Паян И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн аудиторийӗсенчен пӗринче «Хаҫат сайтне чӑвашла тытса пырасси: чӑрмавсене сиресси» темӑпа семинар иртрӗ. Ӑна Чӑваш халӑх сайчӗн администраторӗ Николай (Аҫтахар) Плотников тата аслӑ шкулӑн журналистика уйрӑмӗ пӗрле йӗркеленӗ.
Сайтсене чӑвашла йӗркелеме тата тытса тӑма вӗрентессине Аҫтахар Плотников пӗр пуссӑрах йӗркелерӗ. Семинара итлеме Чӗмпӗрти «Канаш» хаҫатран та, Тутарстанри «Сувартан» та ҫитнӗччӗ. Унсӑр пуҫне ку тема республикӑра тухса тӑракан район хаҫачӗсене те кӑсӑклантарни палӑрчӗ — Муркаш, Элӗк, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар район хаҫачӗсенчен килнӗччӗ.
Чӑваш халӑх сайтне 13-мӗш ҫул ӗнтӗ хӑй тӗллӗн, патшалӑх укҫисӗр тытса тӑракан Аҫтахар Плотников чӑваш чӗлхиллӗ сайтсене аталантарма паян нимӗнле чӑрмав та ҫуккине пӗлтерчӗ. Программҫӑ пулнипе ҫеҫ мар, тӗнче тетелӗнче чӑваш чӗлхи сахаллине ӑнланса илнӗ хыҫҫӑн вӑл тӑван чӗлхеллӗ ресурса — сайта — аталантарма пуҫланӑ. Функционал енчен сайт пуян пулин те халӑха илӗртес енӗпе ку ҫителӗксӗр пулнине каларӗ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командинче пулнӑ чӑваш биатлонистки Татьяна Акимова биатлон енӗпе иртекен 2017/2018 ҫулсенчи тӗнче кубокӗн Норвегири тапхӑрне хутшӑнмассине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, ӑмӑртусем Холменколлентра пуш уйӑхӗн 15—18-мӗшӗсенче иртнӗччӗ. Чӑваш биатлонистки Инстаграмра чирленине пӗлтернӗччӗ. Унччен вӑл Финляндири Контиолахтинчи тапхӑра та кайманччӗ. Паян пуҫланакан Тӗнче кубокӗн Тӗменти тапхӑрӗнче те Татьяна Акимова пулмӗ.
«Спорт-Экспресс» хаҫатра ӗнер ентешӗмӗрӗн унчченхи тренерӗпе Виталий Норицынпа интервью пичетленнӗ. Унта чӑваш биатлонстки Раҫҫейӗн хӗрарӑм биатлонистсен пӗрлештернӗ командине таврӑнассине каланӑ. Тренерсемпе спортсменка пӗр чӗлхе тупасса шаннине пӗлтернӗ. Аса илтерер, Кӑнтӑр Корейӑри Олимп вӑййинчи масс-стартра тӑрса пенӗ чух Татьяна пилӗк хутчен йӑнӑшнӑччӗ. Кайран «Спорт-Экспресс» хаҫата панӑ интервьюра вӑл тренерсене кӳренсе калаҫнӑччӗ.
Унчченхи ҫулсенчи ырӑ йӑлана тӑсса пӗтӗм чӑваш диктантне кӑҫал та ҫырӑпӑр. «Чӑваш чӗлхи кунне тата И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалласа Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗ, «Хыпар» хаҫат редакцийӗ, Чӑваш наци радиовӗ, Чӑваш наци телекуравӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ акци ирттересси ҫинчен пӗлтереҫҫӗ», — хыпарланӑ ӗнер ЧПГӐИ.
Диктант ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче чӑвашсем пурӑнакан тӗрлӗ вырӑнти ял-хулара иртмелле.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ кӑҫалхи диктант тексчӗн конкурсне ирттерет. Текстра 160-а яхӑн сӑмах ҫеҫ пулмалла. Вӗсене ҫырупа е электронлӑ почтӑпа ҫитерме пулать.
Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсем: 45-07-87, 45-02-58, 45-06-26; e-mail: human2000@yandex.ru. Институт адресӗ: 428015, Шупашкар хули, Мускав проспекчӗ, 29/I, ЧПГӐИ.
«Пока я жив, я должен заниматься чувашской драматургией». Ҫакӑн ятпа питех те кӑсӑклӑ интервьюна Раҫҫейӗн Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ кӑларса тӑракан «Страстной бульвар, 10» журналӑн кӑҫалхи 5-205-мӗш номерӗнче пичетленӗ. Унта Раҫҫейӗн гуманитари институчӗн театрпа кино кафедрин доценчӗ, «Современная драматургия» журналӑн критикӑпа теори пайӗн ертӳҫи, искусствоведени кандидачӗ Полина Богданова Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн тӗп режиссерӗпе Иосиф Дмитриевпа калаҫнӑ.
Ум сӑмахра Иосиф Александрович театр енӗпе актер тата режиссер пӗлӗвӗллӗ пулнине, пӗрремӗшне вӑл Ленинградра (хальхи Питӗрте. — Т.Т.), теприне Мускавра илнине каланӑ.
Интервьюна вуласан Иосиф Дмитриевӑн чун ыратӑвӗпе пӑшӑрханӑвӗ, савӑнӑҫӗпе талпӑнӑвӗ куҫ умне тухать. Вӑл, тӗслӗхрен, Чӑваш Енре театр критики ҫуккишӗн пӑшӑрханать. (_Сӑмах май, ку шухӑша темиҫе ҫул каяллах Борис Чиндыков драматург та вӗҫӗмех калатчӗ_). Наци драматургине лартма ӑнтӑлни пирки ыйтсан Иосиф Александрович ҫапла хуравланӑ: «Хам сывӑ чух манӑн чӑваш драматургине лартмалла».
«НТВ» телеканалпа кӑтартакан «Поедем, поедим» проект ертӳҫи Джон Уоррен ҫак кунсенче Шупашкарта пулнине Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫапла, телеканал пирӗн республикӑра пуш уйӑхӗн 11–14-мӗшӗсенче ӗҫлерӗ.
Акӑлчан ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳссе Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан ӗнерхи усламҫӑна, паянхи журналиста Шупашкарти трактор музейӗпе те паллаштарнӑ. Унта Джон Уоррен авалхи трактора ним мар хускатнӑ, ҫавӑнти кафере апатланнӑ.
«Трактор савучӗсем» концернӑн пресс-служби ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, Джона темиҫе тӗрлӗ трактор сӗннӗ. Хӑна вара Харьковра 1952 ҫулта кӑларнӑ «ХТЗ-7» маркӑллине суйланӑ. Джон Уоррер авалхи техникӑна ҫӑмӑллӑн чӗртнӗ.
Акӑлчан ҫынни Шупашкарти трактор музейӗ арҫынсем валли ҫеҫ, унта кӑра арҫынсем кӑна тесе малтанласа шухӑшланине пытарман. Тракторсене хитре хӗрсем ҫӑмӑллӑн тытса пыни те ӑна тӗлӗнтернӗ.
Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин хӑй йышӑнакан пуканпа сывпуллашма пултарать. Ку хыпара «Чебоксары 24» портал Константин Ишутов блогер пӗлтерни тӑрӑх ӗнер каҫхине ҫырнӑ. Республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службипе ҫыхӑнса ку хыпара уҫӑмлатма май килменнине те асӑннӑ унта.
«Минус генерал. Министр МВД по Чувашии Сергей Неяскин освобождается от занимаемой должности» (чӑв. Генерал чакать. Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин ӗҫрен каять), — ҫырнӑ иккен Ишутов соцсетьсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче. Унта вӑл хыпарланине ӗненсен Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министерствине ертсе пынӑ генерала урӑх регионта ӗҫлеме сӗннӗ пулать.
Аса илтерер, полицин генерал-майорне, Мӑкшӑ Республикинче 1959 ҫулта ҫуралнӑ Сергей Неяскина пирӗн республикӑри ШӖМе ертсе пыма 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче шаннӑччӗ.
Чӑваш Енри биатлон шкулӗн воспитанници Татьяна Акимова унчченхи ӑмӑрту тапхӑрӗнче хӑйне лайӑх енчен кӑтартнине пирӗнтен чылайӑшӗ астӑвать пулӗ. Аса илтерер, 2016 ҫулта Тӗнче кубокӗ виҫҫӗмӗш тапхӑрӗнче спринтра вӑл ылтӑн медале тивӗҫнӗччӗ. 2017—2018 ҫулсенчи биатлон тапхӑрӗнче пирӗн ентешӗмӗре кӑна мар, Раҫҫей спортсменӗсене те ӑнмарӗ.
Татьяна Акимова Кӑнтӑр Корейӑри Олимп вӑййисене хутшӑнчӗ. Масс-стартра тӑрса пенӗ чух вӑл пилӗк хутчен йӑнӑшрӗ. «Спорт-Экспресс» хаҫата панӑ интервьюра Татьяна тренерсене кӳренсе калаҫнӑ. Унчченхи тренера ылмаштарнӑшӑн вӑл пӑшӑрханнине палӑртнӑ.
«Капла интервью хыҫҫӑн сезона Коноваловпа (Раҫҫейӗн биатлон командин аслӑ тренерӗ Сергей Коновалов. — Т.Т..) епле ӗҫлесе пӗтересшӗн?» — кӑсӑкланнӑ журналист. «Вӑхӑт кӑтартӗ», — хуравланӑ спорстменка.
Ҫӗнӗ Шупашкарта тухса тӑракан «Грани» хаҫатӑн журналисчӗ Ирина Павлова Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн фончӗ «Чӑнлӑхпа тӗрӗслӗх» ятпа ирттернӗ конкурсра ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн информполитика министерстви хыпарлать.
Журналистсен пултарулӑх тупӑшӑвне 2500 ҫын 5500 ӗҫ ярса панӑ, вӗсенчен 350-шне тӳресем ҫӗнтерӳҫӗ пек палӑртнӑ. Хӑйсен статйисенче журналистсем пурӑнмалли ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тытӑмӗнчи ҫивӗч ыйтусене хускатнӑ, коррупци, патшалӑх пулӑшӑвӗсен пахалӑхӗ, ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушлӑх пирки ҫырнӑ.
Палӑртса хӑвармалла, ҫӗнтерӳҫӗсене Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн медиафорумӗнче чыслӗҫ, укҫан премипе хавхалантарӗҫ. Унсӑр пуҫне форум вӑхӑтӗнче журналистсем калаҫусене хутшӑнӗҫ, массӑллӑ информаци хатӗрӗсен тӗп редакторӗсемпе, тӳре-шарапа тӗл пулӗҫ.
Патӑрьел районӗнчи «Авангард» хаҫатӑн пӗрремӗш номерӗ пичетленсе тухнӑранпа ыран, нарӑсӑн 8-мӗшӗнче, 87 ҫул ҫитет. Ҫак ятпа редакци ӗҫченӗсене, калем ветеранӗсене, обществӑлла корреспондентсене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов саламланӑ.
Редакци пуҫарӑвӗпе йӗркелекен «Ҫулталӑк ҫынни» конкурса та унта пӗтӗмлетнӗ. Вӑл кӑҫал 15-мӗш хут иртнӗ.
Хальхи конкурса 9-ӑн хутшӑннӑ. Чи нумай сасӑ пуҫтарса «Ҫулталӑк ҫынни — 2017» ята районти «Нектар» хресчен (фермер) хуҫалӑхӗн ертӳҫи Николай Пирожков тивӗҫнӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗ-фермера район хаҫачӗн тӗп редакторӗ Александр Козлов саламланӑ. Малашне те пысӑк ҫитӗнӳ тума ӑна хастарлӑх, иксӗлми вӑй-хӑват суннӑ, Хисеп хучӗ тата асӑнмалӑх парне панӑ.
Шупашкар арҫынни шывран машина кӑларнине НТВ телеканал «Главная дорога» (чӑв. Тӗп ҫул) кӑларӑмра каласа кӑтартрӗ. Эфира кӑларӑм нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче тухрӗ.
Шупашкар арҫыннин Евгений Гаманӑн «Ленд Крузер» машини Печора юханшывне путнине Чӑваш халӑх сайтӗнче Никита Сурский иртнӗ уйӑхра пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, инкек Коми Республикинчи Усинск хули патӗнче пулса иртнӗ.
«Toyota Land Cruiser 200» маркӑллӑ урапана арҫын Коми Республикинче туяннӑ. Сутаканни хаклӑ ыйтман уншӑн. Машинӑна Печора юханшывӗ урлӑ каҫармалла пулнӑ. Пулӑшма килӗшекен те тупӑннӑ. Ҫыран хӗрринчен пӗр 100 метрта пӑр катӑлса кайнӑ та 3 тонна таякан автомобиль юханшыва путнӑ.
Машинӑна пӑрахса хӑварас темен пирӗн ентешӗмӗр. Пулӑшу ыйтса вӑл халӑх тетелӗсенчен пӗринче ҫырнӑ. Часах ырӑ кӑмӑллисем те тупӑннӑ. Пӗренерен хӑйне евӗр кран ӑсталанӑ вӗсем. Шывра эрне пулнӑ машинӑна ҫапла вара туртса кӑларнӑ-кӑларнах.
Телесюжетра пӗлтернӗ тӑрӑх халӗ машинӑна юсав центрӗнче йӗркене кӗртеҫҫӗ.
-2.7 °C