Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗн ҫывӑхӗнче Андриян Николаев летчик-космонавтӑн агропортретне йӗркене кӗртме пуҫланӑ. Ҫакна пурнӑҫлаканӗсем – студентсемпе хӑйирӗкҫӗсем.
Космонавтӑн агрпортретне 2012 ҫулта ӳкернӗ. Ун чухне ӑна энтузиастсем пурнӑҫланӑ, ҫӗре тракторпа тата мотоблокпа сухаланӑ. Сас паллисене вара ҫынсем кӗреҫепе чавнӑ. 2014 ҫултанпа унта никам та нимӗн те туман. Паллах, портрет санӗ 8 ҫулта ҫухалнӑ.
Агропортрет Ҫавал юханшывӗ хӗрринче вырнаҫнӑ, вӑл 100x15 метр калӑпӑшлӑ.
Проект пуҫаруҫи Юрий Иванов каланӑ тӑрӑх, 2020 ҫулта вӗсем агропортрета ҫӗнетме хӑтланнӑ, анчах укҫа ҫитмен. Кӑҫал ӗҫсене нумаях пулмасть пуҫланӑ.
Космонавтика кунӗ иртсе кайнӑ пулин те ыран ҫак уява халалланӑ велочупу иртет. Унта хутшӑнакансем Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑла ҫитӗҫ. Маршрут 70 ҫухрӑмпа танлашӗ. Ҫӗнӗ Шупашкартан ҫула тухакансен 35 ҫухрӑм ҫеҫ парӑнтарма тивӗ. Мероприятие "Спица ҫинчи хӗвел" велоюхӑм Андриян Николаев ячӗллӗ асӑну комплексӗпе пӗрле йӗркелет.
Шупашкарта ыран 9 сехетре велочупуҫӑсем Юрий Гагарин палӑкӗ умне чечек хурӗҫ те ҫула тухӗҫ, Ҫӗнӗ Шупашкарти "Химик" культура керменӗ патне ҫитӗҫ. Унта 10 сехет ҫурӑра велочупуҫӑсем пухӑнӗҫ. Велочупӑва кирек кам та хутшӑнма пултарать. Велосипед юсавлӑ ҫеҫ пултӑр.
Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта велосезон уҫӗҫ. Космонавтика кунне халалланӑ велочупу Шупашкарта Юрий Гагарин палӑкӗ умӗнчен 9:00 сехетре пуҫланӗ. 11:00 сехетре велосипедҫӑсем Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» КК ҫывӑхӗнче пухӑнӗҫ. Финиш яланхи пекех Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта пулӗ.
Шуршӑла ҫитсен митинг иртӗ, А. Г. Николаев вил тӑпри ҫине чечек хурӗҫ. Хутшӑнакансем космонавтика музейне ҫитсе курӗҫ. Йӗркелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, поэтсемпе писательсем тухса калаҫма палӑртнӑ. Унсӑр пуҫне «Трава у дома» юрӑпа ташӑ флешмобне йӗркелӗҫ.
Велочупӑва хутшӑнма юсавлӑ велосипед кирлӗ. Шупашкарсен 70 ҫухрӑм ҫула педаль ҫавӑрттарса ҫӗнмелле пулӗ, ҫӗншупашкарсен — 35 ҫухрӑм ҫула.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти Андриян Николаевӑн мемориал комплексне юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. 2021 ҫулта ҫав тӗллевпе республика бюджетӗнчен 9,5 миллион тенкӗ уйӑрса панӑ. Вӑл укҫана планпа смета документацине йӗркелесе ҫитерме тесе уйӑрнӑ.
«Чӑваш Енӗн Культура министерстви хӑш-пӗр ыйтӑва ҫывӑх вӑхӑтра татса парса Чӑваш Енӗн Стройминӗпе проект ӗҫӗсене пуҫарса ярӗ», — палӑртса хӑварнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухнӑ май.
Малтанласа шутланӑ тӑрӑх, проект хакӗ 350 миллиона яхӑн тенке кайса ларӗ. Музейпа юнашар 4 хутлӑ ҫурт туса лартасшӑн. Ҫапла вара экспозици залӗсем, «Планетари», интерактивлӑ кафе, «Хальхи вӑхӑтри космос» интерактивлӑ зал , конференц-зал, обсерватори пулмалла.
Улатӑр районӗнчи Сурский Майдан ялӗнче пилӗк ҫурт ҫунса кайнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗнче ҫынсем пурӑннӑ, тепӗр виҫҫӗшӗ пушах ларнӑ.
Асӑннӑ ялти Мускав урамӗнче пӗр ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Унтан ҫулӑм кӳршӗри пӳрт ҫине куҫнӑ. Унта ҫынсем пурӑннӑ.
Кайран ҫулӑм пурӑнман тепӗр виҫӗ ҫурта ярса илнӗ. Халӗ пушарнӑйсем ҫулӑм мӗнрен тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
Аса илтерер: ҫак кунсенче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче пушар пулнӑ. Унта пӗр ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пушар тухнӑ. Симӗс урамӗнчи пӗр ҫурта ҫулӑм ярса илнӗ.
Шел те, инкек хурлӑхпа вӗҫленнӗ. Вырӑна ҫитнӗ пушарнӑйсем ҫулӑма сӳнтернӗ хыҫҫӑн арҫын виллине тупнӑ. Вӑл кравать ҫинче выртнӑ. Кил хуҫи 48 ҫулта ҫеҫ пулнӑ.
Специалистсем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар пирус асӑрханмасӑр туртнӑран тухма пултарнӑ. Халӗ вӗсем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Паян Шупашкарта Раҫҫейӗнтӗрлӗ регионӗнчи туроператорсем пулнӑ. Вӗсем «Промышленность туризмӗ» федераци программипе кӑсӑкланнӑ май республикӑри тӗрлӗ объектпа паллашнӑ.
Сӑмахран, Чӑваш тӗррин музейӗпе, А.Г. Николаев летчик-космонавтӑн Шуршӑлти мемориал комплексӗнче, Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче тата ытти учрежденипе предприятипе пулнӑ.
Ӳнер промыслисен «Паха тӗрӗ» хапрӑкӑн ӗҫченӗсем хӑйсен продукцине сутнӑ.
Чӑваш Енре килӗшсен ҫӗршыври туроператорсем туристсене пирӗн региона астарас-илӗртес шанчӑк пур.
Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артистки Надежда Демидова 50 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Кун пирки Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ Фейсбукра паян пӗлтернӗ.
Надежда Демидова 1970 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Ф.П. Павлов ячӗллӗ Шупашкарти музыка училищинчи вокал уйрӑмӗнче вӗреннӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вокал ӑсталӑхне алла илнӗ.
Чӑваш патшалӑх хор капеллинче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнчи «Ҫеҫпӗл» ансамбль солисткинче ӗҫленӗ. 2000 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче хор солистки пулса тӑрӑшать.
Кӑҫал та Андриян Николаевӑн космонавт ҫуралнӑ кунне халалласа «Спица ҫинчи хӗвел» велочупу иртет. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, ӑна авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче йӗркелеҫҫӗ.
Старт – Шупашкартан тата Ҫӗнӗ Шупашкартан. Шуршӑл хыҫҫӑн спортсмеснем Сӗнтӗрвӑррине кайӗҫ, унта тепӗр велочупу иртет.
Шупашкартан 8 сехет ҫурӑра Николаев палӑкӗ умӗнче старт пулӗ. Ҫӗнӗ Шупашкартан «Химик» культура ҫурчӗ умӗнчен 9 сехетре тапранӗҫ.
Шуршӑлта велочупуҫӑсем Андриян Николаевӑн вилтӑпри ҫине чечек хурӗҫ, унтан Сӗнтӗрвӑррине кайӗҫ. Унта 12 сехет те 15 минутра «Мариинский» велочупу иртет. Юлашкинчен ача-пӑча паркне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен арҫын ача тусӗсемпе ҫӗнӗ ледникӑн космосри ӳкерчӗкӗсене тӗпченӗ вӑхӑтра Арктикӑра утрав пуррине тупса палӑртнӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, утравӑн пӗр пайӗ пӑртан ирӗлнӗ.
Ачасем ҫӗнӗ утрав тупса палӑртни пирки Раҫҫей географи обществине пӗлтерӗҫ, ӑна Андриян Николаев космонавт-летчик ятне пама сӗнӗҫ.
Палӑртмалла: юпа уйӑхӗн 5-9-мӗшӗсенче «Чӑваш Ен ахахӗ» уйлӑх ҫумӗнче Пӗтӗм тӗнчери космос эрни иртнӗ. Унта республикӑри, Раҫҫейри 15 регионти ҫамрӑк космонавтсемпе вӗсен вӗрентекенӗсем килнӗ. Шӑпах ҫавӑнта Шуршӑл ачисем ҫӗнӗ утрава тупса палӑртнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (31.03.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 14 - 16 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ишетер Федосия Дмитриевна, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садай Владимир Леонтьевич, чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Воробьёв Алексей Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Спиридонов Моисей Спиридонович, чӑваш живописецӗ, графикӗ вилнӗ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |