Кӗҫнерникун, юпан 4-мӗшӗнче, Александр Савельев (Сантӑр Савкилта чӗлхеҫӗ миноритари ("вак") халӑхсемпе чӗлхесен ҫивӗч ыйтӑвӗсене сӳтсе явма BBC радиовӗн Мускаври студийӗнче пулнӑ. Сантӑр Савкилта пӗлтернӗ тӑрӑх, BBCӗн The Real Story подкасчӗн кӑларӑмне ҫыртарнӑ. Унта Францире пурӑнакан Розанн Милин бретон чӗлхеҫи, Канадӑри индейсен чӗлхисене тӗпчекен Барбара Мэй Бернхардт чӗлхеҫӗ те хутшӑннӑ. Ертсе пыраканӗ Лондонран иккен.
«Эпӗ Альберт Разин, ар (удмурт) халӑхӗн паттӑрӗ, хӑйне ҫунтарса янипе чӑваш чӗлхин кӑткӑс лару-тӑрӑвӗ пирки акӑлчанла сӑмах тытрӑм», — тесе ҫырнӑ чӑваш тӗпчевҫи «Контактра» страницӑра. «Бретон пики хӑйӗн ачалӑхӗ ҫинчен каласа панине илтсен эпӗ хамӑн ачалӑха палларӑм. Пӗрпеклӗхсем, чӑн та, нумай: Францире те, Раҫҫейре те миноритари халӑхсен шӑпи тертлӗ те хӗн-хурлӑ», — пӗтӗмлетнӗ Сантӑр Савкилта.
Розанн каланӑ тӑрӑх, юлашки ӗмӗрсенче влаҫсем пирӗн чӗлхене вӗлерес тесе калама ҫук нумай укҫа тӑкнӑ, калама ҫук нумай вӑй хывнӑ. Халӗ вара пире эпир ирӗклӗ упчӑра (обществӑра) пурӑнатпӑр, хӑвӑрӑн чӗлхӗре аталантарас тесен хӑвӑрӑн укҫӑра тӑкӑр, хӑвӑрӑн вӑйӑра хывӑр теҫҫӗ.
«Паллах, ҫакӑнпа эпир килӗшме пултараймастпӑр», — татса каланӑ Александр Савельев.
Agabazar // 4251.38.2526
2019.10.05 17:10 | |
Миноритарлă тени вак чĕлхе тенине пĕлтермест. | |
Agabazar // 4251.38.2526
2019.10.05 17:17 | |
Миноритарлă сăмах пĕлтерĕшне пĕлес тесе малтан сăмахсарсене пăхса илмелле пулнă.
Миноритарлă тенине хирĕçли — мажоритарлă. Минор тата мажор. Мажор тата минор. | |
Agabazar // 4251.38.2526
2019.10.05 17:47 | |
Ну "вак" тенине тен Савельев хӑйех каланӑ пуль-ха. Сӑмахсарсене пӑхса илмелле тени ҫавӑнпа та самаях кулӑшла. Савельев хӑй ку тӗлӗшпе такама та вӗрентме пултарать. | |
Илле // 7769.1.5529
2019.10.05 22:11 | |
Акапасар тăванăм! Атя вак япала пирки чăкăлташар мар. Чи кирли - пирĕн шĕкĕр хулара пурăнакан тăванăмăр хамăрăн халăх нушипе пурăнать. Пурнăç вĕт-ха калама çук çăтать пире, хамăр çинчен те мантарать.Вăл вара манман, хамăр пек шăпаллă халăхсемпе пĕр хушша килсе çак çивĕч ыйтăва сÿтсе явнă. Хамăр лачакара хамăр çеç тапаçланни - пĕр япала, тĕнче опытне пĕлни - тепĕр япала. Тен, чĕрĕлсе тăма хăват шăпах унтан кĕрĕ? Е пире хавхаланма сăлтав пулĕ. Çавăнпа вĕт-ха пире тĕнчепе çыхăнтарасшăн мар. Чăваш чĕлхи Канашран иртсен кирлĕ мар теççĕ, выртăр та вилĕр çав шăтăкра теççĕ. Куратпăр, тĕнчене чăваш чĕлхи, чăваш шăпи те кăсăк иккен. Мускавсене кирлĕ мар пуль, тĕнчене - кирлĕ. Тав тăвар Сантăр тăвана тĕнчепе тан калаçма ăс-тăн тата мехел çитернĕшĕн, малашне ăнăçу сунар. Çакăн çинчен калаçмаллла, мĕн унта термин пирки?
Сăмахĕ -миноритари чĕлхисем - ман, шутпа, тĕрĕсех. Çав шутра вак тенĕ ăнлав та пур. Акалчан чĕлхиллĕ пек, вырăс чĕлхиллĕ пек... савăнса саркаланаять-им-ха чăваш чĕлхилли? Апла пулин те, вăл термин ыйтăвĕ çеç. | |
Agabazar // 3578.51.0082
2019.10.06 07:49 | |
Мажоритарлă е миноритарлă пуласси ăçта пурăннинчен килет тепĕр чухне.
— Калăпăр, Венгрире венгр чĕлхи — мажоритарлă. Румынире (Трансильвани) е Сербире (Воеводина) — миноритарлă. Чăваш чĕлхи тĕнчен нихăш кĕтесĕнче те мажоритарлă мар. Пур тĕлте те миноритарлă. |