрремӗш хут иртессине, тепгр майлӑ каласан, пирӗн республика та Пӗтӗм Раҫҫейри акцие хутшӑнма кӑмӑл тунине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктантне 7 лапамра ҫыртарнӑ. Вӑл Шупашкарта кӑна мар, Канаш, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче те иртнӗ. Унта 15 ҫул тултарнӑ ҫамрӑксем тата аслӑраххисем, пурӗ 500-е яхӑн ҫын, хутшӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче иртнӗ диктанта студентсемпе, наципе культура пӗрлешӗвӗн ертӳҫисемпе пӗрлех Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев, вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ ректорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Владимир Иванов та ҫырнӑ.
Диктантӑн кӑтартӑвӗпе, тӗрӗс хуравсемпе, час-час тӗлпулнӑ йӑнӑшсене тишкернипе http://www.miretno.ru сайтра чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче паллашма май килӗ.
Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктанчӗ пӗрремӗш хут иртӗ. Пирӗн республика Пӗтӗм Раҫҫейри акцие хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.
Диктанта юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче ҫырӗҫ. Вӑл 11 сехетре ҫӗршыври мӗнпур регионта пуҫланӗ. Унта 15 ҫул тултарнӑ ҫамраксем тата аслӑраххисем хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктантне 7 лапамра ҫыртарӗҫ. Вӑл Шупашкарта кӑна мар, Канаш, Улатӑр хулисенче те иртӗ.
Кунсӑр пуҫне онлайн мелпе тестировани ирттерӗҫ, вӑл вара 13 сехетре пуҫланӗ. Унта 30 ыйту пулӗ. Пурне те пӗр пек йывӑр ӗҫ парӗҫ. Пӗтӗмпе 100 балл пухма май пур.
Диктант федераци тата регион пайӗнчен пулӗ. Пӗтӗмлетӗве чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче пӗлме пулать. Диктанта мӗнле ҫырнине тишкерсе вӗренӳ программине еплерех улшӑнусем кӗртесси пирки шухӑшлӗҫ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче паян Пӗтӗм чӑваш диктантӗнче «пиллӗк» паллӑ илнисене чысларӗҫ. Сертификатсемпе тата дипломсемпе пухӑннисене институт ӗҫченӗ Александр Кузнецов тата акцин сӑн-сӑпачӗ Ольга Элиме тивӗҫтерчӗҫ.
Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ кашни ҫул Чӑваш чӗлхин кунӗнче иртет. Кӑҫал унта 6374 хутшӑннӑ, вӗсенчен «пиллӗк» паллӑлӑх 1708 ҫын ҫырнӑ. Диктантра Александр Артемьевӑн «Ҫӑкӑр хакӗ» хавлавӗнчи текстпа усӑ курнӑччӗ.
Мероприятие пынисене пурне те сертификатпа тата кӗнекепе чысларӗҫ. Юрий Виноградовпа Егорова Анна Семёновна диктант ҫырма хутшӑннӑ пур ҫынна та тав турӗҫ. Акцие ытларах ахаль явӑҫтарма сӗнчӗҫ, ку акци шайне хӑпартма пултарнине каларӗҫ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Пӗтӗм чӑваш диктантне кӑҫал та ирттересси пирки пӗлтернине эпир хыпарланӑччӗ. Ӑна ӗнер ҫырчӗҫ.
Елчӗк районӗнчи вулавӑшсен пӗрлештернӗ тытӑмӗн тӗп вулавӑшӗн ӗҫченӗсемпе вулаканӗсем те диктант ҫырнӑ.
Кӑҫал, аса илтеретпӗр, тӑван чӗлхе пӗлевне А. Артемьевӑн «Ҫӑкӑр хакӗ» тӑрӑх тӗрӗсленӗ. Унччен ирттернӗ Пӗтӗм чӑваш диктанчӗсем валли текста Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ Марина Карягина хатӗрленӗччӗ. Пӗлтӗрхине чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи Леонид Маяксем ҫырнӑ «Асран кайми кун» хайлавӗ тӑрӑх йӗркеленӗччӗ.
Елчӗк районӗнчи вулавӑш ӗҫченӗсем ӗҫсене сканер витӗр кӑларса электронлӑ пуштӑпа ярса панӑ.
Нумаях пулмасть Раҫҫейре Пӗтӗм вырӑссен диктанчӗ иртрӗ. Ҫулсерен йӗркеленекен акцие Чӑваш Ен те яланхи пекех хастар хутшӑнчӗ.
Кӑҫал диктанта 500 яхӑн ҫын хутшӑнса пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Аса илтерер: ӑна Шупашкарта тӑватӑ ҫӗрте ҫыртарнӑ: И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра, ЧР Наци вулавӑшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Раҫҫей Перекет банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче. ЧПУра диктанта РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова вуланӑ.
Чӑваш Енре 500 яхӑн ҫынран иккӗшӗ диктанта «5» паллӑлӑх ҫырнӑ. Ытти паллӑсем пирки каламаҫҫӗ. Кӑҫал текста Андрей Усачев ҫыравҫӑ хатӗрленӗ. Вӑл «Этот древний-древний мир» ятлӑ пулнӑ.
Сӑмах май, иртнӗ ҫул диктанта ҫичӗ ҫын «5» паллӑлӑх ҫырнӑ.
Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Раҫҫейре Пӗтӗм вырӑссен диктантне ҫырнӑ. Унта ют ҫӗршывра пурӑнакансем те хутшӑннӑ.
Пирӗн республикӑра акцие хастар хутшӑннине палӑртмалла. Пӗтӗмпе вырӑс чӗлхипе 478 ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра диктанта 350 ҫын ҫырнӑ. ЧР Наци вулавӑшне 61 ҫын килнӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназие вара — 39-ӑн, Раҫҫей Перекет банкӗн Чӑвашри уйрӑмне 28-ӑн пынӑ.
ЧПУра диктанта тӑваттӑмӗш ҫул ҫырнӑ ӗнтӗ. Кӑҫал унта диктант текстне РФ Патшалӑх Думин Вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитетӑн Председателӗн ҫумӗ Алена Аршинова вуланӑ.
Ку акцие Раҫҫейре 13 ирттереҫҫӗ. Ҫак тапхӑрта вӑл анлӑ сарӑлнӑ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Пӗтӗм чӑваш диктантне кӑҫал та ирттересси пирки пӗлтерет. Хальхи вӑхӑтра диктант валли текст шыраҫҫӗ — вӑл Чӑваш Енри ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалланӑскер пулмалла. Текст тата мӗне тивӗҫтермеллине пӗлтермен, конкурса пурте хутшӑнма пултарни ҫинчен ҫеҫ каланӑ. Хатӗр текстсене гуманитари институтне ҫитерме ыйтаҫҫӗ.
Унччен ирттернӗ Пӗтӗм чӑваш диктанчӗсем валли текста Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ Марина Карягина хатӗрленӗччӗ. Пӗлтӗрхине чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи Леонид Маяксем ҫырнӑ «Асран кайми кун» хайлавӗ тӑрӑх йӗркеленӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, диктант Чӑваш чӗлхи кунӗнче, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче иртмелле. Тӗп тӗллевӗ — чӑваш чӗлхин пӗлтерӗшне, сум-хисепне ӳстересси. Ӑна йӗркелекенсен йышӗнче гуманитари институчӗ, вӗренӳ институчӗ, «Хыпар» хаҫат, Чӑваш наци телерадиокомпанийӗ, педагогика университечӗ тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ.
Чӑваш Енре Пӗтӗм вырӑссен тата чӑвашсен диктанчӗсене ирттересси йӑлана кӗнӗ. Акцисене кӑҫал та йӗркелесшӗн.
Хальлӗхе Пӗтӗм вырӑссен диктантне хӑҫан ирттересси паллӑ. Ӑна ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче йӗркелӗҫ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, унта 150 пине яхӑн ҫын хутшӑнӗ. Диктанта Раҫҫейри ҫынсем кӑна мар, ытти ҫӗршыври вырӑссем те ҫырӗҫ.
Чӑваш Енре диктант яланхи пекех И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ. Пӗлтӗр республикӑри 400 яхӑн ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен 7-шӗ ӑна «5» паллӑлӑх ҫырнӑ.
Нумаях пулмасть Раҫҫейре географи диктанчӗ иртрӗ. Ку акцие Чӑваш Ен те хутшӑннӑ.
Диктанта мӗнле шайра ҫырнӑ-ха? Пирӗн республикӑри икӗ ҫын ӑна 100 баллӑх пурнӑҫланӑ. Пӗрре те йӑнӑшман вӗсем. Раҫҫейӗпе илсен, 100 баллӑх ҫырнисем 35-ӗн кӑна. Диктанта вара 27,5 пин ҫын ҫырнӑ.
Халӗ Шупашкарта диктанта йӑнӑшмасӑр ҫырнисене шыраҫҫӗ. Анкетӑсенче ят-шыва палӑртмасан та юранӑ, ҫавӑнпа камсем пулнине пӗлме ҫук. Раҫҫей географи обществин шухӑшӗпе, вӗсем — вӗрентекенсем. Вӗсене 45-26-53 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Икӗ бал сахалтарах ҫырнисене те парнепе хавхалантарасшӑн. Республикӑри тӑватӑ ҫын диктантра 98 бал пухнӑ. Вӗсен йышӗнчен виҫҫӗшӗ — шкул ачисем. 99 бал пухакан пулман.
Аса илтерер: Чӑваш Енре диктанта 780 ҫын ҫырнӑ. Вӗсенчен ҫурри — шкул ачисем. Раҫҫейӗпе илес тӗк, диктанта вӑтамран 35 баллӑх ҫырнӑ. Пирӗн республикӑри кӑтарту — 56 бал. Пӗр сӑмахпа, Раҫҫейре географи предметне «виҫҫӗлӗх» пӗлеҫҫӗ.
+12.5 °C