Муркаш районӗнчи Оринин ял тӑрӑхӗнче пурӑнакансем ҫӑвана сӑваплӑ вырӑн тесе шухӑшлаҫҫӗ, ӑна кирек хӑҫан та типтерлӗ тытса тӑма тӑрӑшаҫҫӗ тесе пӗлтереҫҫӗ унти ял тӑрӑхӗнче.
Чӑн та, ҫӑва картисене тирпейлессипе ҫулсеренех шӑматкунлӑхсем ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та ҫак сӑлтавпах Мулкачкасси тата Ҫеменькасси ял ҫӑвисенче вырӑнта пурӑнакан хастарсем пухӑннӑ, хӑйсемпе пӗрле кашниех ӗҫ хатӗрӗсем илсе тухнӑ. Ҫынсем ҫӑвана хӑрӑк-туратран, ҫӳп-ҫапран тасатнӑ, ытлашши сарӑлса кайнӑ йывӑҫсене иртнӑ.
Мулкачкасси ҫӑви ҫинчи ҫурт юрӑхсӑра тухни ял халӑхне тахҫанах пӑшӑрхантарнӑ. Унта канӑҫ тупнисен тӑванӗсем пӗр шухӑшлӑ пулса укҫа пухма килӗшсе татӑлнӑ. «Восток» ял хуҫалӑх ертӳҫи Валентина Налимова хуҫалӑхри пахча ҫуртне куҫарса кайма ирӗк панӑ.
Мулкачкасси ҫӑви ҫинчи ҫурта ҫӗнетсе хута ярассипе тимлеҫҫӗ. Ку ӗҫе йӗркелесе ертсе пырассине Мулкачкассинче пурӑнакан, ҫак ял старости, депутатсен районти Пухӑвӗн депутачӗ В.А. Калинин хӑй ҫине илнӗ. Ӑна пулӑшаканӗсем — ялта пурӑнакансемех: Николай Галкин, Юрий Галкин, Аркадий Иванов, Виталий Ефремов, Вячеслав Калинин.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков, вӑл — «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) парти пайташӗ, философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Етӗрнери лаша савутӗнче пулса курни пирки хайӗн блогӗнче ҫырса кӑтартнӑ.
Етӗрнери лаша савутӗнче маларах паллӑ телеертӳҫӗ Якубович тата Гаврилов генерал, ҫавӑн пекех Игнатьев Элтепер пулнисене пӗлтернӗ вӑл.
Моляков депутат лаша савутне Тамара Романовӑпа (хай вӑхӑтӗнче вӑл та чӑваш парламенчӗн депутачӗ пулнӑ) ҫитнӗ.
«Малтан предприяти 400-е яхӑн тӗрлӗ ӑратлӑ лаша тытнӑ. Вуншар рабочи ӗҫленӗ. Халӗ лаша шучӗ 30-тан та сахалтарах иккӗн, пурӗ сакӑр ҫын ӗҫлет, сезон вӑхӑтӗнче — тӑваттӑн», — илтсе килнӗ вӗсем Етӗрне тӑрӑхӗнчен.
Икӗ лаша вити йӗркеллех иккен. Тӗп пайӗнче вара «Донецкри аэропортри пек хӑрушӑ», — пӗтӗмлетнӗ И. Моляков.
Мускавра шар курнӑ Елчӗк ҫынни ахаль-махаль ҫын мар. Вӑл — РФ Инкеклӗ ӗҫсен министрӗн канашҫи Валерий Шуйков.
Чӑваш Енри кӑнтар енчи маларах асӑннӑ ҫав районти Шӑмалакра 1958 ҫулхи ҫӗртмен 23-мӗшӗнче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУран вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн комсомол органӗсенче ӗҫленӗ. РФ халӑх депутачӗ пулнӑ, РФ Аслӑ Канашне суйланнӑ. РФ Наци политикин патшалӑх комитечӗн ертӳҫин ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин департаментӗнче 10 ҫул ытла тӑрӑшнӑ. Валерий Шуйков Инкеклӗ ӗҫсен министерстви чикӗ леш енче ирттерекен гуманитари операцийӗсене темиҫе хутчен те хутшӑнни паллӑ.
Пуҫне амантнӑ В. Шуйкова Мускав варринче тупнӑ, ӑна Боткин ячӗллӗ хулари клиника пульницин реанимаци уйрӑмне вырттарнӑ. Тӗпчевҫӗсем Елчӗк чӑвашне такамсем юри суранлатнӑ пуль тесе те, инсульта пула персе аннипе пуҫне амантман-ши тесе те шухӑшлаҫҫӗ-мӗн.
Коммунистсен партийӗнчен тухнӑ Дмитрий Евсеев хӑйне валли урӑх вырӑн куҫ хывнӑ.
Аса илтеретпӗр, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗнчен нарӑс уйӑхӗнче тухнине эпир пӗлтернӗччӗ. Маларах Дмитрий Евсеев чӑваш парламентӗнче коммунистсен фракцине ертсе пыратчӗ. Кунсӑр пуҫне РФКП Шупашкар хула комитечӗн пӗрремӗш секретарӗччӗ. Халӗ вӑл Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗнчен Шупашкар хулинчи Депутатсен пухӑвне куҫас шухӑшли паллӑ.
Депутат пуканӗ вакантлӑ пулса тӑни Алексей Лапин депутата судпа айӑпласа 5 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма йышӑннипе ҫыхӑннӑ. Ӑна улталанӑшӑн суд тенкелӗ ҫине лартнӑ.
Дмитрий Евсеев муниципалитетӑн суйлав комиссине те лекесшӗн.
Ҫуркуннепе ӗҫ уявӗн кунӗ кӑҫал Мӑнкунпа пӗр килчӗ. Ҫав ятпа православи чиркӗвӗсем яланхиллех кӗлӗ йӗркелерӗҫ. Шупашкарти Пукрав-Татиана чиркӗвне те Турра ӗненекенсем ҫӗрлехи кӗлле пуҫтарӑннӑ. Вӗсен хушшинче, сӑмах май каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе Лариса Юрьевнӑпа тата ывӑлӗпе Иванпа хутшӑннӑ. Кӗлле Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков, вӑл «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) партин регионти уйрӑмӗн ертӳҫи те, ҫитнӗ. Пушӑ алӑпа та мар. Сергий Пушков протоирейпе Иерусалимран Сипетлӗ ҫулӑм илсе килнӗ. Ун патне Анатолий Аксаков Андрей Первозданный фончӗпе пӗрле тухса кайнӑ. Йышра 100-е яхӑн ҫын пулнӑ. Сипетлӗ ҫулӑм патне А. Аксаков ытти ҫул та ҫӳренӗ иккен.
Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта килсӗр-ҫуртсӑр чӗрчунсене вӑхӑтлӑх усрамалли ҫуртсем тӑвасшӑн. Шупашкар хула депутачӗсем ҫак тӗллевпе 3 миллион тенкӗ уйӑрма пӑхса хӑварнӑ.
Хуҫасӑр чӗрчунсене Сӗнтӗрвӑрри шосси хӗрринчи йӑлари хытӑ каяшсен хупӑннӑ свалки ҫывӑхӗнче уҫасшӑн.
«Тыт та персе пӑрах е эмел парса вӗлер», — тесе касса татма пулать-ха килсӗр-ҫуртсӑр йытӑ-кушак пирки. Анчах Чӑваш Енре йышӑннӑ 204-мӗш номерлӗ йышӑну апла тума чарать. Унта хуҫасӑр чӗрчунсене ятарлӑ пунктсене тытса кайса вӗсен хуҫи тупӑниччен 6 уйӑх тытма пӑхса хӑварнӑ.
Йытӑ-кушака, чӗрчунсене шеллекенсем, вӗсене хутӗлекенсем асӑннӑ йышӑнӑва та ырласах каймаҫҫӗ-мӗн-ха. Хайхисен шучӗпе хуҫи пуррипе ҫуккине тытса кайнӑ чухне палӑртма май ҫук. Апла-и, капла-и, анчах ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӗрчунсен приючӗн проектне хӑтланӑ.
Маларах эпир Ҫӗнӗ Шупашкарта зоокӗтес уҫни пирки пӗлтернӗччӗ.
Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енре деклараци кампанийӗ пынине эпир пӗлтернӗччӗ. Налукҫӑсем ҫак уйӑхӑн 7-мӗшӗ тӗлне пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн тарӑхри 15 ҫын декларацире 10-100 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнине палӑртнӑ. 987 ҫыннӑн вара тупӑшӗ 1-10 миллион тенкӗпе танлашнӑ.
Халӗ тата ҫӗнӗ хыпар пӗлтерер. Пуянсем хушшинче республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем те пур. Тупӑш самай илнисем - "Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей" партин пайташӗсем, пӗчӗк тупӑшлисем - коммунистсем.
Пӗлтӗр пуринчен ытла ӗҫлесе илни - парламентӑн вице-спикерӗ Олег Мешков. Иртнӗ ҫул унӑн тупӑшӗ 22,2 миллион тенкӗ пуҫтарӑннӑ, унӑн арӑмӗн - 11 миллион. Укҫа-тенкӗсӗр пусне Олег Мешковӑн ҫӗр лаптӑкӗ самай, урапасем нумай, ытти пурлӑх та пур. "Акконд" кондитер хапрӑкӗн директорӗ Валерий Иванов та юрлӑ пурӑнмасть. Унӑн ҫулталӑкри тупӑшӗ – 14,7 миллион тенкӗ. "Элара" савут гендиректорӗ Андрей Углов 13,5 миллион, Шупашкарти 1-мӗш ҫӑкӑр савучӗн пуҫлӑхӗ Елена Бадаева 11,9 миллион ӗҫлесе илнӗ. Юрий Попов спикер тупӑшӗ – 2,6 миллион тенкӗ, Николай Малов вице-спикерӑн, "Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей" партин регионти секретарӗн Николай Маловӑн – 2,2 миллион тенкӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков хальччен йышӑннӑ пукана пӑрахассине пӗлтернӗ.
Сӑнавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, кун пек пуласса сити-менеджер хӑй те кӗтмен пулать. Маларах асӑннӑ хулара тухса тӑракан «Грани» хаҫатра темиҫе кун маларах кӑна-ха Олег Бирюковпа «хӗрӳ лини» ирттерме палӑртса хунӑччӗ, ун пирки журналистсем анонсласа та ӗлкӗрнӗччӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хулине Олег Бирюков 2014 ҫултанпа ертсе пычӗ. Ку должноҫе шанса париччен унӑн конкурс комиссийӗн али витӗр тухма тивнӗччӗ. Хулана ертсе пырас шухӑша республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Владимир Михайлов (ун чухне вӑл «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» парти пайташӗччӗ) тата тепӗр икӗ кандидат та палӑртнӑччӗ.
Республикӑра тухса тӑракан хаҫатсенчен пӗрисен, «Взятка» тата «Самана» ятлисен, редакторне хӗненӗ. Эдуард Мочалов ятлӑ ҫав ҫынна ҫӗркаҫ, Муркаш районӗнче, тытса ислетнӗ пулать. Ун чухне «Взятка» хаҫат редакцине тапӑннӑ имӗш, асӑннӑ МИХ редакторне вара хӗненӗ-мӗн.
Пӑтӑрмах пирки правӑна сыхлакан органсене заявленипе тухнӑ тесе anticor_21 блогер хӑйӗн чӗрӗ журналӗнче ҫырнӑ.
Хаҫат редакцине вырӑнти ял тӑрӑхӗн депутачӗсенчен пӗри ертсе пыракан ушкӑн ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫурҫӗр ҫитеспе вирхӗнсе кӗнӗ пулать. Редакци чӳречине кӗленчепе персе пӗтернӗ, хаҫат учредительне тата редакторне, маларах каланӑ Эдуард Мочалова хӗненӗ имӗш. Шар курнӑ этем ҫак пӑтӑрмаха хӑйӗн статйисем такамсене килӗшменнипе сӑлтавлать-мӗн.
Нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗрти хваттерсенче пурӑнакансен нумаях пулмасть тепӗр тӑкак сиксе тухрӗ. Халӗ вӗсен капиталлӑ юсав валли тесе укҫа тӳлесе пурӑнмалла. Хӑш ҫурта хӑҫан юсасси пирки вара кама мӗнле телей пӳрет темелле пулӗ. Пӗрисене пилӗк ҫултан юсӗҫ, иккӗмӗшӗсене — 10–15 е ытларахран. Ҫакна яваплисем ҫурт тӑрӑмӗпе ӑнлантараҫҫӗ.
70 ҫултан аслӑрах, ниҫта та ӗҫлемен тата пӗччен пурӑнакан кинеми-мучисене тӗплӗ юсавшӑн пирӗн республикӑра ҫур хакне кӑна тӳлеттермелле. 80 ҫулхи пӗччен ватӑсене вара 100 проценчӗпех компенсацилемелле. Кун пирки республикӑн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев ЧР Патшалӑх Канашӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен комитечӗн ларӑвӗнче палӑртса хӑварнӑ.
Сӑмах май каласан, паян чӑваш парламенчӗн черетлӗ сессийӗ иртнӗ, унта ку саккуна пӑхса тухса йышӑннӑ.
Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен пӗччен пенсионерӑн капюсавшӑн вӑхӑтра тӳлесе пымалла, кайран укҫана кинеми-мучи счечӗ ҫине тавӑрса парӗҫ.
+9.3 °C