«Укҫа чул кастарать», — тенӗ ваттисем. Чӑнах та, хаклӑ ҫак хутсӑр пурӑнма йывӑртарах ҫав. Пӗрисем ӑна тар кӑларса ӗҫлесе илеҫҫӗ, теприсем пуймалли ҫӑмӑл меслет шыраҫҫӗ.
Шупашкарта шӑпах ҫакнашкал тӗслӗхсем тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Анчах ҫӑмӑл мелпе кам пуйма шухӑшланӑ-ха? Йӗрке хуралҫисен ыйтӑва уҫӑмлатма тивет.
Нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче каҫхине Мир проспектӗнче вырнаҫнӑ супермаркетра кассир 5 пин тенкӗлӗх суя укҫана тупса палӑртнӑ. 5 пинлӗх укҫапа таваршӑн Чулхула облаҫӗнчи хӗр тӳленӗ. 21 ҫултискер полицейскисене каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, вӑл упӑшкипе пӗрле какайпа суту-илӳ тӑвать. Ҫак хут укҫа — вӗсен усламӗн пӗр пайӗ-мӗн. Ку тӗлӗшӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарма пултараҫҫӗ.
Тепӗр тӗслӗх те Шупашкарта пулнӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑсӑн 21-мӗшӗнче каллех 5 пин тенкӗлӗх суя укҫа тупса палӑртнӑ. Хальхинче — хулари пӗр банкра. Укҫа банка Шупашкарта пурӑнакан 36 ҫулти хӗрарӑмран лекнӗ. Экономика хӑрушсӑрлӑхӗн пайӗн оперативникӗсем хӗрарӑмран ыйтса пӗлнӗ. Лешӗ вӗсене укҫана лавккара тыттарнине ӗнентернӗ. Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Раҫҫейӗн Финанс министерстви ята кӑтартман перекет кӗнекисене пӑрахӑҫласшӑн. Вӗсен вырӑнне вӑл ятран ҫырнӑ сертификатсем кӑларма, вӗсене банкра упрама сӗнет. Ку хыпара «Российская газета» пӗлтерет.
Ҫапла йышӑнма саккун проекчӗ хатӗрленӗ май ведомство перекет кӗнекисене хаклӑха страхламалли тытӑмра страхлама май килменнипе сӑлтавлать иккен. Апла тӑк ҫынсем перекет кӗнеки ҫинче упракан укҫасӑр тӑрса юлма пултараҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, халӑхшӑн тӑрӑшнӑ пек пулса тухать-ха ӗнтӗ. Тата ҫавӑн пек кӗнекесем пуррине пула коррупцие хирӗҫле саккун тухӑҫлӑхӗ чакать имӗш — вӗсене пула укҫана айккинелле ярӑнтарнине сӑнаса ҫитереймеҫҫӗ-мӗн.
Финанс министрӗ пулнӑ Михаил Ноздряков банкра ӗҫлеме пуҫламалла. Асӑннӑ ӗҫрен ӑна ҫак уйӑхӑн 3-мӗшӗнче хӑтарни пирки эпир хыпарланӑччӗ. Ун чухне вӑл ӑҫта каясси пирки паллӑ марччӗ-ха. Каярах ӗҫрен хӑтарма ыйтнӑ заявление вице-премьер кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче ҫырса пани паллӑ пулчӗ. Унтан та ытларах — республикӑн финанс министрӗнче тӑрӑшнӑ ҫын патшалӑх службинче ӗҫлесси йывӑррине тата яваплине палӑртнӑ иккен. Ҫавна пулах вӑл министр пуканне хӑварма йышӑннӑ-мӗн.
Тепӗр куннех унӑн кандидатурине Чӑвашкредитопромбанкӑн директорсен канашне кӗртме сӗннӗ иккен. Апла тума асӑннӑ кредит учрежденийӗн учредителӗсенчен пӗри, устав капиталне 5,7945% чухлӗ укҫа хывнӑ «Ресурсмаркет» тулли мар яваплӑ общетсво сӗннӗ иккен.
Патшалӑх службинче ӗҫлеме тытӑниччен Ноздряков Перекет банкӗн чӑваш уйрӑмӗн управляющийӗн ҫумӗнче 10 ҫул ытла тӑрӑшнӑ, каярах вӑл ВТБ банкӑн Шупашкарти филиалне ертсе пынӑ.
Монополипе кӗрешкен республикӑри служба Шупашкарти харӑсах икӗ шкул тӗлӗшпе ӗҫ пуҫарнӑ. Хайхи вӗренӳ заведенийӗсем конкуренцие хӳтӗлесси ҫинчен калакан саккуна пӑснӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ӗҫе пысӑк банксенчен пӗрин («Перекет банкӗ») тата ачасен ашшӗ-амӑшӗн заявленийӗ тӑрӑх пуҫарса янӑ.
Хула шкулӗсенче апат ҫинишӗн ачасем аллӑн укҫа тӳлес йӑларан пӑрӑннӑ ӗнтӗ. Тӳлевпе унта лартса панӑ ятарлӑ терминалсем урлӑ татӑлаҫҫӗ. Шупашкарти 45-мӗш вӑтам тата 2-мӗш лицейре пысӑках мар пӗр банк («Авангардӑн») терминалӗсем лараҫҫӗ иккен. Тепӗр тесен, сӑмахӑмӑр кредит учрежденийӗ пӗчӗккипе пысӑкки пирки мар-ха. Чи кирли ӗҫне тутӑр. Тавӑҫ тӑратакан тепӗр банкӗ хӑйне сирсе хӑварнишӗн кӑмӑлсӑрланнине ӑнланма пулать-ха. Ашшӗ-амӑшӗшӗн, калӑн, пӗр мар-им? Вӗсене ку лару-тӑрура кӑмӑлсӑрлантарни вара — ашшӗ-амӑшне асӑннӑ банкӑн кредит карттине илме ыйтни. Уншӑн комисси те сахал мар тӳлемелле иккен. Карттӑ ҫухалас-тӑвас пулсан та кӗсьене самай ҫӳхетме тивӗ.
Конкуренцие хӳтӗлесси пирки калакан саккуна пӑсни патне таврӑнсан, асӑннӑ банк реклами влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫакӑнса тӑрать иккен.
Ӗнер, ҫӗртмен 25-мӗшӗнче, темиҫе банкрах виҫҫӗ суя хут укҫа палӑртнӑ. Пӗри 5 000 тенкӗлӗскер (БА 5876960 сериллӗ), унпа алӑк сутакан предприяти менеджерӗ усӑ курасшӑн пулнӑ. Теприсем — 1 000 тенкӗлли (АЛ 3851404 сериллӗ) тата 5 000 тенкӗлли (ЕК 2744361 сериллӗ). Ку суя укҫасене банка Шупашкарти пӗр коммерци компанийӗн ӗҫченӗсем тыттарнӑ иккен.
Хальхи вӑхӑтра тӗрӗслев ӗҫе пырать. Тӗпчев вӗҫленнӗ май пуҫиле ӗҫ те, тен, пуҫарӗҫ.
Вулаканӑмӑрсем, асӑрхануллӑ пулӑр. Суя укҫан уйрӑмлӑхӗсемпе банксен стенчӗсенче паллашӑр. Сирӗн алла лексен те, тепӗр ҫынна улталама ан васкӑр, ку ӗҫре полици ӗҫченӗсене чӗнсен вырӑнлӑрах пулӗ.
Кун варринчех Шупашкарти банкран 200 пин тенке яхӑн ҫаратса кайнӑ. ШӖМ-ӗн пресс-службинчен пӗлтернӗ тӑрӑх пӑтӑрмах пирки банк ӗҫченӗсем шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.
Кӑнтӑрла иртсен палламан арҫын касса патне пынӑ, укҫасене илнӗ те тарса ҫухалнӑ. Ҫав укҫана урӑх клиента алла пама хатӗрленӗ пулнӑ. Ултавҫӑ арҫын черетсӗр касса патне пынине пула банк ӗҫченӗ ӑна укҫа-тенке тыттарса янӑ.
Пӑтӑрмах пулса тухнӑ ҫӗре тӳрех полици уйрӑмӗн шырав ушкӑнӗ тухнӑ. Шупашкарти №4-мӗш номерлӗ полици уйрӑмӗнчи аслӑ участковый Алексей Никифоров ҫав вӑррӑн сӑмах сӑн-сӑпатне илсен хӑйӗн районӗнче пурӑнакан пӗр арҫынна палласа илнӗ. Кӗҫех йӗрке хуралҫи Шупашкарта пурӑнакан 58 ҫулхи арҫынна тытса чарнӑ. Ӑна банкран 196 пин тенкӗ вӑрланӑ тесе айӑплаҫҫӗ, пуҫиле ӗҫ пуҫарса янӑ. Арҫын хӑйӗн айӑпнӗ йӑлтах йышӑннӑ.
Перекет банкӗн (Сбербанкӑн) Елчӗкри уйрӑмӗнче уйӑх ытла банкомат чӑвашла ӗҫлени пирки ман пӗлӗш Алексей Сарханов (пирӗн сайтра alexei ятпа паллӑ) пӗлтерчӗ — укҫа илнӗ чухне виҫӗ чӗлхе суйлама май пур: вырӑсла, акӑлчанла тата чӑвашла. Пӗрле ярса панӑ сӑнӳкерчӗксем те кӑна ҫирӗплетеҫҫӗ. Вӗсен пахалӑхӗ лайӑхах мар пулин те чӑвашла куҫарӑвӗсем курӑнаҫҫӗ.
Ку информаци тӗрӗс е тӗрӗс марри пирки Перекет банкӗн филиалне ятарласа шӑнкӑравласа пӑхрӑм. Ҫыхӑнасси хӑвӑрт пулмарӗ пулин те ҫур сехет тӑрмашнӑ хыҫҫӑн мана пресс-службӑпа ҫыхантарчӗҫ. Тӗрӗс иккен. Ирина Ивановна (манпа вырӑсла калаҫрӗ) каланӑ тӑрӑх, банкоматсене чӑвашла куҫарнине Чӑваш Республикин чӗлхесем пирки калакан саккуна шута илсе хатӗрленӗ. Хальлӗхе эксперимент пек ҫеҫ тунӑ — чӑвашла куҫарӑва халӑх епле йышӑннине тӗрӗслеҫҫӗ (хӑш-пӗр куҫарусене хӑнӑхма тивӗ). Уйӑх ытла иртнӗ вӑхӑтра (нарӑсӑн 21-мӗшӗнче пуҫланӑ) йӑнӑшсене тупса палӑртакансем чылай пулни пирки те пӗлтерчӗ Ирина Ивановна. Калаҫӑва вӗҫленӗ май вӑл чӑвашла пӗлекен банкоматсем ӑҫта вырнаҫни пирки асӑнчӗ — тӗрӗслеве пурӗ 10 банкомат хутшӑнать иккен.
+9.3 °C