Ҫӗнӗрен лартнӑ хӗрес

Кӑҫалхи Чунҫӳрев Чӑваш сӑрчӗ ҫине ҫул тытни пирки эпир сире пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Чӑвашран тухнӑ халӑха вара унта ҫитичченех япӑх хыпарсемпе савӑнтарчӗҫ. Пӗрре тахӑшӗсем «Милая Яна» ҫырса ҫутҫанталӑк палӑкне пӑснӑ, Чӑваш сӑртне илемсӗрлетнӗ. Кунта ытти вырӑнсенче тӗл пулман ӳсентӑрансем ӳсеҫҫӗ иккен, ҫавӑнпа та вӑл патшалӑх хӳтлӗхӗнче шутланать.

Унсӑр пуҫне хӑй сӑрчӗ ҫинче 6 археологи палӑкӗ те пур: авалхи хулан урӗсем, Улӑп тӑприсем. Чунҫӳревҫӗсем ҫитес умӗн 3 кун маларах паллӑ мар ҫынсем ҫак вырӑна кӗрсе урсене ҫӗмӗрнӗ, Улӑп тӑприне трактор таврашӗпе тӗксе тикӗслетнӗ хыҫҫӑн темӗнле труба вырнаҫтарнӑ. Бетонланӑ вырӑнта пирус вӗҫӗсене тата эрех кӗленчин пӑккине сӑнама май пурччӗ.

Чунҫӳревҫӗсем килсе кайнӑ чухне ҫав трубана мӗн валли лартни паллӑ марччӗ, анчах та Тӗменри «Вслух.ру» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра унта тем пысӑкӑш поклоннӑй хӗрес вырнаҫтарнӑ имӗш.

Ку вырӑна никам та сыхламаннине пулах чунҫӳревҫӗсем хӑйсен юпине Абалак (чӑв. Упалӑх) кану базинче вырнаҫтарчӗҫ.

Чӑваш сӑрчӗнче (вӑл Тобольск ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ) Ермакпа Кучум хан хушшинчи ҫапӑҫу иртнӗ. Чӑвашсем икӗ енчен те пулнӑ теҫҫӗ. Кучумпа Хусан ханлӑхӗнчен илсе кайнисем тӑнӑ, Ермакпа — вӑл хӑйӗнпе илсе килнисем. В.Д. Дмитриев историк ҫырнӑ тӑрӑх таврара чӑваш ялӗсем сахал мар пулнӑ. Вал шутра Упалӑх та. Ку ҫапӑҫу хыҫҫӑн Раҫҫей Ҫӗпӗре хӑй аллине илме пуҫланӑ. Кучум ханӗн ҫыннисем вара ҫурҫӗрелле кайнӑ пулать, Мангазея (чӑв. Мӑнкас) хулаша никӗсленӗ.

#тӗнсем, #пӑтӑрмахсем, #Тобольск, #Чӑваш сӑрчӗ, #истори, #Ҫӗпӗр, #вандалсем